fbpx
Wikipedia

Əli Əkbər Haşimi Rəfsəncani

Ayatollah Əkbər Haşemi Bəhremani Rəfsəncani (25 avqust 1934(1934-08-25), Nuq[d], Kirman ostanı və ya Bəhreman, Kirman ostanı8 yanvar 2017(2017-01-08)[…], Tehran və ya Təcriş[d], Tehran ostanı) — İran siyasətçisi, yazıçısı. Ekspertlər Assambleyasının sədri olmuşdur. AMEA-nın fəxri üzvüdür.

Əli Əkbər Haşimi Rəfsəncani
fars. علي اکبر هاشمی رفسنجانی
Doğum tarixi 25 avqust 1934(1934-08-25)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 8 yanvar 2017(2017-01-08)[…] (82 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi ürək tutması
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Həyat yoldaşı
Təhsili
Fəaliyyəti siyasətçi, yazıçı, sahibkar, ilahiyyatçı, biznesmen[d]
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Rəfsəncani 1934-ci ildə İranın Kirman vilayətinin Rəfsəncan Behreman kəndində kəndli ailəsində dünyaya gəlmişdir. Ailəsi əkinçilik edir, fıstıq bağlarına sahib idi.

İranın dördüncü prezidenti vəzifəsində çalışıb.

Məktəbi oxuyan zaman 16 yaşında – 1948-ci ildə müsəlmanların müqəddəs şəhəri Qum şəhərinə dini təhsil almağa getdi. Burada o, dini təhsillə bərabər, siyasi dünyagörüşünü artırdı. Savadı və bacarığı ilə irəliləməyi bacardı və 1958-ci ildə Iranın birinci dini lideri Ruhulla Xomeyninin müridi oldu. Bunun nəticəsində şiyələrdə ayetullah'lıqdan sonra en yüksək ikinci dərəcə olan hüccetülislam mərtəbəsinə yüksəldi. Ustadı Xomeyni kimi o da mühafizəkar mövqe tutdu və Rza Şah Pəhləvinin müasirlik siyasətinə qarşı çıxdı. Xomeyni 1964-cü ildə ölkədən qovuldu. Islam inqilabına qədər Rəfsancani 15 il içində 5 dəfə həbs edildi.

1979-cu ildə inqilab nəticəsində şah çevrildi və Xomeyni ölkəyə qayıtdı. Rəfsəncani onun ən yaxın adamlarından biri oldu və siyasi karyerasında yüksəliş başladı. Islam Partiyasının qurulmasında yaxından iştirak etdi. Hətta 1979–1980cı illərdə daxili işlər naziri oldu. 1980-ci ildə ona qarşı olan sui-qəsd uğursuzluqla nəticələndi. Xomeyninin sağ əlinə çevrilən Rəfsəncani 1980–1989-cu illərdə İslam məşvərət şurasıda Məclis spikerliyi vəzifəsini tutdu. 1980–1988-ci il İraq-Iran müharibəsində sülh əldə edilməsində böyük rol oynadı.

1989-cu il iyun ayında Xomeyninin ölümündən sonra Əli Xamneyinin prezidentliyindən (1980–1989) sonra İranın dövlət başçısı oldu. Xamneyi isə ali dini lider postuna əyləşdi. 1997-ci il Almaniya məhkəməsi onun 1992-ci il İran Kürdlərinin liderinin öldürüldüyü Mikonos sui-qəsdinin sifarişçilərindən biri olduğunu bəyan etdi. Rəfsəncani mühafizəkar və praqmatik siyasət yürütdü, qonşularla, keçmiş SSRİ və ərəb ölkələri ilə normal münasibətlər qurdu. Ancaq ABŞ ilə heç münasibət qurulmadı və bir neçə Qərb ölkəsi ilə məhdud münasibətlər yaradıldı. 1993-ci ildə yenidən dövlət başçısı seçildi. 1997-ci ildə seçkiyə qatılmadı.

2005-də İrandakı prezident seçkilərində Mahmud Əhmədinecəd səs çoxluğu ilə onu qabaqladı.

O, praqmatik konservativ siyasətçi kimi tanınırdı və azad bazar pozisiyasını dəstəkləyirdi. Rəfsəncani İran liberallarının lideri hesab olunurdu və radikal mühafizəkarlara qarşı çıxırdı.

1993-cü ilin oktyabrında Bakıda rəsmi dövlət səfərində olub. AMEA-nın fəxri üzvü idi.

Rəfsəncani ürək problemi ilə xəstəxanaya yerləşdirilmiş, ancaq 8 yanvar 2017-ci ildə 82 yaşında ürək tutmasından vəfat etmişdir.

10 yanvarda İranın paytaxtı Tehran şəhərində yerləşən Behişti-Zəhrada, Ruhullah Xomeyninin məzarı yanında dəfn edilib.

Ailəsi

Rəfsəncani evli və 5 övladı – 3 oğlu və 2 qızı var idi. Qızı Məclis üzvüdür.

İstinadlar

  1. Encyclopædia Britannica
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>
  2. Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  3. Munzinger Personen
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1284"></a>
  4. Iran's ex-President Rafsanjani dies at 82
  5. https://en.radiozamaneh.com/articles/former-iranian-president-akbar-hashemi-rafsanjani-dies-causing-anxiety-for-the-reformists/
  6. http://www.spiegel.de/international/looking-back-at-the-mykonos-trial-the-end-of-the-dispensable-iranian-a-476369.html
  7. "Rəfsəncanı Əli Əkbər Haşimi (1934–2017)" (azərb.). science.gov.az. 2017. İstifadə tarixi: 2017-03-20.
  8. "Ayətullah Rəfsəncani dünyasını dəyişdi" ( (azərb.)). 2017-01-08. 2017-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-10.
  9. "Ayətullah Rəfsəncani dəfn edildi – FOTOLAR" ( (azərb.)). islamazeri.az. 2017-01-10. 2017-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-10.

Xarici keçidlər

  • "Ayətullah Haşimi Rəfsəncaninin nadir fotoları" ( (azərb.)). islamazeri.az. 2017-01-10. 2017-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-10.
  • "Ayətullah Rəfsəncaninin vida, cənazə namazı və dəfn mərasimlərindən FOTOLAR" ( (azərb.)). islamazeri.az. 2017-01-10. 2017-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-10.

əli, əkbər, haşimi, rəfsəncani, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Ayatollah Ekber Hasemi Behremani Refsencani 25 avqust 1934 1934 08 25 1 2 3 Nuq d Kirman ostani ve ya Behreman Kirman ostani 8 yanvar 2017 2017 01 08 4 1 2 Tehran ve ya Tecris d Tehran ostani Iran siyasetcisi yazicisi Ekspertler Assambleyasinin sedri olmusdur AMEA nin fexri uzvudur Eli Ekber Hasimi Refsencanifars علي اکبر هاشمی رفسنجانیDogum tarixi 25 avqust 1934 1934 08 25 1 2 3 Dogum yeri Nuq d Refsencan sehristani Kirman ostani Iran ve yaBehreman Nuq d Refsencan sehristani Kirman ostani IranVefat tarixi 8 yanvar 2017 2017 01 08 4 1 2 82 yasinda Vefat yeri Tehran Merkez bexsi d Tehran sehristani Tehran ostani Iran ve yaTecris d Tehran ostani IranVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Behisti ZehraImam Xomeyni turbesiVetendasligi IranHeyat yoldasi Iffet MeresiTehsili Tehran UniversitetiFealiyyeti siyasetci yazici sahibkar ilahiyyatci biznesmen d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Ailesi 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerHeyati RedakteRefsencani 1934 ci ilde Iranin Kirman vilayetinin Refsencan Behreman kendinde kendli ailesinde dunyaya gelmisdir Ailesi ekincilik edir fistiq baglarina sahib idi Iranin dorduncu prezidenti vezifesinde calisib Mektebi oxuyan zaman 16 yasinda 1948 ci ilde muselmanlarin muqeddes seheri Qum seherine dini tehsil almaga getdi Burada o dini tehsille beraber siyasi dunyagorusunu artirdi Savadi ve bacarigi ile irelilemeyi bacardi ve 1958 ci ilde Iranin birinci dini lideri Ruhulla Xomeyninin muridi oldu Bunun neticesinde siyelerde ayetullah liqdan sonra en yuksek ikinci derece olan huccetulislam mertebesine yukseldi Ustadi Xomeyni kimi o da muhafizekar movqe tutdu ve Rza Sah Pehlevinin muasirlik siyasetine qarsi cixdi Xomeyni 1964 cu ilde olkeden qovuldu Islam inqilabina qeder Refsancani 15 il icinde 5 defe hebs edildi 1979 cu ilde inqilab neticesinde sah cevrildi ve Xomeyni olkeye qayitdi Refsencani onun en yaxin adamlarindan biri oldu ve siyasi karyerasinda yukselis basladi Islam Partiyasinin qurulmasinda yaxindan istirak etdi Hetta 1979 1980ci illerde daxili isler naziri oldu 1980 ci ilde ona qarsi olan sui qesd ugursuzluqla neticelendi Xomeyninin sag eline cevrilen Refsencani 1980 1989 cu illerde Islam mesveret surasida Meclis spikerliyi vezifesini tutdu 1980 1988 ci il Iraq Iran muharibesinde sulh elde edilmesinde boyuk rol oynadi 1989 cu il iyun ayinda Xomeyninin olumunden sonra Eli Xamneyinin prezidentliyinden 1980 1989 sonra Iranin dovlet bascisi oldu Xamneyi ise ali dini lider postuna eylesdi 1997 ci il Almaniya mehkemesi onun 1992 ci il Iran Kurdlerinin liderinin oldurulduyu Mikonos sui qesdinin sifariscilerinden biri oldugunu beyan etdi 5 6 Refsencani muhafizekar ve praqmatik siyaset yurutdu qonsularla kecmis SSRI ve ereb olkeleri ile normal munasibetler qurdu Ancaq ABS ile hec munasibet qurulmadi ve bir nece Qerb olkesi ile mehdud munasibetler yaradildi 1993 ci ilde yeniden dovlet bascisi secildi 1997 ci ilde seckiye qatilmadi 2005 de Irandaki prezident seckilerinde Mahmud Ehmedineced ses coxlugu ile onu qabaqladi O praqmatik konservativ siyasetci kimi taninirdi ve azad bazar pozisiyasini destekleyirdi Refsencani Iran liberallarinin lideri hesab olunurdu ve radikal muhafizekarlara qarsi cixirdi 1993 cu ilin oktyabrinda Bakida resmi dovlet seferinde olub AMEA nin fexri uzvu idi 7 Refsencani urek problemi ile xestexanaya yerlesdirilmis ancaq 8 yanvar 2017 ci ilde 82 yasinda urek tutmasindan vefat etmisdir 8 10 yanvarda Iranin paytaxti Tehran seherinde yerlesen Behisti Zehrada Ruhullah Xomeyninin mezari yaninda defn edilib 9 Ailesi RedakteRefsencani evli ve 5 ovladi 3 oglu ve 2 qizi var idi Qizi Meclis uzvudur Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 3 Munzinger Personen lt a href https wikidata org wiki Track Q107343683 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1284 gt lt a gt 1 2 3 Iran s ex President Rafsanjani dies at 82 https en radiozamaneh com articles former iranian president akbar hashemi rafsanjani dies causing anxiety for the reformists http www spiegel de international looking back at the mykonos trial the end of the dispensable iranian a 476369 html Refsencani Eli Ekber Hasimi 1934 2017 azerb science gov az 2017 Istifade tarixi 2017 03 20 Ayetullah Refsencani dunyasini deyisdi azerb 2017 01 08 2017 01 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 01 10 Ayetullah Refsencani defn edildi FOTOLAR azerb islamazeri az 2017 01 10 2017 01 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 01 10 Xarici kecidler Redakte Ayetullah Hasimi Refsencaninin nadir fotolari azerb islamazeri az 2017 01 10 2017 01 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 01 10 Ayetullah Refsencaninin vida cenaze namazi ve defn merasimlerinden FOTOLAR azerb islamazeri az 2017 01 10 2017 01 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 01 10 Siyasetci ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Eli Ekber Hasimi Refsencani amp oldid 6028421, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.