fbpx
Wikipedia

Aleksandr Boqdanov

Avqust 03, 2021

Aleksandr Alexandroviç Boqdanov (10 [22] avqust 1873, Sokulka[d], Litva general-qubernatorluğu[d] – 7 aprel 1928(1928-04-07)[…], Moskva) — rus alimi, filosof, elmi fantastika yazıçısı.

Aleksandr Boqdanov
Doğum tarixi 10 (22) avqust 1873
Doğum yeri
  • Sokulka[d], Sokulka qəzası[d], Qrodno quberniyası[d], Litva general-qubernatorluğu[d], Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi 7 aprel 1928(1928-04-07)[…] (54 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi yoluxucu xəstəlik[d]
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Elm sahəsi tibb, iqtisadiyyat, fəlsəfə
İş yeri
Təhsili
Üzvlüyü
  • Bolşevizm[d]
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Boqdanov 1873-cü il avqustun 22-də Belarusiyada anadan olmuşdur. Müəllim ailəsinin uşağı olaraq doğuldu və üniveristet təhsilinə qədər fermada yaşadı.Tibb təhsili üçün qəbul olduğu Moskva Üniversitesindən məzun olmadan,Narodnaya Volya qrupunun üzvü olmasına görə həbs edildi.Tula şəhərinə sürgün edilən Boqdanov, Kharkiv Üniveristetində təhsilinə davam etdi.Burada inqilabçı fəaliyyətlərinə davam edən Boqdanov,"İqtisadiyyat elminin təməlləri" adlı bir məcmua yayınladı (1897).1899-cu ildə üniveristetdən məzun olaraq həkim oldu.Həmin il ikinci əsəri olan "Təbiətdəki elementlərin ehtimal tarixi"ni yayımladı.Daha sonra Çar polisi tərəfindən yenidən həbs edildi.Boqdanov,6 aylıq bir həbslik müddətindən sonra Vologdaya sürgün edildi.

Sürgün dövründə sosial ədalət,iqtisadi-siyasi və fəlsəfə üstünə işlədi.1903-cü ildə Boqdanov özünə ləqəb alaraq Rus Sosial Demokrat İşci Partiyasının Bolşevik fraksiyasına qatıldı.

Bolşeviklər arasında 6 il müddətində ən tanınmış adlardan biri olan Boqdanov,1904-1906-cı illər arasında 3 cildlik fəlsəfi əsəri "Ampriyo-Monizmi"i yayımladı.Boqdanov,əsərində Marksizmi, Ernst Mach,Wilhelm Ostwald, Richard Avenarius kimi filosofların görüşlərini birləştirməyə cəhd etdi.Bu cəhd məhşur marksist Buxarin başda olmaqla birçoxuna təsir etdi.

1905-ci ildə rus inqilabının məğlubiyyətindən sonra Boqdanov Dumada Sosial Demokrat deputatlarının geri çağırılmasını, partiyanın ümumi çəkilməsini müdafiə etdi və qarşı çıxan fikirləri olan Leninlə üzləşdi. Uzun müddət davam edən bu üzləşmə 1908-ci ildə tam olaraq kompromis olmayan bir hala gəldi.Bu ayırışmada bolşeviklərin çoxsu Leninin tərəfində olarkən,Lenin bu vaxtda qələmə aldığı "Materyalizm və Ampiryokritisizm" əsəri ilə Boqdanovu fəlsəfi idealizm etməklə günahlandırdı.

Leninə qarşı mübarizədə məğlubiyyətə uğrayan Boqdanov,1909-cu ilin İyununda Parisdə təşkil edilən konferansda Bolşevik fraksiyasından qovuldu.Bundan sonra İtaliyanın Capri adasından Anatoli Lunaçarski və Maksim Gorkinin yanına gedən Boqdanov işlərinə burada davam etdi.Baykotçular olaraq adlanan bu müxalif qrup burada bir partiya məktəbi qurdular.1910-cu ildə Bolognaya köçürülən partiya məktəbində 1911-ci ilə qədər təhsil verdilər.Çox keçmədi ki,Lenin və tərəfdarları da Parisdə bu qrupa qarşı bir partiya məktəbi yaratdı.Ancaq bu işlərin nəticə verməməsinə görə Boqdanov siyasəttən uzağlaşdı və 1914cü ildə çıxan əfv etməylə Rusiyaya geri qayıtdı.

Boqdanov Birinci Dünya Müharibəsinə qədər geniş elmi araşdırmalar apardı.1912-ci ildə nəşr olunan Tektologiya kitabı,öz sahəsində öndər bir kitab olaraq sayılmaqdadır.Birinci Dünya Savaşı müddətincə həkimlik edən Boqdanov,Oktyabr İnqilabında heçbir rolu olmadı.Bolşeviklərin iqtidarı ələ keçirməsiylə bərabər,partiyaya yenidən qatılmaq təklifini qəbul etməyən Boqdanov,1922-ci ilə qədər,elmi işlərlə məşğul oldu.Əvvəldən araşdırmalara başladığı mövzularda ciddi irəliləyiş göstərən Boqdanov,kibernetik teoriyasının öndəri oldu.1918-ci ildə iqtisadiyyat professoru olaraq,yeni qurulan Sosialist Sosial Elmlər Akademiyasının idarəçiliyinə gətirildi.

1920-ci ildə Sovet İttifaqıda qurulan proletar sənət hərakatı Proletkultun quruculuğunu və baş nəzəriyyəçiliyini Boqdanov etdi.Verdiyi konferans və yazdığı məqalələrdə,köhnə burjua mədəniyyətinin məhv edilməsi lazım olduğunu söyləyən Boqdanov,onun yerinə saf proletar mədəniyyətin gəlməsinin lazım olduğunu müdafi edirdi.Proletkult hərakatı,digər mədəni hərakatlar kimi ilk addımda Bolşevik Hökuməti tərəfindən dəstəkləndi.Ancaq 1 Dekabr 1920-ci ildə Pravdada nəşr olunan bir yazı,bu hərakatı kiçik burjua elan edərək,hərakatın sosyalizmə düşman ünsurlar tərəfindən ortaya qoyulduğu açığlandı.1922-ci ildə artıq Proletkult gözdən itmişdi.

1923-cü ilin yayında Bogdanov, hökumət müxalifi İşci Gerçəyi qrupunu dəstəklədiyi səbəbi ilə gizli polis tərəfindən həbs edildi və 5 həftə müddətincə sorğulandı.Sərbəst buraxılmasından sonra,yenidən elmi işlərinə başlayan Boqdanov,1924-cü ildə qan transfuziyası sınaqlarına başladı.Boqdanov,bu sınaqlarda heç vaxt qocalmayan əbədi gənc insanı yaratmaq niyyətində idi.Bu araşdırmalar çərçivəsində aralarında Leninin bacısı Maria Ulianovanın da olduğu birçox insan Boqdanovun sınaqlarına qatıldı.11 qan transfuziyası sınaqı reallaşdıran Boqdanov,bu sınaqlar nəticəsində,sınaq namizədlərindəki görmə pozuqluğlarının,saç tökülmələrinin qarşısını ala biləcəyini gördü.Araşdırmaların nəticə verməsinə görə 1926-cildə Hematologiya və Qan Transfuziyası İnstutunu qurdu.

Boqdanov 1928-ci ildə öz üstündə etdiyi bir qan transfuziyası sınaqı sırasında,tələbəsindən keçdiyi vərəm bakteriyaları səbəbi ilə vəfat etdi.Bəziləri,Boqdanovun bu formada intihar etdiyi iddiasında idi.Bu iddiaya sübut olaraq,Boqdanovun son sınaqından əvvəl yazdığı gərgin politik məktublar olduğu göstərildi.

Qızıl Ulduz

Boqdanov,1908-ci ildə yayımladığı Qızıl Ulduz adlı romanı ilə diqqətləri öz üzərinə çəkdi.Marsda keçən bu utopiya növü kitabda Boqdanov elmi və sosial inkişaf haqqında kəhanətləri var idi.Boqdanovun bu əsəri feminist,sosialist birçox utopiya-elmi fantastik əsərinə öndərlik etmişdir.Özündən sonra gələn yazıçılara təsir etmişdir.

İstinadlar

  1. ↑ Internet Speculative Fiction Database — 1995.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1233"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1235"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1234"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1274"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1239"></a>
  2. ↑ Indiana Philosophy Ontology Project
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P863"></a>
  3. ↑ Богданов Александр Александрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
  4. ↑ Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  5. ↑ Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və b. Record #118637894 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) — 2012—2016.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

Xarici keçidlər

  • Red Star Novel haqqında yazı

Avqust 03, 2021
aleksandr, boqdanov, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, məqalənin, mətnini, azərbaycan, dilinə, uyğunlaşdırmaq, lazımdır, məqalədə, cümlə, quruluşlarındakı, yanlışlıqları, or. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalenin metnini Azerbaycan diline uygunlasdirmaq lazimdir Meqalede cumle quruluslarindaki yanlisliqlari ve orfoqrafik sehvleri duzeltdikden sonra qaralama az sablonunu silmeyi unutmayin Aleksandr Alexandrovic Boqdanov 10 22 avqust 1873 1 2 Sokulka d Litva general qubernatorlugu d 5 7 aprel 1928 1928 04 07 3 1 4 Moskva 3 rus alimi filosof elmi fantastika yazicisi Aleksandr BoqdanovDogum tarixi 10 22 avqust 1873 1 2 Dogum yeri Sokulka d Sokulka qezasi d Qrodno quberniyasi d Litva general qubernatorlugu d Rusiya Imperiyasi 5 Vefat tarixi 7 aprel 1928 1928 04 07 3 1 4 54 yasinda Vefat yeri Moskva Moskva quberniyasi d RSFSR SSRI 3 Vefat sebebi yoluxucu xestelik d Defn yeri Novodevicye qebiristanligiVetendasligi Rusiya Imperiyasi SSRIElm sahesi tibb iqtisadiyyat felsefeIs yeri M V Lomonosov adina Moskva Dovlet UniversitetiTehsili M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universiteti Xarkov Imperator Universitetinin Tibb fakultesi d Xarkov UniversitetiUzvluyu Bolsevizm d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Qizil Ulduz 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerHeyati RedakteBoqdanov 1873 cu il avqustun 22 de Belarusiyada anadan olmusdur Muellim ailesinin usagi olaraq doguldu ve univeristet tehsiline qeder fermada yasadi Tibb tehsili ucun qebul oldugu Moskva Universitesinden mezun olmadan Narodnaya Volya qrupunun uzvu olmasina gore hebs edildi Tula seherine surgun edilen Boqdanov Kharkiv Univeristetinde tehsiline davam etdi Burada inqilabci fealiyyetlerine davam eden Boqdanov Iqtisadiyyat elminin temelleri adli bir mecmua yayinladi 1897 1899 cu ilde univeristetden mezun olaraq hekim oldu Hemin il ikinci eseri olan Tebietdeki elementlerin ehtimal tarixi ni yayimladi Daha sonra Car polisi terefinden yeniden hebs edildi Boqdanov 6 ayliq bir hebslik muddetinden sonra Vologdaya surgun edildi Surgun dovrunde sosial edalet iqtisadi siyasi ve felsefe ustune isledi 1903 cu ilde Boqdanov ozune leqeb alaraq Rus Sosial Demokrat Isci Partiyasinin Bolsevik fraksiyasina qatildi Bolsevikler arasinda 6 il muddetinde en taninmis adlardan biri olan Boqdanov 1904 1906 ci iller arasinda 3 cildlik felsefi eseri Ampriyo Monizmi i yayimladi Boqdanov eserinde Marksizmi Ernst Mach Wilhelm Ostwald Richard Avenarius kimi filosoflarin goruslerini birlestirmeye cehd etdi Bu cehd mehsur marksist Buxarin basda olmaqla bircoxuna tesir etdi 1905 ci ilde rus inqilabinin meglubiyyetinden sonra Boqdanov Dumada Sosial Demokrat deputatlarinin geri cagirilmasini partiyanin umumi cekilmesini mudafie etdi ve qarsi cixan fikirleri olan Leninle uzlesdi Uzun muddet davam eden bu uzlesme 1908 ci ilde tam olaraq kompromis olmayan bir hala geldi Bu ayirismada bolseviklerin coxsu Leninin terefinde olarken Lenin bu vaxtda qeleme aldigi Materyalizm ve Ampiryokritisizm eseri ile Boqdanovu felsefi idealizm etmekle gunahlandirdi Lenine qarsi mubarizede meglubiyyete ugrayan Boqdanov 1909 cu ilin Iyununda Parisde teskil edilen konferansda Bolsevik fraksiyasindan qovuldu Bundan sonra Italiyanin Capri adasindan Anatoli Lunacarski ve Maksim Gorkinin yanina geden Boqdanov islerine burada davam etdi Baykotcular olaraq adlanan bu muxalif qrup burada bir partiya mektebi qurdular 1910 cu ilde Bolognaya kocurulen partiya mektebinde 1911 ci ile qeder tehsil verdiler Cox kecmedi ki Lenin ve terefdarlari da Parisde bu qrupa qarsi bir partiya mektebi yaratdi Ancaq bu islerin netice vermemesine gore Boqdanov siyasetten uzaglasdi ve 1914cu ilde cixan efv etmeyle Rusiyaya geri qayitdi Boqdanov Birinci Dunya Muharibesine qeder genis elmi arasdirmalar apardi 1912 ci ilde nesr olunan Tektologiya kitabi oz sahesinde onder bir kitab olaraq sayilmaqdadir Birinci Dunya Savasi muddetince hekimlik eden Boqdanov Oktyabr Inqilabinda hecbir rolu olmadi Bolseviklerin iqtidari ele kecirmesiyle beraber partiyaya yeniden qatilmaq teklifini qebul etmeyen Boqdanov 1922 ci ile qeder elmi islerle mesgul oldu Evvelden arasdirmalara basladigi movzularda ciddi irelileyis gosteren Boqdanov kibernetik teoriyasinin onderi oldu 1918 ci ilde iqtisadiyyat professoru olaraq yeni qurulan Sosialist Sosial Elmler Akademiyasinin idareciliyine getirildi 1920 ci ilde Sovet Ittifaqida qurulan proletar senet herakati Proletkultun quruculugunu ve bas nezeriyyeciliyini Boqdanov etdi Verdiyi konferans ve yazdigi meqalelerde kohne burjua medeniyyetinin mehv edilmesi lazim oldugunu soyleyen Boqdanov onun yerine saf proletar medeniyyetin gelmesinin lazim oldugunu mudafi edirdi Proletkult herakati diger medeni herakatlar kimi ilk addimda Bolsevik Hokumeti terefinden desteklendi Ancaq 1 Dekabr 1920 ci ilde Pravdada nesr olunan bir yazi bu herakati kicik burjua elan ederek herakatin sosyalizme dusman unsurlar terefinden ortaya qoyuldugu aciglandi 1922 ci ilde artiq Proletkult gozden itmisdi 1923 cu ilin yayinda Bogdanov hokumet muxalifi Isci Gerceyi qrupunu desteklediyi sebebi ile gizli polis terefinden hebs edildi ve 5 hefte muddetince sorgulandi Serbest buraxilmasindan sonra yeniden elmi islerine baslayan Boqdanov 1924 cu ilde qan transfuziyasi sinaqlarina basladi Boqdanov bu sinaqlarda hec vaxt qocalmayan ebedi genc insani yaratmaq niyyetinde idi Bu arasdirmalar cercivesinde aralarinda Leninin bacisi Maria Ulianovanin da oldugu bircox insan Boqdanovun sinaqlarina qatildi 11 qan transfuziyasi sinaqi reallasdiran Boqdanov bu sinaqlar neticesinde sinaq namizedlerindeki gorme pozuqluglarinin sac tokulmelerinin qarsisini ala bileceyini gordu Arasdirmalarin netice vermesine gore 1926 cilde Hematologiya ve Qan Transfuziyasi Instutunu qurdu Boqdanov 1928 ci ilde oz ustunde etdiyi bir qan transfuziyasi sinaqi sirasinda telebesinden kecdiyi verem bakteriyalari sebebi ile vefat etdi Bezileri Boqdanovun bu formada intihar etdiyi iddiasinda idi Bu iddiaya subut olaraq Boqdanovun son sinaqindan evvel yazdigi gergin politik mektublar oldugu gosterildi Qizil Ulduz RedakteBoqdanov 1908 ci ilde yayimladigi Qizil Ulduz adli romani ile diqqetleri oz uzerine cekdi Marsda kecen bu utopiya novu kitabda Boqdanov elmi ve sosial inkisaf haqqinda kehanetleri var idi Boqdanovun bu eseri feminist sosialist bircox utopiya elmi fantastik eserine onderlik etmisdir Ozunden sonra gelen yazicilara tesir etmisdir Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Internet Speculative Fiction Database 1995 lt a href https wikidata org wiki Track P1233 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q2629164 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1235 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1234 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1274 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1239 gt lt a gt 1 2 3 Indiana Philosophy Ontology Project lt a href https wikidata org wiki Track Q6023365 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P863 gt lt a gt 1 2 3 4 5 Bogdanov Aleksandr Aleksandrovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt 1 2 3 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 Almaniya Milli Kitabxanasi Berlin Dovlet Kitabxanasi Bavariya Dovlet Kitabxanasi ve b Record 118637894 Umumi tenzimleme nezareti GND 2012 2016 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q304037 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q256507 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q170109 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt Xarici kecidler RedakteRed Star Novel haqqinda yaziMenbe https az wikipedia org w index php title Aleksandr Boqdanov amp oldid 5920902, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.