Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Atropatan dazısı (lat. Hypericum helianthemoides) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin dazıkimilər fəsiləsinin dazı cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Kritik təhlükə həddində olanlar" kateqoriyasına aiddir – CR B1ab (i, ii, iii, iv, v). Azərbaycanın nadir növüdür. Qafqaz endemidir.
| Atropatan dazısı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Atropatan dazısı | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Botaniki təsviri
Yarımkolcuqdur. Hündürlüyü 10-20 sm-dir. Gövdəsi çoxsaylı, nazik, yumru, budaqlıdır. Yarpaqlar xətvari, oturaq və qarşı-qarşıya düzülmüş, 4-7 mm uzunluğunda, 1,5 mm enində, nöqtəvarı vəzilidir. Çiçək qrupu salxım, 1-9 çiçəkli, 3-5 sm uzunluğunda, 1 sm enindədir. Yarımçətirlər 5-12 mm uzunluğundadır. Çiçəkaltlığı yumurtavari, 1-2 mm uzunluğunda, kənarlarından nöqtəvarı vəzili, çiçək saplağından xeylı qısadır. Kasayarpaqları elilipsvari-yumurtaşəkilli, küt uclu, 2-2,5 mm uzunluğunda, təxminən 1,5 mm enində, kənarları eyniformalı dişcikli vəzili, əsasından qəhvəyimtildir. Ləçəklər ellipsivari və ya yumurtavari, 5-8mm uzunluğunda, 3 mm enindədir. Erkəkciklər 3 dəstədədir. Yumurtalıq deməkolar ki, şarşəkillidir. Sütuncuqlar 3 və yumurtalıqdan uzundur. Qutucuq yumurtavari, 5 mm uzunluğunda, 3 mm enindədir.
Ekologiyası
Dəniz səviyyəsindən 1200 m hündürlükdə, rütubətli dağlarda, gilli daşlı torpaqlarda da bitir. Quraqlığa davamlı olmasına baxmayaraq şoran torpaqlara üstünlük verir. Çiçəkləmə-meyvə əmələgətirmə iyul-avqust aylarına təsadüf edir.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycanda arealı dardır, nadir növdür. Naxçıvan MR-da dağ yamaclarında bitir (Şahbuz kəndinin ətrafı). Əhali tərəfindən dərman bitkisi kimi yığıldığına görə təhlükə altına düşə bilən növdür. Populyasiyanın nəzarətə götürülməsi, mütəmadi monitorinqlərin aparılması təklif olunur.
İstifadəsi
Dərman bitkisidir. Yaşıllaşdırılmada istifadəsi öyrənilməmişdir. Yamacların bərkidilməsində istifadəsi məqsədyönlüdür.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Drosanthe helianthemoides Spach
- Hypericum hyssopifolium subsp. helianthemoides (Spach) J.Thiébaut
Heterotipik sinonimləri
- Hypericum atropatanum Rzazade
- Hypericum cyclosepalum var. elbrusense Bornm. & Gauba
- Hypericum helianthemoides subsp. atropatanum (Rzazade) Sennikov
- Hypericum helianthemoides subsp. badchyzum Sennikov
- Hypericum helianthemoides var. latifolium Boiss.
- Hypericum leptocladum Boiss.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Atropatan dazisi lat Hypericum helianthemoides bitkiler aleminin malpigiyacicekliler destesinin dazikimiler fesilesinin dazi cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Kritik tehluke heddinde olanlar kateqoriyasina aiddir CR B1ab i ii iii iv v Azerbaycanin nadir novudur Qafqaz endemidir Atropatan dazisiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste MalpigiyaciceklilerFesile DazikimilerCins DaziNov Atropatan dazisiBeynelxalq elmi adiHypericum helianthemoides Boiss 1849Seklin VikiAnbarda axtarisiNCBI 1321330EOL 5707645Botaniki tesviriYarimkolcuqdur Hundurluyu 10 20 sm dir Govdesi coxsayli nazik yumru budaqlidir Yarpaqlar xetvari oturaq ve qarsi qarsiya duzulmus 4 7 mm uzunlugunda 1 5 mm eninde noqtevari vezilidir Cicek qrupu salxim 1 9 cicekli 3 5 sm uzunlugunda 1 sm enindedir Yarimcetirler 5 12 mm uzunlugundadir Cicekaltligi yumurtavari 1 2 mm uzunlugunda kenarlarindan noqtevari vezili cicek saplagindan xeyli qisadir Kasayarpaqlari elilipsvari yumurtasekilli kut uclu 2 2 5 mm uzunlugunda texminen 1 5 mm eninde kenarlari eyniformali discikli vezili esasindan qehveyimtildir Lecekler ellipsivari ve ya yumurtavari 5 8mm uzunlugunda 3 mm enindedir Erkekcikler 3 destededir Yumurtaliq demekolar ki sarsekillidir Sutuncuqlar 3 ve yumurtaliqdan uzundur Qutucuq yumurtavari 5 mm uzunlugunda 3 mm enindedir EkologiyasiDeniz seviyyesinden 1200 m hundurlukde rutubetli daglarda gilli dasli torpaqlarda da bitir Quraqliga davamli olmasina baxmayaraq soran torpaqlara ustunluk verir Cicekleme meyve emelegetirme iyul avqust aylarina tesaduf edir Azerbaycanda yayilmasiAzerbaycanda areali dardir nadir novdur Naxcivan MR da dag yamaclarinda bitir Sahbuz kendinin etrafi Ehali terefinden derman bitkisi kimi yigildigina gore tehluke altina duse bilen novdur Populyasiyanin nezarete goturulmesi mutemadi monitorinqlerin aparilmasi teklif olunur IstifadesiDerman bitkisidir Yasillasdirilmada istifadesi oyrenilmemisdir Yamaclarin berkidilmesinde istifadesi meqsedyonludur SinonimleriHomotipik sinonimleri Drosanthe helianthemoides Spach Hypericum hyssopifolium subsp helianthemoides Spach J ThiebautHeterotipik sinonimleri Hypericum atropatanum Rzazade Hypericum cyclosepalum var elbrusense Bornm amp Gauba Hypericum helianthemoides subsp atropatanum Rzazade Sennikov Hypericum helianthemoides subsp badchyzum Sennikov Hypericum helianthemoides var latifolium Boiss Hypericum leptocladum Boiss IstinadlarHemcinin bax