Əxi Evrən 1171-ci ildə Güney AzərbaycanınXoy şəhərində doğulmuşdur. Əxi Evrən adı ilə məşhur olmasına baxmayaraq əsl adı Şeyx Nəsrəddin Mahmuddur. Uşaqlıq və ilk təhsili dövrü öz şəhərində keçmişdir. Sonra Xorasana gedərək Fəxrəddin Razinin təhsil halqasına qatılmış və ondan feyz almışdır. Fəxrəddin Razinin böyük kəlam alimi olması, Şeyx Nəsrəddin Mahmudun da şəri elmləri öyrəndiyini söyləməyə əsas verir.
İlk təsəvvüfü təhsilini Xorasanda və Mavəraünnəhrdəyəsəvilikdərvişlərindən alıb. Daha sonra həcc səfəri üçün ölkəsindən ayrılan Əxi Evrən bu səyahət zamanı Şeyx Əvhədəddin Kirmani ilə tanış olub ona mürid olması məlumdur. Əxi Evrən Şeyxi Əvhədəddin Kirmaninin qızı Fatimə ilə evlənib, onun kürəkəni də olmuşdu. O, Abbasi xəlifəsi Nasirlidinillah tərəfindən Kirmani ilə birlikdə Anadoluya göndərilmişdi.
Anadoluya gələn Əxi Evrən ilk öncə Kayseridə yerləşmiş və burada bir dabbaqlıq emalatxanası qurmuşdur. O, şeyxi ilə birlikdə Anadolunun şəhər, qəsəbə və kəndlərini dolaşaraq, əxilik anlayışının yayılmasına və təşkilatlanmasına rəhbərlik etmişdir.
Bu zaman Şərqdən Qərbə bütün türk aləmi monqol təhlükəsi ilə qarşı-qarşıya dayanmışdı. Onun təşviqləri ilə əxilər və xalq, kütlələr halında Anadoluya axan monqollara qarşı qəhrəmancasına mücadilə etdilər. Anadolunun bu qarışıqlıq zamanında Anadolu Səlcuqlu dövlətinə qarşı meydana gələn bir hadisə bəhanəsi ilə Əxi Evrən iftiraya məruz qaldı və tutulub həbs edildi.
Beş il həbsdə qalandan sonra həbs müddəti sona yetdi və bundan sonra o, Dənizliyə getdi. Bir müddət sonra Sədrəddin Konyəvinin istəyinə əsasən digər üləma ilə birlikdə Konyaya qayıtdı. Konyada bir müddət yaşadıqdan sonra mövləvilərlə aralarında meydana gələn anlaşmazlığa görə Konyadan çıxıb Qırşəhərə getdi.
Əxi Evrən doxsan üç yaşında ikən onun nüfuzundan və sevənlərinin çoxluğundan qorxan və monqolların təzyiqinə müqavimət göstərə bilməyən Qırşəhər əmiri Nurəddin Caca tərəfindən 1262-ci ildə Qırşəhərdə şəhid edilib.
İstinadlar
M. Bayram – Ahi Evren, tasavvufi düşüncenin esasları, Ankara, 1995
əxi, evrən, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, sentyabr, 2021, dekabr, 1169,. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz sentyabr 2021 Exi Evren dekabr 1169 Xoy Qerbi Azerbaycan ostani 1 aprel 1261 1261 04 01 Kirseher Mensece turk olan 1 exilik teriqetine mensub sufi alim EXI EVRENSeyx Nesreddin MahmudDogum tarixi 1171Dogum yeri XoyVefat tarixi 1262Vefat yeri QirseherVefat sebebi OldurulubVetendasligi IranFealiyyeti vaiz d Exi Evren 1171 ci ilde Guney Azerbaycanin Xoy seherinde dogulmusdur Exi Evren adi ile meshur olmasina baxmayaraq esl adi Seyx Nesreddin Mahmuddur Usaqliq ve ilk tehsili dovru oz seherinde kecmisdir Sonra Xorasana gederek Fexreddin Razinin tehsil halqasina qatilmis ve ondan feyz almisdir Fexreddin Razinin boyuk kelam alimi olmasi Seyx Nesreddin Mahmudun da seri elmleri oyrendiyini soylemeye esas verir Ilk tesevvufu tehsilini Xorasanda ve Maveraunnehrde yesevilik dervislerinden alib Daha sonra hecc seferi ucun olkesinden ayrilan Exi Evren bu seyahet zamani Seyx Evhededdin Kirmani ile tanis olub ona murid olmasi melumdur Exi Evren Seyxi Evhededdin Kirmaninin qizi Fatime ile evlenib onun kurekeni de olmusdu O Abbasi xelifesi Nasirlidinillah terefinden Kirmani ile birlikde Anadoluya gonderilmisdi Anadoluya gelen Exi Evren ilk once Kayseride yerlesmis ve burada bir dabbaqliq emalatxanasi qurmusdur O seyxi ile birlikde Anadolunun seher qesebe ve kendlerini dolasaraq exilik anlayisinin yayilmasina ve teskilatlanmasina rehberlik etmisdir Bu zaman Serqden Qerbe butun turk alemi monqol tehlukesi ile qarsi qarsiya dayanmisdi Onun tesviqleri ile exiler ve xalq kutleler halinda Anadoluya axan monqollara qarsi qehremancasina mucadile etdiler Anadolunun bu qarisiqliq zamaninda Anadolu Selcuqlu dovletine qarsi meydana gelen bir hadise behanesi ile Exi Evren iftiraya meruz qaldi ve tutulub hebs edildi Bes il hebsde qalandan sonra hebs muddeti sona yetdi ve bundan sonra o Denizliye getdi Bir muddet sonra Sedreddin Konyevinin isteyine esasen diger ulema ile birlikde Konyaya qayitdi Konyada bir muddet yasadiqdan sonra movlevilerle aralarinda meydana gelen anlasmazliga gore Konyadan cixib Qirsehere getdi Exi Evren doxsan uc yasinda iken onun nufuzundan ve sevenlerinin coxlugundan qorxan ve monqollarin tezyiqine muqavimet gostere bilmeyen Qirseher emiri Nureddin Caca terefinden 1262 ci ilde Qirseherde sehid edilib Istinadlar Redakte M Bayram Ahi Evren tasavvufi dusuncenin esaslari Ankara 1995Hemcinin bax RedakteExilikMenbe https az wikipedia org w index php title Exi Evren amp oldid 6083214, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
