fbpx
Wikipedia

İkinci ingilis-maratha müharibəsi

İkinci ingilis-maratha müharibəsi (1802-1805) - Böyük Britaniyanın Ost-Hind kompaniyası ilə Maratha Konfederasiyası arasında baş vermiş ikinci müharibə.

İkinci ingilis-maratha müharibəsi

Asai döyüşü
Tarix 1802-1805
Nəticəsi

İngilis qoşunları maratha knyazlarını xalqdan və müttəfiqlərdən təcrid etməklə

təkbətək məğlub etməyə müvəffəq oldular
Münaqişə tərəfləri

Böyük Britaniyanın Ost-Hind kompaniyası

Maratha İmperiyası

Komandan(lar)

Artur Velesli
Cerard Leyk
Ceyms Stivenson

Daulat Rao Şinde
Raquji Bonşle
Piyer Perron

Tərəflərin qüvvəsi

Avropalılardan ibarət 4 alay süvari
yerlilərdən ibarət 8 alay süvari
ingilislərdən ibarət 2 alay piyada
17 artileriya

Şok piyada qüvvələri

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Müharibənin arxaplanı

1799-1800-cü ildə maysurların devrilməsindən sonra marathalar ingilislərin nəzarətindən kənarda qalan yeganə güc idi. Hindistanda vətəndaş həmrəyliyini pozan Ost-Hind kompaniyası marathalar arasında nifaq salır, milli qırğınlar törədirdi. Nəhayət, Peşvə ilə bağlanan müqaviləyə əsasən Kompaniya marathaların xarici siyasətini öz nəzarətinə aldı. Bu müqaviləyə əsasən ingilislərin böyük bir hərbi dəstəsi Peşvənin ərazisinin keşiyini çəkməli idi. Bunun müqabilində ümumi vergi məbləği 2 milyon 600 min rupi təşkil edir və mahallar Kompaniyanın ixtiyarına keçirdi. Eyni zamanda marathaların hərəkat birliyini zəiflətməyə çalışan müstəmləkəçilər həmin müqaviləyə konfederasiyanın ləğv edilməsi haqqında maddə daxil etməyə müvəffəq oldular.

Müharibənin gedişi

1802-ci ildə bağlanmış müqavilənin qeyri-bərabər xarakterdə olması ən iri maratha knyazlıqlarının, o cümlədən İndorun və Qvaliorun müqavimətinə səbəb oldu. Beləliklə, uzun sürən ingilis-maratha müharibələri başlandı. İngilislərin planına əsasən Velesli Dəkkən yaylasını, Leyk Doab və Dehlini tutmalı, Povel isə Bundelkxanda daxil olmalı idi. Bu əməliyyatlar yerinə yetirilən zaman ingilislərin 53 mindən çox köməkçi piyada dəstələri isə ehtiyatda gözləməli idi. 1803-cü ilin sentyabr ayında Rao Şindenin dəstələri Dehlidə Leykin, Asai döyüşündə isə Veleslinin qoşunları tərəfindən məğlubiyyətə uğradı. 1803-cü ilin noyabr ayında Şindenin başqa bir qoşunu da general Leyk tərəfindən məğlub edildi. 29 noyabrda Velesli Arqaun yaxınlığında Bxonsle üzərində qələbə çaldı. 1802-1805-ci illərdə ikinci ingilis-maratha müharibəsində ingilis qoşunları maratha knyazlarını xalqdan və müttəfiqlərdən təcrid etməklə təkbətək məğlub etməyə müvəffəq oldular.

Müharibənin nəticəsi

İngilislərlə marathlar arasında ardıcıl olaraq 3 müqavilə bağlandı:

  • 17 dekabr 1803-cü ildə Raquji Bxonsle ilə Deagon sülhü
  • 30 dekabr 1903-cü ildə Daulat Rao Şinde ilə Suryi-Anjanqon sülhü
  • 24 dekabr 1805-ci ildə Rayqxat sülhü

Bağlanmış müqavilələrə əsasən Qərbi, Mərkəzi və Şimali Hindistanda bir çox yerlər Kompaniyanın ixtiyarına keçdi. Moğol imperiyasının paytaxtı Dehli şəhəri də işğal edildi. Kompaniyanın ağalığını qanuniləşdirmək üçün ingilislər Böyük Moğol sülaləsini qeyri-səmimim bərpa edib bildirdilər ki, Ost-Hind kompaniyası ölkəni bu sülalənin tapşırığı ilə idarə edir. Bununla da ingilislər işğala bəraət qazandırırdılar.

İstinadlar

  1. Naravane, M.S. (2014). Battles of the Honorourable East India Company. A.P.H. Publishing Corporation. 65–66. ISBN 9788131300343.
  2. Cooper, Randolf G. S. (2003). The Anglo-Maratha Campaigns and the Contest for India: The Struggle for Control of the South Asian Military Economy. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-82444-3. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2011.

ikinci, ingilis, maratha, müharibəsi, 1802, 1805, böyük, britaniyanın, hind, kompaniyası, ilə, maratha, konfederasiyası, arasında, baş, vermiş, ikinci, müharibə, asai, döyüşütarix, 1802, 1805nəticəsi, ingilis, qoşunları, maratha, knyazlarını, xalqdan, müttəfiq. Ikinci ingilis maratha muharibesi 1802 1805 Boyuk Britaniyanin Ost Hind kompaniyasi ile Maratha Konfederasiyasi arasinda bas vermis ikinci muharibe 1 Ikinci ingilis maratha muharibesiAsai doyusuTarix 1802 1805Neticesi Ingilis qosunlari maratha knyazlarini xalqdan ve muttefiqlerden tecrid etmekle tekbetek meglub etmeye muveffeq oldularMunaqise terefleriBoyuk Britaniyanin Ost Hind kompaniyasi Maratha ImperiyasiKomandan lar Artur VelesliCerard LeykCeyms Stivenson Daulat Rao SindeRaquji BonslePiyer PerronTereflerin quvvesiAvropalilardan ibaret 4 alay suvari yerlilerden ibaret 8 alay suvari ingilislerden ibaret 2 alay piyada 17 artileriya Sok piyada quvveleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Muharibenin arxaplani 2 Muharibenin gedisi 3 Muharibenin neticesi 4 IstinadlarMuharibenin arxaplani Redakte1799 1800 cu ilde maysurlarin devrilmesinden sonra marathalar ingilislerin nezaretinden kenarda qalan yegane guc idi Hindistanda vetendas hemreyliyini pozan Ost Hind kompaniyasi marathalar arasinda nifaq salir milli qirginlar toredirdi Nehayet Pesve ile baglanan muqavileye esasen Kompaniya marathalarin xarici siyasetini oz nezaretine aldi Bu muqavileye esasen ingilislerin boyuk bir herbi destesi Pesvenin erazisinin kesiyini cekmeli idi Bunun muqabilinde umumi vergi meblegi 2 milyon 600 min rupi teskil edir ve mahallar Kompaniyanin ixtiyarina kecirdi Eyni zamanda marathalarin herekat birliyini zeifletmeye calisan mustemlekeciler hemin muqavileye konfederasiyanin legv edilmesi haqqinda madde daxil etmeye muveffeq oldular Muharibenin gedisi Redakte1802 ci ilde baglanmis muqavilenin qeyri beraber xarakterde olmasi en iri maratha knyazliqlarinin o cumleden Indorun ve Qvaliorun muqavimetine sebeb oldu Belelikle uzun suren ingilis maratha muharibeleri baslandi Ingilislerin planina esasen Velesli Dekken yaylasini Leyk Doab ve Dehlini tutmali Povel ise Bundelkxanda daxil olmali idi Bu emeliyyatlar yerine yetirilen zaman ingilislerin 53 minden cox komekci piyada desteleri ise ehtiyatda gozlemeli idi 1803 cu ilin sentyabr ayinda Rao Sindenin desteleri Dehlide Leykin Asai doyusunde ise Veleslinin qosunlari terefinden meglubiyyete ugradi 1803 cu ilin noyabr ayinda Sindenin basqa bir qosunu da general Leyk terefinden meglub edildi 29 noyabrda Velesli Arqaun yaxinliginda Bxonsle uzerinde qelebe caldi 1802 1805 ci illerde ikinci ingilis maratha muharibesinde ingilis qosunlari maratha knyazlarini xalqdan ve muttefiqlerden tecrid etmekle tekbetek meglub etmeye muveffeq oldular Muharibenin neticesi RedakteIngilislerle marathlar arasinda ardicil olaraq 3 muqavile baglandi 17 dekabr 1803 cu ilde Raquji Bxonsle ile Deagon sulhu 30 dekabr 1903 cu ilde Daulat Rao Sinde ile Suryi Anjanqon sulhu 24 dekabr 1805 ci ilde Rayqxat sulhu 2 Baglanmis muqavilelere esasen Qerbi Merkezi ve Simali Hindistanda bir cox yerler Kompaniyanin ixtiyarina kecdi Mogol imperiyasinin paytaxti Dehli seheri de isgal edildi Kompaniyanin agaligini qanunilesdirmek ucun ingilisler Boyuk Mogol sulalesini qeyri semimim berpa edib bildirdiler ki Ost Hind kompaniyasi olkeni bu sulalenin tapsirigi ile idare edir Bununla da ingilisler isgala beraet qazandirirdilar Istinadlar Redakte Naravane M S 2014 Battles of the Honorourable East India Company A P H Publishing Corporation 65 66 ISBN 9788131300343 Cooper Randolf G S 2003 The Anglo Maratha Campaigns and the Contest for India The Struggle for Control of the South Asian Military Economy Cambridge UK Cambridge University Press ISBN 0 521 82444 3 Istifade tarixi 22 sentyabr 2011 Menbe https az wikipedia org w index php title Ikinci ingilis maratha muharibesi amp oldid 6076848, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.