Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Amazonas (port. Amazonas) — Braziliyanın şimal-qərbində yerləşən ştat. Şimaldan Rorayma ştatı və Venesuela ilə sərhədlənir. Şərqdən Para, cənubdan Akri və Rondoniya ştatları, qərbdən Peru, Kolumbiya ilə sərhədə malikdir. Ştatın inzibati mərkəzi Manaus şəhridir.
| Amazonas | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Estado do Amazonas | |||||
 | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Manaus | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1889 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Hündürlük | 70 m | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| ISO kodu | BR-AM | ||||
| Telefon kodu | 92, 97 | ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Ştatın adı Amazon çayının adından götürülmüşdür.
Amazonas Braziliyanın sahəsinə görə ən böyük ştatıdır. Braziliyanın 18 % ərazisini əhatə edir. Ərazisinin böyük qismi daima yaşıl Amazon meşələri ilə örtülüdür.
Coğrafiya
Ştat ərazisini Ekvator xətti kəsir. Bunla belə ərazisinin böyük qismi Cənub yarımkürəsində yerləşir. Regiondan əsas iri çaylar və Amazon nəqliyyat şəbəkəsini tşkil edir. Amazonasın iri və əhəmiyyətli şəhərləri çay kənarlarında yerləşir.
Amazonas öz növbəsində təpəli düzənlikdən ibarətdir. Böyük qismi bstaqlıqlaşmışdır. Şimalı isə Serra-İmeri və Qviana öndağlığı isə alcaq dağlardan ibarətdir. Ərazisinin 70 % sıx meşəliklərdən cəmi 30 % isə meşə-çol ərazilərindən ibarətdir. İqlimi kontinentaldır. Qış dekabrdan marta, yay isə apreldən noyabra qədər uzanır. İl ərzində 500-2000 arası yağış yağır.
İnzibati bölgü
Amazonas Braziliyanın digır ştatları kimi eyni hüquqa malikdir. Ştat ərazisi 4 mezoregiona vı 23 mikroregiona bölünür.
İqtisadiyyat
Sənaye
Ştatın paytaxtı azad iqtisadi zonadır. Burada ştat ərazizində istehsal edilən məlsulların 98 % hazırlanır. Burada mobil telefon, kompyuterlər, audio və video məhsullar, ofis avadanlıqları və motoskl istehsal edilir.
Burada neftayırma zavodları, regionun elektrik enerjisini təmin etmək məqsədilə Elektrik Stansiyaları fəaliyyət göstərir.
Faydalı qazıntılar
Ştatda qurguşun, alminyum, tantal, dəmir, sink, xrom, marqans, və qızıl hasil edilir. Kuari və Amazonas rayonları ərazisində iri qaz yataqları vardır, üstəlik neft hasil edilir. Burada tikinti materillarından qum, gil, qranit və digərlərinin hasilatı həyata keçirilir. Amazonun adalarında isə böyük həcmli torf ehtiyatları aşkarlanmışdır.
Kənd təsərrüfatı
Ştatda heyvandarlıq inkişaf etdirilmişdir: iribuynuzlu heyvandarlıq, donuzçuluq, qoyunçuluq, atçılıq, quşçuluq. Burada qarğıdalı, çəltik, soya, ananas, qarpız, nar, kartof, banan, şəkər qamışı, portağal, kofe, kakos qozu yetişdirilir.
Meşə təsərrüfatı və balıqçılıq
Ştatda ağac tədarük edilir
Qida əhəmiyyətli balıçılıqdan savayı ekzotik tropik balıqlar ovlanılaraq satışa çıxarılır.
İdman
Ştatın paytaxtı Braziliyada keçirilən 2014 Futbol üzrə Dünya cempionatı çərçivəsində keçirilən futbol oyununun bir necəsinə ev sahibliyi etmişdir.
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- https://cidades.ibge.gov.br/brasil/am/panorama.
- https://www.ibge.gov.br/en/cities-and-states/am.html.
- https://censo2022.ibge.gov.br/panorama/.
- "Амазонас". 2010-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-08-22.
- Amazonas. İşgüzar əlaqələr 2016-03-04 at the Wayback Machine.
- Veríssimo, José. Pará E Amazonas: Questão De Limites (reproduction). Nabu Press. 2010-02-22. səh. 98. ISBN .
- Temple, C.L. The State of Amazonas. London. 1900.
Mənbə
- Amazonas
- Ştatın rəsmi saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Amazonas port Amazonas Braziliyanin simal qerbinde yerlesen stat Simaldan Rorayma stati ve Venesuela ile serhedlenir Serqden Para cenubdan Akri ve Rondoniya statlari qerbden Peru Kolumbiya ile serhede malikdir Statin inzibati merkezi Manaus sehridir AmazonasEstado do AmazonasBayraq d Gerb d 3 59 c e 64 38 q u Olke BraziliyaInzibati merkez ManausTarixi ve cografiyasiYaradilib 1889Sahesi 1 559 167 9 km 2020 Hundurluk 70 mSaat qursagi UTC 04 00UTC 05 00EhalisiEhalisi 3 941 613 nef 2022 Reqemsal identifikatorlarISO kodu BR AMTelefon kodu 92 97Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Statin adi Amazon cayinin adindan goturulmusdur Amazonas Braziliyanin sahesine gore en boyuk statidir Braziliyanin 18 erazisini ehate edir Erazisinin boyuk qismi daima yasil Amazon meseleri ile ortuludur CografiyaStat erazisini Ekvator xetti kesir Bunla bele erazisinin boyuk qismi Cenub yarimkuresinde yerlesir Regiondan esas iri caylar ve Amazon neqliyyat sebekesini tskil edir Amazonasin iri ve ehemiyyetli seherleri cay kenarlarinda yerlesir Amazonas oz novbesinde tepeli duzenlikden ibaretdir Boyuk qismi bstaqliqlasmisdir Simali ise Serra Imeri ve Qviana ondagligi ise alcaq daglardan ibaretdir Erazisinin 70 six meseliklerden cemi 30 ise mese col erazilerinden ibaretdir Iqlimi kontinentaldir Qis dekabrdan marta yay ise aprelden noyabra qeder uzanir Il erzinde 500 2000 arasi yagis yagir Inzibati bolguAmazonas Braziliyanin digir statlari kimi eyni huquqa malikdir Stat erazisi 4 mezoregiona vi 23 mikroregiona bolunur IqtisadiyyatSenaye Statin paytaxti azad iqtisadi zonadir Burada stat erazizinde istehsal edilen melsullarin 98 hazirlanir Burada mobil telefon kompyuterler audio ve video mehsullar ofis avadanliqlari ve motoskl istehsal edilir Burada neftayirma zavodlari regionun elektrik enerjisini temin etmek meqsedile Elektrik Stansiyalari fealiyyet gosterir Faydali qazintilar Statda qurgusun alminyum tantal demir sink xrom marqans ve qizil hasil edilir Kuari ve Amazonas rayonlari erazisinde iri qaz yataqlari vardir ustelik neft hasil edilir Burada tikinti materillarindan qum gil qranit ve digerlerinin hasilati heyata kecirilir Amazonun adalarinda ise boyuk hecmli torf ehtiyatlari askarlanmisdir Kend teserrufati Statda heyvandarliq inkisaf etdirilmisdir iribuynuzlu heyvandarliq donuzculuq qoyunculuq atciliq qusculuq Burada qargidali celtik soya ananas qarpiz nar kartof banan seker qamisi portagal kofe kakos qozu yetisdirilir Mese teserrufati ve baliqciliq Statda agac tedaruk edilir Qida ehemiyyetli baliciliqdan savayi ekzotik tropik baliqlar ovlanilaraq satisa cixarilir IdmanStatin paytaxti Braziliyada kecirilen 2014 Futbol uzre Dunya cempionati cercivesinde kecirilen futbol oyununun bir necesine ev sahibliyi etmisdir IstinadlararchINFORM alm 1994 https cidades ibge gov br brasil am panorama https www ibge gov br en cities and states am html https censo2022 ibge gov br panorama Amazonas 2010 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2016 08 22 Amazonas Isguzar elaqeler 2016 03 04 at the Wayback Machine Verissimo Jose Para E Amazonas Questao De Limites reproduction Nabu Press 2010 02 22 seh 98 ISBN 978 1 144 88368 1 Temple C L The State of Amazonas London 1900 MenbeAmazonas Statin resmi sayti