Vikipediya azad ensiklopediya Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır Lütfən məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına u

Vikipediya azad ensiklopediya Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Exlaq statistikasi meneviyyat statistikasi elmi fenn ve praktiki bilikler sahesi obyekti qarsiliqli elaqeli statistik gostericiler sisteminin hesablanmasi ve tehlili metodu ile insanin ailenin ve cemiyyetin exlaqi menevi veziyyetini irade beyanini ve inkisafini seciyyelendiren kutlevi hallarin kemiyyetce musahidesi ve umumilesdirilmesinden ibaretdir Buraya cinayetler sexs ve emlaka qarsi savadsizliq intihar nikahdan kenar dogus abort bosanma fahiselik ve kutlevi yoxsulluq statistikalari daxildir Menseyi span Bu melumatlarin toplanmasi cox zaman ingilis alimi Con Qrauntun adi ile elaqelendirilir 1682 ci ilde Qraunt London kilselerinden topladigi dogum ve olum melumatlari haqqinda cedvel esasinda Londonda olumle bagli melumatlari tehlil etdi Ehali haqqinda statistik melumatlarin sistematik toplanmasinin baslangici indi bu elm demoqrafiya adlanir XVIII esrin ortalarina tesaduf edir Bu sahede Iohan Piter Zyusmilxin fealiyyetine daha cox onem verilir Exlaq statistikasina dair melumatlar XIX esrin evvellerinde muxtelif dovlet qurumlari en cox Fransa ve Ingiltere terefinden toplanmaga ve yayilmaga baslandi Bu melumatlardan sosial islahatlarla bagli debatlarda genis istifade edilirdi Exlaqi statistika movzusuna dair ilk boyuk eser 1833 cu ilde Andre Misel Kerri terefinden yazilmis Fransa exlaqi statistikalari haqqinda ocerk olmusdur Britaniyada bu problem Jozef Fletcer terefinden tedqiq edilmeye baslanmisdir O 1847 ci ilden Ingiltere ve Uelsin exlaqi ve tehsil statistikasi haqqinda bir nece meqale derc ederek eyni problemle mesgul oldu Muasir exlaqi statistikanin yaranmasi ise Belcikali Adolf Ketlenin 1796 1874 fealiyyeti ile elaqelendirilir Haqqinda span Exlaq statistikasi dedikde sosial exlaqi davranisin xususiyyetleri etika gender qloballasma edalet ve beraberlik problemlerinin qarsiliqli munasibetleri ailede menevi ve cinsi terbiye zorakiliq problemlerinin arasdirilmasi ve diger sosial problemler nezerde tutulur Exlaq statistikasinin banisi Adolf Ketle insanin yaxsi ve pis cehetlerini pis irsiyyet cinayete intihara meyillilik ve s sosial fenomen kimi antropometrik metodlarla ozunemexsus sosial fizika metodlari ile oyrenmeye baslamis ve bu da onlarin deyisme qanunauygunluqlarini ona qeder yalniz tesaduf kimi tesnif olunurdu mueyyenlesdirmeye imkan vermisdi Ilk defe Ketle insanin catismazliqlarini pis meyillerini ictimai munasibetlerin qeyrimukemmelliyinin sosial qurulusun qusurlulugunun neticesi kimi qiymetlendirmeye exlaqin onlardan birbasa asililigini gostermeye baslamisdir Exlaq statistikasinin meqsedi exlaqi menevi sahenin musbet ve menfi gostericilerini kompleks oyrenmek onlarin oz aralarinda ve xarici dunya ile qarsiliqli eu sahenin insan cemiyyetinin ve etraf muhitin inkisafina mumkun menfi tesirini minimuma endirmekdir Exlaq statistikasinin predmeti ve mezmunu exlaqin vezifeleri ve strukturu onun inkisaf tarixi ile mueyyenlesir Xususiyyetleri span Exlaq statistikasinin gostericiler sistemine asagidakilar daxildir insanlarin meskunlasma muhitinin ilkin sertleri ve standartlari sexsiyyetin yaradici inkisafini temin eden elm sehiyye ve medeniyyetin optimal inkisafi onun huquq ve azadliqlarina riayet olunmasi melumatlari bilikleri ve elmi texniki innovasiyalari aciq sekilde elde etmek cemiyyetin demokratiklesme seviyyesi onun menevi esaslari dovlet qurulusunun davamliligi ve effektivliyi sosial standartlar ehalinin tekrar istehsalinin onun dogum sayi olum sayi saglamligi miqrasiyasi ve s nin ilkin sertleri ve standartlari ehalinin heyat seviyyesinin meqbul standartlarina riayet olunmasi onun sosial teminati analarin usaqlarin elillerin ve teqaudculerin mudafiesi gelirlerin yolverilen diferensiasiyasi sexsi mulkiyyetin toxunulmazligi exlaqi menevi standartlardan sistemli yayinmalar huquq pozuntulari ve exlaqsiz hereketler insan huquqlarinin pozulmasi zorakiliq ve kutlevi cinayetkarliq intihar korrupsiya fahiselik usaq alveri alkoqolizmin ve narkomaniyanin artimi cemiyyetin marjinallasmasi ve s Beseriyyet tekamulunun muxtelif merhelelerinde exlaq statistikasi exlaq sahesinde bas veren hadiseleri muxtelif cur intibah ve sosial inqilablar dovrunde daha tam inkvizisiya ve bohranlar dovrunde ise daha az eks etdirmisdir Yalniz XX esrin baslangicinda butun dunyada insanin cemiyyetdeki veziyyetinin oyrenilmesine onun humanitar huquq ve azadliqlarinin mudafiesine boyuk teleb yarandigi zaman exlaq statistikasinin mukemmel metodlari formalasmaga basladi Ictimai reyin oyrenilmesi anket sorgulari ve ekspertizalari hemcinin monoqrafik arasdirmalardan yoxlamalardan ibaret metodlar sinfi Exlaq statistikasinin esas muasir usullaridir Exlaq statistikasi melumatlarinin ilkin menbeleri mutemadi islenib hazirlanan statistik hesabat materiallarindan ayri ayri istiqametlerde ise sosial teminat insan huquqlarinin qorunmasi statistikasi huquq pozuntularinin intiharlarin korrupsiyanin statistikasi mehkeme statistikasi ve s melumatlarin ve birdefelik yoxlamalarin mes aliment odemekden yayinan sexsleri mehbuslari gundelik qeydiyyat materiallarindan ibaretdir Exlaqi ve adet enenelerin formalasmasi bir nece ilin mehsulu kimi qiymetlendirile bilmez Insan adetleri esrler minillikler boyu berqerar olur Muasir dovrun en seciyyevi cehetlerinden biri odur ki insani munasibetlerin dairesi hedsiz derecede genislenmisdir Dar standartligi yeni ahengdar genis munasibetler evez etmekdedir Komputerlesme kommunikasiya vasiteleri Internet radio ve televiziya numayis etdirilen filmler cap olunan kitab ve jurnallar muxtelif olkeler arasinda menevi korpuler qurmusdur Movcud elaqeler insanlarin exlaq ve dunyagorusune birbasa tesir gosterir Istinadlar span Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki NPB 2019 seh 600 Graunt J 1662 Natural and Political Observations on the Bills of Mortality London John Martyn and James Allestry Guerry A M 1833 Essai sur la statistique morale de la France Crochard Paris Fletcher J 1847 Moral and educational statistics of England and Wales Journal of the Statistical Society of London 10 193 221 JSTOR 2338048 https www jstor org stable 2338048 Fletcher J 1849 Moral and educational statistics of England and Wales Journal of the Statistical Society of London 12 151 176 189 335 JSTOR 2338222 https www jstor org stable 2338222 Arxivlesdirilib 2022 03 20 at the Wayback Machine MORALNAYa STATISTIKA Bolshaya rossijskaya enciklopediya elektronnaya versiya https bigenc ru economics text 2643238 Arxivlesdirilib 2020 08 10 at the Wayback Machine Agayeva K Etika ve gender sosial exlaqi davranisin tehlili Baki Sabah 2007 seh 196 Kateqoriya DeyerlendirmeGizli kateqoriya Vikipediya Vikilesdirilecek meqaleler