Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şamaxı tıs-tısı (lat. Acantholimon schemachense) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.
| Şamaxı tıs-tısı | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Şamaxı tıs-tısı | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Təbii yayılması
Azərbaycanda təbii halda geniş yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Alçaq koldur. Yastıqcığı çox möhkəm, yarımşarşəkilli, diametri 15-35 sm-dir. Yay yarpaqları açıq göyümtül, çoxsaylı, əhəngli nöqtəli, hamar, üçhissəli, cod, qısa, uzunluğu 5-7 (bəzən 10-15) mm, eni təxminən 1 mm, ucu biz, çılpaq, kənarları xırda tükcüklü, sıx oturandır. Yaz yarpaqları bir az qısa və enlidir. Çiçək saplaqları qısa, təx¬minən yarpaqlardan uzun deyil, əsasən sadə, bəzən az budaqlı, hündürlüyü 2-2,5 sm, çox qısa tükcüklüdür. Çiçəkləri seyrək 1-5 (6) sünbüllərdə yerləşir. Sünbüllərin uzunluğu (9) 10–12 mm, birçiçəklidir. Çiçək altlıqları çılpaqdır. Üst çiçəkaltlığı təxminən iki dəfə içəridəkilərdən qısa, uzunluğu 4–5 mm, uzunsov-yumurtavari, qısa uclu, ensiz haşiyəlidir. İçəri çiçəkaltlıqları təxminən kasacığın borucuğuna bərabər, enli haşiyələnmiş, qısa ucludur. Kasacığın uzunluğu 8-10 (11) mm, qıfşəkillidir. Borucuğun uzunluğu 6–7 mm olub, damarcıqları tükcüklüdür. Borucuğun büküyü ağ, eni təxminən 4 mm, tünd qonur, kənarlarına qədər küt damarcıqlıdır. Çiçək tacı çəhrayıdır. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Təbiətdə əsasən toxum vasitəsilə çoxalır.
Ekologiyası
Orta dağ zolağına qədər quru, daşlıq yamaclarda bitir.
Azərbaycanda yayılması
BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Qobustan, Abşeronun rayonlarında aşağı dağ qurşağından orta dağ qurşağına kimi yayılmışdır. Quru otlu, daşlı yamaclarda, bəzən də yovşanlı yarımsəhralarda bitir. Abşeronda, Qobustanda rast gəlinir. Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ına daxil edilmişdir.
İstifadəsi
Dağlıq sahələrin bərkidilməsində və quraq ərazilərin yaşıllaşdırılmasında istifadə edilə bilər.
İstinadlar
- Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Samaxi tis tisi lat Acantholimon schemachense plumbaqokimiler fesilesinin tis tis cinsine aid bitki novu Samaxi tis tisi Elmi tesnifat XETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Samaxi tis tisi Beynelxalq elmi adi Acantholimon schemachense Grossh 1932Seklin VikiAnbarda axtarisiEOL 5490535 Mundericat 1 Tebii yayilmasi 2 Botaniki tesviri 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 Istinadlar 7 Hemcinin baxTebii yayilmasiredakteAzerbaycanda tebii halda genis yayilmisdir Botaniki tesviriredakteAlcaq koldur Yastiqcigi cox mohkem yarimsarsekilli diametri 15 35 sm dir Yay yarpaqlari aciq goyumtul coxsayli ehengli noqteli hamar uchisseli cod qisa uzunlugu 5 7 bezen 10 15 mm eni texminen 1 mm ucu biz cilpaq kenarlari xirda tukcuklu six oturandir Yaz yarpaqlari bir az qisa ve enlidir Cicek saplaqlari qisa tex minen yarpaqlardan uzun deyil esasen sade bezen az budaqli hundurluyu 2 2 5 sm cox qisa tukcukludur Cicekleri seyrek 1 5 6 sunbullerde yerlesir Sunbullerin uzunlugu 9 10 12 mm birciceklidir Cicek altliqlari cilpaqdir Ust cicekaltligi texminen iki defe iceridekilerden qisa uzunlugu 4 5 mm uzunsov yumurtavari qisa uclu ensiz hasiyelidir Iceri cicekaltliqlari texminen kasacigin borucuguna beraber enli hasiyelenmis qisa ucludur Kasacigin uzunlugu 8 10 11 mm qifsekillidir Borucugun uzunlugu 6 7 mm olub damarciqlari tukcukludur Borucugun bukuyu ag eni texminen 4 mm tund qonur kenarlarina qeder kut damarciqlidir Cicek taci cehrayidir May iyun aylarinda cicekleyir Tebietde esasen toxum vasitesile coxalir EkologiyasiredakteOrta dag zolagina qeder quru dasliq yamaclarda bitir Azerbaycanda yayilmasiredakteBQ serqi BQ Quba sahesi Qobustan Abseronun rayonlarinda asagi dag qursagindan orta dag qursagina kimi yayilmisdir Quru otlu dasli yamaclarda bezen de yovsanli yarimsehralarda bitir 1 Abseronda Qobustanda rast gelinir Azerbaycanin Qirmizi kitab ina daxil edilmisdir IstifadesiredakteDagliq sahelerin berkidilmesinde ve quraq erazilerin yasillasdirilmasinda istifade edile biler Istinadlarredakte Valide M Elizade Naibe P Mehdiyeva Vuqar N Kerimov Aide Q Ibrahimova BOYUK QAFQAZIN BITKILERI Azerbaycan Baki 2019Hemcinin baxredakte Menbe https az wikipedia org w index php title Samaxi tis tisi amp oldid 6997986