Əli Kolen - Afrikada müasir Mali ərazisində XIII əsrdə yaranmış Sonqai dövlətinin banisi.
Haqqında
Sonqai tayfası əvvəllər Afrikada Böyük Səhra ətrafında yarımköçəri həyat həyat tərzi keçirirdi. Mülahizələrə görə onlar Air vilayətindəki Sonq şəhərinin əsasını qoymuşdular. Quraqlıq nəticəsində köç etməyə məcbur olan sonqailər Nigerçayının münbit vadisində məskunlaşaraq 890-cı ildə Qao şəhərinin əsasını qoymuşlar. Şəhər çox əlverişli mövqedə yerləşirdi. Şimaldancənuba doğru gedən karvan yolları buradan keçirdi. Tezliklə Qao şəhəri sürətlə böyüməyə başladı.
Sonqailər əvvəllər bütpərəst olsalar da, XII əsrin əvvəllərində onlar İslam dinini qəbul etdilər. XIII əsrin əvvəllərində Qao hakimləri Mali dövlətindən asılılığı qəbul etməyə məcbur olmuşdur. Qao hakimləri gəlirlərinin 1/3 hissəsini Mali hökmdarlarına verməli və oğlanlarını girov kimi Mali hökmdarının sarayına göndərməli idilər. XIII əsrin ortalarında Mali sarayına göndərilən şahzadələrin yanındakı nökərlərdən biri Əli Kolen idi. Şahzadələrdən biri saraya getmək istəmədiyindən o, nökər Əli Kokeni şahzadə kimi qələmə vermişdi. Uzun illər Mali sarayında yaşayıb siyasi təcrübə toplayan Əli Kolen 1273-cü ildə Qaoya qayıdır və şəhərdə hakimiyyəti ələ keçirir. Elə həmin il Mali hökmdarına xərac verməyən və bu yolla əhalinin rəğbətini qazanan Əli Koken müstəqil Sonqai dövlətinin yaradıldığını elan edir. Bu dövlət bəzi tarixi mənbələrdə Qao imperiyası da adlandırılmışdır. Əli Koken sonni titulunu qəbul etmiş və dövlət quruculuğunun möhkəmləndirilməsi üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirmişdir. Şəhər divarlarını bərpa edən Əli Koken şəhər əhalisini silahlandıraraq ətrafdakı qəbilələri də öz tərəfinə çəkməklə Mali hökmdarlarının aramsız hücumlarını dəf etməyə müvəffəq olmuşdur.
Sonqai hökmdarı Əli Koken 1301-ci ildə vəfat etmişdi.
Mənbə
A.Hüseynli. Afrika hökmdarları. Bakı, 2008
Бюттнер Т. История Африки. М.1981.
September 17, 2021
əli, kolen, afrikada, müasir, mali, ərazisində, xiii, əsrdə, yaranmış, sonqai, dövlətinin, banisi, haqqında, redaktəsonqai, tayfası, əvvəllər, afrikada, böyük, səhra, ətrafında, yarımköçəri, həyat, həyat, tərzi, keçirirdi, mülahizələrə, görə, onlar, vilayətind. Eli Kolen Afrikada muasir Mali erazisinde XIII esrde yaranmis Sonqai dovletinin banisi Haqqinda RedakteSonqai tayfasi evveller Afrikada Boyuk Sehra etrafinda yarimkoceri heyat heyat terzi kecirirdi Mulahizelere gore onlar Air vilayetindeki Sonq seherinin esasini qoymusdular Quraqliq neticesinde koc etmeye mecbur olan sonqailer Niger cayinin munbit vadisinde meskunlasaraq 890 ci ilde Qao seherinin esasini qoymuslar Seher cox elverisli movqede yerlesirdi Simaldan cenuba dogru geden karvan yollari buradan kecirdi Tezlikle Qao seheri suretle boyumeye basladi Sonqailer evveller butperest olsalar da XII esrin evvellerinde onlar Islam dinini qebul etdiler XIII esrin evvellerinde Qao hakimleri Mali dovletinden asililigi qebul etmeye mecbur olmusdur Qao hakimleri gelirlerinin 1 3 hissesini Mali hokmdarlarina vermeli ve oglanlarini girov kimi Mali hokmdarinin sarayina gondermeli idiler XIII esrin ortalarinda Mali sarayina gonderilen sahzadelerin yanindaki nokerlerden biri Eli Kolen idi Sahzadelerden biri saraya getmek istemediyinden o noker Eli Kokeni sahzade kimi qeleme vermisdi Uzun iller Mali sarayinda yasayib siyasi tecrube toplayan Eli Kolen 1273 cu ilde Qaoya qayidir ve seherde hakimiyyeti ele kecirir Ele hemin il Mali hokmdarina xerac vermeyen ve bu yolla ehalinin regbetini qazanan Eli Koken musteqil Sonqai dovletinin yaradildigini elan edir Bu dovlet bezi tarixi menbelerde Qao imperiyasi da adlandirilmisdir Eli Koken sonni titulunu qebul etmis ve dovlet quruculugunun mohkemlendirilmesi ucun bir sira tedbirler heyata kecirmisdir Seher divarlarini berpa eden Eli Koken seher ehalisini silahlandiraraq etrafdaki qebileleri de oz terefine cekmekle Mali hokmdarlarinin aramsiz hucumlarini def etmeye muveffeq olmusdur Sonqai hokmdari Eli Koken 1301 ci ilde vefat etmisdi Menbe RedakteA Huseynli Afrika hokmdarlari Baki 2008 Byuttner T Istoriya Afriki M 1981 Menbe https az wikipedia org w index php title Eli Kolen amp oldid 3192967, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
