Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
| İran yasəməni | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
| XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
| ||||
Ümumi yayılması
Qafqazda (Ermənistan) təbii arealı vardır.
Azərbaycanda yayılması
Zəngilanda (Mülk, Daştun kəndləri) və Had-rutda təbii halda yayılmışdır.
Statusu
Azərbaycanın nadir bitki növüdür. CR B1ab(i,ii,iii,iv).
Bitdiyi yer
Enliyarpaqlı meşələrin kənarında rast gəlinir.
Təbii ehtiyatı
Arealı geniş deyildir.
Becərilməsi
Azərbaycanda təbii ehtiyatı məlum səbəblərdən dəqiq təyin edilməmişdir.
Bioloji xüsusiyyətləri
Iran yasəməninin hündürlüyü birdən iki metrədək olan, şaxələnmiş budaqlı koldur. Cavan budaqları zəif tükcüklüdür. Daha iri budaqları boz və ya qonur rəngli, sallaq, nazikdir. Yarpaqları dərivari, hamar, bütöv, uzunluğu 2-4 sm-dir. Xırda yarpaqları enli-lansetvari və ya ensiz-oval formalı, eni 1 sm-ədək, bünövrəsində daralmış, yuxarısında ucu bizdir. Çiçək qrupları çoxləçəkli olub, yuxarı yan tumurcuqlardan inkişaf edir. Uzunluğu 5-10 sm, eni 5-7,5 sm, yumurtavari, şaxələnmiş nazik oxludur. Yan çiçək qrupları budaqlardan qısadır. Çiçəkləri ağ-bə¬növ¬şəyi və ya ağ rəngli, ətirlidir. Kasacığın uzunluğu təxminən 2 mm, meyvələrində iki hissəyə bölünmüşdür. Kasacığı hissələri enli-üçküncdür. Çiçək tacının borucuğu silindrik və ya zəif qıfşəkilli, uzunluğu təxminən 1 sm, çiçək tacının hissələri enli-oval və ya oval-lansetvari formalı, ucu bizdir. Meyvəsi-dörd hissəli, uclarında ensiz qanadlı, uzunluğu 1 sm-dək, diametri 0,3 sm, tünd narıncı, yuxarı hissəsində küt və ya bəzən bizdir. İran yasəməninin çiçəkləməsi mayda başlayır və iyuna qədər davam edir. İyulda-avqustda meyvə verir.
Çoxalması
Generativ və vegetativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi
Mədəni halda Nəbatat bağlarında park və bağlarda becərilir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri
Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Zəruri qoruma tədbirləri
Azərbaycanın Qırmızı Kitabı”na daxil edilməsi zəruridir.
Məlumat mənbələri
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
http://dendrologiya.az/?page_id=112 2019-11-17 at the Wayback Machine
Ədəbiyyat
- Деревья и кустарники. СССР. т. 5. 1960;
- Флора Азербайджана т.7. 1957;
- Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970;
- Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl kitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; *Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz Iran yasemeniElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSeklin VikiAnbarda axtarisiUmumi yayilmasiQafqazda Ermenistan tebii areali vardir Azerbaycanda yayilmasiZengilanda Mulk Dastun kendleri ve Had rutda tebii halda yayilmisdir StatusuAzerbaycanin nadir bitki novudur CR B1ab i ii iii iv Bitdiyi yerEnliyarpaqli meselerin kenarinda rast gelinir Tebii ehtiyatiAreali genis deyildir BecerilmesiAzerbaycanda tebii ehtiyati melum sebeblerden deqiq teyin edilmemisdir Bioloji xususiyyetleriIran yasemeninin hundurluyu birden iki metredek olan saxelenmis budaqli koldur Cavan budaqlari zeif tukcukludur Daha iri budaqlari boz ve ya qonur rengli sallaq nazikdir Yarpaqlari derivari hamar butov uzunlugu 2 4 sm dir Xirda yarpaqlari enli lansetvari ve ya ensiz oval formali eni 1 sm edek bunovresinde daralmis yuxarisinda ucu bizdir Cicek qruplari coxlecekli olub yuxari yan tumurcuqlardan inkisaf edir Uzunlugu 5 10 sm eni 5 7 5 sm yumurtavari saxelenmis nazik oxludur Yan cicek qruplari budaqlardan qisadir Cicekleri ag be nov seyi ve ya ag rengli etirlidir Kasacigin uzunlugu texminen 2 mm meyvelerinde iki hisseye bolunmusdur Kasacigi hisseleri enli uckuncdur Cicek tacinin borucugu silindrik ve ya zeif qifsekilli uzunlugu texminen 1 sm cicek tacinin hisseleri enli oval ve ya oval lansetvari formali ucu bizdir Meyvesi dord hisseli uclarinda ensiz qanadli uzunlugu 1 sm dek diametri 0 3 sm tund narinci yuxari hissesinde kut ve ya bezen bizdir Iran yasemeninin ciceklemesi mayda baslayir ve iyuna qeder davam edir Iyulda avqustda meyve verir CoxalmasiGenerativ ve vegetativ yolla coxalir Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleriBaslica olaraq insan fealiyyetidir BecerilmesiMedeni halda Nebatat baglarinda park ve baglarda becerilir Qebul edilmis qoruma tedbirleriQebul edilmis qoruma tedbiri yoxdur Zeruri qoruma tedbirleriAzerbaycanin Qirmizi Kitabi na daxil edilmesi zeruridir Melumat menbeleriTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh http dendrologiya az page id 112 2019 11 17 at the Wayback MachineEdebiyyatDerevya i kustarniki SSSR t 5 1960 Flora Azerbajdzhana t 7 1957 Azerbaycanin agac ve kollari III cild 1970 Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil kitablari na tovsiye olunan bitki ve bitki formasiyalari 1996 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008