fbpx
Wikipedia

Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası

Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası və ya Çeçen-İnquş MSSR- Rusiya SFSR-yə daxil olan muxtar respublika. Paytaxtı Qroznı şəhəriydi.

Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası
PaytaxtıQroznı
Tarixi 
• Yaranması
5 dekabr 1936
• Süqutu
1991
Ərazisi
• Ümumi
  • 19.300 km²

1989-cu il siyahıyaalmasına görə respublikanın ərazisi 19.300 km² , əhalisi isə 1.275.513 nəfərdir: 734,500 çeçen, 163,800 inquş, qalanları rus və digər etnik qruplardır.

Tarixi

  Əsas məqalə: Çeçenistan tarixi
  Əsas məqalə: İnquşetiya tarixi

Rusiya İmperiyası

1810-cu ildə İnquşetiya könüllü olaraq Rusiya İmperiyasının tərkibinə qatıldı. 1859-cu ildə tarixi Çeçenistan torpaqları da, uzun müddətli Qafqaz müharibəsi (1817-64) zamanı Rusiyaya ilhaq edildi.

Sovet dövrü

1917-ci il Rusiya inqilabından sonra, 20 yanvar 1921-ci ildə Çeçenistan və İnquşetiya Dağ Sovet Respublikasına qoşuldu. Dağ MSSR-nin parçalanması yarandıqdan qısa müddət sonra başladı və Çeçen rayonu 30 noyabr 1922-ci ildə Çeçen Muxtar Vilayəti olaraq ayrıldı. 7 iyul 1924-cü ildə Dağ MSSR-nin qalıqları Şimali Osetiya Muxtar Vilayətinə və İnquş Muxtar Vilayətinə bölündü. 15 yanvar 1934-cü ildə Çeçen və İnquş Muxtar Vilayətləri 5 dekabr 1936-cı ildə Çeçen-İnquş MSSR-də birləşdirildi..

İkinci dünya müharibəsi

[⇨]

40.000 çeçenin Qızıl Orduda döyüşdü İkinci Dünya müharibəsi dövründə, 1942-43-cü illərdə respublika qismən Nasist Almaniya tərəfindən işğal edildi. 3 mart 1944-cü ildə İosif Stalinin əmri ilə işğalçılarla əməkdaşlıq və separatizm ittihamları ilə respublika ləğv edildi və əhalisi zorla deportasiya edildi. Bölgədəki yer adları ruslaşdırıldı, MSSR-nin ərazisi Stavropol diyarı (Qroznı dairəsinin yarandığı yer), Dağıstan MSSR, Şimali Osetiya MSSRGürcüstan SSR arasında bölüşdürüldü.

Müharibədən sonra

9 yanvar 1957-ci ildə Nikita Xruşşov tərəfindən respublika bərpa edildi. Sürgündə olan çeçen və inquşlar öz torpaqlarına qayıda bildilər.

1990-cı ilin noyabrında respublika öz suverenliyini elan etdi. 1991-ci ilin mayında müstəqil Çeçen-İnquş Respublikası təsis edilsə də, sonradan müstəqil Çeçenistan Respublikasıİnquşetiya Respublikası olaraq bölündü.. Bu gün hər ikisi Rusiyanın federal subyektləridir.

Əhali

Çeçen-İnquş MSSR-nin əhali sayı müxtəlif onilliklərdə:

İl Əhali, nəf. Tarix
1939 697 009 1939 siyahıyaalınması
1959 710 424 1959 siyahıyaalınması
1970 1 064 471 1970 siyahıyaalınması
1979 1 153 450 1979 siyahıyaalınması
1989 1 275 513 1989 siyahıyaalınması

Çeçen-İnquş MSSR-nin milli tərkibi:

Millət 1959, min. nəf. 1970, min. nəf. 1979, min. nəf. 1989, min. nəf.
çeçenlər 244,0 (34,3 %) 508,9 (47,8 %) 611,4 (52,9 %) 734,5 (57,8 %)
ruslar 348,3 (49,0 %) 367,0 (34,5 %) 336,0 (29,1 %) 293,8 (23,1 %)
inquşlar 48,3 (6,8 %) 113,7 (12,0 %) 134,7 (11,7 %) 163,8 (12,9 %)
ermənilər 13,2 (1,9 %) 14,5 (1,4 %) 14,6 (1,3 %) 14,8 (1,2 %)
ukraynalılar 13,7 (1,9 %) 12,7 (1,2 %) 12,0 (1,0 %) 12,6 (1,0 %)

Həmçinin bax

Qeydlər

  1. çeç. Нохч-ГІалгІайн Автономнин Советски Социалистически Республика, translit. Noxç-Ġalġayn Avtonomnin Sovetski Socialistiçeski Respublika
  2. rus. Чече́но-Ингу́шская Автономная Советская Социалистическая Республика, translit. Čečeno-Ingušskaja Avtonomnaja Sovetskaja Socialističeskaja Respublika

İstinadlar

  1. "Всесоюзная перепись населения 1989 г." 2011-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-10. (#parameter_ignored_suggest)
  2. Краткая справка об административно-территориальных изменениях Ставропольского края за 1920—1992 гг.
  3. . 2014-02-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
  4. Указ Президиума ВС СССР от 09.01.1957
  5. УКАЗ ПРЕЗИДИУМА ВС РСФСР ОТ 09.01.1957 N 721/4 О ВОССТАНОВЛЕНИИ ЧЕЧЕНО-ИНГУШСКОЙ АССР И УПРАЗДНЕНИИ ГРОЗНЕНСКОЙ ОБЛАСТИ
  6. Декларация о государственном суверенитете Чечено-Ингушской республики
  7. Закон РСФСР от 24 мая 1991 года «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) РСФСР»
  8. Конституция СССР в редакции от 26 декабря 1990 г.
  9. "Всесоюзная перепись населения 1939 г." 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-10. (#parameter_ignored_suggest)
  10. "Всесоюзная перепись населения 1959 г." 2011-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-10. (#parameter_ignored_suggest)
  11. "Всесоюзная перепись населения 1970 г." 2011-11-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-10. (#parameter_ignored_suggest)
  12. "Всесоюзная перепись населения 1979 г." 2011-11-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-10. (#parameter_ignored_suggest)
  13. население чечни
  14. Sovetlərin siyahıyalınması 1959-cu il. Əhalinin milli tərkibi
  15. Sovetlərin siyahıyalınması 1970-cu il. Əhalinin milli tərkibi
  16. Sovetlərin siyahıyalınması 1979-cu il. Əhalinin milli tərkibi
  17. Sovetlərin siyahıyalınması 1989-cu il. Əhalinin milli tərkibi

çeçen, inquş, muxtar, sovet, sosialist, respublikası, çeçen, inquş, mssr, rusiya, sfsr, daxil, olan, muxtar, respublika, paytaxtı, qroznı, şəhəriydi, paytaxtıqroznıtarixi, yaranması5, dekabr, 1936, süqutu1991ərazisi, ümumi19, 1989, siyahıyaalmasına, görə, resp. Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi a b ve ya Cecen Inqus MSSR Rusiya SFSR ye daxil olan muxtar respublika Paytaxti Qrozni seheriydi Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist RespublikasiPaytaxtiQrozniTarixi Yaranmasi5 dekabr 1936 Suqutu1991Erazisi Umumi19 300 km 1989 cu il siyahiyaalmasina gore respublikanin erazisi 19 300 km ehalisi ise 1 275 513 neferdir 734 500 cecen 163 800 inqus qalanlari rus ve diger etnik qruplardir 1 Mundericat 1 Tarixi 1 1 Rusiya Imperiyasi 1 2 Sovet dovru 1 3 Ikinci dunya muharibesi 1 4 Muharibeden sonra 2 Ehali 3 Hemcinin bax 4 Qeydler 5 IstinadlarTarixi Redakte Esas meqale Cecenistan tarixi Esas meqale Inqusetiya tarixiRusiya Imperiyasi Redakte 1810 cu ilde Inqusetiya konullu olaraq Rusiya Imperiyasinin terkibine qatildi 1859 cu ilde tarixi Cecenistan torpaqlari da uzun muddetli Qafqaz muharibesi 1817 64 zamani Rusiyaya ilhaq edildi Sovet dovru Redakte 1917 ci il Rusiya inqilabindan sonra 20 yanvar 1921 ci ilde Cecenistan ve Inqusetiya Dag Sovet Respublikasina qosuldu Dag MSSR nin parcalanmasi yarandiqdan qisa muddet sonra basladi ve Cecen rayonu 30 noyabr 1922 ci ilde Cecen Muxtar Vilayeti olaraq ayrildi 7 iyul 1924 cu ilde Dag MSSR nin qaliqlari Simali Osetiya Muxtar Vilayetine ve Inqus Muxtar Vilayetine bolundu 15 yanvar 1934 cu ilde Cecen ve Inqus Muxtar Vilayetleri 5 dekabr 1936 ci ilde Cecen Inqus MSSR de birlesdirildi 2 Ikinci dunya muharibesi Redakte 40 000 cecenin Qizil Orduda doyusdu Ikinci Dunya muharibesi dovrunde 1942 43 cu illerde respublika qismen Nasist Almaniya terefinden isgal edildi 3 mart 1944 cu ilde Iosif Stalinin emri ile isgalcilarla emekdasliq ve separatizm ittihamlari ile respublika legv edildi ve ehalisi zorla deportasiya edildi Bolgedeki yer adlari ruslasdirildi MSSR nin erazisi Stavropol diyari Qrozni dairesinin yarandigi yer 3 Dagistan MSSR Simali Osetiya MSSR ve Gurcustan SSR arasinda bolusduruldu Muharibeden sonra Redakte 9 yanvar 1957 ci ilde Nikita Xrussov terefinden respublika berpa edildi Surgunde olan cecen ve inquslar oz torpaqlarina qayida bildiler 4 5 1990 ci ilin noyabrinda respublika oz suverenliyini elan etdi 6 1991 ci ilin mayinda musteqil Cecen Inqus Respublikasi tesis edilse de 7 sonradan musteqil Cecenistan Respublikasi ve Inqusetiya Respublikasi olaraq bolundu 8 Bu gun her ikisi Rusiyanin federal subyektleridir Ehali RedakteCecen Inqus MSSR nin ehali sayi muxtelif onilliklerde Il Ehali nef Tarix1939 697 009 9 1939 siyahiyaalinmasi1959 710 424 10 1959 siyahiyaalinmasi1970 1 064 471 11 1970 siyahiyaalinmasi1979 1 153 450 12 1979 siyahiyaalinmasi1989 1 275 513 1 1989 siyahiyaalinmasiCecen Inqus MSSR nin milli terkibi 13 Millet 1959 min nef 14 1970 min nef 15 1979 min nef 16 1989 min nef 17 cecenler 244 0 34 3 508 9 47 8 611 4 52 9 734 5 57 8 ruslar 348 3 49 0 367 0 34 5 336 0 29 1 293 8 23 1 inquslar 48 3 6 8 113 7 12 0 134 7 11 7 163 8 12 9 ermeniler 13 2 1 9 14 5 1 4 14 6 1 3 14 8 1 2 ukraynalilar 13 7 1 9 12 7 1 2 12 0 1 0 12 6 1 0 Hemcinin bax RedakteDagistan Muxtar Sovet Sosialist RespublikasiQeydler Redakte cec Nohch GIalgIajn Avtonomnin Sovetski Socialisticheski Respublika translit Noxc Ġalġayn Avtonomnin Sovetski Socialisticeski Respublika rus Cheche no Ingu shskaya Avtonomnaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika translit Ceceno Ingusskaja Avtonomnaja Sovetskaja Socialisticeskaja RespublikaIstinadlar Redakte 1 2 Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 g 2011 06 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 10 parameter ignored suggest Kratkaya spravka ob administrativno territorialnyh izmeneniyah Stavropolskogo kraya za 1920 1992 gg INGUShETIYa RU Istoriya 2014 02 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 22 Ukaz Prezidiuma VS SSSR ot 09 01 1957 UKAZ PREZIDIUMA VS RSFSR OT 09 01 1957 N 721 4 O VOSSTANOVLENII ChEChENO INGUShSKOJ ASSR I UPRAZDNENII GROZNENSKOJ OBLASTI Deklaraciya o gosudarstvennom suverenitete Checheno Ingushskoj respubliki Zakon RSFSR ot 24 maya 1991 goda Ob izmeneniyah i dopolneniyah Konstitucii Osnovnogo Zakona RSFSR Konstituciya SSSR v redakcii ot 26 dekabrya 1990 g Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1939 g 2016 03 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 10 parameter ignored suggest Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1959 g 2011 10 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 10 parameter ignored suggest Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1970 g 2011 11 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 10 parameter ignored suggest Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1979 g 2011 11 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 10 parameter ignored suggest naselenie chechni Sovetlerin siyahiyalinmasi 1959 cu il Ehalinin milli terkibi Sovetlerin siyahiyalinmasi 1970 cu il Ehalinin milli terkibi Sovetlerin siyahiyalinmasi 1979 cu il Ehalinin milli terkibi Sovetlerin siyahiyalinmasi 1989 cu il Ehalinin milli terkibiMenbe https az wikipedia org w index php title Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi amp oldid 5960496, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.