fbpx
Wikipedia

Azərbaycan Dövlət Bankı (1919)

Azərbaycan Dövlət Bankı, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti maliyyə siyasətinin həyata keçirilməsini təmin edən mühüm dövlət qurumu.

Əliağa HəsənovAzərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin maliiyə naziri olmuş, 1919-cü ilin dekabrından (Sovet dövrü də daxil olmaqla) Dövlət Bankının müdiri vəzifəsində çalışmışdır.

Yaradılmasında məqsəd

Dövlətin maliyyə-iqtisadi müstəqilliyinin təmin edilməsi məqsədilə yaradılmışdı. Belə ki, Rusiya Dövlət Bankının Bakıdakı şöbəsi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qarşısında duran mühüm dövlətçilik vəzifələrini yerinə yetirə bilməzdi. Buna görə də, Hökumət 1919-cu il, martın 7-də ADB-nın təşkili barədə layihəni bəyəndi və bankın nizamnaməsini hazırlamağı maliyyə nazirinə tapşırdı. 1919-cu il, mayın 20-də ADB-nın nizamnaməsi Nazirlər Şurasına təqdim olundu.

Yaradılması

Nizamnamə hazırlanarkən Rusiya Dövlət Bankının nizamnaməsi əsas götürülmüş, lakin bir sıra dəyişikliklər və ixtisarlar edilmişdi. Məsələn banka qanunvericilik qaydasında müəyyən olunmuş əsaslarla pul nişanları buraxmaq hüququ verilmişdi, mərkəzi idarənin və onun ayrı-ayrı qurumlarının tərkibi ixtisar olunmuş, eyni zamanda, mərkəzi idarə Bakı şəhərindəki əməliyyat şöbəsi ilə birləşdirilmişdi, bankın yerli strukturlaarının şöbə və agentlik hesab edilməsi məqbul sayılmamış, yaradılması nəzərdə tutulan strukturların hamısı bölmə adlandırılmışdı. Onların ştat cədvəli, hüquq və vəzifələri də buna müvafiq olmalı idi. Nizamnaməyə görə, ADB-nın vəzifələri kommersiya banklarının vəzifələrindən geniş idi və o dövlət xarakterli bir sıra tapşırılqarı, o cümlədən pul emissiyasının yerinə yetirməsi dövlətin maliyyə aparatı kimi müvafiq hallarda digər ölkələrin eyni orqanları ilə sazişlər bağlanması, valyuta məsələsinin tənzimlənməsi və s. Funsksiyaları yerinə yetirməli idi. ADB haqqında hazırlanmış qanun layihəsi 1919-cu il, mayın 26-da Hökumət tərəfindən bəyənildi və Parlamentin təsdiqinə verildi. Layihə təsdiq olunana qədər isə iyunun 2-də Hökumət Dövlət bankı haqqında məsələnin müzakirəsi üçün özünün və Bakıdakı Britaniya qoşunları komandanlığının nümayəndələrindən ibarət komissiyanın təşkili barədə qərar qəbul etdi. İyunun 9-da Hökumət Dövlət bankının bütün aktiv və passivləri ilə birlikdə Azərbaycan hökumətinə verilməsi barədə Britaniya komandanlığı qarşısında məsələ qaldırdı. Avqustun 25-də qəbul olunmuş qərara əsasən, Maliyyə Nazirliyinin kredit şöbəsinin neft sənayeçilərinə ayırdığı borclar ADB-yə verildi. Bankın təsis edilməsi ölkənin iqtisadi-təsərrüfat həyatını möhkəmləndirmək zərurətindən irəli gəlmişdi. Kredit banklarına ümidini itirən əhali əmanətlərini oraya qoymurdu. Bu da əhalidə çox böyük məbləğdə dövriyyədən çıxmış pulun yığılıb qalmasına səbəb olmuşdu. Nəticədə, əlavə kağız pul kəsilməsi zərurəti doğurur, manatın alıcılıq qabiliyyətinə mənfi təsir göstərirdi. ADB-nin məqsədi pul tədavülünü asanlaşdırmaq, milli ticarət, sənaye və kənd təsərrüfatına yardım etmək, habelə pul sistemini möhkəmləndirmək idi. İlk vaxtlar bankın əsas kapitalı 500 milyon, ehtiyat kapitalı isə 20 milyon manata bərabər idi. Əsas kapitalı yaratmaq üçün Hökumət ADB-yə, əlavə olaraq 50 milyonluq Azərbaycan və Zaqafqaziya bonu verdi. Beləliklə, bank kağız pul kəsmək üçün müstəsna hüquqa malik oldu.

Strukturu

ADB-yə bankirlər şurası rəhbərlik edirdi. 1919-cu il, sentyabrın 18-də Dövlət bankının nizamnaməsi təsdiqləndi, sentyabrın 30-da onun təntənəli açılışı oldu. 1919-cu il sentyabrın 1-dən fəaliyyətə göstərən Gəncə bankı isə oktyabrın 25-də qəbul olunmuş qanunla Dövlət bankının şöbədi statusunu aldı.

Həmçinin bax

Mənbə

İstinadlar

  1. Azərbaycan tarixi 7 cilddə V cild, Bakı, 2001.
  2. Azərbaycan cümhuriyyəti (1918–1920), Bakı, 1998.

azərbaycan, dövlət, bankı, 1919, azərbaycan, dövlət, bankı, azərbaycan, xalq, cümhuriyyəti, maliyyə, siyasətinin, həyata, keçirilməsini, təmin, edən, mühüm, dövlət, qurumu, əliağa, həsənov, azərbaycan, xalq, cümhuriyyətinin, maliiyə, naziri, olmuş, 1919, ilin,. Azerbaycan Dovlet Banki Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti maliyye siyasetinin heyata kecirilmesini temin eden muhum dovlet qurumu 1 2 Eliaga Hesenov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin maliiye naziri olmus 1919 cu ilin dekabrindan Sovet dovru de daxil olmaqla Dovlet Bankinin mudiri vezifesinde calismisdir Mundericat 1 Yaradilmasinda meqsed 2 Yaradilmasi 3 Strukturu 4 Hemcinin bax 5 Menbe 6 IstinadlarYaradilmasinda meqsed RedakteDovletin maliyye iqtisadi musteqilliyinin temin edilmesi meqsedile yaradilmisdi 2 Bele ki Rusiya Dovlet Bankinin Bakidaki sobesi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin qarsisinda duran muhum dovletcilik vezifelerini yerine yetire bilmezdi Buna gore de Hokumet 1919 cu il martin 7 de ADB nin teskili barede layiheni beyendi ve bankin nizamnamesini hazirlamagi maliyye nazirine tapsirdi 1919 cu il mayin 20 de ADB nin nizamnamesi Nazirler Surasina teqdim olundu 1 Yaradilmasi RedakteNizamname hazirlanarken Rusiya Dovlet Bankinin nizamnamesi esas goturulmus lakin bir sira deyisiklikler ve ixtisarlar edilmisdi Meselen banka qanunvericilik qaydasinda mueyyen olunmus esaslarla pul nisanlari buraxmaq huququ verilmisdi merkezi idarenin ve onun ayri ayri qurumlarinin terkibi ixtisar olunmus eyni zamanda merkezi idare Baki seherindeki emeliyyat sobesi ile birlesdirilmisdi bankin yerli strukturlaarinin sobe ve agentlik hesab edilmesi meqbul sayilmamis yaradilmasi nezerde tutulan strukturlarin hamisi bolme adlandirilmisdi 1 Onlarin stat cedveli huquq ve vezifeleri de buna muvafiq olmali idi Nizamnameye gore ADB nin vezifeleri kommersiya banklarinin vezifelerinden genis idi ve o dovlet xarakterli bir sira tapsirilqari o cumleden pul emissiyasinin yerine yetirmesi dovletin maliyye aparati kimi muvafiq hallarda diger olkelerin eyni orqanlari ile sazisler baglanmasi valyuta meselesinin tenzimlenmesi ve s Funsksiyalari yerine yetirmeli idi 1 ADB haqqinda hazirlanmis qanun layihesi 1919 cu il mayin 26 da Hokumet terefinden beyenildi ve Parlamentin tesdiqine verildi Layihe tesdiq olunana qeder ise iyunun 2 de Hokumet Dovlet banki haqqinda meselenin muzakiresi ucun ozunun ve Bakidaki Britaniya qosunlari komandanliginin numayendelerinden ibaret komissiyanin teskili barede qerar qebul etdi Iyunun 9 da Hokumet Dovlet bankinin butun aktiv ve passivleri ile birlikde Azerbaycan hokumetine verilmesi barede Britaniya komandanligi qarsisinda mesele qaldirdi Avqustun 25 de qebul olunmus qerara esasen Maliyye Nazirliyinin kredit sobesinin neft senayecilerine ayirdigi borclar ADB ye verildi Bankin tesis edilmesi olkenin iqtisadi teserrufat heyatini mohkemlendirmek zeruretinden ireli gelmisdi Kredit banklarina umidini itiren ehali emanetlerini oraya qoymurdu Bu da ehalide cox boyuk meblegde dovriyyeden cixmis pulun yigilib qalmasina sebeb olmusdu Neticede elave kagiz pul kesilmesi zerureti dogurur manatin aliciliq qabiliyyetine menfi tesir gosterirdi ADB nin meqsedi pul tedavulunu asanlasdirmaq milli ticaret senaye ve kend teserrufatina yardim etmek habele pul sistemini mohkemlendirmek idi Ilk vaxtlar bankin esas kapitali 500 milyon ehtiyat kapitali ise 20 milyon manata beraber idi Esas kapitali yaratmaq ucun Hokumet ADB ye elave olaraq 50 milyonluq Azerbaycan ve Zaqafqaziya bonu verdi Belelikle bank kagiz pul kesmek ucun mustesna huquqa malik oldu 2 Strukturu RedakteADB ye bankirler surasi rehberlik edirdi 1919 cu il sentyabrin 18 de Dovlet bankinin nizamnamesi tesdiqlendi sentyabrin 30 da onun tenteneli acilisi oldu 1919 cu il sentyabrin 1 den fealiyyete gosteren Gence banki ise oktyabrin 25 de qebul olunmus qanunla Dovlet bankinin sobedi statusunu aldi 2 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Eliaga HesenovMenbe RedakteAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi Azerbaycan Dovlet Banki maddesi Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Azerbaycan tarixi 7 cildde V cild Baki 2001 1 2 3 4 Azerbaycan cumhuriyyeti 1918 1920 Baki 1998 Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycan Dovlet Banki 1919 amp oldid 6110818, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.