| Şamaxı tıs-tısı | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Şamaxı tıs-tısı | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Şamaxı tıs-tısı (lat. Acantholimon schemachense) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması
| ]Azərbaycanda təbii halda geniş yayılmışdır.
Botaniki təsviri
| ]Alçaq koldur. Yastıqcığı çox möhkəm, yarımşarşəkilli, diametri 15-35 sm-dir. Yay yarpaqları açıq göyümtül, çoxsaylı, əhəngli nöqtəli, hamar, üçhissəli, cod, qısa, uzunluğu 5-7 (bəzən 10-15) mm, eni təxminən 1 mm, ucu biz, çılpaq, kənarları xırda tükcüklü, sıx oturandır. Yaz yarpaqları bir az qısa və enlidir. Çiçək saplaqları qısa, təx¬minən yarpaqlardan uzun deyil, əsasən sadə, bəzən az budaqlı, hündürlüyü 2-2,5 sm, çox qısa tükcüklüdür. Çiçəkləri seyrək 1-5 (6) sünbüllərdə yerləşir. Sünbüllərin uzunluğu (9) 10–12 mm, birçiçəklidir. Çiçək altlıqları çılpaqdır. Üst çiçəkaltlığı təxminən iki dəfə içəridəkilərdən qısa, uzunluğu 4–5 mm, uzunsov-yumurtavari, qısa uclu, ensiz haşiyəlidir. İçəri çiçəkaltlıqları təxminən kasacığın borucuğuna bərabər, enli haşiyələnmiş, qısa ucludur. Kasacığın uzunluğu 8-10 (11) mm, qıfşəkillidir. Borucuğun uzunluğu 6–7 mm olub, damarcıqları tükcüklüdür. Borucuğun büküyü ağ, eni təxminən 4 mm, tünd qonur, kənarlarına qədər küt damarcıqlıdır. Çiçək tacı çəhrayıdır. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Təbiətdə əsasən toxum vasitəsilə çoxalır.
Ekologiyası
| ]Orta dağ zolağına qədər quru, daşlıq yamaclarda bitir.
Azərbaycanda yayılması
| ]BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Qobustan, Abşeronun rayonlarında aşağı dağ qurşağından orta dağ qurşağına kimi yayılmışdır. Quru otlu, daşlı yamaclarda, bəzən də yovşanlı yarımsəhralarda bitir. Abşeronda, Qobustanda rast gəlinir. Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ına daxil edilmişdir.
İstifadəsi
| ]Dağlıq sahələrin bərkidilməsində və quraq ərazilərin yaşıllaşdırılmasında istifadə edilə bilər.
İstinadlar
| ]- Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019
Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Samaxi tis tisiElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Samaxi tis tisiBeynelxalq elmi adiAcantholimon schemachense Grossh 1932Seklin VikiAnbarda axtarisiEOL 5490535 Samaxi tis tisi lat Acantholimon schemachense plumbaqokimiler fesilesinin tis tis cinsine aid bitki novu Tebii yayilmasi span Azerbaycanda tebii halda genis yayilmisdir Botaniki tesviri span Alcaq koldur Yastiqcigi cox mohkem yarimsarsekilli diametri 15 35 sm dir Yay yarpaqlari aciq goyumtul coxsayli ehengli noqteli hamar uchisseli cod qisa uzunlugu 5 7 bezen 10 15 mm eni texminen 1 mm ucu biz cilpaq kenarlari xirda tukcuklu six oturandir Yaz yarpaqlari bir az qisa ve enlidir Cicek saplaqlari qisa tex minen yarpaqlardan uzun deyil esasen sade bezen az budaqli hundurluyu 2 2 5 sm cox qisa tukcukludur Cicekleri seyrek 1 5 6 sunbullerde yerlesir Sunbullerin uzunlugu 9 10 12 mm birciceklidir Cicek altliqlari cilpaqdir Ust cicekaltligi texminen iki defe iceridekilerden qisa uzunlugu 4 5 mm uzunsov yumurtavari qisa uclu ensiz hasiyelidir Iceri cicekaltliqlari texminen kasacigin borucuguna beraber enli hasiyelenmis qisa ucludur Kasacigin uzunlugu 8 10 11 mm qifsekillidir Borucugun uzunlugu 6 7 mm olub damarciqlari tukcukludur Borucugun bukuyu ag eni texminen 4 mm tund qonur kenarlarina qeder kut damarciqlidir Cicek taci cehrayidir May iyun aylarinda cicekleyir Tebietde esasen toxum vasitesile coxalir Ekologiyasi span Orta dag zolagina qeder quru dasliq yamaclarda bitir Azerbaycanda yayilmasi span BQ serqi BQ Quba sahesi Qobustan Abseronun rayonlarinda asagi dag qursagindan orta dag qursagina kimi yayilmisdir Quru otlu dasli yamaclarda bezen de yovsanli yarimsehralarda bitir Abseronda Qobustanda rast gelinir Azerbaycanin Qirmizi kitab ina daxil edilmisdir Istifadesi span Dagliq sahelerin berkidilmesinde ve quraq erazilerin yasillasdirilmasinda istifade edile biler Istinadlar span Valide M Elizade Naibe P Mehdiyeva Vuqar N Kerimov Aide Q Ibrahimova BOYUK QAFQAZIN BITKILERI Azerbaycan Baki 2019 Hemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q17233996 Wikispecies Acantholimon schemachense EoL 5490535 GBIF 4090554 iNaturalist 831091 IPNI 686128 1 Plant List kew 2614904 POWO urn lsid ipni org names 686128 1 WFO wfo 0000513496 Kateqoriya Tis tisGizli kateqoriyalar Vikipediya Taksosablonsuz biologiya meqaleleriVikipediya Sekilleri olmayan meqaleler tip takson Vikipediya Sekli olmayan orqanizmler haqqinda meqalelerVikinovlere istinadi olmayan meqalelerUTMX siz biologiya meqaleleriMBMM siz biologiya meqaleleriTaksonun latinca adindan istiqametlendirme olmayan biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler
