2016 Orlando gecə klubu gülləbaranı

Orlando gecə klubu gülləbaranı (ing. Orlando nightclub shooting, həmçinin Orlando gecə klubu qırğını (ing. Orlando nightclub massacre)) - ABŞ-ın Florida ştatındakı Orlando şəhərində "Pulse" gey gecə klubunda 12 iyun 2016-cı il radələrində səhərə yaxın baş vermiş gülləbaran hadisəsidir. Hadisə nəticəsində qatil də daxil olmaqla 51 nəfər ölmüş, 53 nəfərdən çox insan isə yaralanmışdır.

2016 Orlando gecə klubu gülləbaranı
Tarix	12 iyun 2016
Vaxt	təxm. 2:00 a.m. – təxm. 5:00 a.m UTC−04:00
Yeri	1912 S. Oreync avenyu, Orlando, Florida, ABŞ
Koordinatlar	28°31′10″ şm. e. 81°22′36″ q. u.
Tanınır	Gülləbaran Daxili terrorizm İslam ekstremizmi
Səbəbi	Nifrət cinayəti
Ölənlərin sayı	50 nəfər (qatil daxil)
Zədəlilər	53 nəfər
Şübhəlilər	Ömər Mətin
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hadisə müasir ABŞ tarixində ən böyük gülləbaran, ABŞ tarixində LGBT fərdlərinə qarşı ən böyük cinayət, və 2001-ci ildə baş vermiş 11 sentyabr terror aktlarından sonra ABŞ-da ən çox insanın öldürüldüyü terror hadisəsidir. Hadisə rəsmən daxili terrorizm aktı və qatilin İraq Şam İslam Dövləti ilə əlaqəsi olmasını qeyd etdiyinə görə İslam terrorizmi kimi qiymətləndirilmişdir.

Hücum

 

Hüquq-mühafizə orqanları və təcili tibbi yardım maşınlarının hadisə yerinə gəlişi

Hadisə 12 iyun 2016-cı ildə ABŞ-ın Florida ştatındakı Orlando şəhərində “Pulse” adlı gey gecə klubunda baş vermişdir. Hücum baş verdiyi vaxt klubda hər həftə şənbə günü təşkil olunan yığıncaq təşkil olunmuşdu ki, bu yığıncağa da daha çox Latın Amerikan mənşəli müştərilər gəlirdilər. Təxminən 2:00 am radələrində klubda 320 nəfər olduğu vaxt Mətin atəş açmağa başlamışdı. O, AR-15-tipli tüfəng və tapança ilə silahlanmışdı. Orlando Polis Departamentinin gecə klubunda əlavə vaxtla çalışan polis zabiti Mətinə cavab atəşi açmışdı. Tezliklə həmin zabitə daha iki polis zabiti qoşulmuş və Mətini ələ keçirməyə çalışmışlar. Daha sonra klubda irəliləyən Mətin məkanın sahiblərini girov götürmüşdü. Hadisə yerinə OPD və Oreync qraflığının şerif idarəsindən 100-ə yaxın polis zabiti cəlb olunmuşdu.

Klubun içində əsir alınmış şəxslər hadisənin baş verdiyi zaman yaxınlarına və dostlarına zəng etmiş və sms-lər yazmışlar. Onlardan bəzisi silah səsləri eşitməsini xəbər vermişdir. Bir çoxları yüksək musiqi səsi və qaranlıqla müşayiət olunan panika və qarışıqlıq mühitini təsvir etmişdir. Hadisə zamanı klubda olanlardan biri hücumçudan qorunmaq üçün tualetdə cəsədlərin altında gizlənmişdir. Artistlərdən bəzisi gülləbaran başlayan kimi qrim otağında gizlənmiş, daha sonra isə polisin köməkliyi ilə hava soyuducusu xətti ilə xilas edilmişdir. Barmen xanımlardan biri şüşə barın arxasında gizlənməyə müvəffəq olmuşdu. Bar sahibləri isə yaralananlara kömək etməyə çalışmışlar. 2:11 a.m.-də gülləbaranın başlamasından doqquz dəqiqə sonra klubun Facebook səhifəsində “Hər kəs “Pulse”-dan çıxsın və qaçsın” deyə məlumat yazılmışdı.

 

Hadisə zamanı güllədən deşilmiş polis dəbilqəsi

Onlarla ilkin müdaxilə dəstələri, o cümlədən OPD polis zabitləri, Oreync qraflıqından olan millət vəkilləri və FBI agentləri, həmçinin həkimlər və yanğınsöndürənlər baş verən hadisələri təsvir etmişlər. Münaqişəni sakitlləşdirmək üçün danışıqlar olmamışdır, çünki, Mətin içəri girərək klubdakı şəxsləri əsir almışdır. Zabitlər əvvəlcə onun təhlükəli ola biləcək hansısa xüsusi cihazla silahlandığını düşünsələr də, sonradan bu fikir özünü doğrultmamışdır. Hadisənin xüsusiyyətini nəzərə alan polis əməkdaşları insidentin qiymətləndirilməsi, zirehli maşınların gəlməsi və kifayət qədər personala malik olmalarının müəyyən edilməsi üçün üç saat ərzində gözləməli olmuşlar.

Saat 2:22 a.m.-də Mətin 9-1-1-ə zəng edərək İŞİD-ə sadiqliyini etiraf etmişdir. Zəng zamanı o həm də Boston marafonu terror hücumunu törətmiş Tamerlan və Coxar Tsarnayevlərin adını çəkmişdir.

3:58 am-də OPD klubda silahlı atışma baş verməsi və çoxsaylı yaralıların olması haqqında məlumat yaymışdır. OPD rəsmiləri vətəndaşlara klubun yerləşdiyi əraziyə yaxınlaşmamağı məsləhət görmüşdür.

Təxminən 5:00 am-də binaya daxil olan SWAT zabitləri qoruyucu sədlər istifadə etməklə irəliləmiş və Mətinin fikrini yayındırmaq üçün iki fleş-partlayış törətmişlər. On bir zabitin iştirak etdiyi atışmada Mətin öldürülmüşdür. Beş dəqiqə sonra polis bomba heyətinin nəzarət edilən bir partlayış törətməsini elan etmişdir. Saat 5:53 am-də Mətinin öldürülməsi təsdiqlənmişdir. Əməliyyat nəticəsində 30 əsir azad edilmiş, bir zabit isə gözündən güllə zərbəsi alaraq hospitala yerləşdirilmişdir. Polislər kluba daxil olduqdan sonra içəridə 39 nəfərin, küçədə isə iki nəfərin öldürülməsi dəqiqləşdirilmişdir.

Hadisə qurbanları

Hadisə nəticəsində ən azı 49 nəfər həlak olmuş, 53 nəfər isə ağır yaralar alaraq yerli xəstəxanalarda cərrahi müdaxiləyə məruz qalmışdır. Bu göstəricilər ilə hadisə müasir ABŞ tarixində ən böyük gülləbaran, ABŞ tarixində LGBT fərdlərinə qarşı ən böyük cinayət və 2001-ci ilin 11 sentyabr terror hadisələrindən sonra ABŞ-da ən böyük terror hadisəsi kimi tarixə keçmişdir.

Hadisə yerində 38 nəfərin öldürüldüyü elan edilmiş, 11 nəfərin isə xəstəxanaya çatdırıldıqdan sonra ölməsi müəyyən edilmişdir. Gecə klubundan üç məhəllə aralıda yerləşən Orlando Regional Tibb Mərkəzi ən yaxın xəstəxana olduğuna görə yaralıların bir çoxu oraya aparılmış, lakin, şəhərdəki digər iki xəstəxana da bəzi yaralıları qəbul etmişdir. Aşağıdakı şəxslərin qətlə yetirilməsi təsdiqlənmişdir:

1. Stenli Almodovar III, 23
2. Amanda Alvear, 25
3. Oskar A. Arasena-Montero, 26
4. Rodolfo Ayala-Ayala, 33
5. Alexandro Barrios Martinez, 21
6. Martin Benitez Torres, 33
7. Antonio Davon Broun, 29
8. Darril R. Bart II, 29
9. Conatan A. Camuy Veqa, 24
10. Anhel L. Kandelario-Padro, 28
11. Simon A. Karrillo Fernandez, 31
12. Xuan Çevez-Martinez, 25
13. Lui Daniel Konde, 39
14. Kori James Konnell, 21
15. Tevin Yugen Krosbi, 25
16. Frenki J. Deyezus Velaskes, 50
17. Deonka D. Dreyton, 32
18. Mersedes M. Flores, 26
19. Xuan R. Querrero, 22
20. Piter O. Qonzalez-Kruz, 22
21. Pol Terrell Henri, 41
22. Frenk Hernandez, 27
23. Migel Anhel Honorato, 30
24. Xavier Xorxe-Reyes, 40
25. Ceyson Benjamin Cosapat, 19
26. Eddi J. Castis, 30
27. Entoni L. Laurenodisla, 25
28. Kristofer Endryu Leynonen, 32
29. Brenda Li Markez MakKul, 49
30. Jan C. Mendez Perez, 35
31. Kimberli Morris, 37
32. Lui O. Okasio-Kapo, 20
33. Erik I. Ortiz-Rivera, 36
34. Coel Rayon Paniagua, 32
35. Enriki L. Rios Kiçik, 25
36. Xavier E. Serrano Rosado, 35
37. Gilberto R. Silva Menendez, 25
38. Edvard Sotomayor Kiçik., 34
39. Yilmari Rodrigez Sulivan, 24
40. Kristofer J. Sanfeliz, 24
41. Şeyn Yuen Tomlinson, 33
42. Leroy Valentin Fernandez, 25
43. Xuan P. Rivera Velaskes, 37
44. Lui S. Vielma, 22
45. Lui D. Uilson-Leon, 37
46. İeronimo Uribe Moreno, 34
47. Cerald Artur Rayt, 31
48. Akira Monet Mürrey, 18
49. Jan C. Nayves Rodrigez, 27

Təşkilatçı

 

Ömər Mətinin sürücülük vəsiqəsi fotosu

Gülləbarandan sonra hadisəni təşkil edən və törədən şəxsin 29 yaşlı Ömər Mətin adlı şəxs olması müəyyən edilmişdir. ABŞ vətəndaşı olan Mətin Nyu-Hayd Park, Nyu-Yorkda, Kuins borosu ərazisində doğulmuşdur. Valideynləri əfqan mənşəli olan Mətin özü isə müsəlman olmuşdur. Gülləbaran hadisəsini törətdiyi zaman o, Orlando şəhərindən 160 km (100 mil) aralıda yerləşən Florida ştatının Fort Pirsi şəhərində yaşayırdı. Cinayətin törədilməsi zamanı Nur Zahi Salman adlı ikinci həyat yoldaşı ilə evli olan Mətinin azyaşlı oğlan uşağı da vardı. İstintaqla məşğul olan mütəxəssislərin Associated Press-ə verdiyi məlumata görə Salmanın həyat yoldaşının belə bir iş planlaşdırmasını bildiyi güman edilir, lakin yalnız bu gümana əsaslanaraq onu ittiham etmək mümkün deyil.

2006-2007-ci illərdə Mətin yeddi ay ərzində Florida İslah İdarəsində həbsxana gözətçisi kimi çalışmışdır. 2007-ci ildə Mətin “G4S Secure Solutions” tərəfindən mühafizəçi vəzifəsinə işə götürülmüş və ömrünün axırına kimi bu vəzifədə çalışmışdır. Şirkət Mətinin iki dəfə sınaqdan keçirildiyini bildirir - ilk dəfə işə götürüldüyü zaman, ikinci dəfə 2013-cü ildə - hər iki dəfə təhlükəli hal aşkar edilməmişdir. Mətin aktiv şəkildə çalışaraq odlu silah daşıma lisenziyası və mühafizəçi lisenziyası almışdır. O, psixoloji testdən keçirilmiş və cinayətə meyllilik aşkar edilməmişdir. Keçmiş kolleqası Mətini “əsəbi və qeyri-sabit” şəxs kimi təsəvvür edərək deyir ki, o, “tez-tez insanların öldürülməsindən danışır, geylər, zəncilər, qadınlar və yəhudilərə nifrətini ifadə edirdi.”

2009-cu ildə Mətin ilk dəfə ailə qursa da, dörd aydan sonra ayrılmışdır; cütlüyün ayrılması 2011-ci ilin iyulunda rəsmiləşdirilmişdir. Gecə klubunda gülləbaran hadisəsinin baş verməsindən sonra onun keçmiş həyat yoldaşı deyir ki, Mətinin “ciddi daxili narahatlıqları var idi”; i əlavə edir ki, Mətin ona fiziki təzyiq göstərmiş və steroidlərdən istifadə etmişdir.

2011-2012-ci illərdə Mətin ümrə üçün iki dəfə Səudiyyə Ərəbistanına səfər etmişdir. Səudi rəsmiləri ilə müzakirələrdən sonra FBI direktoru Ceyms Komi demişdir ki, bu səfərlər zamanı hər hansı təhlükəli əlaqələrin olması aşkar edilməmişdir.

2013-2014-cü illərdə Mətin FBI-ın maraqlandığı şəxs olmuşdur. Tədqiqatlara Mətinin kolleqalarına Əl-Qaidə ilə qohumluq əlaqəsinə malik olması və Hizbullahın üzvü olması haqqında məlumat verməsindən sonra başlanmışdır. 2014-cü ildə Mətinin Suriyaya gedərək orada bombalı terror aktı törətmiş ABŞ vətəndaşı Moner Məhəmməd Əbu Salha ilə əlaqəsi olmuşdur. Bu iki araşdırma ilə bağlı Mətin üç dəfə dindirilmiş, şübhəli bir məqam aşkarlanmadığına görə hər iki tədqiqat bağlanmışdır.

Polis akademiyasında Mətinlə bir yerdə təhsil almış yoldaşlarından biri (KİV-də adı yayımlanmayıb) Mətinin onunla romantik münasibətdə olmasını, dərsdən sonra birlikdə müxtəlif gey barlarda birlikdə vaxt keçirdiklərini, həmçinin Mətini gey hesab etdiyini deyib. O, həm də bildirib ki, Mətin “cəmiyyətdən təcrid olunmuş” həyat sürürdü və “heç kim onu sevmirdi”. “Orlando Sentinel”in verdiyi məlumata görə hadisə zamanı klubda olmuş insanlardan ən azı dörd nəfəri Mətinin onlarca dəfə kluba gəlməsini görmüşdür. Bəzi hallarda Mətin bir küncə çəkilərək içmiş, bəzi hallarda isə o dərəcədə sərxoş olmuşdur ki, səsküy salmışdır. Şahidlərdən biri gülləbaranın başlamasından bir saat əvvəl Mətini klubdan kənarda tanımış (daha sonra telefonunu yoxlamaq üçün FBI-a təqdim etmişdi), gülləbarandan bir il əvvəl isə gey tanışlıq proqramında Mətinlə “Jack'd” adı altında yazışmışdır. Digər bir şahidin sözlərinə görə Mətin geylərlə onlayn ünsiyyət üçün Grindr və Adam4Adam proqramlarından istifdə etmiş və hər iki saytda şəkillərini yayımlamışdır. Üçüncü şahid isə Mətinin klubda kişilərlə yaxınlıq etməyə çalışmasını demişdir.

Ömər Mətinin atası Siddiq Mir Mətin bildirir ki, hadisənin baş verməsindən bir neçə ay əvvəl Ömər Mayaminin Beysayd Marketpleys ərazisində gey cütlüyün öpüşməsini görmüşdür və ola bilsin ki, bu hadisə onu motivasiya edən səbəblərdən biri olmuşdur. İki gün sonra tədqiqat prosesində oğlunun seksual maraqlarının ortaya çıxmasından sonra atası səsləndirdiyi ehtimaldan imtina etsə də, oğlunun gizli homoseksual və ya biseksual həyat yaşamasından xəbərsiz olmasını və buna inanmadığını demişdir.

NBC News-un verdiyi məlumata görə Mətinin həyat yoldaşı bir dəfə onu "Pulse" barına qovmuşdu, çünki, əslində o, barda olmaq istəyirdi. Tədqiqatçıların məlumatına görə hədəf axtarışında olan Mətin ilk öncə Orlando ərazisində yerləşən Walt Disney World parkına gəlmişdi.

Gülləbaranın baş verməsindən əvvəl Mətin Port Sent-Luis də qanuni yolla iki adlu silah əldə etmişdir.

Hadisədən sonra

“OneBlood”ın çağırışından sonra bir çox insanlar yerli qanvermə mərkəzləri və qanmobayllar qarşısında növbəyə düzüldülər. Qan ianələrinin çoxalması və hadisənin gey barda baş verməsi uzun müddətdir müzakirə olunan və xeyli tənqid edilən kişi ilə cinsi əlaqədə olmuş kişinin qan donoru olmasını məhdudlaşdıran qanunu yenidən diqqət mərkəzinə gətirdi. Mərkəzi Floridadakı LGBT Cəmiyyəti Mərkəzi sağ qalanlar üçün məsləhət mərkəzi təşkil etdi. Kampinq Uorld Stadionunda zərərçəkənlərə yardım mərkəzi açılmışdır.

Əməliyyat zamanı polisin tətbiq etdiyi taktikanı tənqid edən mütəxəssislər əvvəllər baş vermiş bu cür hadsələri nümunə almalı olan polisin hətta özü üçün böyük təhlükə olmasına baxmayaraq təcili şəkildə kluba girməli və təhlükəli şəxsi neytrallaşdırmalı olduğunu bildirmişlər.

Facebook “Təhlükəsizlik yoxlaması” (ing. Safety Check) sistemini aktivləşdirmişdir ki, Orlando ərazisində olanlar yaxınlarına təhlükəsizlikdə olmaları haqqında məlumat verə bilsinlər və bu həmin funksiyanın ABŞ ərazisi üçün ilk tətbiqi olmuşdur.

Gülləbarandan sonra ABŞ ərazisindəki ticarət molları, kinoteatrlar və konsert zalları kimi məkanlarda təhlükəsizlik qaydaları gücləndirilmiş, gey prayd festival təşkilatçıları və Prayd ayı çərçivəsində təşkil olunacaq digər tədbirlərin təşkilatçıları əlavə təhlükəsizlik qaydaları nəzərə almaqla yanaşı, həm də çoxsaylı polis heyəti cəlb etmək qərarına gəlmişlər.

İstintaq

 

ABŞ Prezidenti Barak Obama Ağ Evin Oval zalında FBI direktoru Ceyms Komi və Daxili Təhlükəsizlik üzə Müşavir Layza Monakodan gülləbaran hadisəsinin tədqiqi ilə bağlı son məlumatları dinləyərkən.

Orlando Polis Şefi Con Mina qeyd edir ki, Mətinin bədənindən SIG Sauer MCX yarım-avtomat tapançanın güllələri aşkarlanmışdır. Mətin ümumilikdə klubdakı şəxslər və polisə 202 dəfə atəş açmışdır. Mətinin avtomobilindən A .38 Smith & Wesson revolveri aşkarlanmışdır ki, bu silah da gülləbaran zamanı istifadə olunmamışdır.

Mina gülləbaran hadisəsini “tənha canavar”ın daxili terrorizm aktı adlandırmışdır. Oreync qraflığının şerifi Cerri Deminqs deyir ki, “Baş vermiş bu hadisəni daxili terrorizm aktı kimi qiymətləndirmək olar.” İslam haqqında verilmiş suala FBI agenti Ronald Hopper belə cavab verir: “Ehtimal etmək olar ki, şəxs bu və ya digər bir ideologiyaya meylli olmuşdur. Lakin, hazırda bu haqqda konkret nəsə demək mümkün olmadığından biz bütün versiyalar üzərində çalışırıq.” Mina demişdir ki, Mətin lokal ərazidə cinayəti planlaşdırmış və hazırlıq görmüşdür. FBI gülləbaran haqqında məlumat almaq üçün qaynar xətt yaratmışdır.

13 iyun 2016-cı ildə FBI direktoru Ceyms Komi müxbirlərə deyir: “Biz hələ də, bu hadisənin ABŞ-dan kənarda sifariş edilmiş bir cinayət olması və ya hansısa terror şəbəkəsi ilə əlaqəsi haqqında bir məlumat əldə edə bilməmişik.” ABŞ Kəşfiyyat Birliyi bildirir ki, “böyük ehtimal ki, qatil ən azı qismən internet vasitəsiylə radikallaşdırılmışdır” və tədqiqatlar nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, “o, xarici terror təşkilatlarından ilhamlanmış və ya nümunə götürmüşdür.” Komi həmçinin qeyd edir ki, o, FBI-ın iş və metodlarını nəzərdən keçirəcək. Mətinə qarşı hansısa başqa bir davranışın göstərilməsi haqqında verilmiş suala isə o cavab vermişdir ki, “...sözün düzü mən hələ də bu sualın dəqiq cavabını verə bilmərəm.”

ABŞ rəsmiləri bildirirlər ki, ola bilsin, İŞİD Mətini birbaşa əlaqə, təlim və ya instruktaj olmadan ilhamlandıra bilərdi; məsələn 2015-ci ildə San Bernardinoda baş vermiş hücumun təşkilatçısı “avto-radikallaşdırılmış” şəxs olmuşdur. İsrailin Milli Təhlükəsizlik Tədqiqatları İnstitutundan Yoram Şveytzer qeyd edir ki, Mətin İŞİD-in adını törətdiyi əməli məşhurlaşdırmaq üçün istifadə etmişdir və hadisədən əvvəl İŞİD-in bu şəxs haqqında məlumatlı olması inandırıcı deyil.

Gülləbaranın baş verməsindən sonra federal, ştat və yerli hüquq-mühafizə orqanlarının (FBI, ATF, Florida Hüquq-Mühafizə İdarəsi, Sent-Luis şerifi və Fort-Pirs Polis İdarəsi) nümayəndələri Mətinin Fort Pirs və Port Sent-Luisdə yaşadığı evlərdə olmuşlar. Fort Pirsdəki evdə yoxlama aparılarkən mümkün partlayıcı materiallarda qorunmaq üçün axtarış dəstəsinə bomba təhlükəsizləşdirici heyət də daxil edilmişdir.

Gülləbaran zəif qorunan vətəndaş obyektlərinə yönləndirilmiş yüngül məqsədli daxili terrorizm kimi qiymətləndirilmişdir. Gülləbarandan sağ xilas ola bilmiş Peyşens Karter bildirir ki, Mətin ABŞ-ın onun ölkəsini bombalamağı dayandırmasını istəyirdi.

Reaksiyalar

 Medianı oxut

Obamanın gülləbaran haqqında 12 iyun nitqi

Florida Qubernatoru Rik Skott bütün zərərçəkənləri dəstəkləyən bəyanat yaymış və təxirəsalınmaz əməliyyatlar mərkəzinin insident monitorinqi keçirdiyini bildirmişdir. Skott Floridanın Oreync qraflığı, şəhər meri Buddi Dayer isə Orlando şəhərində fövqəladə vəziyyət elan etmişdir.

Obama administrasiyası zərərçəkənlərə baş sağlığı verən bəyannamə yaymışdır. Prezident Barak Obama müraciət edərək istintaqın aparılmasında federal hökumətə istənilən kömək etməyə və cəmiyyətdə ehtiyac olacaq istənilən dəstəyi göstərməyə hazır olduğunu bildirmişdir. Nitqində o, hadisəni “nifrət aktı” və “terror aktı” adlandırır. Həmçinin prezident bütün ölkə ərazisində dövlət bayraqlarının yarıya qədər endirilməsi haqqında proklomasiya imzalamışdır. 13 iyunda Ağ Ev prezidentin 16 iyunda zərərçəkənlərin ailəsi ilə görüşmək üçün Orlandoya gedəcəyini açıqlamışdır. Obama demişdir ki, “Pulse” “yalnız bir gecə klubu deyildir. – Bura həmrəylik, hüquqların və imkanların genişləndirilməsi, insanların maarifləndirməni artırmaq, öz fikirlərini söyləmək və vətəndaş haqqlarını qorumaq üçün bir yerə toplaşdıqları yerdir.” 16 iyunda Prezident Obama Vitse-prezident Co Baydenlə birgə Orlandoya gələrək memoriala çiçək qoymuş və vəfat etmiş şəxslərin ailə üzvləri ilə görüşmüş, onlar qarşısında nitq söyləmişdir.

Amerikan Müsəlman Cəmiyyəti birmənalı olaraq hücumu pisləmişdir. Ölkə boyunca bütün məscidlərdə hadisə zamanı öldürülmüş şəxslərin xatirəsinə dualar oxunmuşdur. Mətinin hərdən ziyarət etdiyi Florida məscidi bəyanatla çıxış edərək hadisəni pisləmiş və ölənlərin ailəsinə başsağlığı vermişdir. Hadisəni “dəhşətli” adlandıran Amerika-İslam Münasibətləri Şurası (AİMŞ) qurbanların ailəsinə başsağlığı verərək deyir: “Müsəlman cəmiyyəti amerikan vətəndaşlarımıza qoşularaq istənilən şəxs və ya qrup tərəfindən törədilmiş bu cür dəhşətli hadisələri pisləyir.” AİMŞ müsəlmanları qan vermə aksiyasında və qurbanların ailəsinə dəstək üçün maddi yardımda iştiraka səsləmişdir.

ABŞ prezidentliyinə namizədlər, Konqres üzvləri, digər siyasi fiqurlar, xarici liderlər və müxtəlif selebritilər baş vermiş hadisəni müxtəlif şəkildə pisləyərək, qurbanların ailələrinə başsağlığı vermişlər. ABŞ-ın müxtəlif şəhərlərində, eləcə də bir çox ölkələrdə insanlar hadisə qurbanlarını yad etmək üçün bir yerdə toplaşaraq ABŞ bayraqları və LGBT bayraqları qaldırmış, amerikan xalqı və LGBT cəmiyyəti ilə həmrəylik elan etmişlər. Vigils were held, or are being planned, in various cities and countries around the world to mourn those who were killed in the shooting.

•  

  Vellinqton, Yeni Zellandiyada hadisə qurbanlarının anımı

•  

  San-Fransisko, ABŞ-da hadisə qurbanlarının anımı

•  

  Bakı, Azərbaycanda hadisə qurbanlarının anımı

•  

  Varşava, Polşada hadisə qurbanlarının anımı

Ştatın ən böyük LGBT hüquqları qrupu olan “Equality Florida” hadisə qurbanlarının ailələrinə yardım etmək üçün kompaniya başlamış də ilk on saat ərzində $767,000 toplaya bilmişdir. 15 iyunda məbləğ $4.25 milyona çatmışdır ki, bu da “GoFundMe” üçün rekord nəticə olmuş, buna baxmayaraq məbləğ artmağa davam etmişdir. Digər bir yardım kompaniyası isə Orlando meri Buddi Dayer tərəfindən başladılmış “OneOrlando” kompaniyasıdır. Hadisənin baş verdiyi yerin yaxınlığında “Walt Disney World Resort” əyləncə parkına sahib olan “The Walt Disney Company” merin kompaniyasına $1 milyonla dəstək olmuşdur.

Mətinin atası Siddiq Facebook-dakı sosial hesabı vasitəsiylə dari dilində yaydığı müraciətdə oğlunun əməllərindən bəhs etmişdir.

İŞİD hadisə ilə bağlı heç bir açıqlama verməsə də, terrorçu qrup tərəfdaşları tərəfindən idarə edildiyi güman olunan “Online Dawah Operations” adlı “Telegram” hesabında Mətinin törətdiyi terror təriflənmişdir. Bəzi xəbər agentlikləri hadisəyə görə öhdəliyin İŞİD tərəfindən üzərinə götürülməsini bildirmişlər. Bu məlumatlar Amaq xəbər Agentliyinin “Orlando, Floriada gey gecə klubunda İŞİD tərəfindən törədilmiş gülləbaranda 100 nəfər öldürülməsi” haqqında xəbərinə istinadən yayımlanmışdır. 13 iyunda İŞİD-in radio stansiyası Əl-Bayan bildirmişdir ki, Mətin “Xilafətin Amerikadakı əsgərlərindən biri idi” lakin onların gülləbaran haqqında heç bir göstərişi olmamışdır.

İstinadlar

1. Goldman, Adam; Holley, Peter; Berman, Mark (June 12, 2016). "Gunman in Orlando pledged allegiance to ISIS; at least 50 killed in shooting rampage at gay club". The Washington Post. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
2. Liston, Barbara (June 12, 2016). "Fifty people killed in massacre at Florida gay nightclub: police". Reuters. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
3. "Fifty dead in Orlando gay nightclub shooting, worst mass killing in U.S. history; gunman reportedly pledged allegiance to Islamic State". Los Angeles Times. June 13, 2016. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
4. Ghitis, Frida (June 12, 2016). "Was Orlando shooting terror or homophobia? Yes". CNN. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
5. . BNO News. June 12, 2016. June 16, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
6. Shell, Adam (June 12, 2016). "Three horrific hours: Inside the Orlando nightclub massacre". USA Today. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
7. Johnson, Alex (June 12, 2016). "Orlando Nightclub Massacre: What We Know About the Attack". NBC News. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
8. Benitez, Gio; Caplan, David; Mayden, Michael Edison; Effron, Lauren (June 12, 2016). "Inside the Orlando Nightclub Massacre, Breaking Down the Three Horrific Hours Inside". ABC News. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
9. . BNO News. June 12, 2016. June 16, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
10. Lyons, Kate (June 12, 2016). "Orlando Pulse club attack: gunman behind shooting that killed 50 'named as Omar Mateen'". The Guardian. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
11. Lyons, Kate (June 12, 2016). "Orlando Pulse club attack: gunman behind shooting that killed 49 'named as Omar Mateen'". The Guardian. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
12. "Gunman in nightclub shooting had been investigated for terrorist links". CBC News. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
13. Beckett, Lois (June 12, 2016). "Orlando nightclub attack is deadliest US mass shooting in modern history". The Guardian. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
14. Yeung, Peter (June 12, 2016). . The Independent (ingilis). June 12, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
15. Stern, Mark Joseph (June 12, 2016). "The Long, Tragic History of Violence at LGBTQ Bars and Clubs in America". Slate. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
16. Fantz, Ashley; Karimi, Faith; McLaughlin, Eliott C. (June 12, 2016). "50 killed in Florida nightclub, shooter pledged ISIS allegiance". CNN. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
17. "Obama: Orlando An Act Of 'Terror And Hate'". Sky News. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
18. Swanson, Ann (June 12, 2016). "The Orlando attack could transform the picture of post-9/11 terrorism in America". The Washington Post. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
19. Islamic State claims responsibility for Orlando nightclub shooting | Reuters
20. Provenzano, Brianna (June 12, 2016). "In the Wake of the Orlando Nightclub Shooting, the LGBT Community Won't Be Intimidated". News.Mic. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
21. Caplan, David; Hayden, Michael Edison (June 12, 2016). "At Least 50 Dead in Orlando Gay Club Shooting, Suspect Pledged Allegiance to ISIS, Officials Say". ABC News. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
22. Narayan, Chandrika (June 12, 2016). "Timeline of Orlando nightclub shooting". CNN. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
23. "50 dead, Islamic terrorism tie eyed in Orlando gay bar shooting". CBS News. Associated Press. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
24. . June 13, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
25. Grimson, Matthew (June 12, 2016). "Orlando Nightclub Shooting: Mass Casualties After Gunman Opens Fire in Gay Club". NBC News. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
26. Joe Mozingo, Matt Pearce & Tracy Wilkinson, 'An act of terror and an act of hate': The aftermath of America's worst mass shooting , Los Angeles Times (June 13, 2016).
27. Marc Santora, Last Call at Pulse Nightclub, and Then Shots Rang Out, New York Times (June 12, 2016).
28. "What Happened Inside the Orlando Nightclub". The New York Times. 2016-06-12. ISSN 0362-4331. İstifadə tarixi: 2016-06-13.
29. Lizette Alvarez & Richard Pérez-Peña. "Orlando Nightclub Shooting Leaves Loved Ones Waiting in Anguish". The New York Times. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
30. Fantz, Ashley; Karimi, Faith; McLaughlin, Eliott C. (June 12, 2016). "50 killed in Florida nightclub, shooter pledged ISIS allegiance". CNN. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
31. Hayes, Christal; Lotan, Gal Tziperman; Cherney, Elyssa; Miller, Naseem S. (June 12, 2016). "Orlando nightclub shooting: Victims' names being released". Orlando Sentinel. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
32. Orlando Police Department [OrlandoPolice] (June 12, 2016). "Pulse shooting: In hail of gunfire in which suspect was killed, OPD officer was hit. Kevlar helmet saved his life" (Tweet). İstifadə tarixi: June 15, 2016.
33. Lyons, Kate (June 12, 2016). "Orlando Pulse club attack: gunman identified as police investigate motive". The Guardian (ingilis). İstifadə tarixi: June 15, 2016.
34. Alvarez, Lizette; Kenny, Steve; Pérez-Peña, Richard (June 12, 2016). "Shooting at Orlando Nightclub Kills 50, Police Say". New York Times. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
35. Solis, Steph; Bacon, John (June 12, 2016). "50 dead in nightclub, worst mass shooting in U.S. history". USA Today. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
36. "50 Dead, 53 Hurt In Orlando Nightclub Shooting". CBS Local Minnesota. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
37. Lotan, Gal Tziperman (June 12, 2016). "Orlando mass shooting: Timeline of events". Orlando Sentinel. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
38. "Orlando gay nightclub shooting 'an act of terror and hate'". BBC News. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
39. McClatchey, Caroline; Lukov, Yaroslav (June 12, 2016). "Orlando nightclub shooting: Live reporting" (ingilis). BBC News. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
40. Pearce, Matt; Wilber, Del Quentin (June 12, 2016). "Shooting at gay nightclub in Orlando results in 'mass casualties'". Orlando Sentinel. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
41. "Bouncer, dancer, accountant among Orlando shooting victims". CNN.com. June 13, 2016.
42. Goldman, Adam; Holley, Peter; Berman, Mark (June 12, 2016). "Gunman in Orlando pledged allegiance to ISIS; at least 50 killed in shooting rampage at gay club". The Washington Post. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
43. "Fifty dead in Orlando gay nightclub shooting, worst mass killing in U.S. history; gunman reportedly pledged allegiance to Islamic State". Los Angeles Times. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
44. Ghitis, Frida (June 12, 2016). "Was Orlando shooting terror or homophobia? Yes". CNN. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
45. Calamur, Krishnadev; Ford, Matt (June 12, 2016). "Orlando Nightclub Attack: What We Know". The Atlantic. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
46. "Gunman in nightclub shooting had been investigated for terrorist links". CBC News. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
47. * Beckett, Lois (June 12, 2016). "Orlando nightclub attack is deadliest US mass shooting in modern history". The Guardian. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
    • Yeung, Peter (June 12, 2016). . The Independent (ingilis). June 12, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
48. Stern, Mark Joseph (June 12, 2016). "The Long, Tragic History of Violence at LGBTQ Bars and Clubs in America". Slate. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
49. • "Obama: Orlando An Act Of 'Terror And Hate'". Sky News. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
    • Swanson, Ann (June 12, 2016). "The Orlando attack could transform the picture of post-9/11 terrorism in America". The Washington Post. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
50. "Victims". City of Orlando. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
51. Lotan, Gal Tziperman; Brinkmann, Paul; Stutzman, Rene (June 13, 2016). "Gunman Omar Mateen visited gay nightclub a dozen times before shooting, witness says". Orlando Sentinel. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
52. Brady, Ryan (June 13, 2016). "Orlando shooter born in New Hyde Park". Queens Chronicle. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
53. "Omar Mateen identified as Pulse nightclub gunman". The Washington Times. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
54. Blinder, Alan; Healy, Jack; Oppel Jr., Richard A. (June 12, 2016). "Omar Mateen: From Early Promise to F.B.I. Surveillance". The New York Times. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
55. "50 killed in shooting at Orlando nightclub, Mayor says". FOX News Channel. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
56. "CBS News: ISIS Claims Responsibility For Orlando Nightclub Attack That Left 50 Dead". CBS New York. Associated Press. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
57. Jones, Elliott (June 12, 2016). "Who is Omar Mateen?". Treasure Coast Newspapers. İstifadə tarixi: June 12, 2016.
58. "Omar Mateen's wife Noor Salman went with him to Pulse nightclub and to buy ammo, might face criminal charges". New York Daily News. June 14, 2016. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
59. Noble, Andrea (June 14, 2016). "Omar Mateen a regular at Pulse: 'He was a homosexual, and he was trying to pick up men'". The Washington Times. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
60. "Omar Mateen: What we know, don't know about Orlando nightclub shooter". Tampa Bay Times. June 13, 2016. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
61. Schneider, Mike (June 12, 2016). . Associated Press. June 12, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
62. Woo, Stu (June 13, 2016). "Orlando Nightclub Shooting Puts G4S in Spotlight Again: U.K.-based security giant that employed Omar Mateen said its vetting had raised no red flags". The Wall Street Journal. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
63. Katersky, Aaron; Meek, James Gordon; Margolin, Josh; Hayden, Michael Edison (June 12, 2016). "What We Know About Omar Mateen, Suspected Orlando Nightclub Shooter". ABC News. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
64. Lotan, Gal Tziperman; Brinkmann, Paul; Stutzman, Rene (June 13, 2016). "Witness: Omar Mateen drank alone at Pulse before attack". Orlando Sentinel. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
65. Westbury, Anthony; Rodriguez, Nicole; Jones, Elliot (June 12, 2016). "Co-worker: Omar Mateen homophobic, 'unhinged'". USA Today. Florida Today. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
66. Healy, Jack (June 13, 2016). "Sitora Yusufiy, Ex-Wife of Orlando Suspect, Describes Abusive Marriage". The New York Times. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
67. Goldman, Adam; Tate, Julie (June 12, 2016). "Ex-wife of suspected Orlando shooter: 'He beat me'". The Washington Post. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
68. Toppo, Greg (June 12, 2016). "Ex-wife: Orlando shooter 'very short-tempered,' violent". USA Today. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
69. Shallwani, Pervaiz; Barrett, Devlin; Al Omran, Ahmed; Entous, Adam (June 13, 2016). "Orlando Shooter Scouted Walt Disney World During Search for Targets". The Wall Street Journal. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
70. Vinograd, Cassandra (June 13, 2016). "Gunman Was 'Cool and Calm' During Negotiations: Officials". NBC News. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
71. "President Barack Obama and FBI say no clear evidence extremists directed Orlando killer". The Sydney Morning Herald. June 13, 2016. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
72. "Mass shooting at Pulse nightclub in Orlando, Florida". The Australian. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 15, 2016. The FBI has described the shooting as "an act of terrorism" and say they suspect the shooter had ties to radical Islam.
73. Shabad, Rebecca (June 13, 2016). "FBI Director Comey: "highly confident" Orlando shooter radicalized through internet". CBS News. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
74. Sandoval, Edgar; Marcius, Chelsia Rose; Otis, Ginger Adams (June 13, 2016). "Ex-classmate says Orlando shooter Omar Mateen was gay". Daily News. New York. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
75. Mower, Lawrence (June 14, 2016). "Orlando shooter Omar Mateen was gay, former classmate says". Palm Beach Post. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
76. "Orlando gunman had used gay dating app and visited LGBT nightclub on other occasions, witnesses say". Los Angeles Times. June 13, 2016. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
77. Pilkington, Ed; Elgot, Jessica (June 14, 2016). "Orlando gunman Omar Mateen 'was a regular at Pulse nightclub'". The Guardian. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
78. Grimson, Matthew; Wyllie, David; Fieldstadt, Elisha (June 12, 2016). "Orlando Nightclub Shooting: Mass Casualties After Gunman Opens Fire in Gay Club". NBC News. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
79. Williams, Pete; Conner, Tracy; Ortiz, Erik (June 12, 2016). "Terror? Hate? What Motivated Orlando Nightclub Shooter?". NBC News. İstifadə tarixi: June 15 2016.
80. "Orlando gunman's father reacts to speculation son was gay". CBS News. June 14, 2016. İstifadə tarixi: June 15, 2016.
81. "Omar Mateen's Wife Tried to Talk Him Out of Orlando Attack, Sources Say". NBC News. Omar Mateen's wife, Noor Zahi Salman, told the FBI she was with him when he bought ammunition and a holster, several officials familiar with the case said. She told the FBI that she once drove him to the gay nightclub, Pulse, because he wanted to scope it out.
82. Winter, Tom; Connor, Tracy (June 13, 2016). "Dealer Who Sold Orlando Massacre Guns: 'I Don't Make the Laws'". NBC News. İstifadə tarixi: June 13, 2016.
83. Hudak, Stephen (June 12, 2016). "Blood donors needed after mass shooting in Orlando". Orlando Sentinel. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
84. "Urgent Need For Blood After Mass Shooting". OneBlood. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
85. Emma Margolin (June 15, 2016). "Blood Donations Skyrocket, but Gay Men Left Out". NBC News.
86. Sam Levine (June 14, 2016). "Activists urge US to end ban on gay men donating blood after Orlando massacre". The Guardian.
87. Alvarez, Lizzie; Kenny, Steve (June 12, 2016). "50 Dead in Shooting at Gay Nightclub in Orlando; Possible Terror news". The New York Times. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
88. Robles, Frances; Pérez-Peña, Richard (June 15, 2016). "Omar Mateen Told Police He'd Strap Bombs to Hostages, Orlando Mayor Says". The New York Times. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
89. Pane, Lisa Marie (June 13, 2016). "Delayed police response in Florida shooting questioned". The Detroit News. Associated Press. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
90. Shapiro, Julie (June 12, 2016). "How to Help the Victims of the Pulse Orlando Nightclub Shooting". Time. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
91. Boggs, Justin (June 12, 2016). "Facebook activates Safety Check for Orlando residents". WGBA-TV. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
92. Halzack, Sarah; Hui, Mary; O'Connell, Jonathan (June 13, 2016). "In wake of Orlando attack, venues across country revisit security". The Washington Post. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
93. Domonoske, Camila (June 12, 2016). "LGBT Community Mourns Orlando Attack, Boosts Security at Pride Events". NPR. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
94. Gibbons-Neff, Thomas (June 14, 2016). "The gun the Orlando shooter used was a Sig Sauer MCX, not an AR-15. That doesn't change much". The Washington Post. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
95. Jansen, Bart (June 15, 2016). "Weapons gunman used in Orlando shooting are high-capacity, common". USA Today. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
96. Ellis, Ralph; Fantz, Ashley; McLaughlin, Eliott C.; Hume, Tim (June 14, 2016). "Orlando shooting: What motivated a killer?". CNN. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
97. "Law enforcement source: 202 rounds fired during Pulse nightclub shooting in Orlando". WSOC-TV. Cox Media Group. June 13, 2016. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
98. Edwards, Julie; Heavey, Susan; Ahmann, Tim (June 13, 2016). "Orlando shooter may have been inspired by foreign terrorists -FBI". Reuters. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
99. Dearen, Jason (June 13, 2016). "Orlando mourns his dead; gunman may have been 'homegrown'". Associated Press.
100. Burke, Jason (June 13, 2016). "Was Pulse nightclub shooter Omar Mateen directed by Isis?". The Guardian. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
101. Stoffel, Derek (June 13, 2016). "Orlando shooting: ISIS quick to claim responsibility but it's likely bluffing, says analyst". CBC News. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
102. Callimach, Rukmini (June 13, 2016). "Was Orlando Shooter Really Acting for ISIS? For ISIS, It's All the Same". The New York Times. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
103. Abdelaty, Ali; Aboulenein, Ahmed (June 12, 2016). "Islamic State claims responsibility for Orlando nightclub shooting". Reuters. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
104. Weaver, Jay; Ovalle, David. "Terror enemy No. 1: Lone wolves like Orlando killer Omar Mateen". The Miami Herald. İstifadə tarixi: June 16, 2016. One person, perhaps beset by some mix of mental and personal issues, who 'self-radicalizes,' proclaiming an affinity for Islamic extremists and acting on it alone with easily accessible high-powered weapons. That's what investigators believe the 29-year-old security guard from Fort Pierce did on Sunday morning, killing 49 and wounding 53 others at the Pulse nightclub in Orlando.
105. Jones, Elliott (June 12, 2016). "Fort Pierce home of Omar Mateen being checked for explosives – Photos". Treasure Coast Newspapers. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
106. Achenbach, Joel; Holley, Peter (June 12, 2016). "'It was just complete chaos': Orlando massacre survivors on the desperate struggle to stay alive". The Washington Post. İstifadə tarixi: June 1, 2016.
107. Smith, David (June 15, 2016). "Omar Mateen's wife may be charged if she knew he was planning Orlando shooting". The Guardian. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
108. "Orlando survivor: Gunman tried to spare black people". CBS News. June 14, 2016. İstifadə tarixi: June 1, 2016.
109. . Governor of Florida. June 12, 2016. June 15, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
110. "Florida Gov Rick Scott declares a state of emergency following Orlando mass shooting". USA Today. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
111. • "Orlando nightclub shooting: Mayor declares state of emergency". BBC News. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
     • Dyer, Buddy (June 12, 2016). "City of Orlando Update 10:20 a.m." City of Orlando. İstifadə tarixi: June 16, 2016.
112. "Statement by the Press Secretary". White House Office of the Press Secretary. June 12, 2016.
113. Mallin, Alexander (June 12, 2016). "President Obama Calls Orlando Shooting an 'Act of Terror'". ABC News. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
114. • "Obama calls Orlando shooting an 'act of terror, act of hate'". Reuters. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • "President Obama on the Tragic Shooting in Orlando". The White House. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
115. "Presidential Proclamation -- Honoring the Victims of the Attack in Orlando, Florida". White House. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
116. "President Obama to visit Orlando Thursday". WFLA-TV. June 13, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
117. "Remarks by the President on Mass Shooting in Orlando". White House Office of the Press Secretary. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016. Video of remarks is available.
118. Zezima, Katie; Nakashima, Ellen; Berman, Mark (June 16, 2016). "'Our hearts are broken, too': Obama visits survivors of Orlando rampage". The Washington Post. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
119. Gunaratna, Shanika (June 13, 2016). "Muslim Americans rush to condemn Orlando massacre". CBS News. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
120. Cooke, Kristina; Ali, Idrees (June 13, 2016). "Muslim leaders condemn Florida massacre, brace for backlash". Reuters. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
121. * Lozano, Carlos (June 12, 2016). "Several vigils are planned around Southern California for the Orlando shooting victims". Los Angeles Times. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • Mooney, Sean (June 13, 2016). . KVOA. June 14, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • Warikoo, Niraj (June 12, 2016). "Metro Detroit Muslims strongly condemn Orlando shooting". Detroit Free Press. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • Galvez, Samantha (June 13, 2016). "Harrisburg mosque holds prayer vigil for Orlando victims". WHTM-TV. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • "Orlando Muslims turn to prayer after shooting puts community 'on edge'". The Washington Post. June 13, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • DeAngelis, Jenna (June 12, 2016). "Muslim and LGBT community hold vigil for Orlando victims in Hartford". WTIC-TV. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • Morris, Walter (June 12, 2016). "Local Muslim community condemns Orlando nightclub shooting". WSVN. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • Hutchison, Ben (June 13, 2016). "Milwaukee mosque holds prayer vigil for Orlando shooting victims". WISN. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
122. Blinder, Alan (June 12, 2016). "Fort Pierce Mosque in Florida Condemns Attack". New York Times. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
123. Afshar, Paradise; Seiden, Michael (June 13, 2016). "Muslim community condemns Orlando attack, calls for blood donations". WPLG. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
124. • Kelly, Erin (June 12, 2016). "Trump, Clinton, congressional leaders react to Orlando shooting". USA Today. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • "Politicians, officials across the world react to mass shooting at Orlando nightclub". The Denver Post. Associated Press. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
125. • Neale, Rick (June 12, 2016). "Across USA, Vigils Honor Orlando Victims". USA Today. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • "Photos: The World Mourns Orlando Shooting Victims". The Wall Street Journal. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • "Vigils Around the World Show Solidarity with Orlando". The Globe and Mail. June 13, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • Chandler, Mark (June 13, 2016). "Thousands of Londoners gather at Soho vigil for Orlando victims". London Evening Standard. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
126. "GoFundMe campaign raises $767K in 9 hours for Pulse shooting victims". WTVR. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
127. Wattles, Jackie; Chillag, Amy (June 12, 2016). "GoFundMe campaign raises more than $1 million for Pulse shooting victims". CNN. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
128. Maxwell, Dani (June 13, 2016). . WKOW. June 16, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
129. Kraft, Ann (June 14, 2016). "GoFundMe raises over $3 million for Orlando shooting victims". CBS News. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
130. Wattles, Jackie; Chillag, Amy (June 14, 2016). "Orlando GoFundMe campaign sets record". CNN Money. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
131. Kate Santich; Susan Jacobson; Kyle Arnold (June 14, 2016). "Mayor creates OneOrlando fund; Disney is biggest donor so far with $1 million to help Pulse victims". Orlando Sentinel. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
132. Rainey, James (June 14, 2016). "Disney Donates $1 Million to Orlando Shooting Victims". Variety. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
133. Pedicini, Sandra (June 16, 2016). "Universal Orlando owner donating $1 million to help after Pulse shooting". Orlando Sentinel. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
134. • Craig, Tim; Bearak, Max; Powell, Lee (June 13, 2016). "Shooter Omar Mateen's father says he's saddened by massacre, calls gunman 'a good son'". The Washington Post (ingilis). İstifadə tarixi: June 17, 2016.
     • Tamplin, Harley (June 13, 2016). "Orlando gunman's dad says God should have punished gays, not his son". Metro (ingilis). İstifadə tarixi: June 17, 2016.
135. Callimachi, Rukmini (June 12, 2016). "Florida Shooting: Live Updates". The New York Times. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
136. Alexander, Harriet (June 12, 2016). "Orlando shooting: Isil claims responsibility for Pulse nightclub attack in which Omar Mateen gunned down 50 in America's worst ever mass shooting". The Daily Telegraph. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
137. Revesz, Rachael (June 12, 2016). "Omar Mateen: Orlando gay night club shooter was Isis fighter, according to Amaq News Agency". Independent. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
138. Al Dulal, Abdullah (June 12, 2016). "Amaq created a month before Prof Rezaul killing". Dhaka Tribune. İstifadə tarixi: June 17, 2016.
139. "IS' 'Amaq Reports IS Fighter Behind Orlando Nightclub Shooting". SITE Intelligence Group. June 12, 2016. İstifadə tarixi: June 17, 2016.

Xarici keçidlər

• Həlak olanların təsdiqlənmiş siyahısı

Həmçinin bax

• ABŞ-da terrorizm
• İslamda LGBT
• LGBT fərdlərinə qarşı şiddət