fbpx
Wikipedia

Şahzadə Bəyazid (I Süleymanın oğlu)

Avqust 05, 2021

Vikipediyada bu adlı digər şəxslər haqqında da məqalələr var; bax: Şahzadə Bəyazid.

Şahzadə Bəyazid (Osmanlıca: الأمير بايزيد; t. 1525, İstanbul - 25 sentyabr 1561, Qəzvin), Sultan Süleyman Qanuninin Xürrəm Sultanla nigahdan dünyaya gələn oğlu. Kütahya, Konya və Karaman vilayətlərində vali olmuşdur.

Şahzadə Bəyazid

Naxçıvan Səfəri əsnasında Şahzadə Bəyazidi Qanuni Sultan Süleymanın hüzurunda göstərən bir miniatür.
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri İstanbul
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Qəzvin
Dəfn yeri Sivas
Sülalə Osmanlılar
Atası Sultan Süleyman Qanuni
Anası Xürrəm Sultan
Uşaqları Şəhzadə Orxan
Şahzadə Osman
Şahzadə Abdullah
Şahzadə Mahmud
Şahzadə Məhməd
Şahzadə Murad
MihruMah Sultan
Xədicə Sultan
Aişə Sultan

Anası Xürrəm Sultanın dəstəyi ilə özünü taxtın varisi hesab etmiş, amma anasının vəfatından sonra gücünü itirmişdir. Bacısı Mihrimah Sultanın Şahzadə Səlimin tərəfində olduğunu gördükdən sonra özünə tərəfdar yığmağa başlamışdır. Atası hələ sağ olduğu vaxtlarda Şahzadə Səlim ilə apardığı taxt mübarizəsində məğlub olaraq, Səfəvi şahına sığınmışdır. Sığındığı Səfəvi şahının sarayında atasının adamları tərəfindən oğulları ilə birlikdə boğularaq öldürülmüşdür.

Həyatı

1525-ci ildə İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Atası Osmanlı sultanı Qanuni Sultan Süleyman, anası isə Xürrəm Sultandır. Qardaşı Şahzadə Cahangirlə birlikdə möhtəşəm bir mərasimlə sünnət edilmişdir. 28 sentyabr 1539-cu ildə baş tutan və 2 həftə davam edən mərasim əsnasında bacısı Mihrimah Sultan da o illərdə Diyarbəkir bəylərbəyi olan Rüstəm Paşayla evləndirilmişdir.

1543-cü ildə Macarıstan səfərinə qoşuldu. 1546-cı ildə Karaman vilayətinə vali olaraq göndərildi. 1548-ci ildə ikinci Azərbaycan səfərinə çıxan atasını qardaşı Şahzadə Mustafa ilə birlikdə Akşehirdə qarşıladı. Sultan Süleyman 1553-cü ildə Naxçıvan səfərinə (3-cü Azərbaycan səfəri) çıxarkən Şəhzadə Bəyazidi taxtın qorunması üçün Ədirnəyə göndərdi. Ordu səfərə gedərkən Konyada Şahzadə Mustafanın boğdurularaq öldürülməsi və Şahzadə Cahangirin xəstələnərək Hələbdə vəfat etməsindən sonra Bəyazid taxtın iki varisindən biri olaraq qaldı. Digər varis böyük qardaşı Şahzadə Səlim idi.

Kütahya vilayətinin valisi

Şahzadə Mustafanın öldürülməsindən sonra ortaya çıxan Şahzadə Mustafaya qarşı oynalınan böyük oyun hadisələrində Şəhzadə Bəyazidin, üsyançı qüvvələrin qarşısını almaqda çətinlik çəkməsi, hətta bu üsyanı onun təşkil etdiyi iddiası ortaya atıldı. Sultan Süleyman Qanuninin ona olan etibarı sarsıldı, ancaq yenə də özünü bağışlayıb Kütahyaya vali göndərdi. Bəyazid bunun üzərinə atasına yazdığı məktubda "mən qulunuzu muradına çatdırdınız" deyərək təşəkkür etmiş və özünü taxtın varisi olaraq görməyə başlamışdır

Anasının Bəyazidi qoruması

Xürrəm Sultan, öz oğullarından yalnız xasiyyət ilə atası qanuni Sultan Süleymana oxşayan Bəyazidin taxta çıxmasını istəyirdi. Həyatı boyunca da onu hər bir təhlükədən qorumağa çalışmışdır. Hətta Şahzadə Mustafaya qarşı oynalınan böyük oyun hadisələrində Bəyazidin, bağışlanılmasını Xürrəm Sultana borclu olduğu deyilməkdədir. Ancaq Xürrəm Sultanın 1558-ci ildə ölümündən sonra, Bəyazid qoruyucusuz qalmış və özünə tərəfdar toplamağa başlamışdır. Bəyazidin Şahzadə Səlim əleyhinə hərəkətə keçməsində, Lələ Mustafa Paşanın rolu olduğu düşünülür.

Şahzadə Səlimə məğlub olması

Oğullarının tərəfdar toplamağa başlamalarını görən Qanuni Sultan Süleyman onları bir-birlərindən uzaqlaşdırmış, 1558-ci ildə Şahzadə Səlimi Konyaya , Bəyazidi isə Amasiyaya göndərmişdir. Bəyazid bunu özünə bir təhqir saydı və Kütahyada qalmağa çalışdı . Ancaq atasının israrları nəticəsində 21 dekabr 1558-ci ildə Amasiyaya getmək məcburiyyətində qaldı. Qanuni Sultan Süleyman onu müxtəlif vədlərlə başını qatmağa çalışarkən, o bir məktubunda atası üçün "padşah olan yalan söyləyərmi" dedi və tərəfdar toplamağa davam etdi.

Qanuni Sultan Süleyman, eyni şəkildə Şahzadə Səlimin də əsgər toplamasını söyləmiş və Sokollu Mehmed Paşanı ona köməyə göndərmişdir. Bu vaxt Bəyazidin bayrağından (burada qərargahından) çıxması üsyan olaraq qiymətləndirildi və Şeyxülislam Əbussuud Əfəndi və başqa din adamları tərəfindən öldürülməsinin vacib olduğuna dair fətvalar verildi. Bu əsnada Amasiyadan Ankaraya gəlmiş olan Bəyazid , 29 May 1559-cu ildə Konya yaxınlığında Səlimin ordusuyla vuruşdu, ancaq 2 gün davam edən döyüşdə məğlub oldu. Bundan sonra Amasiyaya geri dönərək və müfti Muhyiddin Cürcaniyi atasının yanına bağışlanılması xahişi üçün göndərdi.

Səfəviyə sığınması

Qanuni Sultan Süleyman, Bəyazidin əfv tələbini rədd edib tutulmasını əmr etdi. Bunu eşidən Bəyazid oğullarını alaraq 7 İyulda Amasiyadan çıxdı. Avqust ayının ortalarında Səfəvi İmperatorluğuna sığınmaq məcburiyyətində qaldı.

Şah Təhmasib tərəfindən Qəzvində böyük bir mərasimlə qarşılanan Bəyazid, onun vasitəsilə atasından əfvini istədi. Təhmasib, Səlim və Qanuni Sultan Süleyman arasında Bəyazidin təslimi mövzusunda yazışma və bazarlıqlar edildi. Təhmasibin istəklərindən bir qismini qəbul etmək məcburiyyətində qalan Qanuni Sultan Süleyman, ona 1.200.000 qızıl ödəyəcəyini və Qars Qalasını buraxacağını vəd etmişdir. Ayrıca Səlim də padşah olduğunda, Səfəvi İmperiyası ilə dost qalacağına dair bir vəd vermişdir.

Ölümü

Təhmasib, Səlim və Qanuni Sultan Süleyman arasında olan razılaşmadan sonra Osmanlı elçiləri 25 Sentyabr 1561 tarixində əvvəl Bəyazidi ardından da oğullarını boğaraq öldürdülər. Bəyazid və oğullarının cənazələri Sivasa gətirilərək "Məlik-i Acem türbəsi"nə dəfn edilmişdir. Bu türbə Abdulvahabi Qazi Məscidi içərisindədir.

Şahzadə Bəyazidin ölümündən sonra Bursaya göndərilən arvadı bir qala içində saxlanılmış və yanında olan üç yaşındakı oğlu da öldürülmüşdür.

Övladları

  • Şəhzadə Orxan (d.1543 Kütahya, - ö. Qəzvin, 23.7. 1562 öldürülmüş).
  • Şahzadə Osman (d.1545 Kütahya, - ö. Qəzvin, 23.7.1562 öldürülmüş).
  • Şahzadə Abdullah (d.1548 Kütahya, - ö. Qəzvin, 23.7.1562 öldürülmüş).
  • Şahzadə Mahmud (d.1552 Kütahya, - ö. Qəzvin, 23.7.1562 öldürülmüş).
  • Şahzadə Murad (d.1559 Amasya, - ö. Bursa, 1.8.1562 öldürülmüş).
  • Mihr-u-Mah Sultan (d.1547 Kütahya - ö. Istanbul, 1593), 1562-ci ildə Kürəkən Müzəffər Paşa ilə evləndi. Müzəffər Paşa, 1568-ci ildə Bağdad, 1570-ci ildə Kipr və 1592-1593-cü illərdə Luristan qubernatoru oldu.
  • Xədicə Sultan (d. 1550 Kütahya, - ö. ? )
  • Aişə Sultan (d.1553 Kütahya, - ö. Tokat, 1573), 1568-ci ildə Kürəkən Əli Paşa ilə evləndi və bir oğlu doğum əsnasında öldü.

Ölümündən sonra

Bəyazid hadisəsindən sonra, yeniçərilərin Anadoluya gözətçi olaraq yayılması və şahzadələrin yalnız ən böyüyünə bayraq verilməsi kimi inzibati dəyişikliklər edildi. Ona sədrəzəmlik vədi verən Səlimin taxta çıxmasını istəyən və Bəyazidi atasına qarşı üsyana təşviq edən Lala Mustafa Paşa, ancaq III. Murad zamanında, təxminən 3 ay sədrəzəmlik edə bildi.

Şairliyi

Bəyazidin "Şahi" təxəllüsü ilə yazdığı şeirləri, Türkcə və Farsca şeirlərindən ibarət bir divanı vardır. Şeirlərində səltənət arzusu, eşq, günahlarından bağışlanması üçün yalvarış mövzularını işlətmişdir. Divanının iki əl yazma surəti Millət Kitabxanası Əli Əmri kolleksiyasında tapılmışdır. Divanı Filiz Kılıç tərəfindən yeni Türk əlifbasına köçürülmüş, lakin bu köçürmə çox səhv olduğu iddiasıyla tənqid olunmuşdur.

İstinadlar

  1. . 2012-03-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-09.
  2. Şahin Divanı, (İyun: Filiz KILIÇ), Mədəniyyət Nazirliyi Nəşrləri, Ankara 2000.
  3. Azad Ağaoğlu, "Şahi Divanımı, dəhşətli Divanımı?", İctimai Tarix jurnalı., SAYI: 93 DƏRGİ: 16 SENTYABR 2001

Avqust 05, 2021
şahzadə, bəyazid, süleymanın, oğlu, vikipediyada, adlı, digər, şəxslər, haqqında, məqalələr, şahzadə, bəyazid, şahzadə, bəyazid, osmanlıca, الأمير, بايزيد, 1525, istanbul, sentyabr, 1561, qəzvin, sultan, süleyman, qanuninin, xürrəm, sultanla, nigahdan, dünyaya. Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Sahzade Beyazid Sahzade Beyazid Osmanlica الأمير بايزيد t 1525 Istanbul 25 sentyabr 1561 Qezvin Sultan Suleyman Qanuninin Xurrem Sultanla nigahdan dunyaya gelen oglu Kutahya Konya ve Karaman vilayetlerinde vali olmusdur Sahzade BeyazidNaxcivan Seferi esnasinda Sahzade Beyazidi Qanuni Sultan Suleymanin huzurunda gosteren bir miniatur Osmanli imperiyasi sahzadeSexsi melumatlarDogum tarixi 1525Dogum yeri IstanbulVefat tarixi 1561Vefat yeri QezvinDefn yeri SivasSulale OsmanlilarAtasi Sultan Suleyman QanuniAnasi Xurrem SultanUsaqlari Sehzade OrxanSahzade OsmanSahzade AbdullahSahzade MahmudSahzade MehmedSahzade MuradMihruMah SultanXedice SultanAise SultanAnasi Xurrem Sultanin desteyi ile ozunu taxtin varisi hesab etmis amma anasinin vefatindan sonra gucunu itirmisdir Bacisi Mihrimah Sultanin Sahzade Selimin terefinde oldugunu gordukden sonra ozune terefdar yigmaga baslamisdir Atasi hele sag oldugu vaxtlarda Sahzade Selim ile apardigi taxt mubarizesinde meglub olaraq Sefevi sahina siginmisdir Sigindigi Sefevi sahinin sarayinda atasinin adamlari terefinden ogullari ile birlikde bogularaq oldurulmusdur Mundericat 1 Heyati 2 Kutahya vilayetinin valisi 3 Anasinin Beyazidi qorumasi 4 Sahzade Selime meglub olmasi 5 Sefeviye siginmasi 6 Olumu 7 Ovladlari 8 Olumunden sonra 9 Sairliyi 10 IstinadlarHeyati Redakte1525 ci ilde Istanbulda dunyaya gelmisdir Atasi Osmanli sultani Qanuni Sultan Suleyman anasi ise Xurrem Sultandir Qardasi Sahzade Cahangirle birlikde mohtesem bir merasimle sunnet edilmisdir 28 sentyabr 1539 cu ilde bas tutan ve 2 hefte davam eden merasim esnasinda bacisi Mihrimah Sultan da o illerde Diyarbekir beylerbeyi olan Rustem Pasayla evlendirilmisdir 1543 cu ilde Macaristan seferine qosuldu 1546 ci ilde Karaman vilayetine vali olaraq gonderildi 1548 ci ilde ikinci Azerbaycan seferine cixan atasini qardasi Sahzade Mustafa ile birlikde Aksehirde qarsiladi Sultan Suleyman 1553 cu ilde Naxcivan seferine 3 cu Azerbaycan seferi cixarken Sehzade Beyazidi taxtin qorunmasi ucun Edirneye gonderdi Ordu sefere gederken Konyada Sahzade Mustafanin bogdurularaq oldurulmesi ve Sahzade Cahangirin xestelenerek Helebde vefat etmesinden sonra Beyazid taxtin iki varisinden biri olaraq qaldi Diger varis boyuk qardasi Sahzade Selim idi Kutahya vilayetinin valisi RedakteSahzade Mustafanin oldurulmesinden sonra ortaya cixan Sahzade Mustafaya qarsi oynalinan boyuk oyun hadiselerinde Sehzade Beyazidin usyanci quvvelerin qarsisini almaqda cetinlik cekmesi hetta bu usyani onun teskil etdiyi iddiasi ortaya atildi Sultan Suleyman Qanuninin ona olan etibari sarsildi ancaq yene de ozunu bagislayib Kutahyaya vali gonderdi Beyazid bunun uzerine atasina yazdigi mektubda men qulunuzu muradina catdirdiniz deyerek tesekkur etmis ve ozunu taxtin varisi olaraq gormeye baslamisdirAnasinin Beyazidi qorumasi RedakteXurrem Sultan oz ogullarindan yalniz xasiyyet ile atasi qanuni Sultan Suleymana oxsayan Beyazidin taxta cixmasini isteyirdi Heyati boyunca da onu her bir tehlukeden qorumaga calismisdir Hetta Sahzade Mustafaya qarsi oynalinan boyuk oyun hadiselerinde Beyazidin bagislanilmasini Xurrem Sultana borclu oldugu deyilmekdedir Ancaq Xurrem Sultanin 1558 ci ilde olumunden sonra Beyazid qoruyucusuz qalmis ve ozune terefdar toplamaga baslamisdir Beyazidin Sahzade Selim eleyhine herekete kecmesinde Lele Mustafa Pasanin rolu oldugu dusunulur 1 Sahzade Selime meglub olmasi RedakteOgullarinin terefdar toplamaga baslamalarini goren Qanuni Sultan Suleyman onlari bir birlerinden uzaqlasdirmis 1558 ci ilde Sahzade Selimi Konyaya Beyazidi ise Amasiyaya gondermisdir Beyazid bunu ozune bir tehqir saydi ve Kutahyada qalmaga calisdi Ancaq atasinin israrlari neticesinde 21 dekabr 1558 ci ilde Amasiyaya getmek mecburiyyetinde qaldi Qanuni Sultan Suleyman onu muxtelif vedlerle basini qatmaga calisarken o bir mektubunda atasi ucun padsah olan yalan soyleyermi dedi ve terefdar toplamaga davam etdi Qanuni Sultan Suleyman eyni sekilde Sahzade Selimin de esger toplamasini soylemis ve Sokollu Mehmed Pasani ona komeye gondermisdir Bu vaxt Beyazidin bayragindan burada qerargahindan cixmasi usyan olaraq qiymetlendirildi ve Seyxulislam Ebussuud Efendi ve basqa din adamlari terefinden oldurulmesinin vacib olduguna dair fetvalar verildi Bu esnada Amasiyadan Ankaraya gelmis olan Beyazid 29 May 1559 cu ilde Konya yaxinliginda Selimin ordusuyla vurusdu ancaq 2 gun davam eden doyusde meglub oldu Bundan sonra Amasiyaya geri donerek ve mufti Muhyiddin Curcaniyi atasinin yanina bagislanilmasi xahisi ucun gonderdi Sefeviye siginmasi RedakteQanuni Sultan Suleyman Beyazidin efv telebini redd edib tutulmasini emr etdi Bunu esiden Beyazid ogullarini alaraq 7 Iyulda Amasiyadan cixdi Avqust ayinin ortalarinda Sefevi Imperatorluguna siginmaq mecburiyyetinde qaldi Sah Tehmasib terefinden Qezvinde boyuk bir merasimle qarsilanan Beyazid onun vasitesile atasindan efvini istedi Tehmasib Selim ve Qanuni Sultan Suleyman arasinda Beyazidin teslimi movzusunda yazisma ve bazarliqlar edildi Tehmasibin isteklerinden bir qismini qebul etmek mecburiyyetinde qalan Qanuni Sultan Suleyman ona 1 200 000 qizil odeyeceyini ve Qars Qalasini buraxacagini ved etmisdir Ayrica Selim de padsah oldugunda Sefevi Imperiyasi ile dost qalacagina dair bir ved vermisdir Olumu RedakteTehmasib Selim ve Qanuni Sultan Suleyman arasinda olan razilasmadan sonra Osmanli elcileri 25 Sentyabr 1561 tarixinde evvel Beyazidi ardindan da ogullarini bogaraq oldurduler Beyazid ve ogullarinin cenazeleri Sivasa getirilerek Melik i Acem turbesi ne defn edilmisdir Bu turbe Abdulvahabi Qazi Mescidi icerisindedir Sahzade Beyazidin olumunden sonra Bursaya gonderilen arvadi bir qala icinde saxlanilmis ve yaninda olan uc yasindaki oglu da oldurulmusdur Ovladlari RedakteSehzade Orxan d 1543 Kutahya o Qezvin 23 7 1562 oldurulmus Sahzade Osman d 1545 Kutahya o Qezvin 23 7 1562 oldurulmus Sahzade Abdullah d 1548 Kutahya o Qezvin 23 7 1562 oldurulmus Sahzade Mahmud d 1552 Kutahya o Qezvin 23 7 1562 oldurulmus Sahzade Murad d 1559 Amasya o Bursa 1 8 1562 oldurulmus Mihr u Mah Sultan d 1547 Kutahya o Istanbul 1593 1562 ci ilde Kureken Muzeffer Pasa ile evlendi Muzeffer Pasa 1568 ci ilde Bagdad 1570 ci ilde Kipr ve 1592 1593 cu illerde Luristan qubernatoru oldu Xedice Sultan d 1550 Kutahya o Aise Sultan d 1553 Kutahya o Tokat 1573 1568 ci ilde Kureken Eli Pasa ile evlendi ve bir oglu dogum esnasinda oldu Olumunden sonra RedakteBeyazid hadisesinden sonra yenicerilerin Anadoluya gozetci olaraq yayilmasi ve sahzadelerin yalniz en boyuyune bayraq verilmesi kimi inzibati deyisiklikler edildi Ona sedrezemlik vedi veren Selimin taxta cixmasini isteyen ve Beyazidi atasina qarsi usyana tesviq eden Lala Mustafa Pasa ancaq III Murad zamaninda texminen 3 ay sedrezemlik ede bildi Sairliyi RedakteBeyazidin Sahi texellusu ile yazdigi seirleri Turkce ve Farsca seirlerinden ibaret bir divani vardir Seirlerinde seltenet arzusu esq gunahlarindan bagislanmasi ucun yalvaris movzularini isletmisdir Divaninin iki el yazma sureti Millet Kitabxanasi Eli Emri kolleksiyasinda tapilmisdir Divani Filiz Kilic terefinden yeni Turk elifbasina kocurulmus 2 lakin bu kocurme cox sehv oldugu iddiasiyla tenqid olunmusdur 3 Istinadlar Redakte Fexri Unan Qanuni Sultan Suleyman dovrunde Sahzadenin mubarizesi ve bunun Osmanlida Siyasi ve Sosial Tarixi Baximindan ehemiyyeti 2012 03 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 04 09 Sahin Divani Iyun Filiz KILIC Medeniyyet Nazirliyi Nesrleri Ankara 2000 Azad Agaoglu Sahi Divanimi dehsetli Divanimi Ictimai Tarix jurnali SAYI 93 DERGI 16 SENTYABR 2001Menbe https az wikipedia org w index php title Sahzade Beyazid I Suleymanin oglu amp oldid 6056486, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.