fbpx
Wikipedia

Azatlar

AzatlarSasanilər İmperiyasında, eləcə də Atropatenada mövcud olmuş sosial təbəqə.

İran tarixçisi Səid Nəfisi azad məfhumunu belə izah edir: "Arilər İran ərazisinə gəldikdən sonra yerli türk əhalidən fərqlənmək üçün özlərini azat adlandırmışlar. Sonralar azat məfhumu nəcib, alicənab mənalarında da işlədilmişdir. Sasanilər dövründə mövcud olan süvari (səvari) yaxud əsvaran silki də onlardan törəmişdir. Pəhləvi dilində olan əsvari terminindən müasir səvar termini əmələ gəlmişdir. Ərəblər isə bu sözü cəm halında əsavirə ilə əvəz etmişlər. Bu təbəqə əsas etibarilə əkinçiliklə məşğul olurdu. Lakin bu işi onların ixtiyarında olan kəndlilər icra edirdilər. Azatların bir qismi sarayda yüksək mövqe sahibi idi. Belə ki, II Xosrovun oğlanlarının tərbiyəçisi bu silkdən olmuşdur."

Sasanilər dövründə bu silkə irsi olaraq kəndlilərin idarə edilməsi tapşırılmışdı. "Tanserin məktubu"nda göstərildiyinə görə əyanların (yuxarı silkin) hökmranlıq hüququ irsi olmuşdur. Lakin M.Ravəndi bu fikrin əleyhinə çıxaraq yazır ki, ""Tanserin məktubu"nda olan yuxarıdakı fikir inandırıcı deyil. Çünki bir sıra mənbələrdən məlum olur ki, hökmdar məsləhət və məşvərət etmədən öz arzusuna görə yeni hakimlər təyin edir və istədiyi şəxsləri, hətta onlar əyan ailəsindən olmuş olsalar belə işdən azad edirdi". Lakin Fazili Abdulla qeyd edir ki, hökmdarın bir əyani işdən götürəsi və yaxud məsləhətsiz digərinə rütbə verməsi hakimlərin, habelə əyanların irsi olması fikrini inkar etmir.

M. Ravəndi yazır: "Sasani dövlətinin arxalandığı əsas təbəqə sayca çox olan və geniş əkinçi silkini istismar edən azat mülkədarlar idi. Bu dövrdə azatlar həm də Sasani ordusunun özəyini təşkil edirdi. Bu silk Məzdəkilər hərəkatından sonra sarayın diqqətini daha çox cəlb etməyə başlamışdı. Bundan sonra onlara müstəqil silah almaq hüququ verilirdi. Digər tərəfdən onların bir çoxu əsilzadə hüququ da aldı".

Həmçinin bax

azatlar, sasanilər, imperiyasında, eləcə, atropatenada, mövcud, olmuş, sosial, təbəqə, iran, tarixçisi, səid, nəfisi, azad, məfhumunu, belə, izah, edir, arilər, iran, ərazisinə, gəldikdən, sonra, yerli, türk, əhalidən, fərqlənmək, üçün, özlərini, azat, adlandı. Azatlar Sasaniler Imperiyasinda elece de Atropatenada movcud olmus sosial tebeqe Iran tarixcisi Seid Nefisi azad mefhumunu bele izah edir Ariler Iran erazisine geldikden sonra yerli turk ehaliden ferqlenmek ucun ozlerini azat adlandirmislar Sonralar azat mefhumu necib alicenab menalarinda da isledilmisdir Sasaniler dovrunde movcud olan suvari sevari yaxud esvaran silki de onlardan toremisdir Pehlevi dilinde olan esvari termininden muasir sevar termini emele gelmisdir Erebler ise bu sozu cem halinda esavire ile evez etmisler Bu tebeqe esas etibarile ekincilikle mesgul olurdu Lakin bu isi onlarin ixtiyarinda olan kendliler icra edirdiler Azatlarin bir qismi sarayda yuksek movqe sahibi idi Bele ki II Xosrovun oglanlarinin terbiyecisi bu silkden olmusdur Sasaniler dovrunde bu silke irsi olaraq kendlilerin idare edilmesi tapsirilmisdi Tanserin mektubu nda gosterildiyine gore eyanlarin yuxari silkin hokmranliq huququ irsi olmusdur Lakin M Ravendi bu fikrin eleyhine cixaraq yazir ki Tanserin mektubu nda olan yuxaridaki fikir inandirici deyil Cunki bir sira menbelerden melum olur ki hokmdar meslehet ve mesveret etmeden oz arzusuna gore yeni hakimler teyin edir ve istediyi sexsleri hetta onlar eyan ailesinden olmus olsalar bele isden azad edirdi Lakin Fazili Abdulla qeyd edir ki hokmdarin bir eyani isden goturesi ve yaxud meslehetsiz digerine rutbe vermesi hakimlerin habele eyanlarin irsi olmasi fikrini inkar etmir M Ravendi yazir Sasani dovletinin arxalandigi esas tebeqe sayca cox olan ve genis ekinci silkini istismar eden azat mulkedarlar idi Bu dovrde azatlar hem de Sasani ordusunun ozeyini teskil edirdi Bu silk Mezdekiler herekatindan sonra sarayin diqqetini daha cox celb etmeye baslamisdi Bundan sonra onlara musteqil silah almaq huququ verilirdi Diger terefden onlarin bir coxu esilzade huququ da aldi Hemcinin bax RedakteAtropatena Sasaniler imperiyasiMenbe https az wikipedia org w index php title Azatlar amp oldid 5852028, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.