Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Şelkovnikov süsəni (lat. Iris schelkownikowii) — süsənkimilər fəsiləsinə aid bitki növü.
| Şelkovnikov süsəni | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Şelkovnikov süsəni | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
| ||||
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu: "Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlara" aiddir. Azərbaycanın prioritet endemik növüdür.
Morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Kökümsovu qısa, sürünə, gövdə 4—20 sm hündürlüyündə, bir iri təpə çiçəyindən ibarətdir. Yaraqları boz—göymtül, dar—xətvari, 2—3 mm enində, bəzən spiralvari əyilmişdir, təpə yarpaqları otvari-pərdəlidir, neştərşəkilli, ucu sivridir. Çiçəkyanlığının xarici tərəfi üfüqi aşağı dartılmışdır, 4-5 sm uzunluğunda, 1,5-2 sm enində uzunsov və ya uzunsov xətvaridir, küt, boz, ortada dairəvi tünd göy ləkə və tünd-göy damarlar var. Çiçəkyanlığının daxili tərəfi yuxarıya doğru, 6—7 sm uzunluğunda, 3-3,5 sm enində, uzunsov, tərs yumurtavari, sıxılmış, qısa dırnaqcıqlı, küt, mavi bənövşəyi və ya bənövşəyi damarlıdır. Tozcuğu bənöşəyi, qutucuq 5-6 sm uzunluğunda, uzunsov, üçtilli, qısa buruncuqludur.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə dövrü aprel, meyvə əmləgətirmə may ayına təsadüf edir. Kökümsov və toxum vasitəsilə çoxalır. Aşağı dağ qurşağında quru, gilli və daşlı yamaclarda yayılmışdır. Mezokserofitdir.
Yayılması
Bozqır yaylası.
Sayı və tendensiyası
Populyasiyaları çox nadirdir. Tək-tək bitir. Dekorativ bitkidir. İtmə təhlükəsi altındadır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Yaşayış ərazisinin deqradasiyası, otarılma, tapdalanma və əhali tərəfindən yığılması itmə təklükəsini yaradır.
Mühafizə tədbirləri
Mühafizə tədbirləri yoxdur. Ysaqlıqların yaradılması vacibdir.
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri. II nəşr. Bakı-2013.
- Флора Азербайджана, 1952
- "Arxivlənmiş surət". 2017-05-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-12.
- Hacıyev V.C., İbrahimov Ə.Ş., 1981
- Ибадлы О.В. 2005
- Salayeva Z.K., 2006
- Talıbov T.H., İbrahimov Ə.Ş., 2008
- Qaraxani P.X., 2013
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Selkovnikov suseni lat Iris schelkownikowii susenkimiler fesilesine aid bitki novu Selkovnikov suseniElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Selkovnikov suseniBeynelxalq elmi adiIris schelkownikowiiSekil axtarisi IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmek tehlukesinde olanlara aiddir Azerbaycanin prioritet endemik novudur Morfoloji tesviriCoxillik ot bitkisidir Kokumsovu qisa surune govde 4 20 sm hundurluyunde bir iri tepe ciceyinden ibaretdir Yaraqlari boz goymtul dar xetvari 2 3 mm eninde bezen spiralvari eyilmisdir tepe yarpaqlari otvari perdelidir nestersekilli ucu sivridir Cicekyanliginin xarici terefi ufuqi asagi dartilmisdir 4 5 sm uzunlugunda 1 5 2 sm eninde uzunsov ve ya uzunsov xetvaridir kut boz ortada dairevi tund goy leke ve tund goy damarlar var Cicekyanliginin daxili terefi yuxariya dogru 6 7 sm uzunlugunda 3 3 5 sm eninde uzunsov ters yumurtavari sixilmis qisa dirnaqciqli kut mavi benovseyi ve ya benovseyi damarlidir Tozcugu benoseyi qutucuq 5 6 sm uzunlugunda uzunsov uctilli qisa buruncuqludur Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme dovru aprel meyve emlegetirme may ayina tesaduf edir Kokumsov ve toxum vasitesile coxalir Asagi dag qursaginda quru gilli ve dasli yamaclarda yayilmisdir Mezokserofitdir YayilmasiBozqir yaylasi Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyalari cox nadirdir Tek tek bitir Dekorativ bitkidir Itme tehlukesi altindadir Mehdudlasdirici amillerYasayis erazisinin deqradasiyasi otarilma tapdalanma ve ehali terefinden yigilmasi itme teklukesini yaradir Muhafize tedbirleriMuhafize tedbirleri yoxdur Ysaqliqlarin yaradilmasi vacibdir IstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabi Nadir ve nesli kesilmekde olan bitki ve gobelek novleri II nesr Baki 2013 Flora Azerbajdzhana 1952 Arxivlenmis suret 2017 05 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 05 12 Haciyev V C Ibrahimov E S 1981 Ibadly O V 2005 Salayeva Z K 2006 Talibov T H Ibrahimov E S 2008 Qaraxani P X 2013