
Əməliyyat eksperimenti və ya təxribat əməliyyatı (ing. Sting operation) — bir şəxsi cinayət törətməyə cəhd edərkən yaxalamaq üçün hazırlanmış . Tipik bir təxribat əməliyyatı zamanı (ing. undercover operation) iştirak edən hüquq-mühafizə orqanı əməkdaşı, detektiv və ya ictimaiyyətin könüllü üzvü cinayətkar tərəfdaş və ya potensial qurban rolunu oynayaraq şübhəlinin hərəkətlərinə qoşulur və onun qanunsuz fəaliyyətinə dair dəlillər toplayır. Kütləvi informasiya vasitələrinin jurnalistləri də bəzən belə əməliyyatlardan istifadə edərək cinayət fəaliyyətlərini üzə çıxarmaq və video material kimi yayımlamaq məqsədi daşıyırlar.
Təxribat əməliyyatları bir çox ölkələrdə, xüsusilə ABŞ-da geniş yayılmışdır, lakin bəzi ölkələrdə, məsələn, İsveçdə belə əməliyyatlara icazə verilmir.
Bəzi ölkələrdə müəyyən növ təxribat əməliyyatlarının aparılması qanunla qadağandır. Məsələn, Filippində hüquq-mühafizə orqanlarının narkotik alverçiləri kimi çıxış edərək narkotik alıcılarını tutması qanunsuz hesab olunur.
Fransa, Almaniya və İtaliya kimi ölkələrdə isə təxribat əməliyyatları nisbətən nadir hallarda tətbiq olunur.
Nümunələr
| ]Ohayoda, Kolumbus şəhərində polis üç 15 və 17 yaşlı avtomobil oğrusunu yaxalamaq üçün müşahidə texnologiyası ilə təchiz edilmiş tələ avtomobildən (bait car) istifadə edib.
2004-cü ildə ABŞ, Böyük Britaniya və Avstraliya polisinin birgə əməliyyatı zamanı saxta veb-saytlardan – başqa sözlə, – istifadə edilərək hakerlər və ələ keçirilib.
Bahalı saat oğrularını tutmaq üçün polis əməkdaşlarının lüks saatlar taxması. 2022-ci ilin sonlarında iki dəfə Rolex kimi yüksək keyfiyyətli saatlar taxaraq potensial qurban kimi davranıb. Onların sözlərinə görə, bu əməliyyatlardan sonra saat oğruluqlarında azalma müşahidə olunub.
ABŞ-da bir hakim, Federal Təhqiqat Bürosunun (FBI) Nyu-Yorkdakı sinaqoqu partlatmaq və məxsus təyyarələri vurmaq üçün qurduğu saxta sui-qəsd planında “etik olmayan” informatora güvəndiyi üçün bir məhbusun azad edilməsinə qərar verib. Prokurorların sözlərinə görə, təqsirləndirilənlər aylarla hədəfləri araşdırmış və partlayıcı maddələr əldə etdiklərinə inanmışlar. Onlar FBI tərəfindən təmin edilən saxta bombaları yerləşdirdikdən sonra həbs olunublar.
Qaçaqları gizləndikləri yerlərdən çıxarmaq üçün onlara guya tətil və ya idman biletləri udduqları barədə məktub göndərmək. 1985-ci ildə “Operation Flagship” adlı əməliyyat zamanı ABŞ marşalları özlərini televiziya şirkəti kimi təqdim edərək Vaşinqton Redskins oyunu üçün pulsuz bilet qazandıqlarını düşünən 100-dən çox qaçağı həbs ediblər. Başqa bir əməliyyatda isə saxta hava yolu şirkəti yaradılaraq ndakı saxta qeydiyyat masasına gələnlər həbs olunub. Belə həbslər çox vaxt evdə edilən həbslərdən daha təhlükəsiz sayılır, çünki hədəf şəxslər çox vaxt silahsız və gözlənilməz vəziyyətdə olurlar.
Yetkinlik yaşına çatmayan şəxsin spirtli içki və ya tütün məhsulları almağa cəhd etməsi, yaxud da böyüklərdən bu məhsulları onlar üçün almağı xahiş etməsi kimi hallarda təşkil edilən əməliyyatlar.
Belçika polisi özlərini sənədli film çəkən qrup kimi təqdim edərək bir somalili ölkəyə cəlb edib. O, həbs olunub və 20 il həbs cəzasına məhkum edilib.
Kanada və Amerika polisi iki gizli FBI əməkdaşı üçün saxta toy mərasimi təşkil edib və bu tədbir Çindən idarə olunan beynəlxalq qaçaqmalçılıq və saxtakarlıq şəbəkəsini ifşa etmək məqsədi daşıyıb. Tədbirə gələn səkkiz qonaq yerli polis tərəfindən saxlanılıb. Rəsmilərin bildirdiyinə görə, təqsirləndirilənlər saxta Amerika valyutası, qaçaq siqaretlər, narkotiklər və qanunsuz silahlarla məşğul olublar.
Nadir və oğurlanmış əşyalarla bağlı elan verməklə cinayətkarları tələyə salmaq. 1998-ci ildə üç agentlik birgə əməliyyat keçirərək Mayamidəki bir seyfdən geri alıb. “Operation Lunar Eclipse” adlı bu əməliyyatda , və iştirak edib. Ay daşı gizli agentlərə US$5 milyon dollara təklif olunub. Jurnalist Kristina Rid bu hadisəni 2002-ci ildə Geotimes jurnalında işıqlandırıb. “Operation Lunar Eclipse” və Ay Daşı layihəsi The Case of the Missing Moon Rocks adlı kitabında da təsvir olunub.
2021-ci ildə Berlindəki Britaniya səfirliyində işləyən təhlükəsizlik əməkdaşı David Ballantyne Smith Rusiyaya məxfi məlumat ötürdüyünə görə ifşa olunub. Əməliyyat onun 2020-ci ildə Berlin Rusiya səfirliyinə hərbi işçiyə göndərdiyi məktubdan sonra başlanıb. Smith-in evində 800 avro məbləğində izah olunmamış pul tapılıb. Birinci gizli britaniyalı agent “Dmitri” adlı “rus informatoru” kimi səfirliyə daxil olub, Smith isə onu binaya müşayiət edərkən təhlükəsizlik kameraları ilə çəkilib. Daha sonra ikinci agent “Irina” adlı guya rus kəşfiyyat zabiti kimi onunla küçədə görüşüb və Dmitrinin Böyük Britaniya haqqında məlumat ötürüb-ötürmədiyini yoxladığını deyib. Smith gizli şəkildə çəkilmiş söhbətdə İrinaya “bir nəfərlə” (yəni Dmitri ilə) danışmalı olduğunu bildirib.
İnternetdə azyaşlı kimi davranaraq onlayn cinsi yırtıcıları (predator) tələyə salmaq.
İstinadlar
| ]- Greenslade, Roy. "Journalism: to sting or not to sting?". The Guardian. 2 iyun 2013 – www.theguardian.com vasitəsilə.
- "Watch : FBI Targets American Muslims in Abusive Counterterrorism "Sting Operations"". The Huffington Post. 23 iyul 2014.
- [1] İsveç Ali Məhkəməsi, qərar B 5039-06.
- Luna, Franco. "PDEA and PNP scrap 'miss encounter tag on Commonwealth shootout, will wait for probe findings". The Philippine Star. 25 fevral 2021. İstifadə tarixi: 25 fevral 2021.
- The Surveillance State and the Surveillance Private Sector: Pathways to Undercover Policing in France and the United States Jacqueline E. Ross. Law and History Review. 40(2). May 2022. s. 261–303.
- Lagatta, Eric. "Police arrest three teenagers in 'bait car' sting near Ohio State campus". The Columbus Dispatch. 7 dekabr 2021. İstifadə tarixi: 18 fevral 2024.
- Schrage, Michael. "We Can Trap More Crooks With a Net Full of Honey". Washington Post. 26 yanvar 2024. İstifadə tarixi: 17 fevral 2024.
- Hogg, Ryan. "Billionaire Sir Jim Ratcliffe says he doesn't wear a watch in London anymore amid Rolex mugging surge". Fortune. İstifadə tarixi: 13 avqust 2024.
- Warren, Jess & PA Media. "Luxury watch thefts down after Met goes undercover". BBC News. İstifadə tarixi: 17 yanvar 2024.
- "Newburgh Four: judge orders release of man convicted in US terror sting". The Guardian. Associated Press. 20 yanvar 2024. İstifadə tarixi: 17 fevral 2024.
- Farzan, Antonia Noori. "From fake weddings to free flights, elaborate sting operations have ensnared suspects around the world". The Washington Post. 11 iyun 2021.
- Clark, Jerry; Palattella, Ed. On the Lam: A History of Hunting Fugitives in America. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. 2019. 135–137. ISBN .
- "'One sale is one too many': Alcohol sold to minors in Northland". RNZ (ingilis). 4 sentyabr 2024. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2024.
- Bodell, Mackenzie. "Two gas stations fail annual alcohol compliance checks". Iowa State Daily. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2024.
- "Palm Springs, Coachella Valley – Weather, News, Sports: Special Report: Local police crack down on adults buying booze for minors". kesq.com. 15 yanvar 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "Somali Pirate Kingpin Sentenced to 20 Years". The Maritime Executive (ingilis). İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2024.
- Wilson, Jamie. "FBI wedding sting busts crime ring". The Guardian (ingilis). 23 avqust 2005. ISSN 0261-3077. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2024.
- Christina Reed. "Moon rocks for sale!". Geotimes. American Geological Institute. sentyabr 2002. 18 may 2003 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Joseph Richard Gutheinz. "In Search of the Goodwill Moon Rocks: A Personal Account". Geotimes. American Geological Institute. noyabr 2004.
- "British embassy spy snared by Berlin sting, court hears" (ingilis). BBC. 14 fevral 2023. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2024.
- Brody, Bernard. "Not Guilty verdict in federal internet sex sting case: United States v. JWK". Brody Law Firm. 13 avqust 2020. 18 may 2024 tarixində arxivləşdirilib.
Xarici keçidlər
| ]- Spencer Ackerman: Government agents 'directly involved in most high-profile US terror plots. Human Rights Watch documents 'sting' operations. Report raises questions about post-9/11 civil rights, The Guardian, 21 July 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Deniz Quvvelerinin Cinayet Istintaq Xidmeti ekstazi qacaqmalciliginin qarsisini almaq ucun emeliyyata hazirlasir Emeliyyat eksperimenti ve ya texribat emeliyyati ing Sting operation bir sexsi cinayet toretmeye cehd ederken yaxalamaq ucun hazirlanmis Tipik bir texribat emeliyyati zamani ing undercover operation istirak eden huquq muhafize orqani emekdasi detektiv ve ya ictimaiyyetin konullu uzvu cinayetkar terefdas ve ya potensial qurban rolunu oynayaraq subhelinin hereketlerine qosulur ve onun qanunsuz fealiyyetine dair deliller toplayir Kutlevi informasiya vasitelerinin jurnalistleri de bezen bele emeliyyatlardan istifade ederek cinayet fealiyyetlerini uze cixarmaq ve video material kimi yayimlamaq meqsedi dasiyirlar Texribat emeliyyatlari bir cox olkelerde xususile ABS da genis yayilmisdir lakin bezi olkelerde meselen Isvecde bele emeliyyatlara icaze verilmir Bezi olkelerde mueyyen nov texribat emeliyyatlarinin aparilmasi qanunla qadagandir Meselen Filippinde huquq muhafize orqanlarinin narkotik alvercileri kimi cixis ederek narkotik alicilarini tutmasi qanunsuz hesab olunur Fransa Almaniya ve Italiya kimi olkelerde ise texribat emeliyyatlari nisbeten nadir hallarda tetbiq olunur Numuneler span Ohayoda Kolumbus seherinde polis uc 15 ve 17 yasli avtomobil ogrusunu yaxalamaq ucun musahide texnologiyasi ile techiz edilmis tele avtomobilden bait car istifade edib 2004 cu ilde ABS Boyuk Britaniya ve Avstraliya polisinin birge emeliyyati zamani saxta veb saytlardan basqa sozle istifade edilerek hakerler ve ele kecirilib Bahali saat ogrularini tutmaq ucun polis emekdaslarinin luks saatlar taxmasi 2022 ci ilin sonlarinda iki defe Rolex kimi yuksek keyfiyyetli saatlar taxaraq potensial qurban kimi davranib Onlarin sozlerine gore bu emeliyyatlardan sonra saat ogruluqlarinda azalma musahide olunub ABS da bir hakim Federal Tehqiqat Burosunun FBI Nyu Yorkdaki sinaqoqu partlatmaq ve mexsus teyyareleri vurmaq ucun qurdugu saxta sui qesd planinda etik olmayan informatora guvendiyi ucun bir mehbusun azad edilmesine qerar verib Prokurorlarin sozlerine gore teqsirlendirilenler aylarla hedefleri arasdirmis ve partlayici maddeler elde etdiklerine inanmislar Onlar FBI terefinden temin edilen saxta bombalari yerlesdirdikden sonra hebs olunublar Qacaqlari gizlendikleri yerlerden cixarmaq ucun onlara guya tetil ve ya idman biletleri udduqlari barede mektub gondermek 1985 ci ilde Operation Flagship adli emeliyyat zamani ABS marsallari ozlerini televiziya sirketi kimi teqdim ederek Vasinqton Redskins oyunu ucun pulsuz bilet qazandiqlarini dusunen 100 den cox qacagi hebs edibler Basqa bir emeliyyatda ise saxta hava yolu sirketi yaradilaraq ndaki saxta qeydiyyat masasina gelenler hebs olunub Bele hebsler cox vaxt evde edilen hebslerden daha tehlukesiz sayilir cunki hedef sexsler cox vaxt silahsiz ve gozlenilmez veziyyetde olurlar Yetkinlik yasina catmayan sexsin spirtli icki ve ya tutun mehsullari almaga cehd etmesi yaxud da boyuklerden bu mehsullari onlar ucun almagi xahis etmesi kimi hallarda teskil edilen emeliyyatlar Belcika polisi ozlerini senedli film ceken qrup kimi teqdim ederek bir somalili olkeye celb edib O hebs olunub ve 20 il hebs cezasina mehkum edilib Kanada ve Amerika polisi iki gizli FBI emekdasi ucun saxta toy merasimi teskil edib ve bu tedbir Cinden idare olunan beynelxalq qacaqmalciliq ve saxtakarliq sebekesini ifsa etmek meqsedi dasiyib Tedbire gelen sekkiz qonaq yerli polis terefinden saxlanilib Resmilerin bildirdiyine gore teqsirlendirilenler saxta Amerika valyutasi qacaq siqaretler narkotikler ve qanunsuz silahlarla mesgul olublar Nadir ve ogurlanmis esyalarla bagli elan vermekle cinayetkarlari teleye salmaq 1998 ci ilde uc agentlik birge emeliyyat kecirerek Mayamideki bir seyfden geri alib Operation Lunar Eclipse adli bu emeliyyatda ve istirak edib Ay dasi gizli agentlere US 5 milyon dollara teklif olunub Jurnalist Kristina Rid bu hadiseni 2002 ci ilde Geotimes jurnalinda isiqlandirib Operation Lunar Eclipse ve Ay Dasi layihesi The Case of the Missing Moon Rocks adli kitabinda da tesvir olunub 2021 ci ilde Berlindeki Britaniya sefirliyinde isleyen tehlukesizlik emekdasi David Ballantyne Smith Rusiyaya mexfi melumat oturduyune gore ifsa olunub Emeliyyat onun 2020 ci ilde Berlin Rusiya sefirliyine herbi isciye gonderdiyi mektubdan sonra baslanib Smith in evinde 800 avro mebleginde izah olunmamis pul tapilib Birinci gizli britaniyali agent Dmitri adli rus informatoru kimi sefirliye daxil olub Smith ise onu binaya musayiet ederken tehlukesizlik kameralari ile cekilib Daha sonra ikinci agent Irina adli guya rus kesfiyyat zabiti kimi onunla kucede gorusub ve Dmitrinin Boyuk Britaniya haqqinda melumat oturub oturmediyini yoxladigini deyib Smith gizli sekilde cekilmis sohbetde Irinaya bir neferle yeni Dmitri ile danismali oldugunu bildirib Internetde azyasli kimi davranaraq onlayn cinsi yirticilari predator teleye salmaq Istinadlar span Greenslade Roy Journalism to sting or not to sting The Guardian 2 iyun 2013 www theguardian com vasitesile Watch FBI Targets American Muslims in Abusive Counterterrorism Sting Operations The Huffington Post 23 iyul 2014 1 Isvec Ali Mehkemesi qerar B 5039 06 Luna Franco PDEA and PNP scrap miss encounter tag on Commonwealth shootout will wait for probe findings The Philippine Star 25 fevral 2021 Istifade tarixi 25 fevral 2021 The Surveillance State and the Surveillance Private Sector Pathways to Undercover Policing in France and the United States Jacqueline E Ross Law and History Review 40 2 May 2022 s 261 303 Lagatta Eric Police arrest three teenagers in bait car sting near Ohio State campus The Columbus Dispatch 7 dekabr 2021 Istifade tarixi 18 fevral 2024 Schrage Michael We Can Trap More Crooks With a Net Full of Honey Washington Post 26 yanvar 2024 Istifade tarixi 17 fevral 2024 Hogg Ryan Billionaire Sir Jim Ratcliffe says he doesn t wear a watch in London anymore amid Rolex mugging surge Fortune Istifade tarixi 13 avqust 2024 Warren Jess amp PA Media Luxury watch thefts down after Met goes undercover BBC News Istifade tarixi 17 yanvar 2024 Newburgh Four judge orders release of man convicted in US terror sting The Guardian Associated Press 20 yanvar 2024 Istifade tarixi 17 fevral 2024 Farzan Antonia Noori From fake weddings to free flights elaborate sting operations have ensnared suspects around the world The Washington Post 11 iyun 2021 Clark Jerry Palattella Ed On the Lam A History of Hunting Fugitives in America Lanham Maryland Rowman amp Littlefield 2019 135 137 ISBN 9781442262591 One sale is one too many Alcohol sold to minors in Northland RNZ ingilis 4 sentyabr 2024 Istifade tarixi 7 sentyabr 2024 Bodell Mackenzie Two gas stations fail annual alcohol compliance checks Iowa State Daily Istifade tarixi 7 sentyabr 2024 Palm Springs Coachella Valley Weather News Sports Special Report Local police crack down on adults buying booze for minors kesq com 15 yanvar 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Somali Pirate Kingpin Sentenced to 20 Years The Maritime Executive ingilis Istifade tarixi 17 sentyabr 2024 Wilson Jamie FBI wedding sting busts crime ring The Guardian ingilis 23 avqust 2005 ISSN 0261 3077 Istifade tarixi 17 sentyabr 2024 Christina Reed Moon rocks for sale Geotimes American Geological Institute sentyabr 2002 18 may 2003 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Joseph Richard Gutheinz In Search of the Goodwill Moon Rocks A Personal Account Geotimes American Geological Institute noyabr 2004 British embassy spy snared by Berlin sting court hears ingilis BBC 14 fevral 2023 Istifade tarixi 17 sentyabr 2024 Brody Bernard Not Guilty verdict in federal internet sex sting case United States v JWK Brody Law Firm 13 avqust 2020 18 may 2024 tarixinde arxivlesdirilib Xarici kecidler span Spencer Ackerman Government agents directly involved in most high profile US terror plots Human Rights Watch documents sting operations Report raises questions about post 9 11 civil rights The Guardian 21 July 2014 CasusluqAgentler mole TehlilQurgular ve elaqe vasiteleriKriptoqrafiya Tradecraft ve metodlar limited hangout EmeliyyatlarQara emeliyyat wetwork SIGINT MASINT Saxta bayraq emeliyyati HUMINT FVEY sexpionage stay behind Teleye salma emeliyyati sting operation Nezaret Kutlevi nezaret Kateqoriya Polis metodlariGizli kateqoriya Vikipediya Xarici kecidler sablonu bosdur