fbpx
Wikipedia

Ağgöz qaraördək

İyul 18, 2022

Ağgöz qaraördək (lat. Aythya nyroca) — qaraördək cinsinə aid quş növü.

?Ağgöz qaraördək
Aythya nyroca
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:Sonağızlılar
Tip:Xordalılar
Yarımtip:Onurğalılar
Sinif:Quşlar
Yarımsinif:Yenidamaqlılar
Dəstə:Qazkimilər
Fəsilə:Ördəklər
Yarımfəsilə:Əsl ördəklər
Triba:Aythyini
Cins:Qaraördək
Növ: Ağgöz qaraördək
Elmi adı
Aythya nyroca Gmelin, 1789
Mühafizə statusu
Az qayğı tələb edənlər
Least Concern (IUCN 3.1)Least Concern: 22680373

Vikinövlərdə
sistematika
Şəkil
axtarışı
ITIS  175139
NCBI  197939
EOL  45511483
PBDB  369012

Statusu

Nadirdir.

Kateqoriyası

(VU). Antropogen təsirlərə həssasdır. Yeni qorunma tədbirləri görülməsə, mənfi təsirlərdən təhlükəli vəziyyətə (ЕN) düşə bilər.

Qısa təsviri

Ortaboylu ördəkdir (600-800 q). Erkəyinin ümumi rəngi qonur-qəhvəyidir, amma bel tərəfi nisbətən tünd rənglidir. Qanadlarının üzərində ağ “aynacığı” var. Gözləri ağımtıldir. Dişisinin rəngi solğundur.

Yayılması

Avropa, Asiya və Şimal-Qərbi Afrikada yayılıb . Azərbaycanda düzənlik rayonlarda yayılıb . Xəzərin sahil zolağında və daxili su hövzələrində (Kələdəhnə, Cil, Qarasu, Şilyan, Sor-Sor və s.) göllərin qurudulması nəticəsində yayıldığı sahələr xeyli azalıb.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

Sahil və su bitkiləri ilə zəngin olan su hövzələrində məskunlaşır. Qamış cəngəlliyini xoşlayır . Qışda gündüzlər göllərin və körfəzlərin açıq akvatoriyalarında olur, axşam hava qaralandan səhər alaqaranlıq vaxta qədər isə dayaz subasar sahələrdə yemlənir . Azərbaycanda qışlayan, ötüb keçən və reproduktiv populyasiyaları olur. Nəsil verən populyasiyası dərin su və qamış cəngəlliyi olan körfəzlərə və göllərə çəkilir. May ayında suya yıxılmış quru qamış topası üzərində yuva tikir, onun içərisinə çoxlu lələk döşəyir, 7-8 yumurta verir, axırıncı yumurtadan sonra 25-27 gün kürt yatır. Cücələri hələ kontur lələkləri çıxmazdan əvvəl suda üzür, amma uça bilməsi iki aylıq olanda başlayır . Bitkiyeyən ördəkdir, ən çox qamış toxumunu xoşlayır .

Məhdudlaşdırıcı amillər

Uzun illər ov quşu kimi təqib edilməsi, nəsilvermə biotopunun deqradasiyası, düzənlik rayonlarda təbii göllərin çoxunun qurudulması.

Əhali üçün əhəmiyyəti

Elmi və estetik əhəmiyyəti var.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Ovlanması qadağandır. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, Şirvan, Abşeron, Ağgöl Milli Parkları və su-bataqlıq sahələrində yasaqlıqlar təşkil edilmişdir. Ramsar, Bern, Bonn konvensiyalarına və AEWA sazişinə daxil edilib.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Yuva sahələri təbii abidə statusu ilə qorunmalı, növün vəziyyəti əhaliyə izah olunmalı. Yenikənd su bazasına və Sarısu göllər sisteminə qoruq statusunun verilməsi.

İstinadlar

  1. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 114-115;
  2. Дементьев Г.П., Гладков Н.А. (ред.). Птицы Советского Союза. М.Л., “Советская наука”, 1951, том IV, с. 488-494;
  3. Исаков Ю.А., Воробьев К.А. Обзор зимовок и пролета птиц на Южном Каспии // Тр. Всесоюзн. орнитол. Заповедника Гасан-Кули, вып. 1, 1940, с. 67-68;
  4. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Еlm”, 1977, s. 125-126;
  5. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 114-115;
  6. Talıbov T.H. Ağgöz qaraördək–Aythya nyroca Guld. // Naxçıvan Muxtar Respublikasının "Qırmızı Kitab"ı. I cild, Naxçıvan, “Əcəmi”, 2006, s. 79-80;
  7. Babayev İ.R. Kürətrafı göllərin ornitofaunası // Kürətrafı göllərin biologiyası. Bakı, “Elm”, 2001, s. 280-287;
  8. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Еlm”, 1977, s. 125-126;
  9. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Еlm”, 1977, s. 125-126;
  10. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Еlm”, 1977, s. 125-126;
  11. Babayev İ.R. Kürətrafı göllərin ornitofaunası // Kürətrafı göllərin biologiyası. Bakı, “Elm”, 2001, s. 280-287;
  12. Исаков Ю.А., Воробьев К.А. Обзор зимовок и пролета птиц на Южном Каспии // Тр. Всесоюзн. орнитол. Заповедника Гасан-Кули, вып. 1, 1940, с. 67-68;
  13. Радде Г. Орнитологическая фауна Кавказа. Тифлис, изд-во Кавказского музея, 1884, с. 366;

Ədəbiyyat

  1. Бабаев И.Р. Численность редких и исчезающих водно-болотных птиц Кура-Араксинской низменности // Актуальные вопросы экологии и охраны природы Ставропольского края и сопредельных территорий. Мат. научно-практической конф. Ставрополь, 1991, с. 143;
  2. Бабаев И.Р. Размещение и численность редких видов водно-болотных птиц на прибрежной полосе Азербайджанского сектора Каспия // IV международная конференция “Биологическое разнообразие Кавказа” посвященная 60-летию со дня рождения заслуженного деятеля науки РФ, академика РЭА, профессора Абдуррахманова Г.М. Махачкала, 2002, с. 72-74;
  3. Babayev İ.R., Abbasov A.N. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda sudaüzən quşların qışlamada sayı, yayılması və onlara təsir edən amillər // Zoologiya İnstitutunun əsərləri, XXVIII cild // məqalələr toplusu. Bakı, “Elm”, 2006, s. 123-131;
  4. Babayev İ.R. Xəzər dənizinin Сənub-Şərqi Şirvan düzünə həmsərhəd hissəsində qışda sudaüzən quşların növ tərkibi, sayı, yayılması və onlara təsir edən amillər // Azərbaycan Zooloqlar Cəmiyyətinin əsərləri. I cild. Bakı, “Elm”, 2008, s. 601-606;
  5. Babayev İ.R. Xəzərin Abşeron-Qobustan sahil zolağında qışda sudaüzən quşların əsas toplantı yerləri, sayı və onlara təsir edən amillər // Azərbaycan Zooloqlar Cəmiyətinin əsərləri. I cild // məqalələr toplusu. Bakı, “Elm”, 2010, s. 816-824;
  6. Верещагин Н.К., Зимовки и промысел водоплавающей птицы в Азербайджане // Труды Института Зоологии. Баку, 1950, том XIV, c. 123-213;
  7. Виноградов В.В. Биологические ресурсы водно-болотных охотничьих угодий Мильской степи, их производительность и перспективы хозяйственного использования // Труды Заповедников Азербайджана. вып. 2. М.Л., 1967, с. 72-74;
  8. Туаев Д.Г., Гурбанов Н.И. К количественной характеристике гнездящихся гусеобразных в Азербайджане // Современное состояние ресурсов водоплавающих птиц (Тезисы Всесоюзного семинара, 1984). Москва, 1984, с. 98-100;
  9. Babayev İ.R. Şəxsi gündəliyindən.
  10. Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Quşların qorunması (monoqrafiya). Bakı, "Elm", 2012, 255 s.

Xarici keçidlər

  • Ağgöz qaraördək – Aythya nyroca

İyul 18, 2022
ağgöz, qaraördək, aythya, nyroca, qaraördək, cinsinə, quş, növü, aythya, nyrocaelmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinif, quşlaryarımsinif, yenidamaqlı. Aggoz qaraordek lat Aythya nyroca qaraordek cinsine aid qus novu Aggoz qaraordekAythya nyrocaElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif QuslarYarimsinif YenidamaqlilarDeste QazkimilerFesile OrdeklerYarimfesile Esl ordeklerTriba AythyiniCins QaraordekNov Aggoz qaraordekElmi adiAythya nyroca Gmelin 1789Muhafize statusuAz qaygi teleb edenlerLeast Concern IUCN 3 1 Least Concern 22680373VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 175139NCBI 197939EOL 45511483PBDB 369012 Mundericat 1 Statusu 2 Kateqoriyasi 3 Qisa tesviri 4 Yayilmasi 5 Yasayis yeri ve heyat terzi 6 Mehdudlasdirici amiller 7 Ehali ucun ehemiyyeti 8 Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler 9 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler 10 Istinadlar 11 Edebiyyat 12 Xarici kecidlerStatusu RedakteNadirdir Kateqoriyasi Redakte VU Antropogen tesirlere hessasdir Yeni qorunma tedbirleri gorulmese menfi tesirlerden tehlukeli veziyyete EN duse biler Qisa tesviri RedakteOrtaboylu ordekdir 600 800 q Erkeyinin umumi rengi qonur qehveyidir amma bel terefi nisbeten tund renglidir Qanadlarinin uzerinde ag aynacigi var Gozleri agimtildir Disisinin rengi solgundur Yayilmasi RedakteAvropa Asiya ve Simal Qerbi Afrikada yayilib 1 2 3 Azerbaycanda duzenlik rayonlarda yayilib 4 5 6 Xezerin sahil zolaginda ve daxili su hovzelerinde Keledehne Cil Qarasu Silyan Sor Sor ve s gollerin qurudulmasi neticesinde yayildigi saheler xeyli azalib Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteSahil ve su bitkileri ile zengin olan su hovzelerinde meskunlasir Qamis cengelliyini xoslayir 7 8 Qisda gunduzler gollerin ve korfezlerin aciq akvatoriyalarinda olur axsam hava qaralandan seher alaqaranliq vaxta qeder ise dayaz subasar sahelerde yemlenir 9 Azerbaycanda qislayan otub kecen ve reproduktiv populyasiyalari olur Nesil veren populyasiyasi derin su ve qamis cengelliyi olan korfezlere ve gollere cekilir May ayinda suya yixilmis quru qamis topasi uzerinde yuva tikir onun icerisine coxlu lelek doseyir 7 8 yumurta verir axirinci yumurtadan sonra 25 27 gun kurt yatir Cuceleri hele kontur lelekleri cixmazdan evvel suda uzur amma uca bilmesi iki ayliq olanda baslayir 10 11 12 Bitkiyeyen ordekdir en cox qamis toxumunu xoslayir 13 Mehdudlasdirici amiller RedakteUzun iller ov qusu kimi teqib edilmesi nesilverme biotopunun deqradasiyasi duzenlik rayonlarda tebii gollerin coxunun qurudulmasi Ehali ucun ehemiyyeti RedakteElmi ve estetik ehemiyyeti var Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler RedakteOvlanmasi qadagandir Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugu Sirvan Abseron Aggol Milli Parklari ve su bataqliq sahelerinde yasaqliqlar teskil edilmisdir Ramsar Bern Bonn konvensiyalarina ve AEWA sazisine daxil edilib Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler RedakteYuva saheleri tebii abide statusu ile qorunmali novun veziyyeti ehaliye izah olunmali Yenikend su bazasina ve Sarisu goller sistemine qoruq statusunun verilmesi Istinadlar Redakte Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 114 115 Dementev G P Gladkov N A red Pticy Sovetskogo Soyuza M L Sovetskaya nauka 1951 tom IV s 488 494 Isakov Yu A Vorobev K A Obzor zimovok i proleta ptic na Yuzhnom Kaspii Tr Vsesoyuzn ornitol Zapovednika Gasan Kuli vyp 1 1940 s 67 68 Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 125 126 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 114 115 Talibov T H Aggoz qaraordek Aythya nyroca Guld Naxcivan Muxtar Respublikasinin Qirmizi Kitab i I cild Naxcivan Ecemi 2006 s 79 80 Babayev I R Kuretrafi gollerin ornitofaunasi Kuretrafi gollerin biologiyasi Baki Elm 2001 s 280 287 Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 125 126 Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 125 126 Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 125 126 Babayev I R Kuretrafi gollerin ornitofaunasi Kuretrafi gollerin biologiyasi Baki Elm 2001 s 280 287 Isakov Yu A Vorobev K A Obzor zimovok i proleta ptic na Yuzhnom Kaspii Tr Vsesoyuzn ornitol Zapovednika Gasan Kuli vyp 1 1940 s 67 68 Radde G Ornitologicheskaya fauna Kavkaza Tiflis izd vo Kavkazskogo muzeya 1884 s 366 Edebiyyat RedakteBabaev I R Chislennost redkih i ischezayushih vodno bolotnyh ptic Kura Araksinskoj nizmennosti Aktualnye voprosy ekologii i ohrany prirody Stavropolskogo kraya i sopredelnyh territorij Mat nauchno prakticheskoj konf Stavropol 1991 s 143 Babaev I R Razmeshenie i chislennost redkih vidov vodno bolotnyh ptic na pribrezhnoj polose Azerbajdzhanskogo sektora Kaspiya IV mezhdunarodnaya konferenciya Biologicheskoe raznoobrazie Kavkaza posvyashennaya 60 letiyu so dnya rozhdeniya zasluzhennogo deyatelya nauki RF akademika REA professora Abdurrahmanova G M Mahachkala 2002 s 72 74 Babayev I R Abbasov A N Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda sudauzen quslarin qislamada sayi yayilmasi ve onlara tesir eden amiller Zoologiya Institutunun eserleri XXVIII cild meqaleler toplusu Baki Elm 2006 s 123 131 Babayev I R Xezer denizinin Senub Serqi Sirvan duzune hemserhed hissesinde qisda sudauzen quslarin nov terkibi sayi yayilmasi ve onlara tesir eden amiller Azerbaycan Zooloqlar Cemiyyetinin eserleri I cild Baki Elm 2008 s 601 606 Babayev I R Xezerin Abseron Qobustan sahil zolaginda qisda sudauzen quslarin esas toplanti yerleri sayi ve onlara tesir eden amiller Azerbaycan Zooloqlar Cemiyetinin eserleri I cild meqaleler toplusu Baki Elm 2010 s 816 824 Vereshagin N K Zimovki i promysel vodoplavayushej pticy v Azerbajdzhane Trudy Instituta Zoologii Baku 1950 tom XIV c 123 213 Vinogradov V V Biologicheskie resursy vodno bolotnyh ohotnichih ugodij Milskoj stepi ih proizvoditelnost i perspektivy hozyajstvennogo ispolzovaniya Trudy Zapovednikov Azerbajdzhana vyp 2 M L 1967 s 72 74 Tuaev D G Gurbanov N I K kolichestvennoj harakteristike gnezdyashihsya guseobraznyh v Azerbajdzhane Sovremennoe sostoyanie resursov vodoplavayushih ptic Tezisy Vsesoyuznogo seminara 1984 Moskva 1984 s 98 100 Babayev I R Sexsi gundeliyinden Mustafayev Q T Babayev I R Quslarin qorunmasi monoqrafiya Baki Elm 2012 255 s Xarici kecidler RedakteAggoz qaraordek Aythya nyroca Menbe https az wikipedia org w index php title Aggoz qaraordek amp oldid 5327455, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.