Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Adi turac (lat. Francolinus francolinus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin toyuqkimilər dəstəsinin qırqovullar fəsiləsinin turac cinsinə aid heyvan növü.
| Adi turac | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Dəstəüstü: Klad: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Adi turac | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Nadir oturaq növdür. Azərbaycanda Lənkəran ovalığının şimal-şərqində (Qızılağac qoruğu), Kür-Araz düzənliyinin ayrı-ayrı hissələrində təsadüf edir. Kolluq bitkiləri ilə örtülü sahələr, pambıq tarlalarında, bağlarda, bağçalarda, dənli bitkillər səpilmiş tarlalarda, Kür boyunca tuqaylarda tez-tez rast gəlinir. 1947-1950-ci illərdə 600 min fərd, 1958-1962-ci illərdə – 100 min fərd, 1992-ci ildə – 4 min fərd turac olmuşdur. Hazırda Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda turacın böyük populyasiyası qeydə alınmışdır.
Çoxalması
Monoqam quşdur. Bir yaşında çoxalmağa başlayır. Cücəli quşdur. Cütlər fevralın axırında əmələ gəlir. Yuvaya 8-12 yumurta qoyur. Balalar mayın axırı – iyulun əvvəlində yumurtadan çıxırlar. Cavan quşlar ildə bir dəfə, yaşlılar isə ildə iki dəfə yumurta qoyur. Turac çaqqal, tülkü, qamışlıq pişiyi, bataqlıq belibağlısının qidasını təşkil edir.
Sayının dəyişilmə səbəbləri
Yaşayışı üçün əlverişli sahələrin azalması, yuvaların mal-qara tərəfindən tapdalanması. Ot və kolluqların biçilməsi və yandırılması. Çox aşağı temperaturlu qışın dövri olaraq təkrarlanması, bu zaman aclıqdan külli miqdarda quş tələf olur. Eləcə də brakonyerlik.
Qorunması üçün zəruri tədbirlər
Qorunma qaydalarına əməl edilməsinə nəzarət. Yasaqlıqlar təşkil etmək, turacın volyer şəraitdə çoxalmasını həyata keçirmək, xalq arasında təşviqatı gücləndirmək. Quşların yemləndirilməsini təşkil etmək. Brakonyerliklə mübarizə etmək. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.
Yarımnövləri
- F. f. arabistanicus
- F. f. asiae
- F. f. billypayni
- F. f. bogdanovi
- F. f. festinus
- F. f. francolinus
- F. f. henrici
- F. f. melanonotus
- F. f. parkerae
- F. f. parkerael
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- . 2013-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-22.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi turac lat Francolinus francolinus heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin toyuqkimiler destesinin qirqovullar fesilesinin turac cinsine aid heyvan novu Adi turacElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Desteustu Klad Deste ToyuqkimilerFesileustu Fesile QirqovullarYarimfesile QirqovullarTriba Cengellik toyuqlariCins TuracNov Adi turacBeynelxalq elmi adiFrancolinus francolinus L 1766 Sekil axtarisiITIS 175974NCBI 9023 Nadir oturaq novdur Azerbaycanda Lenkeran ovaliginin simal serqinde Qizilagac qorugu Kur Araz duzenliyinin ayri ayri hisselerinde tesaduf edir Kolluq bitkileri ile ortulu saheler pambiq tarlalarinda baglarda bagcalarda denli bitkiller sepilmis tarlalarda Kur boyunca tuqaylarda tez tez rast gelinir 1947 1950 ci illerde 600 min ferd 1958 1962 ci illerde 100 min ferd 1992 ci ilde 4 min ferd turac olmusdur Hazirda Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda turacin boyuk populyasiyasi qeyde alinmisdir CoxalmasiMonoqam qusdur Bir yasinda coxalmaga baslayir Cuceli qusdur Cutler fevralin axirinda emele gelir Yuvaya 8 12 yumurta qoyur Balalar mayin axiri iyulun evvelinde yumurtadan cixirlar Cavan quslar ilde bir defe yaslilar ise ilde iki defe yumurta qoyur Turac caqqal tulku qamisliq pisiyi bataqliq belibaglisinin qidasini teskil edir Sayinin deyisilme sebebleriYasayisi ucun elverisli sahelerin azalmasi yuvalarin mal qara terefinden tapdalanmasi Ot ve kolluqlarin bicilmesi ve yandirilmasi Cox asagi temperaturlu qisin dovri olaraq tekrarlanmasi bu zaman acliqdan kulli miqdarda qus telef olur Elece de brakonyerlik Qorunmasi ucun zeruri tedbirlerQorunma qaydalarina emel edilmesine nezaret Yasaqliqlar teskil etmek turacin volyer seraitde coxalmasini heyata kecirmek xalq arasinda tesviqati guclendirmek Quslarin yemlendirilmesini teskil etmek Brakonyerlikle mubarize etmek Azerbaycanda tehlukede olan quslar siyahisina daxil edilmisdir YarimnovleriF f arabistanicus F f asiae F f billypayni F f bogdanovi F f festinus F f francolinus F f henrici F f melanonotus F f parkerae F f parkeraelIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 2013 07 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 22 Hemcinin bax