| Əsməxan Sultan | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1545 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 8 avqust 1585(39–40 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | Sultan Səlim türbəsi, İstanbul |
| Atası | II Səlim |
| Anası | Nurbanu Sultan |
| Həyat yoldaşları | Sokullu Mehmed Paşa Nişançı Əli Paşa |
| Uşaqları | Sultanzadə İbrahim bəy Gülruh Sultan Sultanzadə Mahmud bəy |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Əsməxan Sultan (1545, Manisa – 8 avqust 1585, İstanbul) — 11. Osmanlı sultanı II Səlimin qızı.
Həyatı
| ]Əsməxan Sultan 1544-cü ildə Manisada dünyaya gəldi. Atası Qanuni Sultan Süleymanın oğlu və o illərdə Manisa sancaqbəyi olan Şahzadə Səlim, anası isə Venesiya əsilli kənizlərindən Nurbanu Sultandır. Nurbanu Sultanın eyni il içində dünyaya gətirdiyi üçüncü qız olduğu üçün, bacıları Şah və Gövhərxan Sultanlarla birlikdə üçəm olduğu qəbul edilir. Uşaqlıq illəri atasının sancaqbəyi olaraq xidmət etdiyi Manisa, Qaraman və Kütahyada keçdi. 1 avqust 1562-ci ildə İstanbulda baş tutan möhtəşəm mərasimlə Qanuni Sultan Süleyman yeganə varisi olan Şahzadə Səlimin qızlarını hələ 18 yaşında ikən mühüm siyasi şəxslərlə evləndirdi: Əsməxan Sultan babasının vəzirlərindən Sokollu Mehmed Paşayla, Gövhərxan Sultan kaptan-ı dərya Piyalə Paşayla, Şah Sultan isə yeniçəri ağası yla nikahlandı. Bu evlilikdən iki uşağı olmuşdu. Bunlar Sultanzadə İbrahim və Gülruh Sultandır. Bir il sonra Sədrəzəm Səmiz Əli Paşa vəfat etdi və beləliklə sədrəzəm xanımı oldu. 1566-cı ilin sentyabr ayında babası Qanuni Sultan Süleymanın ölümündən sonra anası və qardaşı ilə birlikdə İstanbula gəldi. Atasının səltənəti dövründə dövlət əri Sokullu Mehmed Paşa tərəfindən idarə edilirdi. Bu səbəbdən Əsməxan Sultan dövrün güclü qadınlarından birinə çevrildi.
1574-cü ildə atası vəfat etdi və yerinə qardaşı III Murad taxta çıxdı. Əsməxan Sultanın qardaşı III Muradın baş hasəkisi Safiyə Sultanla münasibətləri pis idi. Hətta bəzi mənbələrdə bu səbəbdən qardaşına onlarla kəniz hədiyyə etdiyi qeyd olunur. Bu düşmənçiliyin nəticəsində 1579-cu ildə həyat yoldaşı Sokullu Mehmed Paşa Safiyə Sultan tərəfindən tutulan bir əsgər tərəfindən öldürüldü və Əsməxan Sultan dul qaldı. Birinci ərinin ölümündən sonra Özdəmiroğlu Osman Paşayla nişanlansa da, naməlum səbəblərdən nikah ləğv edildi. Daha sonra Əsməxan Sultan Budin (Budapeşt) hakimi Əli Paşa ilə evləndirildi. 1585-ci ildə İstanbulda uşaq dünyaya gətirdiyi əsnada vəfat etdi. Dünyaya gələn uşaq isə hələ qırxı çıxmadan dünyasını dəyişdi. Məzarı atası Sultan Səlimin türbəsindədir.
Xeyriyyə işləri
| ]1571-ci ildə birinci həyat yoldaşının adına Memar Sinan tərəfindən bir məscid inşa etdirdi. (Sokullu Mehmed Paşa Məscidi) və Sokullu Mehmed Paşanın ölümündən sonra isə onun adına bir bulaq tikdirdi. 1573-1575-ci illər arasında Rumıniyada bir məscid inşa etdirdi. Bu məscid Rumıniyanın ən qədim məscididir.
Övladları
| ]- Sultanzadə İbrahim (1565-1621): Sokullu Mehmed Paşanın oğlu olduğundan Sokullu İbrahim kimi, Əsməxan Sultanının oğlu olduğu üçün isə Sultanzadə İbrahim kimi tanınırdı. 1565-ci ildə İstanbulda dünyaya gəlib. Budində hakimlik etdi. 1621-ci ildə vəfat etdi və Əyyub Sultan məscidində atasının yanına dəfn edilib.
- Gülruh Sultan: Haqqında çox məlumat yoxdur, Şeyxülislamın oğlu ilə evlənmişdir.
- Sultanzadə Mahmud (1585): Əsməxan Sultanın ikinci evliliyindən dünyaya gələn və doğumundan 40 gün sonra vəfat edən oğludur.
Xarici keçidlər
| ]- Esmehan Sultan Kimdir ?[ölü keçid]
- Esmehan(ismihan) Hanım Sultan(d.1544, Uşak -ö.1585 İstanbul) Arxivləşdirilib 2014-06-11 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Esmexan SultanSexsi melumatlarDogum tarixi 1545 1545 Dogum yeri Manisa Manisa ili TurkiyeVefat tarixi 8 avqust 1585 1585 08 08 39 40 yasinda Vefat yeri Istanbul Osmanli imperiyasiDefn yeri Sultan Selim turbesi IstanbulAtasi II SelimAnasi Nurbanu SultanHeyat yoldaslari Sokullu Mehmed Pasa Nisanci Eli PasaUsaqlari Sultanzade Ibrahim bey Gulruh Sultan Sultanzade Mahmud beyAilesi Osmanli xanedani Esmexan Sultan 1545 Manisa 8 avqust 1585 Istanbul 11 Osmanli sultani II Selimin qizi Heyati span Esmexan Sultan 1544 cu ilde Manisada dunyaya geldi Atasi Qanuni Sultan Suleymanin oglu ve o illerde Manisa sancaqbeyi olan Sahzade Selim anasi ise Venesiya esilli kenizlerinden Nurbanu Sultandir Nurbanu Sultanin eyni il icinde dunyaya getirdiyi ucuncu qiz oldugu ucun bacilari Sah ve Govherxan Sultanlarla birlikde ucem oldugu qebul edilir Usaqliq illeri atasinin sancaqbeyi olaraq xidmet etdiyi Manisa Qaraman ve Kutahyada kecdi 1 avqust 1562 ci ilde Istanbulda bas tutan mohtesem merasimle Qanuni Sultan Suleyman yegane varisi olan Sahzade Selimin qizlarini hele 18 yasinda iken muhum siyasi sexslerle evlendirdi Esmexan Sultan babasinin vezirlerinden Sokollu Mehmed Pasayla Govherxan Sultan kaptan i derya Piyale Pasayla Sah Sultan ise yeniceri agasi yla nikahlandi Bu evlilikden iki usagi olmusdu Bunlar Sultanzade Ibrahim ve Gulruh Sultandir Bir il sonra Sedrezem Semiz Eli Pasa vefat etdi ve belelikle sedrezem xanimi oldu 1566 ci ilin sentyabr ayinda babasi Qanuni Sultan Suleymanin olumunden sonra anasi ve qardasi ile birlikde Istanbula geldi Atasinin selteneti dovrunde dovlet eri Sokullu Mehmed Pasa terefinden idare edilirdi Bu sebebden Esmexan Sultan dovrun guclu qadinlarindan birine cevrildi 1574 cu ilde atasi vefat etdi ve yerine qardasi III Murad taxta cixdi Esmexan Sultanin qardasi III Muradin bas hasekisi Safiye Sultanla munasibetleri pis idi Hetta bezi menbelerde bu sebebden qardasina onlarla keniz hediyye etdiyi qeyd olunur Bu dusmenciliyin neticesinde 1579 cu ilde heyat yoldasi Sokullu Mehmed Pasa Safiye Sultan terefinden tutulan bir esger terefinden olduruldu ve Esmexan Sultan dul qaldi Birinci erinin olumunden sonra Ozdemiroglu Osman Pasayla nisanlansa da namelum sebeblerden nikah legv edildi Daha sonra Esmexan Sultan Budin Budapest hakimi Eli Pasa ile evlendirildi 1585 ci ilde Istanbulda usaq dunyaya getirdiyi esnada vefat etdi Dunyaya gelen usaq ise hele qirxi cixmadan dunyasini deyisdi Mezari atasi Sultan Selimin turbesindedir Xeyriyye isleri span 1571 ci ilde birinci heyat yoldasinin adina Memar Sinan terefinden bir mescid insa etdirdi Sokullu Mehmed Pasa Mescidi ve Sokullu Mehmed Pasanin olumunden sonra ise onun adina bir bulaq tikdirdi 1573 1575 ci iller arasinda Ruminiyada bir mescid insa etdirdi Bu mescid Ruminiyanin en qedim mescididir Ovladlari span Sultanzade Ibrahim 1565 1621 Sokullu Mehmed Pasanin oglu oldugundan Sokullu Ibrahim kimi Esmexan Sultaninin oglu oldugu ucun ise Sultanzade Ibrahim kimi taninirdi 1565 ci ilde Istanbulda dunyaya gelib Budinde hakimlik etdi 1621 ci ilde vefat etdi ve Eyyub Sultan mescidinde atasinin yanina defn edilib Gulruh Sultan Haqqinda cox melumat yoxdur Seyxulislamin oglu ile evlenmisdir Sultanzade Mahmud 1585 Esmexan Sultanin ikinci evliliyinden dunyaya gelen ve dogumundan 40 gun sonra vefat eden ogludur Xarici kecidler span Esmehan Sultan Kimdir olu kecid Esmehan ismihan Hanim Sultan d 1544 Usak o 1585 Istanbul Arxivlesdirilib 2014 06 11 at the Wayback MachineOsmanli padsah qizlari1 ci nesilFatma Xatun2 ci nesil ol Kateqoriyalar 1545 ci ilde dogulanlarManisada dogulanlar8 avqustda vefat edenler1585 ci ilde vefat edenlerIstanbulda vefat edenlerOsmanli xanedaniElifba sirasina gore vezifeli sexslerOsmanli sultanlarinin qizlariGizli kateqoriya Vikipediya Vikidatada menbeleri olan meqaleler
