fbpx
Wikipedia

Şamaxı tıs-tısı

Şamaxı tıs-tısı (lat. Acantholimon schemachense) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.

?Şamaxı tıs-tısı
Acantholimon schemachense
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbə:Örtülütoxumlular
Sinif:İkiləpəlilər
Yarımsinif:Kariofillid
Sıra:Qərənfilçiçəklilər
Fəsilə:Plumbaqokimilər
Cins:Tıs-tıs
Növ: Şamaxı tıs-tısı
Elmi adı
Acantholimon schemachense Gross

Şəklin VikiAnbarda
axtarışı
EOL  
IPNI 
TPL 

Təbii yayılması

Azərbaycanda təbii halda geniş yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Alçaq koldur. Yastıqcığı çox möhkəm, yarımşarşəkilli, diametri 15-35 sm-dir. Yay yarpaqları açıq göyümtül, çoxsaylı, əhəngli nöqtəli, hamar, üçhissəli, cod, qısa, uzunluğu 5-7 (bəzən 10-15) mm, eni təxminən 1 mm, ucu biz, çılpaq, kənarları xırda tükcüklü, sıx oturandır. Yaz yarpaqları bir az qısa və enlidir. Çiçək saplaqları qısa, təx¬minən yarpaqlardan uzun deyil, əsasən sadə, bəzən az budaqlı, hündürlüyü 2-2,5 sm, çox qısa tükcüklüdür. Çiçəkləri seyrək 1-5 (6) sünbüllərdə yerləşir. Sünbüllərin uzunluğu (9) 10-12 mm, birçiçəklidir. Çiçək altlıqları çılpaqdır. Üst çiçəkaltlığı təxminən iki dəfə içəridəkilərdən qısa, uzunluğu 4-5 mm, uzunsov-yumurtavari, qısa uclu, ensiz haşiyəlidir. İçəri çiçəkaltlıqları təxminən kasacığın borucuğuna bərabər, enli haşiyələnmiş, qısa ucludur. Kasacığın uzunluğu 8-10 (11) mm, qıfşəkillidir. Borucuğun uzunluğu 6-7 mm olub, damarcıqları tükcüklüdür. Borucuğun büküyü ağ, eni təxminən 4 mm, tünd qonur, kənarlarına qədər küt damarcıqlıdır. Çiçək tacı çəhrayıdır. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Təbiətdə əsasən toxum vasitəsilə çoxalır.

Ekologiyası

Orta dağ zolağına qədər quru, daşlıq yamaclarda bitir.

Azərbaycanda yayılması

BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Qobustan, Abşeronun rayonlarında aşağı dağ qurşağından orta dağ qurşağına kimi yayılmışdır. Quru otlu, daşlı yamaclarda, bəzən də yovşanlı yarımsəhralarda bitir. Abşeronda, Qobustanda rast gəlinir. Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ına daxil edilmişdir.

İstifadəsi

Dağlıq sahələrin bərkidilməsində və quraq ərazilərin yaşıllaşdırılmasında istifadə edilə bilər.

Ədəbiyyat

  • Флора Азербайджана. т.7. 1957;
  • Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Kitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasi¬yaları.1996; *Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.

İstinadlar

  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.

http://dendrologiya.az/?page_id=112 2019-11-17 at the Wayback Machine

  1. Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019

şamaxı, tıs, tısı, acantholimon, schemachense, plumbaqokimilər, fəsiləsinin, tıs, tıs, cinsinə, bitki, növü, acantholimon, schemachenseelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, kariofillidsıra, qərənfilçiçəklilərfəsilə, . Samaxi tis tisi lat Acantholimon schemachense plumbaqokimiler fesilesinin tis tis cinsine aid bitki novu Samaxi tis tisiAcantholimon schemachenseElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif KariofillidSira QerenfilciceklilerFesile PlumbaqokimilerCins Tis tisNov Samaxi tis tisiElmi adiAcantholimon schemachense GrossSeklin VikiAnbardaaxtarisiEOL 5490535IPNI 686128 1TPL kew 2614904 Mundericat 1 Tebii yayilmasi 2 Botaniki tesviri 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 Edebiyyat 7 IstinadlarTebii yayilmasi RedakteAzerbaycanda tebii halda genis yayilmisdir Botaniki tesviri RedakteAlcaq koldur Yastiqcigi cox mohkem yarimsarsekilli diametri 15 35 sm dir Yay yarpaqlari aciq goyumtul coxsayli ehengli noqteli hamar uchisseli cod qisa uzunlugu 5 7 bezen 10 15 mm eni texminen 1 mm ucu biz cilpaq kenarlari xirda tukcuklu six oturandir Yaz yarpaqlari bir az qisa ve enlidir Cicek saplaqlari qisa tex minen yarpaqlardan uzun deyil esasen sade bezen az budaqli hundurluyu 2 2 5 sm cox qisa tukcukludur Cicekleri seyrek 1 5 6 sunbullerde yerlesir Sunbullerin uzunlugu 9 10 12 mm birciceklidir Cicek altliqlari cilpaqdir Ust cicekaltligi texminen iki defe iceridekilerden qisa uzunlugu 4 5 mm uzunsov yumurtavari qisa uclu ensiz hasiyelidir Iceri cicekaltliqlari texminen kasacigin borucuguna beraber enli hasiyelenmis qisa ucludur Kasacigin uzunlugu 8 10 11 mm qifsekillidir Borucugun uzunlugu 6 7 mm olub damarciqlari tukcukludur Borucugun bukuyu ag eni texminen 4 mm tund qonur kenarlarina qeder kut damarciqlidir Cicek taci cehrayidir May iyun aylarinda cicekleyir Tebietde esasen toxum vasitesile coxalir Ekologiyasi RedakteOrta dag zolagina qeder quru dasliq yamaclarda bitir Azerbaycanda yayilmasi RedakteBQ serqi BQ Quba sahesi Qobustan Abseronun rayonlarinda asagi dag qursagindan orta dag qursagina kimi yayilmisdir Quru otlu dasli yamaclarda bezen de yovsanli yarimsehralarda bitir 1 Abseronda Qobustanda rast gelinir Azerbaycanin Qirmizi kitab ina daxil edilmisdir Istifadesi RedakteDagliq sahelerin berkidilmesinde ve quraq erazilerin yasillasdirilmasinda istifade edile biler Edebiyyat RedakteFlora Azerbajdzhana t 7 1957 Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil Kitablari na tovsiye olunan bitki ve bitki formasi yalari 1996 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Istinadlar RedakteTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh http dendrologiya az page id 112 Arxivlesdirilib 2019 11 17 at the Wayback Machine Valide M Elizade Naibe P Mehdiyeva Vuqar N Kerimov Aide Q Ibrahimova BOYUK QAFQAZIN BITKILERI Azerbaycan Baki 2019Menbe https az wikipedia org w index php title Samaxi tis tisi amp oldid 6024512, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.