İran İslam İnqilabından (1979) bir müddət sonra Xomeyni, iqtidara gələr gəlməz Şah zamanındakı təhsil sistemini dəyişdirməyə çalışmışdır. İslahatlar əvvəlcə ibtidai məktəbə başlama yaşını 7-dən 6-a salmışdır. Daha sonra məktəblərdəki dərs kitablarını dəyişdirərək İslam inancına söykənən mövzulara yer verilmişdir. İslam dininin əxlaqı, ictimai quruluşu və ənənəsi ilə uyğun gəlməyən və ziddiyyət təşkil edən bütün mövzuları təhsil sistemindən çıxarılmışdır. Xomeyni, İranın təhsil sistemindəki dəyişikliyi etdikdən sonra yeni sistemlə əlaqədar dini mövzularda dərs deməkdən pedaqoqların hazırlanması üçün hərəkətə keçmişdir. Bu müddətdə Darvinin “Təkamül Nəzəriyyəsi” kimi Qərb qaynaqlı nəzəriyyələri tədris planılardan qaldırıb, yerinə İslam dinini təməl alan tədris planı hazırlanmasını təmin etmişdir. Xomeyni bunu reallaşdıra bilmək üçün 1980-ci ilin aprel ayında “Mədəni İnqilab Şurası”-nı meydana gətirmişdir. Bu şuranın təməl vəzifəsi, bütün təhsil proqramı və təhsillə əlaqədar problemləri araşdırmaq, İslam əsaslarına söykənən təhsil siyasəti və strategiyalarını meydana gətirmək, təhsilin bütün budaqlarını İran cəmiyyətinin istəyi və ehtiyacına görə hazırlamaq və inqilaba sadiq pedaqoqlar yetişdirməkdir.
İran təhsili universitetdən əvvəl dörd mərhələdə icra edilməkdədir. 1 il ibtidai məktəbə hazırlanma mərhələsidir. İbtidai məktəb 6 il və zəruridir. Orta məktəb 3, lisey 4 il davam etməkdədir. İnqilabla birlikdə bəhs edilən bu təhsil müddəti boyunca ictimai elmlər dərslərində “İslam Respublikası”-nın təməl ideologiyasına yer verilməyə başlanmışdır. Xüsusilə Sosiologiya, Fəlsəfə, Ədəbiyyat, Coğrafiya, Tarix və İqtisadiyyat dərslərinin bütünündə İslamiyyət və İslam dini ilə əlaqədar mövzulara toxunulmaqdadır. Xomeyninin təhsil siyasəti, Qərb ideologiyasından uzaq İslam mədəniyyətinə bağlı bir iranlılıq şəxsiyyəti meydana gətirmək üzərində dayanmaqdadır. İranda təhsil sistemindəki inkişaflara baxıldığında, təhsilin bütün mərhələlərində din dərslərinin təməl alındığı və din dərslərinin zəruri olduğu görülməkdədir. Hətta bir şagirdin yuxarı sinifə keçməsi üçün din dərsindən keçməsi şərtdir. Əks halda sinifdə qalacaq. Vətəndaşların təhsil səviyyələrini yüksəldilməsi və əməliyyatlarının icra edilməsi üçün də “Yerli Təhsil Şurası” adıyla rəsmi olaraq hökumətə bağlı təhsil idarələri qurulmuşdur. Bu şuralar din araşdırmaları, din təhsil mərkəzləri və dəyişik elmi və təhsillə əlaqədar vəqflərin fəaliyyətlərini izləməkdədir.
İran inqilabının ardından İranda ümumiyyətlə qadınların öyrədilməsi mövzusunda sanki bir durğunluq yaşanmaqdadır. Təhsil sahəsində qadın-kişi arasında bərabərlikdən bəhs etmək mümkün deyil. İranın inqilabdan sonrakı dövründə qadınların təhsil alma haqqını qismən məhdudlaşdırılmışdır. 1979-cu il İnqilabı ilə birlikdə İranda qadınların təhsili mövzusunda edilən dəyişikliklər dörd başlıq altında yekunlaşdırıla bilər:
1. Tətbiq baxımından İran İslami İnqilabından sonra bütün təhsil təşkilatlarında qızlar və oğlanlar ayrı məktəblərdə oxumağa başlamışdır. Yalnız kənd və uzaq universitetlər istisna olunmuşdur.
2. 1980-ci ildə məktəblərdə qız-oğlan ayrı-seçkiliyi pedaqoqlara da tətbiq olunmuşdur. Bu səbəbdən kişi müəllimlər oğlan məktəblərində, qadın müəllimlər də qız məktəblərində yalnız dərs deyə bilərlər. Ayrıca qadınların İran hökuməti tərəfindən yüksək təhsil almaları üçün xaricə göndərilməsi qadağan edildi. Yalnız evli olması şərtiylə yoldaşının təsdiqini alaraq qadın öz hesabına xaricdə yüksək təhsilini davam etdirə bilər.
3. İran hökumətinin qərarıyla tətbiq olunan qadınların bağlanması zəruriliyinə həm şagirdlər, həm də müəllimlərin hamısı riayət etmək məcburiyyətindədir. İranda qız uşaqlarının 6 yaşından etibarən bağlanması zəruridir. Hətta 1980-1981 təhsil ilində İran Təhsil Nazirliyinin qərarına görə, nazirlikdə çalışanlarla bərabər bütün şagird və müəllimlərin geydikləri bütün paltarların qara rəngli olmasını zəruri qılınmışdır.
4. Xomeyninin inqilabdan sonra təhsil sistemində etdiyi islahatların son ayağı isə ibtidai məktəb, orta məktəb və lisey dərs kitablarındakı mövzuların da qızlara və oğlanlara görə ayrılmasıdır. Oğlanlara peşə mövzularında təhsil verilməsini nəzərdə tutularkən, qızlara da əlişləri, tibb bacısı və müəllim olmalarına istiqamətli təşviq edici mövzular oxudulmuşdur.
Qadınların İran təhsil sistemindəki yerinə nəzər yetirəndə Xomeyni inqilabından sonra onlarla ikinci sinif kimi rəftar olunduqlarını düşünürəm. Yuxarıda da ifadə edildiyi kimi bir qadının təhsil məqsədiylə xaricə çıxması bilvasitə olaraq maneə törədilməkdədir. Bu baxımdan qiymətləndirildiyində İran, İslam şəriəti üzərindən qadın haqlarını bir düstur hesab etməkdədir.
İranda ali təhsil müəssisələri
İranda ali məktəb məzunları
İranın paytaxtı Tehran — Orta Asiyada əsas elm-təhsil mərkəzi sayılır. Tehranda ilk ali təhsil müəssisəsi - Darülfünun 1851-ci ildə yaranıb. Tehran universitetinin əsası isə 1933-cü ildə qoyulub. Bu, İranın ilk dövlət universiteti və ölkədə ən böyük universitetdir. Şəhərdə 50-yə yaxın ali təhsil müəssisəsi vardır.
İranın Tərbiyət Müdərris Universiteti 20- dən çox elmi institutu və 15- dən çox elmi araşdırma və tədqiqat mərkəzi var. Müxtəlif elmi labaratoriyalarla təchiz olunmuşdur.Universitet İran İslam Respublikası Universitetləri arasında ində Tehran universitetindən sonra ikinci elmi rütbəyə malikdir. 2012-ci ildə Scopus elmi- araşdırma müəssisəsinin versiyi məlumata görə Asiya universitetləri arasında 3-cü rütbədə dayanır. Liden universitetinin 2013-cü ildə verdiyi məlumata görə Ümumdünya universitetləri arasında 423-cü yerdə dayanır. TMU-nin kitabxanası nəinki universitetin bəlkə Tehran şəhərinin böyük və sayılıb- seçilən kitabxanasına malikdir.
40 000 tələbənin təhsil aldığı Beynəlxalq Əl-Mustafa Universiteti dini maarifləndirmə, xüsusilə İslam elmlərinə əsaslanan beynəlxalq universitetdir. 1979- cü ildə təsis edilmişdir. Bu universitet son peyğəmbər Həzrət Məhəmməd Mustafa salavatullahin adini daşıyır. Universitetdə əsasən humanitar ixtisaslı dərslər keçirilir. Bu ixtisaslardan fiqh, İslam tarixi, irfan, fəlsəfə, epistemologiya, İslam kəlamı, Quran elmləri, şiəşünaslıq, İslam maarifi və mədəniyyəti, iqtisadiyyat, hüquq, Fars dili və ədəbiyyatı, Ərəb dili və ədəbiyyatı, İngilis dili və ədəbiyyatı, İslam fəlsəfəsi tarixi, Sivilizasiyalar tarixi və s. ixtisasları misal göstərmək olar. Bu günədək Beynəlxalq Əl-Mustafa Universiteti 10000-dən artıq kitab və dərs vəsaitini fars, ərəb, azərbaycan, ingilis və müxtəlif dillərə tərcümə etmişdir. Bunlardan əlavə Universitetdə müxtəlif gəzintilər, olimpiadalar və müxtəlif elmi və mədəni məşğələlər, idman sahəsində yarışlar həyata keçirilir.
19 000 tələbənin təhsil aldığı Təbriz Universiteti 1947-ci ildə Cənubi Azərbaycan milli hökuməti qurulandan sonra, baş nazir Seyid Cəfər Pişəvərinin fərmanı ilə 12 iyunda Təbrizdə ilk universitet təsis olunmuşdur. Milli hökumətin süqutundan sonra Azərbaycan Universiteti bir neçə il fəaliyyətini dayandırmalı oldu. Yenidən fəaliyyətə başladıqda isə universitetin adı Daneşqah-e Azərabadeqana dəyişdirildi. İranda islam inqilabının qələbəsindən sonra universitet 5 il müddətinə bir daha fəaliyyətini dayandırdı və fəaliyyətə başladıqda Daneşqah-e Təbriz (Təbriz Universiteti) adlandırıldı.
Şərqi Azərbaycan ostanınınMarağa şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi olan Marağa Universiteti 1987-ci ildən fəaliyyət göstərir. Universitetdə Azərbaycanşünaslıq Dərnəyi fəaliyyət göstərir. Dərnək türk dili və ədəbiyyatının tədris edilməsi ilə bağlı xeyli cəhd göstərmiş, universitetin Mədəniyyət Şurasına çoxlu məktublar göndərmişdir. Nəhayət, dərnəyin müraciəti Mədəniyyət Şurasından Universitetin Təhsil Şurasına, oradan isə Elm, Təhqiqat və Texnologiya Nazirliyinə çatdırılıb. Sonra müraciətin cavablandırılması üzrə prosedur yenidən Universitetin Qərarçıxarma Şurasına tapşırılıb. Şura isə tələbələrin ardıcıl müraciətlərini nəzərə alaraq müraciəti dəyərləndirib və bu barədə 2016-cı ildə müsbət qərar çıxarıb.
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
İslam İnqilabından sonra İranda təhsil
Beynəlxalq Əl-Mustafa Universitetinin rəsmi veb səhifəsi
↑ Marağa universitetində türk dili və ədəbiyyatının tədris olunacağına dair qərar qəbul olunub. dak.az, 22.06.2016 (azərb.)
Avqust 04, 2021
iranda, təhsil, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni, v. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Iranda tehsil Iran Islam Respublikasinda tehsil Iranda mektebTarixi RedakteIran Islam Inqilabindan 1979 bir muddet sonra Xomeyni iqtidara geler gelmez Sah zamanindaki tehsil sistemini deyisdirmeye calismisdir Islahatlar evvelce ibtidai mektebe baslama yasini 7 den 6 a salmisdir Daha sonra mekteblerdeki ders kitablarini deyisdirerek Islam inancina soykenen movzulara yer verilmisdir Islam dininin exlaqi ictimai qurulusu ve enenesi ile uygun gelmeyen ve ziddiyyet teskil eden butun movzulari tehsil sisteminden cixarilmisdir Xomeyni Iranin tehsil sistemindeki deyisikliyi etdikden sonra yeni sistemle elaqedar dini movzularda ders demekden pedaqoqlarin hazirlanmasi ucun herekete kecmisdir Bu muddetde Darvinin Tekamul Nezeriyyesi kimi Qerb qaynaqli nezeriyyeleri tedris planilardan qaldirib yerine Islam dinini temel alan tedris plani hazirlanmasini temin etmisdir Xomeyni bunu reallasdira bilmek ucun 1980 ci ilin aprel ayinda Medeni Inqilab Surasi ni meydana getirmisdir Bu suranin temel vezifesi butun tehsil proqrami ve tehsille elaqedar problemleri arasdirmaq Islam esaslarina soykenen tehsil siyaseti ve strategiyalarini meydana getirmek tehsilin butun budaqlarini Iran cemiyyetinin isteyi ve ehtiyacina gore hazirlamaq ve inqilaba sadiq pedaqoqlar yetisdirmekdir Iran tehsili universitetden evvel dord merhelede icra edilmekdedir 1 il ibtidai mektebe hazirlanma merhelesidir Ibtidai mekteb 6 il ve zeruridir Orta mekteb 3 lisey 4 il davam etmekdedir Inqilabla birlikde behs edilen bu tehsil muddeti boyunca ictimai elmler derslerinde Islam Respublikasi nin temel ideologiyasina yer verilmeye baslanmisdir Xususile Sosiologiya Felsefe Edebiyyat Cografiya Tarix ve Iqtisadiyyat derslerinin butununde Islamiyyet ve Islam dini ile elaqedar movzulara toxunulmaqdadir Xomeyninin tehsil siyaseti Qerb ideologiyasindan uzaq Islam medeniyyetine bagli bir iranliliq sexsiyyeti meydana getirmek uzerinde dayanmaqdadir Iranda tehsil sistemindeki inkisaflara baxildiginda tehsilin butun merhelelerinde din derslerinin temel alindigi ve din derslerinin zeruri oldugu gorulmekdedir Hetta bir sagirdin yuxari sinife kecmesi ucun din dersinden kecmesi sertdir Eks halda sinifde qalacaq Vetendaslarin tehsil seviyyelerini yukseldilmesi ve emeliyyatlarinin icra edilmesi ucun de Yerli Tehsil Surasi adiyla resmi olaraq hokumete bagli tehsil idareleri qurulmusdur Bu suralar din arasdirmalari din tehsil merkezleri ve deyisik elmi ve tehsille elaqedar veqflerin fealiyyetlerini izlemekdedir Iran inqilabinin ardindan Iranda umumiyyetle qadinlarin oyredilmesi movzusunda sanki bir durgunluq yasanmaqdadir Tehsil sahesinde qadin kisi arasinda beraberlikden behs etmek mumkun deyil Iranin inqilabdan sonraki dovrunde qadinlarin tehsil alma haqqini qismen mehdudlasdirilmisdir 1979 cu il Inqilabi ile birlikde Iranda qadinlarin tehsili movzusunda edilen deyisiklikler dord basliq altinda yekunlasdirila biler 1 Tetbiq baximindan Iran Islami Inqilabindan sonra butun tehsil teskilatlarinda qizlar ve oglanlar ayri mekteblerde oxumaga baslamisdir Yalniz kend ve uzaq universitetler istisna olunmusdur 2 1980 ci ilde mekteblerde qiz oglan ayri seckiliyi pedaqoqlara da tetbiq olunmusdur Bu sebebden kisi muellimler oglan mekteblerinde qadin muellimler de qiz mekteblerinde yalniz ders deye bilerler Ayrica qadinlarin Iran hokumeti terefinden yuksek tehsil almalari ucun xarice gonderilmesi qadagan edildi Yalniz evli olmasi sertiyle yoldasinin tesdiqini alaraq qadin oz hesabina xaricde yuksek tehsilini davam etdire biler 3 Iran hokumetinin qerariyla tetbiq olunan qadinlarin baglanmasi zeruriliyine hem sagirdler hem de muellimlerin hamisi riayet etmek mecburiyyetindedir Iranda qiz usaqlarinin 6 yasindan etibaren baglanmasi zeruridir Hetta 1980 1981 tehsil ilinde Iran Tehsil Nazirliyinin qerarina gore nazirlikde calisanlarla beraber butun sagird ve muellimlerin geydikleri butun paltarlarin qara rengli olmasini zeruri qilinmisdir 4 Xomeyninin inqilabdan sonra tehsil sisteminde etdiyi islahatlarin son ayagi ise ibtidai mekteb orta mekteb ve lisey ders kitablarindaki movzularin da qizlara ve oglanlara gore ayrilmasidir Oglanlara pese movzularinda tehsil verilmesini nezerde tutularken qizlara da elisleri tibb bacisi ve muellim olmalarina istiqametli tesviq edici movzular oxudulmusdur Qadinlarin Iran tehsil sistemindeki yerine nezer yetirende Xomeyni inqilabindan sonra onlarla ikinci sinif kimi reftar olunduqlarini dusunurem Yuxarida da ifade edildiyi kimi bir qadinin tehsil meqsediyle xarice cixmasi bilvasite olaraq manee toredilmekdedir Bu baximdan qiymetlendirildiyinde Iran Islam serieti uzerinden qadin haqlarini bir dustur hesab etmekdedir 1 Iranda ali tehsil muessiseleri Redakte Iranda ali mekteb mezunlari Iranin paytaxti Tehran Orta Asiyada esas elm tehsil merkezi sayilir Tehranda ilk ali tehsil muessisesi Darulfunun 1851 ci ilde yaranib Tehran universitetinin esasi ise 1933 cu ilde qoyulub Bu Iranin ilk dovlet universiteti ve olkede en boyuk universitetdir Seherde 50 ye yaxin ali tehsil muessisesi vardir Iranin Terbiyet Muderris Universiteti 20 den cox elmi institutu ve 15 den cox elmi arasdirma ve tedqiqat merkezi var Muxtelif elmi labaratoriyalarla techiz olunmusdur Universitet Iran Islam Respublikasi Universitetleri arasinda inde Tehran universitetinden sonra ikinci elmi rutbeye malikdir 2012 ci ilde Scopus elmi arasdirma muessisesinin versiyi melumata gore Asiya universitetleri arasinda 3 cu rutbede dayanir Liden universitetinin 2013 cu ilde verdiyi melumata gore Umumdunya universitetleri arasinda 423 cu yerde dayanir TMU nin kitabxanasi neinki universitetin belke Tehran seherinin boyuk ve sayilib secilen kitabxanasina malikdir 40 000 telebenin tehsil aldigi Beynelxalq El Mustafa Universiteti dini maariflendirme xususile Islam elmlerine esaslanan beynelxalq universitetdir 1979 cu ilde tesis edilmisdir Bu universitet son peygember Hezret Mehemmed Mustafa salavatullahin adini dasiyir 2 Universitetde esasen humanitar ixtisasli dersler kecirilir Bu ixtisaslardan fiqh Islam tarixi irfan felsefe epistemologiya Islam kelami Quran elmleri siesunasliq Islam maarifi ve medeniyyeti iqtisadiyyat huquq Fars dili ve edebiyyati Ereb dili ve edebiyyati Ingilis dili ve edebiyyati Islam felsefesi tarixi Sivilizasiyalar tarixi ve s ixtisaslari misal gostermek olar Bu gunedek Beynelxalq El Mustafa Universiteti 10000 den artiq kitab ve ders vesaitini fars ereb azerbaycan ingilis ve muxtelif dillere tercume etmisdir Bunlardan elave Universitetde muxtelif gezintiler olimpiadalar ve muxtelif elmi ve medeni mesgeleler idman sahesinde yarislar heyata kecirilir 19 000 telebenin tehsil aldigi Tebriz Universiteti 1947 ci ilde Cenubi Azerbaycan milli hokumeti qurulandan sonra bas nazir Seyid Cefer Piseverinin fermani ile 12 iyunda Tebrizde ilk universitet tesis olunmusdur Milli hokumetin suqutundan sonra Azerbaycan Universiteti bir nece il fealiyyetini dayandirmali oldu Yeniden fealiyyete basladiqda ise universitetin adi Danesqah e Azerabadeqana deyisdirildi Iranda islam inqilabinin qelebesinden sonra universitet 5 il muddetine bir daha fealiyyetini dayandirdi ve fealiyyete basladiqda Danesqah e Tebriz Tebriz Universiteti adlandirildi Serqi Azerbaycan ostaninin Maraga seherinde yerlesen ali tehsil muessisesi olan Maraga Universiteti 1987 ci ilden fealiyyet gosterir Universitetde Azerbaycansunasliq Derneyi fealiyyet gosterir Dernek turk dili ve edebiyyatinin tedris edilmesi ile bagli xeyli cehd gostermis universitetin Medeniyyet Surasina coxlu mektublar gondermisdir 3 Nehayet derneyin muracieti Medeniyyet Surasindan Universitetin Tehsil Surasina oradan ise Elm Tehqiqat ve Texnologiya Nazirliyine catdirilib 3 Sonra muracietin cavablandirilmasi uzre prosedur yeniden Universitetin Qerarcixarma Surasina tapsirilib 3 Sura ise telebelerin ardicil muracietlerini nezere alaraq muracieti deyerlendirib ve bu barede 2016 ci ilde musbet qerar cixarib 3 Bununla yanasi Iranda Mofid Universiteti Sehend Texniki Universiteti Serif Texnologiya Universiteti ve s kimi nufuzlu ali tehsil muessiseleri vardir Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Islam Inqilabindan sonra Iranda tehsil Beynelxalq El Mustafa Universitetinin resmi veb sehifesi 1 2 3 4 Maraga universitetinde turk dili ve edebiyyatinin tedris olunacagina dair qerar qebul olunub dak az 22 06 2016 azerb Menbe https az wikipedia org w index php title Iranda tehsil amp oldid 5927034, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
_resize.JPG.html){kind=link}