Çökə (lat.Acipenser ruthenus) —Nərələr fəsiləsindən balıq növü. Bədəninin uzunluğu 125 sm, kütləsi isə 16 kq-a qədər olur.
Yayılması
Daim Volqada yaşayan çay balığıdır. Şirin su balığıdır, Xəzər, Qara və Baltik dənizlərinə tökülən çaylarda yaşayır. Orta Xəzərin qərb sahilində rast gəlinir. Buradan təsadüfən Terek çayına girə bilir. Sibirdə Ob, Yenisey, İrtış çaylarında yayılıb, kanallar vasitəsilə Şimali Dviia çayına, Ladoqa və Oneqa göllərinə də gedir. Şirin su balığı olsada; Xəzər dənizinin Azərbaycan sahillərində tək-tək təsadüf edilir. Əsasən Yalama-Nabranda tək-tük fərdlər tutulur.
Morfoloji əlamətləri
D 39-49, orta hesabla 41,1; A 20-30, orta hesabla 24,7. Bel sümük lövhəciklərinin sayı 12-16, yan sümük lövhəciklərinin sayı 12-16, qəlsəmə dişiciklərinin sayı 16-21 olur. Alt dodaq ortadan yarıqdır. Burnu uzununa azca dartılmışdır. Bığcıqları saçaqlıdır. Morfoloji əlamətlərinə görə Azərbaycan sularında yaşayan çökə Kamada da yaşayan çökədən fərqlənmir. Onun tərkibi nartium, fosfor, kalium, kalsium, maqnium, dəmir, xlor, ftor, xrom, molibden, nikel, yod və bir çox minerallarla zəngindir. Nərə balığının əti C, PP, B1, B2 vitaminləri ilə zəngindir.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Çökə o qədər də böyük olmayan, tipik çay balığıdır. Bir yaşına qədər xərçəngkimilər, xironomid sürfələri, nereis qurdları ilə qidalanır. Nərəkimilərin kürüsünü yeyir. Yaşlı fərdlər bulaqçılar, xironomid sürfələri, qammarid və korofoidlərlə qidalanırlar. Keçici nərələrdən fərqli olaraq çökə uzun məsafələrə miqrasiya etmir. Bununla belə, çökə çaylardan duzluluğun yüksək olmadığı, çayların dənizə qarışan hissəsinə keçir. Burada duzluluq 2-7,7%o arasında olur.
Çoxalması
Bu balıq çoxalmaq üçün Volqanın mənsəbindən yuxarı mənbəyə doğru miqrasiya edir. Çökənin çoxalmaq məqsədilə miqrasiyası suyun temperaturu 2-4“C olduqda başlayır və 12-15°C-də yüksək həddə çatır. Cinsi yetişkənliyə çatmış balıqların uzunluğu 35-100 sm, kütləsi isə 180 q-dan 6,2 kq-a qədər olur. Miqrasiya vaxtı Volqa çayında tutulan cinsi yetişkənliyə çatmış çökələrin yaşı əsasən 4-8 arasında olur Çökənin cinsi yetişkənliyə (4 yaş) tez çatmasını və şirin suda yayılmasını nəzərə alaraq onu balıqartırma təsərrüfatlarında çoxaldırlar.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Nərəkimilərdən çökə balığı ətinin dadlı olmasına görə yüksək qiymətləndirilir. Həmçinin çox qiymətli sənaye balığıdır. Çökə öz ölçüləri, ensiz burnu və uzun saçaqşəkilli bığları ilə seçilir. Çökə adətən çayların ən dərin, dibə yaxın hissələrində, çox gizli həyat tərzi keçirir. İllik tutumu 400-700 sen təşkil edir. Təbiətdə nərə və uzunburunla mələz əmələ gətirir. Süni mayalandırma yolu ilə həyatadavamlı nərə x çökə, çökə x nərə və bölgə x çökə hibidləri alınmışdır.
çökə, elmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinifüstü, balıqlarsinif, sümüklü, balıqlaryarımsinif, şüaüzgəcli, balıqlardəstəüstü, qığırdaqlı, qanoidlərdəstə, nərəkimilərfəsilə, nərələryarımfəsilə, nərələrcins, nərənöv, elmi, adıacip. CokeElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinifustu BaliqlarSinif Sumuklu baliqlarYarimsinif Suauzgecli baliqlarDesteustu Qigirdaqli qanoidlerDeste NerekimilerFesile NerelerYarimfesile NerelerCins NereNov CokeElmi adiAcipenser ruthenus Linnaeus 1758VikinnovlerdetesnifatVikianbardasekilUTMS 161079NCBI 1 Coke lat Acipenser ruthenus Nereler fesilesinden baliq novu Bedeninin uzunlugu 125 sm kutlesi ise 16 kq a qeder olur Mundericat 1 Yayilmasi 2 Morfoloji elametleri 3 Yasayis yeri ve heyat terzi 4 Coxalmasi 5 Teserrufat ehemiyyeti 6 Hemcinin bax 7 Xarici kecidler 8 Edebiyyat 9 IstinadlarYayilmasi RedakteDaim Volqada yasayan cay baligidir Sirin su baligidir Xezer Qara ve Baltik denizlerine tokulen caylarda yasayir Orta Xezerin qerb sahilinde rast gelinir Buradan tesadufen Terek cayina gire bilir Sibirde Ob Yenisey Irtis caylarinda yayilib kanallar vasitesile Simali Dviia cayina Ladoqa ve Oneqa gollerine de gedir Sirin su baligi olsada Xezer denizinin Azerbaycan sahillerinde tek tek tesaduf edilir Esasen Yalama Nabranda tek tuk ferdler tutulur Morfoloji elametleri RedakteD 39 49 orta hesabla 41 1 A 20 30 orta hesabla 24 7 Bel sumuk lovheciklerinin sayi 12 16 yan sumuk lovheciklerinin sayi 12 16 qelseme disiciklerinin sayi 16 21 olur Alt dodaq ortadan yariqdir Burnu uzununa azca dartilmisdir Bigciqlari sacaqlidir Morfoloji elametlerine gore Azerbaycan sularinda yasayan coke Kamada da yasayan cokeden ferqlenmir Onun terkibi nartium fosfor kalium kalsium maqnium demir xlor ftor xrom molibden nikel yod ve bir cox minerallarla zengindir Nere baliginin eti C PP B1 B2 vitaminleri ile zengindir 1 Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteCoke o qeder de boyuk olmayan tipik cay baligidir Bir yasina qeder xercengkimiler xironomid surfeleri nereis qurdlari ile qidalanir Nerekimilerin kurusunu yeyir Yasli ferdler bulaqcilar xironomid surfeleri qammarid ve korofoidlerle qidalanirlar Kecici nerelerden ferqli olaraq coke uzun mesafelere miqrasiya etmir Bununla bele coke caylardan duzlulugun yuksek olmadigi caylarin denize qarisan hissesine kecir Burada duzluluq 2 7 7 o arasinda olur Coxalmasi RedakteBu baliq coxalmaq ucun Volqanin mensebinden yuxari menbeye dogru miqrasiya edir Cokenin coxalmaq meqsedile miqrasiyasi suyun temperaturu 2 4 C olduqda baslayir ve 12 15 C de yuksek hedde catir Cinsi yetiskenliye catmis baliqlarin uzunlugu 35 100 sm kutlesi ise 180 q dan 6 2 kq a qeder olur Miqrasiya vaxti Volqa cayinda tutulan cinsi yetiskenliye catmis cokelerin yasi esasen 4 8 arasinda olur Cokenin cinsi yetiskenliye 4 yas tez catmasini ve sirin suda yayilmasini nezere alaraq onu baliqartirma teserrufatlarinda coxaldirlar Teserrufat ehemiyyeti RedakteNerekimilerden coke baligi etinin dadli olmasina gore yuksek qiymetlendirilir Hemcinin cox qiymetli senaye baligidir Coke oz olculeri ensiz burnu ve uzun sacaqsekilli biglari ile secilir Coke adeten caylarin en derin dibe yaxin hisselerinde cox gizli heyat terzi kecirir Illik tutumu 400 700 sen teskil edir Tebietde nere ve uzunburunla melez emele getirir Suni mayalandirma yolu ile heyatadavamli nere x coke coke x nere ve bolge x coke hibidleri alinmisdir Hemcinin bax RedakteNerekimilerXarici kecidler RedakteNere baligi yetisdirilmesiEdebiyyat RedakteAzerbaycanin heyvanlar alemi Onurgalilar III cild Baki Elm 2004 s 65 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 seh 53 Abbasov H S Haciyev R V Ixtiologiya Baki 2007 seh 162 Istinadlar Redakte Nere baligi Ag baliq Menbe https az wikipedia org w index php title Coke amp oldid 5328428, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
