fbpx
Wikipedia

Şahin Gəray

Şahin Gəray (1745, Ədirnə1787, Rodos) — Krımın sonuncu xanı. Birinci dəfə 1777-1782, ikinci dəfə isə 1782-1783-cü illərdə hakimiyyətdə olmuşdu. Gəraylardan şahzadə Topal Əhmədin (ö. 1750-ci ildə) oğlu və Krım xanı II Dövlət Gərayın nəvəsi idi.

Şahin Gəray
Şahin Geray, شاهين كراى
Sələfi IV Dövlət Gəray
Xələfi II Bahadır Gəray
Sələfi II Bahadır Gəray
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1745
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1787
Vəfat yeri
Sülalə Gəraylar
Milliyyəti Krım tatarı
Atası Topal Əhməd Gəray
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Şahin Gəray 1745-ci ildə Ədirnədə anadan olmuşdur. Yunanıstanİtaliyada təhsil almış, Krım tatarcasıosmanlıcayla yanaşı yunancaitalyancanı da öyrənmişdi.

Şahin Gərayın gənçlik illərinə təsadüf edən Rus-türk müharibəsi (1768-1774) Krım tatarları üçün büyük itkilərlə nəticələnmişdi. Xüsusilə, 21 iyul 1770-ci il tarixində baş vermiş Qartal döyüşündə Osmanlı-Tatar ordusu ağır məğlubiyyətə uğradı. Bü döyüş nəticəsində ruslar Krımdakı bütün strateji qalaları ələ keçirdilər. Döyüşün sonunda - 21 iyul 1774-cü il tarixində, imzalanmış Kiçik Qaynarca sülh müqaviləsinə görə isə Kırım Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsindən çıxaraq və Rusiyanın nəzarətinə keçdi.

Şahin Gəray 1777-ci ildə Krım taxtına oturduqda, artıq Krım xanlığının tənəzzül dövrü idi. Rusiya Krımda öz modernləşmə proqramlarını həyata keçirməyə başlamışdı. Fabriklər qurulmuş, paytaxt Bağçasaraydan Kəfəyə köçürülmüşdü. Rusiyanın təzyiqlərinə dözə bilməyən Şahin Gəray 1783-ci ilin fevral ayında hakimiyyətdən əl çəkib Rusiyaya getdi. 8 (19) aprel tarixdə Rus çarı II Yekaterina Krımın Rusiyaya birləşdirilməsi barədə manifest imzaladı. Şahin Gəray isə 1787-ci ilə qədər Rusiyanın müxtəlif şəhərlərində yaşadı, daha sonra Türkiyəyə üz tutdu. Lakin Türkiyədə Sultan I Əbdülhəmidinin göstərişi ilə onu tutub Rodos adalarına apardılar və elə həmin 1787-ci ildə orada edam etdilər.

Xarici keçidlər

  • Kırım’ı kaybettiren Şahin Giray
  1. NUKAT — 2002.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11789729"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1207"></a>

şahin, gəray, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni, vik. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Sahin Geray 1745 1 Edirne 1787 1 Rodos Krimin sonuncu xani Birinci defe 1777 1782 ikinci defe ise 1782 1783 cu illerde hakimiyyetde olmusdu Geraylardan sahzade Topal Ehmedin o 1750 ci ilde oglu ve Krim xani II Dovlet Gerayin nevesi idi Sahin GeraySahin Geray شاهين كراىKrim xani1777 1782Selefi IV Dovlet GerayXelefi II Bahadir GerayKrim xani1782 1783Selefi II Bahadir GeraySexsi melumatlarDogum tarixi 1745 1 Dogum yeri Edirne Osmanli imperiyasiVefat tarixi 1787 1 Vefat yeri Rodos YunanistanSulale GeraylarMilliyyeti Krim tatariAtasi Topal Ehmed Geray Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteSahin Geray 1745 ci ilde Edirnede anadan olmusdur Yunanistan ve Italiyada tehsil almis Krim tatarcasi ve osmanlicayla yanasi yunanca ve italyancani da oyrenmisdi Sahin Gerayin genclik illerine tesaduf eden Rus turk muharibesi 1768 1774 Krim tatarlari ucun buyuk itkilerle neticelenmisdi Xususile 21 iyul 1770 ci il tarixinde bas vermis Qartal doyusunde Osmanli Tatar ordusu agir meglubiyyete ugradi Bu doyus neticesinde ruslar Krimdaki butun strateji qalalari ele kecirdiler Doyusun sonunda 21 iyul 1774 cu il tarixinde imzalanmis Kicik Qaynarca sulh muqavilesine gore ise Kirim Osmanli dovletinin nufuz dairesinden cixaraq ve Rusiyanin nezaretine kecdi Sahin Geray 1777 ci ilde Krim taxtina oturduqda artiq Krim xanliginin tenezzul dovru idi Rusiya Krimda oz modernlesme proqramlarini heyata kecirmeye baslamisdi Fabrikler qurulmus paytaxt Bagcasaraydan Kefeye kocurulmusdu Rusiyanin tezyiqlerine doze bilmeyen Sahin Geray 1783 ci ilin fevral ayinda hakimiyyetden el cekib Rusiyaya getdi 8 19 aprel tarixde Rus cari II Yekaterina Krimin Rusiyaya birlesdirilmesi barede manifest imzaladi Sahin Geray ise 1787 ci ile qeder Rusiyanin muxtelif seherlerinde yasadi daha sonra Turkiyeye uz tutdu Lakin Turkiyede Sultan I Ebdulhemidinin gosterisi ile onu tutub Rodos adalarina apardilar ve ele hemin 1787 ci ilde orada edam etdiler Xarici kecidler RedakteKirim i kaybettiren Sahin Giray 1 2 3 4 5 6 NUKAT 2002 lt a href https wikidata org wiki Track Q11789729 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1207 gt lt a gt Menbe https az wikipedia org w index php title Sahin Geray amp oldid 5514072, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.