Aleksandr Vinerberqer (alm.Alexander Wienerberger; ukr.Александр Вінербергер; 8 dekabr1891(1891-12-08), Vyana – 5 yanvar1955(1955-01-05), Zalsburq) — 19 il ərzində SSRİ-nin müxtəlif kimya fabrik və zavodlarında işləmiş alman əsilli Avstriya kimya mühəndisi, həvəskar fotoqraf. Aleksandr Vinerberqer 1932–1933-cü illərdə Xarkov şəhərində əmək fəaliyyəti ilə məşğul olduğu zaman Qolodomor soyqırımına şahidlik etmiş və hadisə ilə bağlı onlarla foto çəkmişdir.
Qolodomor soyqırımı ilə bağlı çəkmiş olduğu fotolar ilə
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Aleksandr Vinerberqer sonrakı illərdə ölkədən çıxmağı baçarmış və çəkmiş olduğu fotoları özü ilə aparmışdır. Fotolar qısa zamanda Şimali Amerika və Qərbi Avropa mətbuatında geniş əks-səda doğurdu və SSRİ-nin yaratmış olduğu mifi darmadağın etdi. Qolodomor soyqırımı ilə bağlı çəkilmiş fotoların böyük əksəriyyəti və ən əhəmiyyətliləri Vinerberqerin adı ilə bağlıdır.
Həyatı
Aleksandr Vinerberqer 1898-ci ildə Avstriya-Macarıstan İmperiyasının paytaxtı Vyana şəhərində, çex-yəhudi əsilli ailədə anadan olmuşdur. Atası milliyyətinə görə yəhudi olsa da, qızının vermiş olduğu məlumatlara görə özünü avstiryalı və ateist hesab etmişdir. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Avstriya ordusu tərəfdən müharibəyə yollanmış, 1915-ci ildə Rusiya imperiyasına qarşı aparılan döyüşlərdə əsir düşmüşdür.
Əsirlikdə olduğu dövrdə 1919-cu ildə saxta sənədlərlə əsirlikdən qaçmağa cəhd göstərsə də, bu cəhdi uğursuz alınmışdır. Pskov yaxınlığında Çeka əməkdaşları tərəfindən təkrar həbs edildikdən sonra Vinerberqerə qarşı cəsusluq ittihamı irəli sürülmüşdür.
1920-cı ildə verilmiş cəzasını çəkməsi üçün Moskva yaxınlığındakı Lubyanka həbsxanasına göndərilmişdir. Rus həbsxanasında olduğu dövrdə, özünün kimyaçı kimi bacarıqlarını göstərməyi bacaran Vinerberqer qısa müddət ərzində Sovet hakimiyyətinin diqqətini çəkməyi bacarmışdır. Məhbuslar üçün ayrılmış istehsalat zavodlarında çalışan kimyaçının laklar və boyaların hazırlanmasındakı qabiliyyətləri onun məhbusu olduğu zavodda mühəndis təyin olunması ilə nəticələnmişdir. Sonralar Vinerberqer sovet rəhəbərliyi üçün müxtəlif təyinatlı partlayıcı maddələrin hazırlanmasında da köməklik göstərmişdir..
Qolodomor soyqırımının simvolu hesab olunan Ac qız fotosu 1933-cü ildə Xarkov şəhərində gizli şəkildə Aleksandr Vinerberqer tərəfindən çəkilmişdir.
1928-ci ildə Vinerberqerə ailəsini və qohumlarını ziyarət etmək üçün Vyana şəhərinə getməsinə icazə verilir. SSRİ-yə evlənib qayıtması səbəbindən sovetlər kimyaçının həbsxana müddətinin ev həbsi ilə əvəzlənməsinə və əvəzində də, SSRİ üçün xidmət göstərməsi şərtini irəli sürürlər. 1931-ci ildə ailənin qızı övladı dünyaya gəldikdən sonra həyat yoldaşı yenidən Vyana qayıtmışdır.. 1930-cu illərdə Vinerberqer SSRİ-də artıq keçmiş bir məhbus yox, savadlı və istedadlı alim kimi tanınmaqda və hörmət görməkdə idi. Aleksandr dövlət tərəfindən Moskva şəhərində mənzillə təmin olunmuşdu və kimya zavodlarının birində rəhbər vəzifədə çalışırdı. 1933-cü ildə Xarkov şəhərində göndərilmiş və burada sintetik fabrikə texniki direktor vəzifəsinə təyin edilmişdir.
Xarkov şəhərində olduğu müddət ərzində Qolodomor soyqırımının şahidi olan alim, NKVD tərəfindən həbs olunmaq təhlükəsinə baxmayaraq, həmin hadisələrinin fotolarını çəkməyi bacarmışdır. 1934-cü ildə birdəfəlik Vyanaya qayıtmasından sonra şəxsi foto arxivini Kardinal Teodor İnnitzerə göndərmiş və beləliklə də, dünya ictimaiyyəti Qolodomor haqqında detallı foto faktlar əldə edə bilmişdir..
Qolodomor fotoları
Aleksandr Vinerberqer Xarkov şəhərində yaşadığı bir ilə yaxın müddət ərzində gizli şəkildə yüzdən çox foto çəkməyi bacarmışdır. Onun fotolarında dükkanların qarşısında yemək növbəsinə dayanmış ac insanlar, ac uşaqlar və Xarkov küçələrindən acından ölmüş insanlar cəsədləri, soyqırım qurbanlarının kütləvi formada dəfn edildiyi məzarlıqlar təsvir edilmişdir. Mühəndisin fotoları alman istesahlı olan Leica fotokamerası ilə çəkdiyi məlumdur və fotokameranı Avstriyadan gizli şəkildə ölkəyə gətirdiyi təxmin olunur.
1934-cü ildə mühəndisin ölkəsinə qayıtmasından az əvvəl, çəkilmiş fotoların neqativlərini AvstriyanınSSRİ-də yerləşən səfirliyinə diplomatik poçt vasitəsi ilə göndərmişdir. O, neqativləri özü ilə birlikdə ölkədən çıxarmağı düşünsə də, Avstriya səfirliyinin əməkdaşları Sovet təhlükəsizlik qüvvələrinin sərhəd-buraxılış məntəqəsində baş verə biləcək mümkün yoxlamalara görə neqativlərin diplomatik kanal üzərindən ölkədən çıxarmasını məsləhət görmüşdür. Fotoların neqativləri Vyana şəhərində əvvəlcə Milli azlıqlar üzrə Beynəlxalq Komitə və oradanda din xadimi Teodor İnnitzerə göndərilmişdir.
Fotolar ilk dəfə 1935-ci ildə geniş kütləyə təqdim olunmuşdur. Müəllifin təhlükəsizliyi baxımından fotoları çəkən şəxsin adı gizli saxlanılmışdır. 1939-cu ildə mühəndis tərəfindən SSRİ-də yaşadığı dövrün memuarlarını özündə birləşdirən kitabda, həmin fotolar və Qolodomor soyqırımı haqqında iki fəsil mövcuddur. Qolodomor soyqırımı ilə bağlı çəkilmiş fotoların demək olar ki, mütləq əksəriyyəti Aleksandr Vinerberqer tərəfindən çəkilmişdir.
Qalereya
Qolodomor
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
↑ Alexander Wienerberger // Photographers' Identities Catalog
↑ ""Це був геноцид": історія британської фотохудожниці, яка ширить пам'ять про Голодомор". BBC Україна. 23 листопада 2018. İstifadə tarixi: 23 листопада 2018.
. Меморіал жертв Голодомору. 7 лютого 2016. 2019-04-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 листопада 2018.
September 18, 2021
aleksandr, vinerberqer, alexander, wienerberger, Александр, Вінербергер, dekabr, 1891, 1891, vyana, yanvar, 1955, 1955, zalsburq, ərzində, ssri, müxtəlif, kimya, fabrik, zavodlarında, işləmiş, alman, əsilli, avstriya, kimya, mühəndisi, həvəskar, fotoqraf, 1932. Aleksandr Vinerberqer alm Alexander Wienerberger ukr Aleksandr Vinerberger 8 dekabr 1891 1891 12 08 1 Vyana 5 yanvar 1955 1955 01 05 Zalsburq 19 il erzinde SSRI nin muxtelif kimya fabrik ve zavodlarinda islemis alman esilli Avstriya kimya muhendisi heveskar fotoqraf Aleksandr Vinerberqer 1932 1933 cu illerde Xarkov seherinde emek fealiyyeti ile mesgul oldugu zaman Qolodomor soyqirimina sahidlik etmis ve hadise ile bagli onlarla foto cekmisdir Aleksandr Vinerberqeralm Alexander Wienerberger Dogum tarixi 8 dekabr 1891 1891 12 08 1 Dogum yeri Vyana Avstriya MacaristanVefat tarixi 5 yanvar 1955 1955 01 05 63 yasinda Vefat yeri Zalsburq Zalsburq d AvstriyaVetendasligi AvstriyaMilliyyeti almanDini protestantTehsili Vyana UniversitetiFealiyyeti muhendis fotoqraf esgerTaninir Qolodomor soyqirimi ile bagli cekmis oldugu fotolar ile Vikianbarda elaqeli mediafayllarAleksandr Vinerberqer sonraki illerde olkeden cixmagi bacarmis ve cekmis oldugu fotolari ozu ile aparmisdir Fotolar qisa zamanda Simali Amerika ve Qerbi Avropa metbuatinda genis eks seda dogurdu ve SSRI nin yaratmis oldugu mifi darmadagin etdi Qolodomor soyqirimi ile bagli cekilmis fotolarin boyuk ekseriyyeti ve en ehemiyyetlileri Vinerberqerin adi ile baglidir 2 Mundericat 1 Heyati 1 1 Qolodomor fotolari 2 Qalereya 3 IstinadlarHeyati RedakteAleksandr Vinerberqer 1898 ci ilde Avstriya Macaristan Imperiyasinin paytaxti Vyana seherinde cex yehudi esilli ailede anadan olmusdur Atasi milliyyetine gore yehudi olsa da qizinin vermis oldugu melumatlara gore ozunu avstiryali ve ateist hesab etmisdir Birinci Dunya Muharibesi zamani Avstriya ordusu terefden muharibeye yollanmis 1915 ci ilde Rusiya imperiyasina qarsi aparilan doyuslerde esir dusmusdur Esirlikde oldugu dovrde 1919 cu ilde saxta senedlerle esirlikden qacmaga cehd gosterse de bu cehdi ugursuz alinmisdir Pskov yaxinliginda Ceka emekdaslari terefinden tekrar hebs edildikden sonra Vinerberqere qarsi cesusluq ittihami ireli surulmusdur 1920 ci ilde verilmis cezasini cekmesi ucun Moskva yaxinligindaki Lubyanka hebsxanasina gonderilmisdir Rus hebsxanasinda oldugu dovrde ozunun kimyaci kimi bacariqlarini gostermeyi bacaran Vinerberqer qisa muddet erzinde Sovet hakimiyyetinin diqqetini cekmeyi bacarmisdir Mehbuslar ucun ayrilmis istehsalat zavodlarinda calisan kimyacinin laklar ve boyalarin hazirlanmasindaki qabiliyyetleri onun mehbusu oldugu zavodda muhendis teyin olunmasi ile neticelenmisdir Sonralar Vinerberqer sovet reheberliyi ucun muxtelif teyinatli partlayici maddelerin hazirlanmasinda da komeklik gostermisdir 3 Qolodomor soyqiriminin simvolu hesab olunan Ac qiz fotosu 1933 cu ilde Xarkov seherinde gizli sekilde Aleksandr Vinerberqer terefinden cekilmisdir 1928 ci ilde Vinerberqere ailesini ve qohumlarini ziyaret etmek ucun Vyana seherine getmesine icaze verilir SSRI ye evlenib qayitmasi sebebinden sovetler kimyacinin hebsxana muddetinin ev hebsi ile evezlenmesine ve evezinde de SSRI ucun xidmet gostermesi sertini ireli sururler 1931 ci ilde ailenin qizi ovladi dunyaya geldikden sonra heyat yoldasi yeniden Vyana qayitmisdir 2 1930 cu illerde Vinerberqer SSRI de artiq kecmis bir mehbus yox savadli ve istedadli alim kimi taninmaqda ve hormet gormekde idi Aleksandr dovlet terefinden Moskva seherinde menzille temin olunmusdu ve kimya zavodlarinin birinde rehber vezifede calisirdi 1933 cu ilde Xarkov seherinde gonderilmis ve burada sintetik fabrike texniki direktor vezifesine teyin edilmisdir Xarkov seherinde oldugu muddet erzinde Qolodomor soyqiriminin sahidi olan alim NKVD terefinden hebs olunmaq tehlukesine baxmayaraq hemin hadiselerinin fotolarini cekmeyi bacarmisdir 1934 cu ilde birdefelik Vyanaya qayitmasindan sonra sexsi foto arxivini Kardinal Teodor Innitzere gondermis ve belelikle de dunya ictimaiyyeti Qolodomor haqqinda detalli foto faktlar elde ede bilmisdir 2 Qolodomor fotolari Redakte Aleksandr Vinerberqer Xarkov seherinde yasadigi bir ile yaxin muddet erzinde gizli sekilde yuzden cox foto cekmeyi bacarmisdir Onun fotolarinda dukkanlarin qarsisinda yemek novbesine dayanmis ac insanlar ac usaqlar ve Xarkov kucelerinden acindan olmus insanlar cesedleri soyqirim qurbanlarinin kutlevi formada defn edildiyi mezarliqlar tesvir edilmisdir Muhendisin fotolari alman istesahli olan Leica fotokamerasi ile cekdiyi melumdur ve fotokamerani Avstriyadan gizli sekilde olkeye getirdiyi texmin olunur 1934 cu ilde muhendisin olkesine qayitmasindan az evvel cekilmis fotolarin neqativlerini Avstriyanin SSRI de yerlesen sefirliyine diplomatik poct vasitesi ile gondermisdir O neqativleri ozu ile birlikde olkeden cixarmagi dusunse de Avstriya sefirliyinin emekdaslari Sovet tehlukesizlik quvvelerinin serhed buraxilis menteqesinde bas vere bilecek mumkun yoxlamalara gore neqativlerin diplomatik kanal uzerinden olkeden cixarmasini meslehet gormusdur Fotolarin neqativleri Vyana seherinde evvelce Milli azliqlar uzre Beynelxalq Komite ve oradanda din xadimi Teodor Innitzere gonderilmisdir 2 Fotolar ilk defe 1935 ci ilde genis kutleye teqdim olunmusdur Muellifin tehlukesizliyi baximindan fotolari ceken sexsin adi gizli saxlanilmisdir 1939 cu ilde muhendis terefinden SSRI de yasadigi dovrun memuarlarini ozunde birlesdiren kitabda hemin fotolar ve Qolodomor soyqirimi haqqinda iki fesil movcuddur Qolodomor soyqirimi ile bagli cekilmis fotolarin demek olar ki mutleq ekseriyyeti Aleksandr Vinerberqer terefinden cekilmisdir Qalereya RedakteQolodomor Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 1 2 3 Alexander Wienerberger Photographers Identities Catalog 1 2 3 4 Ce buv genocid istoriya britanskoyi fotohudozhnici yaka shirit pam yat pro Golodomor BBC Ukrayina 23 listopada 2018 Istifade tarixi 23 listopada 2018 Aleksandr Vinerberger u spogadah donki Memorial zhertv Golodomoru 7 lyutogo 2016 2019 04 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 listopada 2018 Menbe https az wikipedia org w index php title Aleksandr Vinerberqer amp oldid 6080836, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
