Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Əbu Ömər Cəmaləddin Yusif ibn Abdillah ibn Məhəmməd ibn Əbdilbərr ən-Nəməri (ərəb. ابن عبد البر; 29 noyabr 978[…], Kordova, Əndəlüs – 4 fevral 1071[…]) — Əndəlüslü mühəddis, hədis tənqidçisi, ədib, tarixçi və Maliki fəqihi.
| İbn Əbdülbər | |
|---|---|
| ərəb. ابن عبد البر | |
 | |
| Doğum tarixi | 29 noyabr 978[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 4 fevral 1071[…](92 yaşında) |
| Elm sahələri | genealogiya |
| Tanınmış yetirməsi | İbn Həzm |
Bioqrafiyası
Hicri 368-ci (noyabr 978) ildə Qurtubədə (indiki Kordova) doğulub. Babalarından Nəmir ibn Qasitə nisbətlə "İbn Əbdülbər ən-Nəməri" şəkildə də adlandırılıb. Babası Məhəmməd dövrünün tanınmış sufisi, atası Abdullah isə Qurtubənin ən qabaqcıl qiraət, təfsir, fiqh və hədis alimi olub. İbn Əbdülbər ilk təhsilini aldığı vaxtlarda Abbas ibn Əsbağ əl-Həmədani və Əbdürrəhman ibn Əban kimi alimlərdən faydalanıb. Daha sonra təfsir, fiqh, hədis, cədəl və sirət təhsil alıb. Təxminən 100-ü Əndəlüslü olmaqla 107 alimdən icazət (diplom) alıb. Əbül-Qasım ibnüd-Dəbbağ, İbn Battal əl-Batalyəvsi, Əbdülvaris ibn Süfyan, Əhməd ibn Qasım əl-Bəzzar, Əbu Ömər Əhməd ibn Abdullah əl-Baci, Əbu Ömər Əhməd ibn Əbdülməlik əl-İşbili və İbnül-Fəradi onun dərs aldığı müəllimləridir. Başda Əbu Əli əl-Qəssani ilə İbn Həzm olmaqla Məhəmməd ibn Fütuh əl-Humeydi və Əbdürrəhman ibn. Əttab kimi tanınmış şəxslər ona tələbəlik etmişlər. İbn Həzm, onun həmyaşıdı və eyni müəllimlərin tələbələri olmalarına baxmayaraq, hədis elmini ondan öyrənmiş və bəzən səmə (eşitmə), bəzən icazət yolu ilə ondan hədis rəvayət etmişdir.
İbn Əbdülbər müxtəlif ölkə və coğrafiyalardan gələn tələbələri sayəsində gedə bilmədiyi mərkəzlərin elmindən də istifadə etmək şansını əldə etmişdir: Misirdən Əbdülqəni əl-Əzdi ilə Əbu Məhəmməd ibn ən-Nəhhas, Məkkədən Əbu Zər əl-Hərəvi, Qayrəvandan Əbu Nəsr əd-Davudi kimi alimlərdən icazət almışdır. Əbu Davudun "əs-Sünən"inə sadəcə iki ravi vasitəsilə ali isnada yiyələnən İbn Əbdülbər, Malikin "Muvatta"sına "əs-sənədül-Əndəlüsi" adlı Əbdülvaris ibn Süfyan – Qasım ibn Əsbağ – Məhəmməd ibn Vəddah – Yəhya ibn Yəhya sənədi vasitəsilə yiyələnmişdir. İslam elmləri ilə bərabər coğrafiya, tibb, cəbr, astrologiya kimi sahələrdə də tədqiqatlar həyata keçirmiş, icazət vasitəsilə rəvayət haqqı əldə etdiyi bir çox əsəri tələbələrinə tədris etmişdir. İbn Xeyr əl-İşbili "Fəhrəsə"sində onun rəvayət etdiyi əsərlərin bir kitabxana qədər olduğunu qeyd etmişdir.
İbn Əbdülbər həm hörmətli nəslə mənsub olması, həm də dəyərli əsərlər qələmə alması sayəsində böyük şöhrət sahibi olmuşdur. Onun bu şöhrətindən bəhrələnmək istəyən dövrünün dövlət rəhbərləri onu öz saraylarına dəvət etmişlər. Amirilərdən Mücahid, Əftasi əmiri Məhəmməd əl-Müzəffər onun elm məclislərində iştirak etmiş dövlət adamlarıdır.
İbn Əbdülbər, əvvəlcə Mücahid əl-Amirinin hakimiyyəti altında olan Dəniyəyə (indiki Denia) gedərək qiraətlə bağlı əsərlər yazmış, daha sonra onun ölümündən sonra Məhəmməd əl-Müzəffərin hakimiyyəti altında olan Batalyevsə (Badaxos) getmiş və əmir tərəfindən Üşbunə (Lissabon) və Şəntərində (Santaren) qazılıq vəzifələrin çalışmışdır. "əl-Kafi" adlı əsəri ilə "Bəhcətül-məcalis"i burada qələmə almışdır. Əndəlüsdə siyasi-hərbi vəziyyət mürəkkəbləşdiyindən Bələnsiyəyə (Valensiya) qayıdaraq Amirilərdən Əbdüləziz ibn Əbdürrəhman əl-Mansurun himayəsində dərs deməyə başlamışdır. Əbdüləzizin ölümündən sonra Şatibəyə (Xativa) gedib, ömrünün son on ilini evinin "bostanu-İbn Əbdilbər" adlanan bağçasında müəllimlik və müəlliflik edərək keçirmişdir. Hicri 463-cü də (fevral 1071) burada da vəfat etmişdir.
Əsərləri
İbn Əbdülbər hədis, fiqh, tarix, təbəqat, ədəbiyyat və əxlaq sahələrində kitablar qələmə almışdır: ət-Təmhid limə fil-Muvatta minəl-məani vəl-əsanid, əd-Dürər fixtisaril-məğazi vəs-siyər, Bəhcətül-məcalis və ünsül-mücalis və şahzüz-zahini vəl-hacis, Muxtərat minəş-şir vən-nəsr və s.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- varios autores Ibn Abd al-Barr // Diccionario biográfico español (isp.). Real Academia de la Historia, 2011.
- Swartz A. Yūsuf ibn ʻAbd Allāh Ibn ʻAbd al-Barr // Open Library (ing.). 2007.
- Swartz A. Yusuf ibn 'Abd Allah Ibn 'Abd al-Barr // Open Library (ing.). 2007.
- "İbn Abdulber en-Nemeri". TDV İslam Ansiklopedisi. 10.06.2025 tarixində arxivləşdirilib.
- Brokelman. GAL Suppl (ingilis). I. Leyden. 1938. 629.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebu Omer Cemaleddin Yusif ibn Abdillah ibn Mehemmed ibn Ebdilberr en Nemeri ereb ابن عبد البر 29 noyabr 978 Kordova Endelus 4 fevral 1071 Endeluslu muheddis hedis tenqidcisi edib tarixci ve Maliki feqihi Ibn Ebdulberereb ابن عبد البر Dogum tarixi 29 noyabr 978 Dogum yeri Kordova Kordova vilayeti d Endelus IspaniyaVefat tarixi 4 fevral 1071 92 yasinda Elm saheleri genealogiyaTaninmis yetirmesi Ibn HezmBioqrafiyasiHicri 368 ci noyabr 978 ilde Qurtubede indiki Kordova dogulub Babalarindan Nemir ibn Qasite nisbetle Ibn Ebdulber en Nemeri sekilde de adlandirilib Babasi Mehemmed dovrunun taninmis sufisi atasi Abdullah ise Qurtubenin en qabaqcil qiraet tefsir fiqh ve hedis alimi olub Ibn Ebdulber ilk tehsilini aldigi vaxtlarda Abbas ibn Esbag el Hemedani ve Ebdurrehman ibn Eban kimi alimlerden faydalanib Daha sonra tefsir fiqh hedis cedel ve siret tehsil alib Texminen 100 u Endeluslu olmaqla 107 alimden icazet diplom alib Ebul Qasim ibnud Debbag Ibn Battal el Batalyevsi Ebdulvaris ibn Sufyan Ehmed ibn Qasim el Bezzar Ebu Omer Ehmed ibn Abdullah el Baci Ebu Omer Ehmed ibn Ebdulmelik el Isbili ve Ibnul Feradi onun ders aldigi muellimleridir Basda Ebu Eli el Qessani ile Ibn Hezm olmaqla Mehemmed ibn Futuh el Humeydi ve Ebdurrehman ibn Ettab kimi taninmis sexsler ona telebelik etmisler Ibn Hezm onun hemyasidi ve eyni muellimlerin telebeleri olmalarina baxmayaraq hedis elmini ondan oyrenmis ve bezen seme esitme bezen icazet yolu ile ondan hedis revayet etmisdir Ibn Ebdulber muxtelif olke ve cografiyalardan gelen telebeleri sayesinde gede bilmediyi merkezlerin elminden de istifade etmek sansini elde etmisdir Misirden Ebdulqeni el Ezdi ile Ebu Mehemmed ibn en Nehhas Mekkeden Ebu Zer el Herevi Qayrevandan Ebu Nesr ed Davudi kimi alimlerden icazet almisdir Ebu Davudun es Sunen ine sadece iki ravi vasitesile ali isnada yiyelenen Ibn Ebdulber Malikin Muvatta sina es senedul Endelusi adli Ebdulvaris ibn Sufyan Qasim ibn Esbag Mehemmed ibn Veddah Yehya ibn Yehya senedi vasitesile yiyelenmisdir Islam elmleri ile beraber cografiya tibb cebr astrologiya kimi sahelerde de tedqiqatlar heyata kecirmis icazet vasitesile revayet haqqi elde etdiyi bir cox eseri telebelerine tedris etmisdir Ibn Xeyr el Isbili Fehrese sinde onun revayet etdiyi eserlerin bir kitabxana qeder oldugunu qeyd etmisdir Ibn Ebdulber hem hormetli nesle mensub olmasi hem de deyerli eserler qeleme almasi sayesinde boyuk sohret sahibi olmusdur Onun bu sohretinden behrelenmek isteyen dovrunun dovlet rehberleri onu oz saraylarina devet etmisler Amirilerden Mucahid Eftasi emiri Mehemmed el Muzeffer onun elm meclislerinde istirak etmis dovlet adamlaridir Ibn Ebdulber evvelce Mucahid el Amirinin hakimiyyeti altinda olan Deniyeye indiki Denia gederek qiraetle bagli eserler yazmis daha sonra onun olumunden sonra Mehemmed el Muzefferin hakimiyyeti altinda olan Batalyevse Badaxos getmis ve emir terefinden Usbune Lissabon ve Senterinde Santaren qaziliq vezifelerin calismisdir el Kafi adli eseri ile Behcetul mecalis i burada qeleme almisdir Endelusde siyasi herbi veziyyet murekkeblesdiyinden Belensiyeye Valensiya qayidaraq Amirilerden Ebduleziz ibn Ebdurrehman el Mansurun himayesinde ders demeye baslamisdir Ebdulezizin olumunden sonra Satibeye Xativa gedib omrunun son on ilini evinin bostanu Ibn Ebdilber adlanan bagcasinda muellimlik ve muelliflik ederek kecirmisdir Hicri 463 cu de fevral 1071 burada da vefat etmisdir EserleriIbn Ebdulber hedis fiqh tarix tebeqat edebiyyat ve exlaq sahelerinde kitablar qeleme almisdir et Temhid lime fil Muvatta minel meani vel esanid ed Durer fixtisaril megazi ves siyer Behcetul mecalis ve unsul mucalis ve sahzuz zahini vel hacis Muxterat mines sir ven nesr ve s IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 varios autores Ibn Abd al Barr Diccionario biografico espanol isp Real Academia de la Historia 2011 Swartz A Yusuf ibn ʻAbd Allah Ibn ʻAbd al Barr Open Library ing 2007 Swartz A Yusuf ibn Abd Allah Ibn Abd al Barr Open Library ing 2007 Ibn Abdulber en Nemeri TDV Islam Ansiklopedisi 10 06 2025 tarixinde arxivlesdirilib Brokelman GAL Suppl ingilis I Leyden 1938 629