Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Ayasofiya (hərf. "Müqəddəs hikmət"; q.yun. Ἁγία Σοφία, Hagía Sophía; türk. Ayasofya) — Türkiyənin Bursa vilayətinin İznik şəhərində Bizans dövrünə aid bazilika kilsəsi.Osmanlı fəthindən sonra Orxan məscidinə (Orhan Camii) çevrilmiş, 1935-ci ildə muzey olmuşdur. Kilsə indi yenidən məscid olaraq xidmətdədir. İznik şəhərinin mərkəzində, köhnə divarlı ərazidə yerləşir.
| İslam | |
| Ayasofiya | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə | |
| Üslubu | Bizans memarlığı |
| kulturportali.gov.tr/tur… | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Ərazidə tikilmiş ilk kilsə IV əsrə aid edilir. Daha sonra kilsə VI əsrin ortalarında imperator I Yustinianın himayəsi altında yenidən tikilmişdir. Kilsə 787-ci ildə Bizans ikonoborçuluğunun birinci dövrünü rəsmi olaraq sona çatdıran ev sahibliyi etmişdir. Yustinian dövrünə aid kilsə XI əsrdə zəlzələ nəticəsində dağıdılmış və indiki tikili təxminən 1065-ci ildə köhnəsinin xarabalıqları üzərində ucaldılmışdır.
Nikeya 1331-ci ildə Orxan Qazinin başçılıq etdiyi Osmanlı türkləri tərəfindən ələ keçirilmişdir. Ayasofiya kilsəsi sonradan Orxan məscidinə çevrilmişdir. Məscid 1935-ci ildə qədər Mustafa Kamal Atatürk hökumətinin qərarı ilə muzey olaraq təyin edilmişdir. Bu muzey 2011-ci ilin noyabrında yenidən məscidə çevrilmişdir.
Memarlığı
Çox hissəsi kilsənin 1065-ci ildəki variantına aid olan hazırkı bazilika quruluşu iki yan keçidi olan mərkəzi nefdən ibarətdir. Osmanlılar dövründə yenidən qurulmazdan əvvəl kilsənin sütunlar üzərində iki cərgə üçlü arkadaları var idi və beş pəncərəsi olan bir divarı daşıyırdı. Tikili XIV əsrdə məscidə çevrildikdən sonra burada təmir işləri aparılmış, həmçinin mehrab yerləşdirilmişdir. XVI əsrdə, Süleyman Qanuni hakimiyyəti dövründə baş vermiş dəhşətli yanğından sonra kilsə bərpa edilmiş və minarə tikilmişdir.Memar Sinan bu dövrdə məscidin divarlarına bəzək dizaynını öz üzərinə götürmüşdü.
Belə bir tarixi kilsənin yenidən məscid kimi istifadə oluna bilməsi məqsədilə restavrasiya olunması çox mübahisəli bir məsələ idi və hələ də belə qalır. Restavrasiya prosesi 2007–2011-ci illər arasında aparılmışdır.
Qalereya
-
İznikdə Ayasofiyasının ön hissəsi. -
İznikdə Ayasofiyasının xarici görünüşü. -
İznikdə Ayasofiyasının girişi. -
İznikdə Ayasofiyasının interyeri . -
İznikdə Ayasofiyasının xor sahəsi. -
İznikdə Ayasofiyasında ikinci dərəcəli günbəzin görünüşü -
İznikdə Ayasofiyasının freskaları.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "İznik". UNESCO World Heritage Centre. 2023-05-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- "The Church That Politics Turned Into a Mosque". International Herald Tribune. 9 February 2012. 24 September 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 February 2017 – The New York Times vasitəsilə.
- Möllers, Sabine. Die Hagia Sophia in Iznik, Nikaia. Alter: Verlag und Datenbank für Geisteswissenschaften. 1994.
- "Hagia Sophia in Nicaea". The Byzantine Legacy. 2023-07-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- Noble, Thomas F. X. Images, Iconoclasm, and the Carolingians. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. 2012.
- "Hagia Sophia in İznik: Historical Church Turned Mosque". June 14, 2018. July 20, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 1, 2024.
- , Early Christian and Byzantine Architecture, 4th edition, 1986, p365.
- "Hagia Sophia, 'a mosque of conquest' in İznik". Hürriyet Daily News. 2023-07-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- "Ayasofya Orhan Camiisindeki restorasyon sorunları ufak tefekmiş! haberi". Arkeolojik Haber. 2022-08-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-30.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ayasofiya herf Muqeddes hikmet q yun Ἁgia Sofia Hagia Sophia turk Ayasofya Turkiyenin Bursa vilayetinin Iznik seherinde Bizans dovrune aid bazilika kilsesi Osmanli fethinden sonra Orxan mescidine Orhan Camii cevrilmis 1935 ci ilde muzey olmusdur Kilse indi yeniden mescid olaraq xidmetdedir Iznik seherinin merkezinde kohne divarli erazide yerlesir IslamAyasofiyaOlke TurkiyeUslubu Bizans memarligikulturportali gov tr tur Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiErazide tikilmis ilk kilse IV esre aid edilir Daha sonra kilse VI esrin ortalarinda imperator I Yustinianin himayesi altinda yeniden tikilmisdir Kilse 787 ci ilde Bizans ikonoborculugunun birinci dovrunu resmi olaraq sona catdiran ev sahibliyi etmisdir Yustinian dovrune aid kilse XI esrde zelzele neticesinde dagidilmis ve indiki tikili texminen 1065 ci ilde kohnesinin xarabaliqlari uzerinde ucaldilmisdir Nikeya 1331 ci ilde Orxan Qazinin basciliq etdiyi Osmanli turkleri terefinden ele kecirilmisdir Ayasofiya kilsesi sonradan Orxan mescidine cevrilmisdir Mescid 1935 ci ilde qeder Mustafa Kamal Ataturk hokumetinin qerari ile muzey olaraq teyin edilmisdir Bu muzey 2011 ci ilin noyabrinda yeniden mescide cevrilmisdir MemarligiAyasofiya kilsesinin qaliqlari 1962 ci il Muellif Cox hissesi kilsenin 1065 ci ildeki variantina aid olan hazirki bazilika qurulusu iki yan kecidi olan merkezi nefden ibaretdir Osmanlilar dovrunde yeniden qurulmazdan evvel kilsenin sutunlar uzerinde iki cerge uclu arkadalari var idi ve bes penceresi olan bir divari dasiyirdi Tikili XIV esrde mescide cevrildikden sonra burada temir isleri aparilmis hemcinin mehrab yerlesdirilmisdir XVI esrde Suleyman Qanuni hakimiyyeti dovrunde bas vermis dehsetli yangindan sonra kilse berpa edilmis ve minare tikilmisdir Memar Sinan bu dovrde mescidin divarlarina bezek dizaynini oz uzerine goturmusdu Bele bir tarixi kilsenin yeniden mescid kimi istifade oluna bilmesi meqsedile restavrasiya olunmasi cox mubahiseli bir mesele idi ve hele de bele qalir Restavrasiya prosesi 2007 2011 ci iller arasinda aparilmisdir QalereyaIznikde Ayasofiyasinin on hissesi Iznikde Ayasofiyasinin xarici gorunusu Iznikde Ayasofiyasinin girisi Iznikde Ayasofiyasinin interyeri Iznikde Ayasofiyasinin xor sahesi Iznikde Ayasofiyasinda ikinci dereceli gunbezin gorunusu Iznikde Ayasofiyasinin freskalari Hemcinin baxAyasofiya Istanbul Istinadlar Iznik UNESCO World Heritage Centre 2023 05 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 04 01 The Church That Politics Turned Into a Mosque International Herald Tribune 9 February 2012 24 September 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 February 2017 The New York Times vasitesile Mollers Sabine Die Hagia Sophia in Iznik Nikaia Alter Verlag und Datenbank fur Geisteswissenschaften 1994 Hagia Sophia in Nicaea The Byzantine Legacy 2023 07 20 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 04 01 Noble Thomas F X Images Iconoclasm and the Carolingians Philadelphia University of Pennsylvania Press 2012 Hagia Sophia in Iznik Historical Church Turned Mosque June 14 2018 July 20 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi April 1 2024 Early Christian and Byzantine Architecture 4th edition 1986 p365 Hagia Sophia a mosque of conquest in Iznik Hurriyet Daily News 2023 07 20 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 04 01 Ayasofya Orhan Camiisindeki restorasyon sorunlari ufak tefekmis haberi Arkeolojik Haber 2022 08 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 08 30