Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Came məscidi, Sultan məscidi və İmam məscidi adları ilə də tanına Şah məscidi İranın İsfahan şəhərində Nəqşi Cahan meydanında yerləşən məscidlərdən biridir. Məscid 6 yanvar 1932-ci il tarixində İranın yerli əhəmiyyətli tarixi abidəsi kimi dövlət qeydiyyatına alınmışdır. Bundan başqa “Nəqşi Cahan” meydanı ilə birlikdə YUNESKO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısına daxil edilmişdir. Məscid I Şah Abbasın göstərişi ilə I Şah Təhmasibin xatirəsinə ehtiram olaraq tikilmişdir.
| İmam məscidi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  İran |
| Şəhər | İsfahan |
| Yerləşir | İsfahan şəhristanı |
| Aidiyyatı | Səfəvilər imperiyası |
| Memar | Ustad Əli Əkbar İsfahani Ustad Fereydun Naini Ustad Şoja İsfahani |
| Tikilmə tarixi | 1611-1629 |
| Üslubu | |
| Hündürlüyü | 54 m |
| Uzunluğu | 100 m |
| Eni | 130 m |
| Minarələri | 4 (hündürlük:42 m) |
| Günbəzləri | 1 (hündürlük:53 m) |
| Vəziyyəti | stabil |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Səfəvilərin ən mühüm nailiyyətləri memarlıq sahəsindədir. Burada ən yüksək mövqe 1598-ci ildə Şah Abbasın təşəbbüsü ilə irəli sürülmüş İsfahanın genişləndirilməsi layihəsidir. Bu, İslam tarixində ən iddialı və yenilikçi şəhərsalma sxemlərindən biridir Bu nəhəng şəhərsalma proyektinin baş memarı Şeyx Bəhai (Bəhaəddin əl-Amili) idi. Bu layihə Şah Abbasın baş planının iki əsas xüsusiyyəti üzərində cəmləmişdir: Şəhərin hər iki cinahında,bütün görkəmli qurumların, məsələn, bütün xarici dövlətlərin iqamətgahlarının yerləşdiyi Çaharbağ prospekti və Nəqşi Cahan Meydanı (“ Dünyanın Nümunəsi ”).Şahın hakimiyyətə gəlişindən əvvəl ölkədə mərkəzləşdirilməmiş güc strukturu var idi: müxtəlif qurumlar, hərbçilər ( qızılbaşlar ) hakimiyyət uğrunda mübarizə aparırdılar.) və imperiyanı təşkil edən müxtəlif əyalətlərin qubernatorları. Şah Abbas bu siyasi quruluşu sarsıtmaq istəyirdi və İsfahanın imperiyanın paytaxtı kimi yenidən qurulması hakimiyyətin mərkəzləşdirilməsində mühüm addım idi. Meydanın əhəmiyyəti ondan ibarət idi ki, Şah Abbas onu inşa etidrməklə Səfəvi hakimiyyətin üç əsas komponentini burada cəmləyəcəkdi; Şah Məscidi ruhanilərin, Bazar tacirlərin və təbii ki, Ali Qapı sarayı isə burada yaşayan şahın gücünün simvolu idi.
İsfahanın Nəqşi Cahan meydanında yerləşən 4 abidədən biri olan İmam məscidi meydanın cənub tərəfindədir. Məscidin inşası 1612-ci ildə Şah Abbasın sifarişi ilə başlasa da 1629.-1631-ci illərdə Şah Səfinin hakimiyyəti dövründə başa çatmışdır. Məscidin cənub-qərb və cənub-şərqindən birləşən mədrəsələrin tikintisi və dizaynı barədə dəqiq tarix yoxdur.
İlk inşa edildiyi dövrdə məscid Məscid-i Şah, Məscid-i Sultani-i Cədid, Cami-i Abbasi kimi adlarla anılsa da, 1979-cu il İran İslam İnqilabından sonra adı dəyişdirilərək Məscid-i İmam olmuşdur.
Məscidin tikintisində əsas məqsəd Cümə namazlarını qılmaq üçün Cümə məscidini əvəz edəcək bir binanın inşaası idi. Şəhərdəki ən böyük gümbəzə malik olan məscidin ətrafında Şeyx Bəhai tərəfindən 2 dini mədrəsənin eləcə də qış məscidinin tikintisi də planlaşdırılmışdı. Şah hələ sağlığında məscidin tikintisinin başa çatmasını arzulayırdı. Bu məqsədlə tikintinin sürətlə irəliləməsinə nail olmaqçün bir sıra addımlar atıldı. Beləki şah məscidin memarlarından biri olan Əbül Qasımın məscidin bünövrəsinin çökmə təhlükəsi altında olması ilə bağlı xəbərdarlığına belə məhəl qoymadı və tikintinin davam etdirilməsi barədə göstərişlərini verdi. Lakin memarın xəbərdarlığı özünü doğrultdu. Nəticədə 1662-ci ildə məscidin yenidən əsaslı təmirə ehtiyacı varidi. Memarlar məscidi ucuz və sürətli həft-rəng piltələri ilə bəzədilər. Bu işə ustad xəttat Rza Abbasi rəhbərlik etmişdir. Nəhayət 1629-cu ildə Şahın ölümündən bir neçə ay sonra məscidin tikintisi başa çatdırıldı.
İstinadlar
- Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
- http://radio.masjed.ir/Content/media/article/r_2055_140217125852_0.pdf.
- . 2019-10-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-25.
- . 2017-10-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-25.
- "طراحی شگفت انگیز قبله در مسجد امام اصفهان. shabestan.ir". 2022-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-25.
- "Masjed-e Jāmé of Isfahan. unesco.org". 2017-07-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-25.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Came mescidi Sultan mescidi ve Imam mescidi adlari ile de tanina Sah mescidi Iranin Isfahan seherinde Neqsi Cahan meydaninda yerlesen mescidlerden biridir Mescid 6 yanvar 1932 ci il tarixinde Iranin yerli ehemiyyetli tarixi abidesi kimi dovlet qeydiyyatina alinmisdir Bundan basqa Neqsi Cahan meydani ile birlikde YUNESKO nun Umumdunya irsi obyektlerinin siyahisina daxil edilmisdir Mescid I Sah Abbasin gosterisi ile I Sah Tehmasibin xatiresine ehtiram olaraq tikilmisdir Imam mescidi32 39 18 sm e 51 40 40 s u Olke IranSeher IsfahanYerlesir Isfahan sehristaniAidiyyati Sefeviler imperiyasiMemar Ustad Eli Ekbar Isfahani Ustad Fereydun Naini Ustad Soja IsfahaniTikilme tarixi 1611 1629UslubuHundurluyu 54 mUzunlugu 100 mEni 130 mMinareleri 4 hundurluk 42 m Gunbezleri 1 hundurluk 53 m Veziyyeti stabilImam mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSefevilerin en muhum nailiyyetleri memarliq sahesindedir Burada en yuksek movqe 1598 ci ilde Sah Abbasin tesebbusu ile ireli surulmus Isfahanin genislendirilmesi layihesidir Bu Islam tarixinde en iddiali ve yenilikci sehersalma sxemlerinden biridir Bu neheng sehersalma proyektinin bas memari Seyx Behai Behaeddin el Amili idi Bu layihe Sah Abbasin bas planinin iki esas xususiyyeti uzerinde cemlemisdir Seherin her iki cinahinda butun gorkemli qurumlarin meselen butun xarici dovletlerin iqametgahlarinin yerlesdiyi Caharbag prospekti ve Neqsi Cahan Meydani Dunyanin Numunesi Sahin hakimiyyete gelisinden evvel olkede merkezlesdirilmemis guc strukturu var idi muxtelif qurumlar herbciler qizilbaslar hakimiyyet ugrunda mubarize aparirdilar ve imperiyani teskil eden muxtelif eyaletlerin qubernatorlari Sah Abbas bu siyasi qurulusu sarsitmaq isteyirdi ve Isfahanin imperiyanin paytaxti kimi yeniden qurulmasi hakimiyyetin merkezlesdirilmesinde muhum addim idi Meydanin ehemiyyeti ondan ibaret idi ki Sah Abbas onu insa etidrmekle Sefevi hakimiyyetin uc esas komponentini burada cemleyecekdi Sah Mescidi ruhanilerin Bazar tacirlerin ve tebii ki Ali Qapi sarayi ise burada yasayan sahin gucunun simvolu idi Isfahanin Neqsi Cahan meydaninda yerlesen 4 abideden biri olan Imam mescidi meydanin cenub terefindedir Mescidin insasi 1612 ci ilde Sah Abbasin sifarisi ile baslasa da 1629 1631 ci illerde Sah Sefinin hakimiyyeti dovrunde basa catmisdir Mescidin cenub qerb ve cenub serqinden birlesen medreselerin tikintisi ve dizayni barede deqiq tarix yoxdur Ilk insa edildiyi dovrde mescid Mescid i Sah Mescid i Sultani i Cedid Cami i Abbasi kimi adlarla anilsa da 1979 cu il Iran Islam Inqilabindan sonra adi deyisdirilerek Mescid i Imam olmusdur Mescidin tikintisinde esas meqsed Cume namazlarini qilmaq ucun Cume mescidini evez edecek bir binanin insaasi idi Seherdeki en boyuk gumbeze malik olan mescidin etrafinda Seyx Behai terefinden 2 dini medresenin elece de qis mescidinin tikintisi de planlasdirilmisdi Sah hele sagliginda mescidin tikintisinin basa catmasini arzulayirdi Bu meqsedle tikintinin suretle irelilemesine nail olmaqcun bir sira addimlar atildi Beleki sah mescidin memarlarindan biri olan Ebul Qasimin mescidin bunovresinin cokme tehlukesi altinda olmasi ile bagli xeberdarligina bele mehel qoymadi ve tikintinin davam etdirilmesi barede gosterislerini verdi Lakin memarin xeberdarligi ozunu dogrultdu Neticede 1662 ci ilde mescidin yeniden esasli temire ehtiyaci varidi Memarlar mescidi ucuz ve suretli heft reng pilteleri ile bezediler Bu ise ustad xettat Rza Abbasi rehberlik etmisdir Nehayet 1629 cu ilde Sahin olumunden bir nece ay sonra mescidin tikintisi basa catdirildi Imam mescidiIstinadlarWiki Loves Monuments monuments database 2017 http radio masjed ir Content media article r 2055 140217125852 0 pdf 2019 10 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 09 25 2017 10 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 09 25 طراحی شگفت انگیز قبله در مسجد امام اصفهان shabestan ir 2022 08 05 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 25 Masjed e Jame of Isfahan unesco org 2017 07 12 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 25