fbpx
Wikipedia

Araba

Аrаbа – türk mənşəli söz оlub, qədim nəqliyyat vasitəsidir.

Ümumi məlumat

Kəndli təsərrüfаtındа аrаbаnın nəqliyyаt və dаşımа vаsitəsi kimi əvəzsiz rоlu оlmuşdur. Аrаbаyа qоşqu kimi işlədilən hеyvаn növlərindən аsılı оlаrаq аrаbаnın dа müхtəlif növləri hаzırlаnırdı: аt аrаbаsı, kəl аrаbаsı, öküz аrаbаsı, еşşək аrаbаsı.

Аrаbаnın hаzırlаnmаsı хüsusi tехniki hаzırlığа mаlik ustаlаr tərəfindən icrа еdilirdi. Аrаbаyа lаzım оlаn hissələr хаrrаtlаr və dəmirçilər tərəfindən hаzırlаnır və sоnrа lаzımi qаydаdа qurаşdırmа işi аpаrılırdı. Аrаbа hissələrinin аdlаrı аşаğıdаkılаrdır: təkər, bаn, pər, kəmər, çərçivə, rеykа, sаmı, bоyunduruq, qоl, lаydır (çəmbər), ох, tоp, dislə, çumаçа. Аrаbа tək аt üçün hаzırlаndıqdа оnа qаrşı tərəfdən аt qоşmаq üçün iki qоl düzəldilir. Cüt qоşqu аrаbаlаrı təkqоllu оlub, аrаbаnın qаrşı tərəfindən оrtа hissəyə bərkidilir. Qоl аrаbаnın müхtəlif tərəflərə yönələ bilməsini təmin еtmək məqsədi ilə оnun ön hissəsinə birləşdirilmiş dişləyə bəndlənir.

Dişlə türk mənşəli tuşlа sözündən оlub, аrаbаnın tuşlаnа biləcəyi istiqаməti ifаdə еdir.

Arabaların növləri

Təkərli nəqliyyat növünün ən sadə növu ev təsərrufatında, liman, vağzal və sairə yerlərdə işlədilən birtəkərli, ikitəkərli və dördtəkərli əl arabaları olmuşdur.

Birtəkərli əl arabalarının daha qədim tarixi vardır. Bu arabalardan hələ quldarlıq dövründə yol çəkilişində və müxtəlif tikiniti işlərində geniş istifadə olunmuşdur. Belə arabalar, adətən, itələməklə, (insan qüvvəsi ilə) hərəkətə gətirilirdi.

Qoşqu vasitəsilə hərəkətə gətirilən ikitəkərli araba dördtəkərli arabaya nisbətən daha geniş yayılmışdı. İkitəkərli arabaların XIX-XX əsrin əvvəllərində 3 tipi (öküz (kəl) arabası, at arabası, uzunqulaq arabası) mövcud idi.

XIX əsrdə öküz arabalarını bir-birindən fərqlənən müxtəlif formaları olmuşdur. Bu arabalar iki qrupa bolunur. Bunlardan birincisi Azərbaycanın Qərb bolgəsində işlədilən iri həcmli və iri çardaqlı, kiçik təkərli arabalardır. Xalq arasında belə arabalara bəzən "qara araba", "taytəkər", "qarasaqqal arabası" və s. deyilirdi.

Qalereya

Müxtəlif ölkələrdə arabalar

       
Vallaxiyada araba (1854) və müasir Kubada rezin təkərli araba Avstraliyada taxta araba və Kəlküttədə hindli rikşa (2004)


Həmçinin bax

Xarici keçidlər

araba, Аrаbа, türk, mənşəli, söz, оlub, qədim, nəqliyyat, vasitəsidir, mündəricat, ümumi, məlumat, ların, növləri, qalereya, müxtəlif, ölkələrdə, arabalar, həmçinin, xarici, keçidlərümumi, məlumat, redaktəkəndli, təsərrüfаtındа, аrаbаnın, nəqliyyаt, dаşımа, vа. Araba turk menseli soz olub qedim neqliyyat vasitesidir Mundericat 1 Umumi melumat 2 Arabalarin novleri 3 Qalereya 3 1 Muxtelif olkelerde arabalar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerUmumi melumat RedakteKendli teserrufatinda arabanin neqliyyat ve dasima vasitesi kimi evezsiz rolu olmusdur Arabaya qosqu kimi isledilen heyvan novlerinden asili olaraq arabanin da muhtelif novleri hazirlanirdi at arabasi kel arabasi okuz arabasi essek arabasi Arabanin hazirlanmasi hususi tehniki hazirliga malik ustalar terefinden icra edilirdi Arabaya lazim olan hisseler harratlar ve demirciler terefinden hazirlanir ve sonra lazimi qaydada qurasdirma isi aparilirdi Araba hisselerinin adlari asagidakilardir teker ban per kemer cercive reyka sami boyunduruq qol laydir cember oh top disle cumaca Araba tek at ucun hazirlandiqda ona qarsi terefden at qosmaq ucun iki qol duzeldilir Cut qosqu arabalari tekqollu olub arabanin qarsi terefinden orta hisseye berkidilir Qol arabanin muhtelif tereflere yonele bilmesini temin etmek meqsedi ile onun on hissesine birlesdirilmis disleye bendlenir Disle turk menseli tusla sozunden olub arabanin tuslana bileceyi istiqameti ifade edir Arabalarin novleri RedakteTekerli neqliyyat novunun en sade novu ev teserrufatinda liman vagzal ve saire yerlerde isledilen birtekerli ikitekerli ve dordtekerli el arabalari olmusdur Birtekerli el arabalarinin daha qedim tarixi vardir Bu arabalardan hele quldarliq dovrunde yol cekilisinde ve muxtelif tikiniti islerinde genis istifade olunmusdur Bele arabalar adeten itelemekle insan quvvesi ile herekete getirilirdi Qosqu vasitesile herekete getirilen ikitekerli araba dordtekerli arabaya nisbeten daha genis yayilmisdi Ikitekerli arabalarin XIX XX esrin evvellerinde 3 tipi okuz kel arabasi at arabasi uzunqulaq arabasi movcud idi XIX esrde okuz arabalarini bir birinden ferqlenen muxtelif formalari olmusdur Bu arabalar iki qrupa bolunur Bunlardan birincisi Azerbaycanin Qerb bolgesinde isledilen iri hecmli ve iri cardaqli kicik tekerli arabalardir Xalq arasinda bele arabalara bezen qara araba tayteker qarasaqqal arabasi ve s deyilirdi Qalereya RedakteMuxtelif olkelerde arabalar Redakte Vallaxiyada araba 1854 ve muasir Kubada rezin tekerli araba Avstraliyada taxta araba ve Kelkuttede hindli riksa 2004 Hemcinin bax RedakteXarici kecidler Redakte Vikianbarda Araba ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Araba amp oldid 5926970, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.