fbpx
Wikipedia

İsa qalası


İsa qalası (port. Forte Jesus de Mombaça) — Keniyadakı Mombasa adasında yerləşən qala. İtalyan Covanni Battista Kayrati tərəfindən dizayn edilmiş, Portuqaliya kralı II Filipin əmri ilə Mombasanın Köhnə Limanını qorumaq üçün 1593-1596-ci illərdə inşa edilmişdir. İsa qalası portuqaliyalıların Suahili Sahilində saxladığı yeganə qala və Qərb hakimiyyətinin Hind Okeanı ticarəti üzərində təsir qurma cəhdinin bir vəsiyyəti idi.

İsa qalası
Fort Jesus, Mombasa 
Ölkə Keniya
Tip Mədəni
Kriteriya ii, v
Keçid 1295
Region Afrika 
Daxil edilməsi 2011  (35-ci sessiya)
İsa qalası
  1. İngilis dilindəki rəsmi siyahı
  2. UNESCO-nun təsnifatına görə bölgə

Qalanın dizayneri Kairato, usta inşaatçı isə Qespar Rodriqes idi. Qala Kairatonun sonuncu xarici işi idi. İsa qalasının dizaynının İntibah memarlığının bir nümunəsi olmasına baxmayaraq, hörgü üsulları, tikinti materialları və əməyin yerli suahili xalqı tərəfindən təmin olunduğuna inanılır. Qala bir adam şəklində qurulmuşdur (havadan baxıldıqda). Təxmini forması kvadratdır və künclərində dörd dayaq var. Qala keçmiş İntibah hərbi istehkamlarının şah əsəri hesab olunur.

İsa qalası 1631-ci ildə Portuqaliyalılar qalanı Mombasalı Sultan Yusuf ibn əl-Həsənə uduzduğu və 1895-ci ildə Britaniya hakimiyyəti altına düşdüyü və həbsxanaya çevrildiyi zamanlar arasında ən azı doqquz dəfə tutulmuş və geri alınmışdır. Portuqaliyalılar 1632-ci ildə, qalanı Sultandan geri aldıqdan sonra onu yenidən düzəltdilər və daha çox istehkam qurdular. Bu da qalanın sonradan yıxılmasını çətinləşdirdi.

Qala Saif ibn-Sultanın rəhbərliyi ilə Oman Ərəbləri tərəfindən 1696-1998-ci illərdə iki illik bir mühasirəyə məruz qaldı. Qalanın ələ keçirilməsi Portuqaliyanın sahildəki mövcudluğunun sonunu qeyd etdi. Lakin, potuqaliyalar qısa müddətdə suveren şəhər-dövlətlərin köməyi ilə qalanı geri aldılar.

İsa qalası 1958-ci ildə milli park elan edilmiş və 2011-ci ildə "16-cı əsr Portuqaliya hərbi istehkamlarının ən görkəmli və yaxşı qorunan nümunələrindən biri" olaraq UNESCO tərəfindən Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir. Qala Mombasanın ən çox ziyarət edilən turistik yeridir.

Təsviri

 
Qalanın tərtibatı

Qala 1958-ci ildə tarixi bir abidə elan edilmişdir. Bu gün ərazidə muzey fəaliyyət göstərir.

Qala Şərqdəki Portuqaliya əmlakları üçün baş memar olan Milanlı Covanni Battista Kairati tərəfindən dizayn edilmişdir. Bu, Avropadan kənarda top atəşinə qarşı hazırlanan ilk Avropa tipli qala idi. Qala bu gün həm Oman ərəbləri, həm də İngilislər tərəfindən təsirlənən və dəyişdirilən 16-cı əsr Portuqaliya hərbi memarlığının ən gözəl nümunələrindən biridir. Qala tez bir zamanda Mombasa adası və ya ticarət ərazilərinə nəzarət etmək niyyəti olan hər kəs üçün vacib bir mülkiyyətə çevrildi. İngilislər Keniyanı müstəmləkə etdikdə, onu tarixi bir abidə halına gətirən 1958-ci ilə qədər həbsxana kimi istifadə etdilər. Bundan sonra Ceyms Kirkman abidədə aparılan qazıntı işləri üçün üçün təyin edildi.

Qalanın memarlığı başı dənizə tərəf olmaqla kürəyi üstə uzanmış bir insanın kobud konturunu əks etdirir. Divarların hündürlüyü 18 metrdir. Orijinal Portuqaliya qalasının hündürlüyü 15 metr idi, lakin Oman ərəbləri qalanı ələ keçirdikdən sonra 3 metr əlavə etmişlər.

Qala Portuqal, Ərəb və İngilis elementlərini birləşdirir (bunlar tarixin müxtəlif dövrlərində onu tutan əsas qüvvələrdir). Portuqaliya və İngilislərin iştirakı müvafiq toplarla bəlli olur. Belə ki, Portuqaliya toplarının məsafəsi 200 metrdir və 300 metr aralığında olan Britaniya toplarından daha uzundur. Oman ərəbləri məskunlaşdıqlarını taxta qapı dirəklərində və tavan şüalarında Qurandan çox sayda yazı ilə qeyd etmişlər. İslamın beş ənənəsiu qala boyunca təsvir edilmişdir və köhnə iclas zalı tavana beş daş sütunla dəstəklənir.

Qalanın hələ də qlan bəzi tarixi tikililərinə Şərqi Afrika sahillərini idarə edən Sultanın evi olan Oman Evi də daxildir. Digərləri, Portuqaliyalılar tərəfindən yağış suyu yığmaq üçün açıq bir su anbarı və ərəblər tərəfindən 76 metr dərinlikdəki bir quyudur (quyunun suyu yuyunmaqdan başqa heç bir şey üçün istifadə edilə bilməzdi).

İsa qalası günümüzdə

İsa qalası indi xarici və yerli turistlər üçün məşhur bir məkandır. Qala turistik bir ərazi olmaqla birlikdə çox sayda tədqiqat proqramı, Mühafizə Laboratoriyası, Təhsil Şöbəsi və Köhnə Şəhər Mühafizə İdarəsi üçün də vacib bir yerdir.

Qalereya

İstinadlar

  1. Parker, Geoffrey. "The Military Revolution: Military Innovation and the Rise of the West, 1500-1800". Cambridge University Press. İstifadə tarixi: 2 May 2017.
  2. "Fort Jesus, Mombasa". UNESCO World Heritage Centre. İstifadə tarixi: 1 January 2017.
  3. Gilbert, Erik, and Jonathan T. Reynolds. Africa in World History: From Prehistory to Present. New Jersey: Pearson Education, 2008, p. 225
  4. Kirkman, J. 1974. Fort Jesus: A Portuguese Fortress on the East African Coast Clarendon Press: Oxford

qalası, port, forte, jesus, mombaça, keniyadakı, mombasa, adasında, yerləşən, qala, italyan, covanni, battista, kayrati, tərəfindən, dizayn, edilmiş, portuqaliya, kralı, filipin, əmri, ilə, mombasanın, köhnə, limanını, qorumaq, üçün, 1593, 1596, illərdə, inşa,. Isa qalasi port Forte Jesus de Mombaca Keniyadaki Mombasa adasinda yerlesen qala Italyan Covanni Battista Kayrati 1 terefinden dizayn edilmis Portuqaliya krali II Filipin emri ile Mombasanin Kohne Limanini qorumaq ucun 1593 1596 ci illerde insa edilmisdir Isa qalasi portuqaliyalilarin Suahili Sahilinde saxladigi yegane qala ve Qerb hakimiyyetinin Hind Okeani ticareti uzerinde tesir qurma cehdinin bir vesiyyeti idi 2 Isa qalasiFort Jesus Mombasa 1 Olke KeniyaTip MedeniKriteriya ii vKecid 1295Region Afrika 2 Daxil edilmesi 2011 35 ci sessiya Isa qalasi Ingilis dilindeki resmi siyahi UNESCO nun tesnifatina gore bolgeQalanin dizayneri Kairato usta insaatci ise Qespar Rodriqes idi Qala Kairatonun sonuncu xarici isi idi Isa qalasinin dizayninin Intibah memarliginin bir numunesi olmasina baxmayaraq horgu usullari tikinti materiallari ve emeyin yerli suahili xalqi terefinden temin olunduguna inanilir Qala bir adam seklinde qurulmusdur havadan baxildiqda Texmini formasi kvadratdir ve kunclerinde dord dayaq var Qala kecmis Intibah herbi istehkamlarinin sah eseri hesab olunur Isa qalasi 1631 ci ilde Portuqaliyalilar qalani Mombasali Sultan Yusuf ibn el Hesene uduzdugu ve 1895 ci ilde Britaniya hakimiyyeti altina dusduyu ve hebsxanaya cevrildiyi zamanlar arasinda en azi doqquz defe tutulmus ve geri alinmisdir Portuqaliyalilar 1632 ci ilde qalani Sultandan geri aldiqdan sonra onu yeniden duzeltdiler ve daha cox istehkam qurdular Bu da qalanin sonradan yixilmasini cetinlesdirdi Qala Saif ibn Sultanin rehberliyi ile Oman Erebleri terefinden 1696 1998 ci illerde iki illik bir muhasireye meruz qaldi Qalanin ele kecirilmesi Portuqaliyanin sahildeki movcudlugunun sonunu qeyd etdi Lakin potuqaliyalar qisa muddetde suveren seher dovletlerin komeyi ile qalani geri aldilar Isa qalasi 1958 ci ilde milli park elan edilmis ve 2011 ci ilde 16 ci esr Portuqaliya herbi istehkamlarinin en gorkemli ve yaxsi qorunan numunelerinden biri olaraq UNESCO terefinden Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmisdir 2 Qala Mombasanin en cox ziyaret edilen turistik yeridir Mundericat 1 Tesviri 2 Isa qalasi gunumuzde 3 Qalereya 4 IstinadlarTesviri Redakte Qalanin tertibati Qala 1958 ci ilde tarixi bir abide elan edilmisdir Bu gun erazide muzey fealiyyet gosterir Qala Serqdeki Portuqaliya emlaklari ucun bas memar olan Milanli Covanni Battista Kairati terefinden dizayn edilmisdir Bu Avropadan kenarda top atesine qarsi hazirlanan ilk Avropa tipli qala idi 3 Qala bu gun hem Oman erebleri hem de Ingilisler terefinden tesirlenen ve deyisdirilen 16 ci esr Portuqaliya herbi memarliginin en gozel numunelerinden biridir 4 Qala tez bir zamanda Mombasa adasi ve ya ticaret erazilerine nezaret etmek niyyeti olan her kes ucun vacib bir mulkiyyete cevrildi Ingilisler Keniyani mustemleke etdikde onu tarixi bir abide halina getiren 1958 ci ile qeder hebsxana kimi istifade etdiler Bundan sonra Ceyms Kirkman abidede aparilan qazinti isleri ucun ucun teyin edildi 4 Qalanin memarligi basi denize teref olmaqla kureyi uste uzanmis bir insanin kobud konturunu eks etdirir Divarlarin hundurluyu 18 metrdir Orijinal Portuqaliya qalasinin hundurluyu 15 metr idi lakin Oman erebleri qalani ele kecirdikden sonra 3 metr elave etmisler Qala Portuqal Ereb ve Ingilis elementlerini birlesdirir bunlar tarixin muxtelif dovrlerinde onu tutan esas quvvelerdir Portuqaliya ve Ingilislerin istiraki muvafiq toplarla belli olur Bele ki Portuqaliya toplarinin mesafesi 200 metrdir ve 300 metr araliginda olan Britaniya toplarindan daha uzundur Oman erebleri meskunlasdiqlarini taxta qapi direklerinde ve tavan sualarinda Qurandan cox sayda yazi ile qeyd etmisler Islamin bes enenesiu qala boyunca tesvir edilmisdir ve kohne iclas zali tavana bes das sutunla desteklenir Qalanin hele de qlan bezi tarixi tikililerine Serqi Afrika sahillerini idare eden Sultanin evi olan Oman Evi de daxildir Digerleri Portuqaliyalilar terefinden yagis suyu yigmaq ucun aciq bir su anbari ve erebler terefinden 76 metr derinlikdeki bir quyudur quyunun suyu yuyunmaqdan basqa hec bir sey ucun istifade edile bilmezdi Isa qalasi gunumuzde RedakteIsa qalasi indi xarici ve yerli turistler ucun meshur bir mekandir Qala turistik bir erazi olmaqla birlikde cox sayda tedqiqat proqrami Muhafize Laboratoriyasi Tehsil Sobesi ve Kohne Seher Muhafize Idaresi ucun de vacib bir yerdir Qalereya Redakte Qala icerisinde bina Daxili binalarin pencereleri Portuqaliya memarliginin askar tesiriIstinadlar Redakte Parker Geoffrey The Military Revolution Military Innovation and the Rise of the West 1500 1800 Cambridge University Press Istifade tarixi 2 May 2017 1 2 Fort Jesus Mombasa UNESCO World Heritage Centre Istifade tarixi 1 January 2017 Gilbert Erik and Jonathan T Reynolds Africa in World History From Prehistory to Present New Jersey Pearson Education 2008 p 225 1 2 Kirkman J 1974 Fort Jesus A Portuguese Fortress on the East African Coast Clarendon Press Oxford Vikianbarda Isa qalasi ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Isa qalasi amp oldid 6036797, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.