İstanbuldakı sinaqoqlar — Bizans imperiyası dövründə şəhərə ilk gələn yəhudilərin dini ehtiyacları üçün qurulan ibadət yerləridir. Sənədlərdə qeyd olunur ki, İstanbulda ilk sinaqoq e.ə.318-ci ildə misgərlərlə məşğul olan yəhudilərin yaşadığı Halkopratiya məhəlləsində tikilmişdir. Bu sinaqoq, II Feodosi dövründə kilsəyə çevrilsə də, hər dövrdə şəhərin müxtəlif yerlərində sinaqoqlar varlığını davam etdirmişdir. 1453-cü ildə İstanbulun türklər tərəfindən fəthindən sonra yəhudilər İstanbulda öz varlıqlarını davam etdirdilər. Osmanlı imperiyası 1492-ci ildə İspaniyadan sürgün edilən yəhudilərə sığınacaq verdiyi üçün, Osmanlı torpaqlarında yəhudilərin sayı xeyli artdı. Türkiyədə cümhuriyyət elan edildikdən sonra ölkənin hər yerindən çoxlu yəhudi İstanbulda məskunlaşdı.
Həmdat İsrail sinaqoqu
Hazırda Türkiyədə 20 minə yaxın yəhudi olduğu düşünülür. Onların təxminən 18 mini İstanbulda yaşayır. İstanbuldakı yəhudilərin əksəriyyəti ispan əsilli Səfərad yəhudiləri və 500-ə yaxın Aşkenazi yəhudiləri var. Türkiyə baş ravvinliyi türk yəhudilərinin qanuni təmsilçiliyini öz üzərinə götürüb. Baş Rabbinatın qərargahı İstanbulda yerləşir. Baş ravvinliyin səlahiyyətini tanımayan və muxtar icma təşkil edən karaimlərin sayı isə 80-ə yaxındır.
Bütün Türkiyədə olduğu kimi İstanbulda da sinaqoqlar vəqf statusuna malikdir. İstanbulda yəhudi icmasının ibadətlərini yerinə yetirmələri üçün davamlı olaraq xidmət edən 20 sinaqoq var. Onlardan 3-ü yalnız yay aylarında açıq olur. İstanbulun ən qədim sinaqoqları XV əsrdən bəri davamlı olaraq istifadə edilən Ahrida və Yanbol sinaqoqlarıdır.
İstanbulda yəhudi icmasının istifadəsi üçün ayrılmış 8 dəfn yeri var. Bunlar Kuzquncuq, Hasköy, Ortaköy, Ulus, Şişli, Bağlarbaşı, Acıbadəm və Kilyosda yerləşir. Kilyosda 1991-ci ildə icmaya ayrılan qəbiristanlıq ərazisi icmanın ən yeni dəfn ərazisidir.
Memarlıq xüsusiyyətləriredaktə
İstanbuldakı sinaqoqlar memarlıq baxımından çox biri-birindən çox fərqlənirlər. Sinaqoqların memarlıq xüsusiyyətləri tikildiyi dövrün zövqünə və meyillərinə görə dəyişir. Mühacir sinaqoqlarında köçən bölgənin memarlıq xüsusiyyətlərini görmək olar. Uzun illər zəlzələlər və yanğınlar nəticəsində tez-tez zədələnən sinaqoqların orijinallarına sadiq qalınaraq əsaslı dəyişikliklərlə təmir edilmiş və ya yenidən qurulmuşdur.
Sinaqoqlar düzbucaqlı və ya dörd künclüdürlər. Bir çoxları taxta və hörgüdən istifadə etməklə tikilmişdir. Demək olar ki, hamısının dam örtüyü taxtadır. Demək olar ki, heç birində günbəz elementi yoxdur. Onlar ümumiyyətlə yəhudilərin sıx yaşadığı rayonlarda tikilirlər. Sinaqoqların bayır divarlarında bəzək əşyaları və təmtəraq yoxdur. Onların adətən həyətyanı səhəsi, bağı olur. İbadətdən əvvəl əlləri yumaq üçün həyətdə bulaq da vardır. Həyəti çöldən hündür divarlarla hörülüdür. Həyətin bayıra açılan girişində Davud ulduzu motivi və sinaqoqun ivrit dilində olan lövhəsinə tez-tez rast gəlinir.
Adlandırma ənənələriredaktə
İstanbulla bağlı ən əhatəli mənbələrdən biri olan Keçmişdən Bu günə İstanbul Ensiklopediyasının sinaqoqlar bölməsində İstanbul sinaqoqları adlarına görə 5 əsas başlıq altında yer alır. Bu qruplardan birincisini, yerləşdikləri rayona və ya yerə görə adlandırılan sinaqoqlar təşkil edir. İstanbul sinaqoqlarının əksəriyyəti bu qrupdadır. Məsələn, Bakırköy, Caddəbostan və Yeniköy sinaqoqları yerləşdikləri rayonun, Zülfaris sinaqoqu adının yerləşdiyi küçənin (indiki Perçəmli küçəsi, keçmiş Zülfaris küçəsi), Çorapçı Xan sinaqoqunun isə yerləşdiyi binanın adını almışdır.
İkinci qrupa daxil olan sinaqoqlar onların təsisçilərinin və ya camaatının mənşəyinə görə adlanır. Bu sinaqoqların əksəriyyəti Bizans dövründən qalmış və ya 1492-ci il köçündən sonra yaradılmışdır. Makedoniya, Ohrid mühacirləri tərəfindən qurulan Ahrida sinaqoqu; Yanboludan gələn bolqar mühacirlərinin qurduqları Yanbolu sinaqoqunu, günümüzdə tərk edilmiş Saloniki və Verya (Veria) sinaqoqlarını bu qrup altında dəyərləndirmək olar.
Üçüncü qrup sinaqoqlar isə adlarını qurucularının və ya yığıncaqlarının peşələrindən götürən sinaqoqlardır. İstanbul sinaqoqlarında belə adlar çox nadirdir. Qalatadakı Dərzilər sinaqoqu və Hasköydəki çoxdan tərk edilmiş Parça Tacirləri sinaqoqu bu sinaqoq qrupuna misaldır.
Dördüncü qrup sinaqoqları onları quran və ya tikintisində əməyi olan ailələrin adına olan sinaqoqlardır. Belə sinaqoqların sayı da çox azdır. Bu qrupa Böyükadadakı Hesed Le Avraam sinaqoqu da daxil edilə bilər. Bu ad sinaqoqun tikintisi üçün torpağını bağışlayan Avram Arslan Əfəndinin şərəfinə sinaqoqa verilmişdir.
Beşinci qrupda fəlsəfi, əfsanəvi və mesaj verən adlar daşıyan sinaqoqlar var. Ortaköydəki Etz Ahayim sinaqoqu (Həyətağacı sinaqoqu), Heydərpaşadakı Hemdat İsrail sinaqoqu, Qalatada Neve Şalom sinaqoqu bu qrupa daxildir.
Haliç və ətrafının abadlaşdırılması layihəsinə görə sökülüb
Verya sinaqoqu
Avropa hissəsi
Balat
Bilinmir
1890
Yanğın
Yəhudi qəbiristanlıqlarıredaktə
İstanbulda yəhudi icması üçün ayrılmış 9 qəbiristanlıq var. Kuzquncuq, Hasköy və Ortaköy qəbiristanlıqlarının tarixi XVI-XVII əsrlərə gedib çıxır. Bəyoğlunda yerləşən Hasköy qəbiristanlığı İstanbulun ən böyük yəhudi qəbiristanlığıdır. Ulusda Səfərad və Aşkenazi icmalarına aid iki ayrı qəbiristanlıq var. Şişli ilə Məcidiyəköy arasındakı qeyri-müsəlman qəbiristanlığında erməni və yunan icmaları ilə birlikdə İtalyan yəhudi icması üçün də bir hissə ayrılıb. Yəhudi bölməsi qəbiristanlığın qərb hissəsində yerləşir. Bunlardan əlavə Anadolu yaxasında Bağlarbaşı və Acıbadəmdə yəhudi qəbiristanlıqları da var. İstanbuldakı yəhudi qəbiristanlıqları adətən bir sinaqoqun ətrafında tikilir. Bu gün bu ənənə itirilmiş və qəbiristanlıqların ətrafındakı sinaqoqların bəziləri sökülmüşdür. İstanbuldakı yəhudi qəbiristanlıqları zaman-zaman zəlzələlər, güclü yağışlar və baxımsızlıq nəticəsində dağıdılıb. Təhlükəli vəziyyətə düşmüş qəbiristanlıqlar bəzən ideoloji hücumlara da məruz qalıb. Bəzi qəbiristanlıqlar içindən və ya ətrafından yolların keçməsi səbəbi ilə dağılmışdır. Urbanizasiya ərazilərini açmaq üçün çox köhnə qəbiristanlıqlar köçürülüb və ya dağıdılmışdır. Bu gün yəhudi icması üçün ayrılmış ən yeni qəbiristanlıq Sarıyerin Kilyos ərazisində yerləşir. 1991-ci ildə icmaya verilən qəbiristanlıq ərazisində tənzimləmə işlərinin başa çatdırılması ilə 2010-cu ilin əvvəlindən dəfn prosedurlarına başlanılıb. Ortaköy, Hasköy, Bağlarbaşı, Ulus Səfərdik, Ulus Aşkenazi və Kilyos qəbiristanlıqlarının idarə və baxımını Neve Şalom sinaqoqu vəqfi təşkil edir.
↑ "Synagogues, south south of Golden Horn". 2011-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
↑ "Avrupa yakasındaki sinagoglar". 2011-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
↑ "Arxivlənmiş surət". 2011-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
"Beth Avraam Sinagogu". 2013-11-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
↑ "Arxivlənmiş surət". 2011-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
↑ "Synagogues, Princes' Islands". 2011-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
"Etz ha-Hayim Sinagogu". 2014-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
"Hesed Le'Avraam Sinagogu, Büyükada". 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
↑ "Karayim (Kal Ha Kadoş Be Muşta Bene Mikra)Sinagogu". 2013-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
↑ "Şaar Aşamayim Sinagogu açıldı". 2020-11-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
↑ "Balat Ahrida ve Yanbol Sinagogu gabayları: S. Çukran ve N. Taragano". 2010-11-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
↑ "Zülfaris Sinagogu - Kal Kadoş Galata". 2015-09-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (WebCite® 2012-12-15 at the Wayback Machine)
Vikianbardaİstanbuldakı sinaqoqların siyahısı ilə əlaqəli mediafayllar var.
(türk.)
Türk Yəhudi icması və Yəhudi Mədəniyyətini Tanıtma layihəsi rəsmi saytı 2010-08-24 at the Wayback Machine(türk.)
(türk.)
Mart 26, 2024
istanbuldakı, sinaqoqların, siyahısı, istanbuldakı, sinaqoqlar, bizans, imperiyası, dövründə, şəhərə, gələn, yəhudilərin, dini, ehtiyacları, üçün, qurulan, ibadət, yerləridir, sənədlərdə, qeyd, olunur, istanbulda, sinaqoq, ildə, misgərlərlə, məşğul, olan, yəhu. Istanbuldaki sinaqoqlar Bizans imperiyasi dovrunde sehere ilk gelen yehudilerin dini ehtiyaclari ucun qurulan ibadet yerleridir Senedlerde qeyd olunur ki Istanbulda ilk sinaqoq e e 318 ci ilde misgerlerle mesgul olan yehudilerin yasadigi Halkopratiya mehellesinde tikilmisdir 1 2 3 Bu sinaqoq II Feodosi dovrunde kilseye cevrilse de her dovrde seherin muxtelif yerlerinde sinaqoqlar varligini davam etdirmisdir 1453 cu ilde Istanbulun turkler terefinden fethinden sonra yehudiler Istanbulda oz varliqlarini davam etdirdiler Osmanli imperiyasi 1492 ci ilde Ispaniyadan surgun edilen yehudilere siginacaq verdiyi ucun Osmanli torpaqlarinda yehudilerin sayi xeyli artdi 3 4 Turkiyede cumhuriyyet elan edildikden sonra olkenin her yerinden coxlu yehudi Istanbulda meskunlasdi Hemdat Israil sinaqoquHazirda Turkiyede 20 mine yaxin yehudi oldugu dusunulur Onlarin texminen 18 mini Istanbulda yasayir Istanbuldaki yehudilerin ekseriyyeti ispan esilli Seferad yehudileri ve 500 e yaxin Askenazi yehudileri var 5 Turkiye bas ravvinliyi turk yehudilerinin qanuni temsilciliyini oz uzerine goturub Bas Rabbinatin qerargahi Istanbulda yerlesir Bas ravvinliyin selahiyyetini tanimayan ve muxtar icma teskil eden karaimlerin sayi ise 80 e yaxindir 5 Butun Turkiyede oldugu kimi Istanbulda da sinaqoqlar veqf statusuna malikdir Istanbulda yehudi icmasinin ibadetlerini yerine yetirmeleri ucun davamli olaraq xidmet eden 20 sinaqoq var Onlardan 3 u yalniz yay aylarinda aciq olur Istanbulun en qedim sinaqoqlari XV esrden beri davamli olaraq istifade edilen Ahrida ve Yanbol sinaqoqlaridir 5 Istanbulda yehudi icmasinin istifadesi ucun ayrilmis 8 defn yeri var Bunlar Kuzquncuq Haskoy Ortakoy Ulus Sisli Baglarbasi Acibadem ve Kilyosda yerlesir 5 Kilyosda 1991 ci ilde icmaya ayrilan qebiristanliq erazisi icmanin en yeni defn erazisidir 6 7 Mundericat 1 Memarliq xususiyyetleri 2 Adlandirma eneneleri 3 Siyahi 4 Terk edilmis sinaqoqlar 5 Yehudi qebiristanliqlari 6 Qalereya 7 Istinadlar 8 Xarici kecidlerMemarliq xususiyyetleri redakteIstanbuldaki sinaqoqlar memarliq baximindan cox biri birinden cox ferqlenirler 8 Sinaqoqlarin memarliq xususiyyetleri tikildiyi dovrun zovqune ve meyillerine gore deyisir Muhacir sinaqoqlarinda kocen bolgenin memarliq xususiyyetlerini gormek olar Uzun iller zelzeleler ve yanginlar neticesinde tez tez zedelenen sinaqoqlarin orijinallarina sadiq qalinaraq esasli deyisikliklerle temir edilmis ve ya yeniden qurulmusdur Sinaqoqlar duzbucaqli ve ya dord kuncludurler Bir coxlari taxta ve horguden istifade etmekle tikilmisdir Demek olar ki hamisinin dam ortuyu taxtadir Demek olar ki hec birinde gunbez elementi yoxdur 8 Onlar umumiyyetle yehudilerin six yasadigi rayonlarda tikilirler Sinaqoqlarin bayir divarlarinda bezek esyalari ve temteraq yoxdur Onlarin adeten heyetyani sehesi bagi olur Ibadetden evvel elleri yumaq ucun heyetde bulaq da vardir 8 Heyeti colden hundur divarlarla horuludur Heyetin bayira acilan girisinde Davud ulduzu motivi ve sinaqoqun ivrit dilinde olan lovhesine tez tez rast gelinir Adlandirma eneneleri redakteIstanbulla bagli en ehateli menbelerden biri olan Kecmisden Bu gune Istanbul Ensiklopediyasinin sinaqoqlar bolmesinde Istanbul sinaqoqlari adlarina gore 5 esas basliq altinda yer alir Bu qruplardan birincisini yerlesdikleri rayona ve ya yere gore adlandirilan sinaqoqlar teskil edir Istanbul sinaqoqlarinin ekseriyyeti bu qrupdadir Meselen Bakirkoy Caddebostan ve Yenikoy sinaqoqlari yerlesdikleri rayonun Zulfaris sinaqoqu adinin yerlesdiyi kucenin indiki Percemli kucesi kecmis Zulfaris kucesi Corapci Xan sinaqoqunun ise yerlesdiyi binanin adini almisdir 1 Ikinci qrupa daxil olan sinaqoqlar onlarin tesiscilerinin ve ya camaatinin menseyine gore adlanir Bu sinaqoqlarin ekseriyyeti Bizans dovrunden qalmis ve ya 1492 ci il kocunden sonra yaradilmisdir Makedoniya Ohrid muhacirleri terefinden qurulan Ahrida sinaqoqu Yanboludan gelen bolqar muhacirlerinin qurduqlari Yanbolu sinaqoqunu gunumuzde terk edilmis Saloniki ve Verya Veria sinaqoqlarini bu qrup altinda deyerlendirmek olar 1 Ucuncu qrup sinaqoqlar ise adlarini qurucularinin ve ya yigincaqlarinin peselerinden goturen sinaqoqlardir Istanbul sinaqoqlarinda bele adlar cox nadirdir Qalatadaki Derziler sinaqoqu ve Haskoydeki coxdan terk edilmis Parca Tacirleri sinaqoqu bu sinaqoq qrupuna misaldir 1 Dorduncu qrup sinaqoqlari onlari quran ve ya tikintisinde emeyi olan ailelerin adina olan sinaqoqlardir Bele sinaqoqlarin sayi da cox azdir Bu qrupa Boyukadadaki Hesed Le Avraam sinaqoqu da daxil edile biler Bu ad sinaqoqun tikintisi ucun torpagini bagislayan Avram Arslan Efendinin serefine sinaqoqa verilmisdir 1 Besinci qrupda felsefi efsanevi ve mesaj veren adlar dasiyan sinaqoqlar var Ortakoydeki Etz Ahayim sinaqoqu Heyetagaci sinaqoqu Heyderpasadaki Hemdat Israil sinaqoqu Qalatada Neve Salom sinaqoqu bu qrupa daxildir 1 Siyahi redakteTurk dilinde adi Ivrit dilinde adi Avropa ve ya Anadolu hissesi Yeri Ili VeziyyetiAhrida sinaqoqu אכרידה Ahrida Avropa hissesi Balat XV esrin evvelleri 4 Aktiv 9 Askenazi sinaqoqu האשכנזי בית הכנסתBeyt HaKnesset HaAskenazi Avropa hissesi Qalata Beyoglu 1900 10 Aktiv 11 Bakirkoy sinaqoqu Yok Avropa hissesi Bakirkoy XIX esrin sonlari 10 Yalniz sabbat ayinlerine aciqdir 9 Bet Avraam sinaqoqu בית הכנסת בית אברהם Beyt HaKnesset Beyt Avraham Avropa hissesi Sirkeci 1920 ci iller 12 Aktiv 9 Bet Israil sinaqoqu בית הכנסת בית ישראלBeyt HaKnesset Beyt Israel Avropa hissesi Osmanbey Sisli 1920 ci iller 10 Aktiv 11 Bet Nissim sinaqoqu בית הכנסת בית ניסיםBeyt HaKnesset Beyt Nisim Anadolu hissesi Kuzquncuq 1840 ci iller 10 Aktiv 13 Bet Yaakov sinaqoqu בית הכנסת בית יעקבBeyt HaKnesset Beyt Yaakov Anadolu hissesi Kuzquncuk 1878 10 Cume axsami sabahlari sabbat ayinlerine aciqdir 13 Bet Yaakov sinaqoqu בית הכנסת בית יעקבBeyt HaKnesset Beyt Yaakov Sahzade adalari Heybeliada 1953 10 Yaz aylarinda aktif 14 Burqazada sinaqoqu Yox Sahzade adalari Burqazada 1968 10 Yay aylarinda aktiv 14 Caddebostan Bet El sinaqoqu Yox Avropa hissesi Caddebostan 1961 10 Aktiv 13 Etz Ahayim sinaqoqu בית כנסת החייםBeyt Knesset HaHayim Avropa hissesi Ortakoy ilk 1707 ci ilden evvel 15 ikinci 1941 10 Aktiv 11 Hemdat Israil sinaqoqu בית הכנסת חמדת ישראלBeyt HaKnesset Hemdat Yisrael Anadolu hissesi Heyderpasa 1899 10 Aktiv 13 Hesed Le Avraam sinaqoqu בית הכנסת חסד לאברהםBeyt HaKnesset Hesed Le Avraham Sahzade adalari Boyukada 1 sentyabr 1904 cu il 16 Yay aylarinda aktiv 14 Italyan sinaqoqu בית הכנסת האיטלקיBeyt HaKnesset HaItalki Avropa hissesi Qalata ilk 1800 cu iller ikinci 1931 10 Cume axsami sabbat ayinlerine aciqdir 11 Kal Kados Corapci Xan sinaqoqu Yok Avropa hissesi Sirkeci 1880 ci iller 10 Aktiv 9 Karaim sinaqoqu בית הכנסת קראיתBeyt HaKnesset Karait Avropa hissesi Haskoy XVI esrden evvel 17 Yalnizca ozel gunlerde aciqdir 17 Maalem sinaqoqu בית הכנסת מעלםBeyt HaKnesset Ma alem Avropa hissesi Haskoy 1960 ci iller 10 Aktiv 11 Neve Salom בית הכנסת נווה שלוםBeyt HaKnesset Neve Salom Avropa hissesi Qalata 25 mart 1951 10 Aktiv 11 Saar Asamayim sinaqoqu בית הכנסת שער השמיםBeyt HaKnesset Saar Hasamayim Avropa hissesi Kemerburqaz 21 Eylul 2006 18 Aktiv 18 Yanbol sinaqoqu Yok Avropa hissesi Balat ilk Bizans dovruikinci XVIII esr 19 Aktiv 19 Yenikoy sinaqoqu Yox Avropa hissesi Yenikoy 1800 ci illerin sonu 11 Sabbat ayinlerinde aciqdir 11 Zulfaris sinaqoqu Yox Avropa hissesi Karakoy 1671 ci ilden once 20 2001 ci ilde muzey olub 20 Terk edilmis sinaqoqlar redakteAdi Avropa ve ya Anadolu hissesi Yeri Ili Baglanis ili Baglanis sebebiCana sinaqoqu Avropa hissesi Fateh Fener Bizans dovru 1958 ci ilden sonra Ehalinin azalmasiCixsalin sinaqoqu Avropa hissesi Beyoglu Cixsalin XIX esrin II yarisi 19501998 Terk edilibDagidilibDaruleceze sinaqoqu Avropa hissesi Sisli Ox meydani Daruleceza binasi 25 may 1905 Darulcezanin hec bir yehudi sakini olmadigi ucun qapali saxlanilir Eliav sinaqoqu Avropa hissesi Fener Bilinmir BaximsizliqEzger sinaqoqu Avropa hissesi Haskoy XIX esrin I yarisi 28 iyul 1948 Cemiyyetin olmamasiGerus sinaqoqu Avropa hissesi Balat Bilinmir Cox guman ki 1492 ci il 1911 YanginHevra sinaqoqu Avropa hissesi Balat Bilinmir 17 may 1874 YanginIstipol sinaqoqu Avropa hissesi Ayvansaray ilk 1694 ikinci 1899 16 sentyabr 1987 Medeni ve Tebii Irsin Qorunmasi Surasina tehvil verilibKasturya sinaqoqu Avropa hissesi Balat Fateh Sultan Mehmed dovru 1937 Terk edilibKenesset sinaqoqu Avropa hissesi Beyoglu Qalata 1923 cu ilde kiraye verilib 1982 Bina sahibleri arasinda mubahiseMayor sinaqoqu Avropa hissesi Haskoy Bilinmir 300 500 il evvel Or Hodes sinaqoqu Avropa hissesi Qalata 1897 1985 SatilibBarmaqqapi sinaqoqu Avropa hissesi Haskoy Bilinmir 1804 cu ilden sonra Ehalinin azalmasiPol Hadas sinaqoqu Avropa hissesi Balat Bilinmir Cemiyyetin olmamasi ve ehalinin azalmasiPol Yasan sinaqoqu Avropa hissesi Balat Bilinmir 19501985 Baximsizliqdan terk edilibSatilibSaloniki sinaqoqu Avropa hissesi Balat Fateh Sultan Mehmed dovru 1975 Daminin cokmesiSinyaro sinaqoqu Avropa hissesi Haskoy 1660 YanginDerziler sinaqoqu Avropa hissesi Qalata 8 sentyabr 1894 19601998 Incesenet qalereyasina cevrildiUnqapani sinaqoqu Avropa hissesi Unqapani 1698 18 iyul 1985 Halic ve etrafinin abadlasdirilmasi layihesine gore sokulubVerya sinaqoqu Avropa hissesi Balat Bilinmir 1890 YanginYehudi qebiristanliqlari redakteIstanbulda yehudi icmasi ucun ayrilmis 9 qebiristanliq var Kuzquncuq Haskoy ve Ortakoy qebiristanliqlarinin tarixi XVI XVII esrlere gedib cixir 5 Beyoglunda yerlesen Haskoy qebiristanligi Istanbulun en boyuk yehudi qebiristanligidir Ulusda Seferad ve Askenazi icmalarina aid iki ayri qebiristanliq var Sisli ile Mecidiyekoy arasindaki qeyri muselman qebiristanliginda ermeni ve yunan icmalari ile birlikde Italyan yehudi icmasi ucun de bir hisse ayrilib Yehudi bolmesi qebiristanligin qerb hissesinde yerlesir Bunlardan elave Anadolu yaxasinda Baglarbasi ve Acibademde yehudi qebiristanliqlari da var Istanbuldaki yehudi qebiristanliqlari adeten bir sinaqoqun etrafinda tikilir Bu gun bu enene itirilmis ve qebiristanliqlarin etrafindaki sinaqoqlarin bezileri sokulmusdur Istanbuldaki yehudi qebiristanliqlari zaman zaman zelzeleler guclu yagislar ve baximsizliq neticesinde dagidilib Tehlukeli veziyyete dusmus qebiristanliqlar bezen ideoloji hucumlara da meruz qalib Bezi qebiristanliqlar icinden ve ya etrafindan yollarin kecmesi sebebi ile dagilmisdir 21 Urbanizasiya erazilerini acmaq ucun cox kohne qebiristanliqlar kocurulub ve ya dagidilmisdir Bu gun yehudi icmasi ucun ayrilmis en yeni qebiristanliq Sariyerin Kilyos erazisinde yerlesir 1991 ci ilde icmaya verilen qebiristanliq erazisinde tenzimleme islerinin basa catdirilmasi ile 2010 cu ilin evvelinden defn prosedurlarina baslanilib 7 Ortakoy Haskoy Baglarbasi Ulus Seferdik Ulus Askenazi ve Kilyos qebiristanliqlarinin idare ve baximini Neve Salom sinaqoqu veqfi teskil edir 22 Qalereya redakte nbsp Istanbul Askenazi sinaqoqu Qalata nbsp Bet Yaakov sinaqoqu Heybeliada nbsp Etz Ahayim sinaqoqu Ortakoy nbsp Karaim sinaqoqu Haskoy nbsp Maalem sinaqoqu Haskoy nbsp Mayor sinaqoqu Haskoy nbsp Zulfaris sinaqoqu BeyogluIstinadlar redakte 1 2 3 4 5 6 Istanbul Kilise ve sinagoglar 30 Nisan 2012 tarixinde arxivlesdirilib WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 Istanbul daki kilise ve sinagoglar archive missing date tarixinde arxivlesdirilib WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 A history predating 1492 3 Mayis 2016 tarixinde arxivlesdirilib WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 3 4 5 Gunumuzde Turkiye Yahudileri 14 Eylul 2015 tarixinde arxivlesdirilib WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine Turkiye Hahambasiligi Kilyos Mezarligi 5 Haziran 2010 tarixinde arxivlesdirilib WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 Kilyos Mezarligi Gomuye Acildi 4 Agustos 2016 tarixinde arxivlesdirilib WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 3 Turkiye Sinagoglari Turkce Istanbul ISBN 978 9944 994 25 5 1 2 3 4 Synagogues south south of Golden Horn 2011 09 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Avrupa yakasindaki sinagoglar 2011 09 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 3 4 5 6 7 8 Arxivlenmis suret 2011 09 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine Beth Avraam Sinagogu 2013 11 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 3 4 Arxivlenmis suret 2011 09 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 3 Synagogues Princes Islands 2011 09 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine Etz ha Hayim Sinagogu 2014 01 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine Hesed Le Avraam Sinagogu Buyukada 2016 03 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 Karayim Kal Ha Kados Be Musta Bene Mikra Sinagogu 2013 05 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 Saar Asamayim Sinagogu acildi 2020 11 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 Balat Ahrida ve Yanbol Sinagogu gabaylari S Cukran ve N Taragano 2010 11 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine 1 2 Zulfaris Sinagogu Kal Kados Galata 2015 09 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine Turkiye Hahambasiligi Mezarliklar archive missing date tarixinde arxivlesdirilib WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine Mezarliklarimiz archive missing date tarixinde arxivlesdirilib WebCite Arxivlesdirilib 2012 12 15 at the Wayback Machine Xarici kecidler redakte nbsp Vikianbarda Istanbuldaki sinaqoqlarin siyahisi ile elaqeli mediafayllar var Turkiye Yehudi icmasinin Bas Hahamliginin resmi sayti turk Turk Yehudi icmasi ve Yehudi Medeniyyetini Tanitma layihesi resmi sayti Arxivlesdirilib 2010 08 24 at the Wayback Machine turk Turk yehudilerinin 500 il Veqfi Muzeyi turk Menbe https az wikipedia org w index php title Istanbuldaki sinaqoqlarin siyahisi amp oldid 7251169, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
