Vikipediya azad ensiklopediya Bu səhifədə iş davam etməkdədir Müdaxilə etməyə tələsməyin əgər kömək etmək istəyirsinizsə

Vikipediya azad ensiklopediya Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 59 saniye evvel Shahdag muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Abdulla bey YersiliTabasaran qazisi1810 1810EvvelkiII RustemSonrakiMehemmedSexsi melumatlarDogum yeri Yersi Tabasaran maysumluguVefat tarixi 28 aprel 1826 1826 04 28 Vefat yeri Pilyaki d Rusiya imperiyasiVefat sebebi sui qesdHerbi xidmetDoyusler Qafqaz muharibesi Basli doyusu Abdulla bey Yersili Yersi Tabasaran maysumlugu 28 aprel 1826 Pilyaki d Rusiya imperiyasi Tabasaran qazisi ictimai siyasi xadim Simali Tabasaranin nufuzlu beylerinden biri O Rusiya imperiyasinin Qafqazda hokmranligini mohkemlendirmesine qarsi cixan yerli hakimlerden biri olmusdur Heyati span Abdulla bey Tabasaranin Yersi kendinde anadan olmusdur Atasi Rustem qazi Simali Tabasaran bolgesinin idarecisi idi ve aile boyuk nufuza malik idi Mubarizesi span XIX esrin evvellerinde Qafqazin Rusiya terefinden isgali ile bagli bas veren hadiselerde Abdulla bey rus hakimiyyetine qarsi cixan yerli liderler Seyxeli xan ve II Surxay xan Qaziqumuxlu ile bir sirada mubarize aparirdi 1806 ci ilde Seyxeli xan rus qosunlarinin hucumlari qarsisinda Qubadan cekilmeye mecbur olduqda o mehz oz qohumu Abdulla beyin yanina Tabasaranin Yersi kendine sigindi 1818 ci ilin oktyabrinda Abdulla bey Yersili Seyxeli xanla birge Basli doyusunde istirak etmisdir Seyxeli xan ve Abdulla beyin basciliq etdiyi desteler Avar Meh dioglu Akusa ve Qaziqumuq quvveleri ile birleserek general Pestelin rehberlik etdiyi rus qosunlarina qarsi vurusmusdular Dord gun davam eden doyusde rus ordusu agir itkiler vererek geri cekilmisdir Doyusden sonra Abdulla bey Seyxeli xanla birlikde Qubaya donmusdur 1819 cu ilde general mayor knyaz rehberlik etdiyi rus qosunlari ile Xucni kendi yaxinliginda bas vermis doyusde Abdulla bey agir yaralanmis ailesi ile birlikde Akusaya cekilmisdi Bu hadiseden sonra Tabasaranin bir hissesi rus hakimiyyetine sadiq beylerin nezaretine verilmis Abdulla bey ise vezife ve torpaqlarindan mehrum edilmisdi Lakin o sagaldiqdan sonra yeniden Rusiya hakimiyyetine qarsi silahli muqavimeti davam etdirmisdir Onun desteleri Tabasaran ve qonsu Qaraqaytaq bolgesinde rus idareciliyine qarsi mutemadi hucumlar heyata kecirirdiler Bu fealiyyetler Rusiya administrasiyasini ciddi narahat etmis Qafqaz canisini general Aleksey Yermolov Abdulla beyin tutulmasi ve ya oldurulmesi ucun xususi tapsiriqlar vermisdir Olumu span 1826 ci il aprelin 27 den 28 ne kecen gece Abdulla bey ailesi ile birlikde oz evinde bas vermis guclu partlayis neticesinde helak olmusdur Muasir tedqiqatlara gore partlayis evvelceden planlasdirilmis sui qesd idi ve Yermolovun tapsirigi ile hereket eden Qaraqaytaq usmisi Adil xanin oglu Mehemmed bey ve Novruz bey terefinden heyata kecirilmisdi Mehemmed beye mukafat olaraq idare etmek ucun 3 Terekeme kendi ve Baki qalasinda general mayor Krabbe terefinden sedaqet sehadetnamesi verilib Eve iki puddan artiq barit yerlesdirilmis ve gece vaxti partladilmisdi Partlayis neticesinde Abdulla bey onun iki heyat yoldasi iki qizi oglu Eli bey ve sekkiz xidmetci helak olmusdur Yalniz korpe yasli oglu tesadufen sag qalmis boyuk oglu Zal bey ise hemin gece kendde olmadigi ucun xilas olmusdur Hadise Rusiya imperatoru I Aleksandrin diqqetini celb etmisdir O Yermolova gonderdiyi mektubda bir gunahkarin hesabina on alti gunahsizin olumunden naraziligini bildirmis lakin Yermolov bu hadiseni qacaq bascisinin zerersizlesdirilmesi ucun yegane vasite kimi esaslandirmisdi Ailesi span Abdulla beyin iki heyat yoldasi olmusdur Onlardan biri 1797 ci ilde Pericahan xanimin tesebbusu ile Abdulla beye ere verilen Feteli xanin qizi Cimnaz xanimdir Xatiresi span Abdulla bey Yersilinin olumunden sonra onun iqametgahi olan Yersi kendindeki ev tamamile dagidilmis sonradan hemin yerde yeni yasayis evleri salinmisdir Yerli sakinler arasinda hemin erazi uzun muddet bey tepesi kimi xatirlanmis qazinti isleri zamani hele de yanan das parcalari ve qirmizi kerpicler askarlanmaqdadir Istinadlar span https www vostlit info Texts Dokumenty Kavkaz AKAK Tom 6 II 141 160 157 htm Magomedov N A Derbent i derbentskoe vladenie v XVIII pervoj polovine XIX vv rus Mahacqala IIAE DNC RAN 1998 248 Magomedov Rasul Dargincy v dagestanskom istoricheskom processe rus 2 ci cild Mahacqala Dagestanskoe knizhnoe izdatelstvo 1999 307 ISBN 9785297005778 Svidetelstvo voenno okruzhnogo nachalnika v Dagestane general majora Krabbe o vernosti Rossii hana Mamedbeka syna ucmiya Karakajtagskogo Adil hana 2 iyunya 1829 g Vostochnaya Literatura 157 Raport gen m fon Krabbe gen Ermolovu ot 22 go maya 1826 goda 18 Tarku Vostochnaya Literatura Bagdaeva Elmira K 199 letiyu smerti Abdulla beka Ersinskogo Zori Tabasarana 29 sentyabr 2025 Edebiyyat span Ismailova N I Istoriya Ersi i ersincev v proshlom i nastoyashem Mahachkala 2022 S 324 331 Donoguev M Ersi Ocherki istorii Derbent 2014 Potto V A Kavkazskaya vojna v memuarah general lejtenanta Potto Ermolovskoe vremya II cild XIX fesil Kateqoriyalar 28 aprelde vefat edenler1826 ci ilde vefat edenlerRusiya imperiyasinda vefat edenlerElifba sirasina gore vezifeli sexslerGizli kateqoriyalar Is davam eden sehifelerVikipediya Vikidatada menbeleri olan meqaleler