fbpx
Wikipedia

Üçüncü aralıq dövr (Misir)

Aprel 22, 2022

Üçüncü aralıq dövr - Qədim Misir tarixinin dövrlərindən biri. Xronoloji olaraq bu zaman kəsiyi yeni padşahlıq və sonrakı dövr arasında yerləşir.

Qədim Misir tarixi
Sülalə öncəsi dövr
Tasi mədəniyyəti
Badar mədəniyyəti
Nakadi mədəniyyəti
Amrat mədəniyyəti (I Nakad)
Gerzey mədəniyyəti (II Nakad)
Aşağı Misir
Yuxarı Misir
Sülalələr dövrü
Erkən padşahlıq
I sülalə • II sülalə
Qədim padşahlıq
III sülalə • IV sülalə
V sülalə • VI sülalə
Birinci aralıq dövr
VII sülalə • VIII sülalə
IX sülalə • X sülalə
XI sülalə
Orta padşahlıq
XI sülalə • XII sülalə
İkinci aralıq dövr
XIII sülalə • XIV sülalə
XV sülalə • XVI sülalə
XVII sülalə
Yeni padşahlıq
XVIII sülalə
XIX sülalə • XX sülalə
Üçüncü aralıq dövr
XXI sülalə
XXII sülalə • XXIII sülalə
XXIV sülalə • XXV sülalə
XXVI sülalə
Sonrakı dövr
XXVIII sülalə
XXIX sülalə • XXX sülalə
Fars dövrü
XXVII sülalə • XXXI sülalə
Yunan-Roma dövrü
Argeadlar • Ptolemeylər

Ümumi məlumat

XX sülalə hökmdarı III Ramzes hakimiyyətini möhkəmləndirmək üçün din xadimləri ilə yaxınlaşır. Firondan geniş səlahiyyətlər və var-dövlət alan kahinlər çox güclənərək artıq mərkəzin siyasəsitindən yayınırlar. III Ramzesdən etibarən fironun təsir gücü azalmağa başlayır.

Mərkəzi hakimiyyətin zəifləməsi ayrı-ayrı bölgələrin müstəqilləşməsinə, hərcmərcliyə, sosial-iqtisadi vəziyyətin pisləşməsinə səbəb olur. IV Ramzesin dövründə Suriya və Fələstin torpaqları itirildi. Tebesdəki Amon məbədi baş kahinini o qədər güclənir ki,artıq firon da ona mane ola bilmir. Din xadimlərinin gücü baş kahin Amenhotepin zamanında daha da artır. Sonuncu firon XI Ramzesin hakimiyyəti zamanında baş kahin Herihor bütün vacib dövlət vəzifələrini əlində cəmləşdirmişdi. Artıq din xadimləri fironlarla yox, tanrı ilə insanlar arasında vasitəçi rolunu oynayırdı. Buna görə hökmdarlar əvvəlki kimi ilahiləşdirilən gücə malik deyildilər.

XI Ramzesin ölümü ilə XX sülalə də süqut etdi. Tebes və ətraf torpaqlarda hakimiyyət baş kahin Herihorda qalırsa, Nil deltasında XXI xanədan taxta çıxdı. Beləliklə Misirdə mərkəzləşdirilmiş dövlət yenidən bölündü. Bu hadisə isə Qədim Misirdə üçüncü aralıq dövrün başlamasına səbəb oldu.

Nomlardakı firon mülkləri yerli varlı şəxslərin və kahinlərin əlinə keçdi. Aristokrat təbəqə arasında mübarizə güclənir. Misir demək olar ki, bütün ətraf torpaqlarını itirir. Ölkə bölünür və yadelli hücumları qarşısında aciz hala gəlir. Bu səbəbdən liviyalıların Aşağı Misirə köçü başladı. Eyni zamanda Yuxarı Misir Tebes kahinlərinin hakimiyyəti altına düşdü.

XI Ramzesin qızının əri Smendes Tanisdə taxta çıxaraq XXI sülalənin əsasını qoyur. Bu xanədanlıq ancaq Tanis şəhəri və ətraf ərazilərdə hakimlik edə bilirdilər. Bubastis şəhərinnə liviyalalar nəzarət edirdi (XXII sülalə). XXIII xanədanlığın fironları isə Meşveş bərbər tayfasından idilər. E.ə. 960-cı ildə liviyalı I Şeşonk Misir taxtını ələ keçirdilər. Buna baxmayaraq Tanis fironlarının hakimiyyəti tamamilə kəsilmədi. E.ə. 817-ci ildə bu nəsildən olan I Petubastis müstəqilliyini elan etdi. Sais şəhərində isə XXIV sülalə hökmdarlıq edirdi.

E.ə. VII-VIII əsrlərdə yadelli Kuş çarlığı Yuxarı Misiri işğal etdi. Misirdə hökmranlıq etmiş Kuş çarları XXV sülalə kimi tanınır. E.ə. 728-ci ildə XXIV sülalədən Tefnaxt kuşitlərə qarşı hücum etsədə məğlub olur.

E.ə. 715-ci ildə kuşitlər ərazilərini Aşağı Misirə doğru genişləndirirlər. E.ə. VII-VIII əsrlərdə Assuriya çatlarının Misirə hücumları geniş miqyas alır.

E.ə. 656-cı ildə Tanutamonun ölümü ilə kuşitlərin Misirdəki hakimiyyəti sona çatır. Bu hadisə üçüncü aralıq dövrün baş çatması ilə də xarakterikdir.

İstinadlar

  1. New Kingdom of Egypt". Ancient History Encyclopedia. Retrieved 2017-05-06.
  2. "The geographic origins of the Bubastite Dynasty and possible locations for the royal residence and burial place of Shoshenq I"
  3. Breasted, James Henry, 1865-1935. Ancient records of Egypt. University of Illinois Press. 2001. 406–444. ISBN 0252069900. OCLC 49621223.
  4. Török, László. The Kingdom of Kush: Handbook of the Napatan-Meroitic Civilization. Leiden: BRILL. 1998. səh. 132-133,153-184. ISBN 90-04-10448-8.

Aprel 22, 2022
üçüncü, aralıq, dövr, misir, üçüncü, aralıq, dövr, qədim, misir, tarixinin, dövrlərindən, biri, xronoloji, olaraq, zaman, kəsiyi, yeni, padşahlıq, sonrakı, dövr, arasında, yerləşir, qədim, misir, tarixisülalə, öncəsi, dövrtasi, mədəniyyətibadar, mədəniyyətinak. Ucuncu araliq dovr Qedim Misir tarixinin dovrlerinden biri Xronoloji olaraq bu zaman kesiyi yeni padsahliq ve sonraki dovr arasinda yerlesir Qedim Misir tarixiSulale oncesi dovrTasi medeniyyetiBadar medeniyyetiNakadi medeniyyetiAmrat medeniyyeti I Nakad Gerzey medeniyyeti II Nakad Asagi MisirYuxari MisirSulaleler dovruErken padsahliqI sulale II sulaleQedim padsahliqIII sulale IV sulale V sulale VI sulaleBirinci araliq dovrVII sulale VIII sulale IX sulale X sulale XI sulaleOrta padsahliqXI sulale XII sulaleIkinci araliq dovrXIII sulale XIV sulaleXV sulale XVI sulaleXVII sulaleYeni padsahliqXVIII sulale XIX sulale XX sulaleUcuncu araliq dovrXXI sulale XXII sulale XXIII sulale XXIV sulale XXV sulale XXVI sulaleSonraki dovrXXVIII sulale XXIX sulale XXX sulaleFars dovruXXVII sulale XXXI sulaleYunan Roma dovruArgeadlar PtolemeylerbaxmuzakireredakteUmumi melumat RedakteXX sulale hokmdari III Ramzes hakimiyyetini mohkemlendirmek ucun din xadimleri ile yaxinlasir Firondan genis selahiyyetler ve var dovlet alan kahinler cox guclenerek artiq merkezin siyasesitinden yayinirlar III Ramzesden etibaren fironun tesir gucu azalmaga baslayir Merkezi hakimiyyetin zeiflemesi ayri ayri bolgelerin musteqillesmesine hercmercliye sosial iqtisadi veziyyetin pislesmesine sebeb olur IV Ramzesin dovrunde Suriya ve Felestin torpaqlari itirildi Tebesdeki Amon mebedi bas kahinini o qeder guclenir ki artiq firon da ona mane ola bilmir Din xadimlerinin gucu bas kahin Amenhotepin zamaninda daha da artir Sonuncu firon XI Ramzesin hakimiyyeti zamaninda bas kahin Herihor butun vacib dovlet vezifelerini elinde cemlesdirmisdi Artiq din xadimleri fironlarla yox tanri ile insanlar arasinda vasiteci rolunu oynayirdi Buna gore hokmdarlar evvelki kimi ilahilesdirilen guce malik deyildiler 1 XI Ramzesin olumu ile XX sulale de suqut etdi Tebes ve etraf torpaqlarda hakimiyyet bas kahin Herihorda qalirsa Nil deltasinda XXI xanedan taxta cixdi Belelikle Misirde merkezlesdirilmis dovlet yeniden bolundu Bu hadise ise Qedim Misirde ucuncu araliq dovrun baslamasina sebeb oldu Nomlardaki firon mulkleri yerli varli sexslerin ve kahinlerin eline kecdi Aristokrat tebeqe arasinda mubarize guclenir Misir demek olar ki butun etraf torpaqlarini itirir Olke bolunur ve yadelli hucumlari qarsisinda aciz hala gelir Bu sebebden liviyalilarin Asagi Misire kocu basladi Eyni zamanda Yuxari Misir Tebes kahinlerinin hakimiyyeti altina dusdu XI Ramzesin qizinin eri Smendes Tanisde taxta cixaraq XXI sulalenin esasini qoyur Bu xanedanliq ancaq Tanis seheri ve etraf erazilerde hakimlik ede bilirdiler Bubastis seherinne liviyalalar nezaret edirdi XXII sulale 2 XXIII xanedanligin fironlari ise Mesves berber tayfasindan idiler 3 E e 960 ci ilde liviyali I Sesonk Misir taxtini ele kecirdiler Buna baxmayaraq Tanis fironlarinin hakimiyyeti tamamile kesilmedi E e 817 ci ilde bu nesilden olan I Petubastis musteqilliyini elan etdi Sais seherinde ise XXIV sulale hokmdarliq edirdi E e VII VIII esrlerde yadelli Kus carligi Yuxari Misiri isgal etdi 4 Misirde hokmranliq etmis Kus carlari XXV sulale kimi taninir E e 728 ci ilde XXIV sulaleden Tefnaxt kusitlere qarsi hucum etsede meglub olur E e 715 ci ilde kusitler erazilerini Asagi Misire dogru genislendirirler E e VII VIII esrlerde Assuriya catlarinin Misire hucumlari genis miqyas alir E e 656 ci ilde Tanutamonun olumu ile kusitlerin Misirdeki hakimiyyeti sona catir Bu hadise ucuncu araliq dovrun bas catmasi ile de xarakterikdir Istinadlar Redakte New Kingdom of Egypt Ancient History Encyclopedia Retrieved 2017 05 06 The geographic origins of the Bubastite Dynasty and possible locations for the royal residence and burial place of Shoshenq I Breasted James Henry 1865 1935 Ancient records of Egypt University of Illinois Press 2001 406 444 ISBN 0252069900 OCLC 49621223 Torok Laszlo The Kingdom of Kush Handbook of the Napatan Meroitic Civilization Leiden BRILL 1998 seh 132 133 153 184 ISBN 90 04 10448 8 Menbe https az wikipedia org w index php title Ucuncu araliq dovr Misir amp oldid 5644889, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.