fbpx
Wikipedia

Çapaqcur döyüşü (1387)

Döyüşdən əvvəlki siyasi şərait

1386-1388-ci illər ərzində Teymur Şimali İrana və Azərbaycana yürüşlər təşkil edir. 1386-cı ildə Səmərqəndə yola düşən Teymur ilk əvvəl Luristan hakimi Məlik İzzəddin üzərinə yürüş edir. Məlik İzzədini və ailəsini Türküstana sürgün etdikdən sonra ikinci hədəfini gerçəkləşdirmək üçün Azərbaycana yola düşür. Bu ərəfədə Cəlairi Sultanı Əhmədin Təbrizə gəlişi xəbərini eşidir. Lakin Cəlairi Əhməd Teymurun da bu bölgəyə səfərindən xəbər tutaraq Bağdada doğru yönəlir. Teymur həmin yazı Təbrizdə keçirdikdən sonra Naxçıvana və Qarsa yürüş edərək bu əraziləri ələ keçirir. Daha sonra Gürcüstan və Şərqi Anadoluya yönələn Teymur burada Avnik, Muş, Van, Əhlət qalalarını ələ keçirir. Teymurun yürüşlərə başının qarışdığı bir dövrdə çoxlu qüvvə toplayan Toxtamış Təbriz üzərinə hücuma keçir. Toxtamışın Təbrizi yağmalaması xəbərini eşidən Teymur da Təbrizə yönəlir. 1387-ci ilin əvvəllərində Teymur Qarabağda olarkən Toxtamış da Dərbəndi keçərək Samur çayı yaxınlığına gəlir. Tərəflər arasında baş verən döyüşdə Toxtamış geri çəkilmək məcburiyyətində qalır. Həmin il Qaraqoyunlular üçün Teymur təhlükəsi meydana gəlir. Teymur Qaraqoyunlu sultanı Qara Məhəmmədi xaç qafilələrinə və ticarət karvanlarına basqınlar etməkdə günahlandırır. Lakin bu təbii ki, bəhanə idi. Teymurun hücuma keçməsinin əsl səbəbi Şərqi Anadoluda müstəqil bir dövlətin yaranmasının qarşısını almaq və Qaraqoyunlu türkmənlərini özündən aslı vəziyyətə salmaq idi.

Çapaqcur döyüşü

Tərəflər Ərzurumda Çapaqcur suyu(Ab-ı Çapaqcur)  adlanan ərazidə qarşı qarşıya gəlir. Burada qərargah qurdudqdan sonra ordudan 3 divizyanı ayıraraq Qara Məhəmmədin üzərinə göndərir. Bu divizyalardan birinə oğlu Miranşah başçılıq edirdi. Müdafiəyə çəkilən Qara Məhəmmədin üzərinə yürüyən Miranşah çoxlu qənimət əldə edir. Lakin Qara Məhəmməd tez bir zamanda geri çəkilərək Çapaqçur çevrəsində keçid və boğazları tutmuş, Teymurun ordusunu darmadağın etmişdir. Bu qalibiyyətdən sonra Qara Məhəmməd Məmlüklərin Malatya naibi Mintaşa sığınır. Teymurun bu məğlubiyyəti ilə bağlı Metsoplu Toma yazır:

  Teymurləng yazda böyük bir ordu ilə Qara Məhəmmədin üzərinə yürüş etdi. O isə bu xəbəri eşidən kimi qaçır. Teymurləng onu izləyərək üstələyir və bir neçə gün sonra Çapaqcur vilayətində ona yetişir. Vəziyyət belə olduqda Qara Məhəmməd öz əsgərlərini Teymurun üzərinə göndərərək onu məğlub edir və onun ordusunun komandanı Lokmakanı da öldürür. Əsgərlərinin isə böyük bir qismini tələf edir.  

İstinadlar

  1. Aka, İsmayıl (2000). Timur ve devleti. Ankara: Türk Tarih Kurumu yayınları.
  2. Turan, Eray (2016). TİMUR’UN YÜKSELİŞİ VE YILDIRIM İLE MÜCADELESİ. Çorum.
  3. Azərbaycan Tarixi III cild. Bakı: Elm nəşriyyatı. 2005.
  4. Doğu Anadolu’da Kara Koyunlu- Timurlu Mücadelesi ve Eleşkirt Meydan Muharebesi
  5. Əliyarlı, Süleyman (1996). Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı.

Həmçinin bax

çapaqcur, döyüşü, 1387, mündəricat, döyüşdən, əvvəlki, siyasi, şərait, çapaqcur, döyüşü, istinadlar, həmçinin, baxdöyüşdən, əvvəlki, siyasi, şərait, redaktə1386, 1388, illər, ərzində, teymur, şimali, irana, azərbaycana, yürüşlər, təşkil, edir, 1386, ildə, səmə. Mundericat 1 Doyusden evvelki siyasi serait 2 Capaqcur doyusu 3 Istinadlar 4 Hemcinin baxDoyusden evvelki siyasi serait Redakte1386 1388 ci iller erzinde Teymur Simali Irana ve Azerbaycana yurusler teskil edir 1386 ci ilde Semerqende yola dusen Teymur ilk evvel Luristan hakimi Melik Izzeddin uzerine yurus edir Melik Izzedini ve ailesini Turkustana surgun etdikden sonra ikinci hedefini gerceklesdirmek ucun Azerbaycana yola dusur Bu erefede Celairi Sultani Ehmedin Tebrize gelisi xeberini esidir Lakin Celairi Ehmed Teymurun da bu bolgeye seferinden xeber tutaraq Bagdada dogru yonelir Teymur hemin yazi Tebrizde kecirdikden sonra Naxcivana ve Qarsa yurus ederek bu erazileri ele kecirir Daha sonra Gurcustan ve Serqi Anadoluya yonelen Teymur burada Avnik Mus Van Ehlet qalalarini ele kecirir Teymurun yuruslere basinin qarisdigi bir dovrde coxlu quvve toplayan Toxtamis Tebriz uzerine hucuma kecir Toxtamisin Tebrizi yagmalamasi xeberini esiden Teymur da Tebrize yonelir 1387 ci ilin evvellerinde Teymur Qarabagda olarken Toxtamis da Derbendi kecerek Samur cayi yaxinligina gelir 1 Terefler arasinda bas veren doyusde Toxtamis geri cekilmek mecburiyyetinde qalir Hemin il Qaraqoyunlular ucun Teymur tehlukesi meydana gelir Teymur Qaraqoyunlu sultani Qara Mehemmedi xac qafilelerine ve ticaret karvanlarina basqinlar etmekde gunahlandirir Lakin bu tebii ki behane idi Teymurun hucuma kecmesinin esl sebebi Serqi Anadoluda musteqil bir dovletin yaranmasinin qarsisini almaq ve Qaraqoyunlu turkmenlerini ozunden asli veziyyete salmaq idi 2 Capaqcur doyusu RedakteTerefler Erzurumda Capaqcur suyu Ab i Capaqcur adlanan erazide qarsi qarsiya gelir Burada qerargah qurdudqdan sonra ordudan 3 divizyani ayiraraq Qara Mehemmedin uzerine gonderir Bu divizyalardan birine oglu Miransah basciliq edirdi 3 Mudafieye cekilen Qara Mehemmedin uzerine yuruyen Miransah coxlu qenimet elde edir Lakin Qara Mehemmed tez bir zamanda geri cekilerek Capaqcur cevresinde kecid ve bogazlari tutmus Teymurun ordusunu darmadagin etmisdir 4 Bu qalibiyyetden sonra Qara Mehemmed Memluklerin Malatya naibi Mintasa siginir Teymurun bu meglubiyyeti ile bagli Metsoplu Toma yazir 5 Teymurleng yazda boyuk bir ordu ile Qara Mehemmedin uzerine yurus etdi O ise bu xeberi esiden kimi qacir Teymurleng onu izleyerek usteleyir ve bir nece gun sonra Capaqcur vilayetinde ona yetisir Veziyyet bele olduqda Qara Mehemmed oz esgerlerini Teymurun uzerine gondererek onu meglub edir ve onun ordusunun komandani Lokmakani da oldurur Esgerlerinin ise boyuk bir qismini telef edir Istinadlar Redakte Aka Ismayil 2000 Timur ve devleti Ankara Turk Tarih Kurumu yayinlari Turan Eray 2016 TIMUR UN YUKSELISI VE YILDIRIM ILE MUCADELESI Corum Azerbaycan Tarixi III cild Baki Elm nesriyyati 2005 Dogu Anadolu da Kara Koyunlu Timurlu Mucadelesi ve Eleskirt Meydan Muharebesi Eliyarli Suleyman 1996 Azerbaycan tarixi Uzaq kecmisden 1870 ci illere qeder Baki Azerbaycan nesriyyati Hemcinin bax RedakteQaraqoyunlular Emir TeymurMenbe https az wikipedia org w index php title Capaqcur doyusu 1387 amp oldid 6086580, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.