Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Çivizadə Hacı Mehmed Əfəndi (1530, Konstantinopol – 6 may 1587, Konstantinopol) — Osmanlı müdərrisi, qazı və şeyxülislamı.
| Çivizadə Mehmed Əfəndi | |
|---|---|
| Əvvəlki | Malulzadə Mehmed Əfəndi |
| Sonrakı | Əbdülqədir Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı imperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Atası | Çivizadə Muhiddin Mehmed Əfəndi |
| Uşağı | Ümmügülsüm Xatun |
Həyatı
Hicri 937-ci ildə (1530/31) İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Şeyxülislam Çivizadə Muhiddin Mehmed Əfəndinin oğludur. 1543-cü ildə atası ilə birlikdə həccə getdi və döndükdən sonra Pərviz Əfəndi, Daşkörpülüzadə Əhməd Əfəndi, Malul Əmir Əfəndidən dərslər alaraq 1552-ci ildə mədrəsə təhsilini bitirdi. 1557–1564-cü illərdə Qasımpaşa, Mihrimah Sultan, Sahn-ı səman, Ayasofya və Süleymaniyə mədrəsələrində müdərris oldu. Daha sonra qazı olaraq 1569-cu ildə Dəməşq, bir il sonra Misir, 1572-ci ildə Bursa, ardından Ədirnə və 1575-ci ildə İstanbul qazısı oldu. Həmin il Anadolu başqazılığına, 1577 və 1581-ci illərdə iki dəfə Rumeli başqazılığına gətirildi. 21 yanvar 1582-ci ildə Malulzadə Mehmed Əfəndinin yerinə şeyxülislam oldu. 5 il 3 ay bu vəzifədə qaldıqdan sonra 6 may 1587-ci ildə vəba xəstəliyinə tutularaq vəfat etdi və Əyyubsultanda atasının yanına dəfn edildi.
Güclü siyasi iradəsi olan Çivizadə Hacı Mehmed Əfəndinin şeyxülislamlığı dövründə adı müxtəlif siyasi və ictimai hadisələrə qarışmış, bunlara dair verdiyi fətvalar nümunəvi xarakter daşımışdır. Sədarətə gətirilən vəzirlərin şeyxülislamı ziyarət etməsi ənənəsi ilk dəfə 1584-cü ildə sədrəzəm Özdəmiroğlu Osman Paşanın Sultan Muradın istəyilə Çivizadəni ziyarət etməsiylə başlamış və daha sonra dövlət ənənəsi halına çevrilmişdir. Qızı Ümmügülsüm Xatun Çivizadə məscidini inşa etdirmiş, özü də orada dəfn edilmişdir.
Mənbə
- Selânikî, Târih (İpşirli);
- Atâî, Zeyl-i Şekāik, s. 292–294;
- Keşfü’z-zunûn, I, 99; II, 1227;
- Naîmâ, Târih, I, 109;
- Müstakimzâde, Tuhfe, s. 444;
- Devhatü’l-meşâyih, s. 31–32;
- İlmiyye Salnâmesi, s. 402–403;
- Ayvansarâyî, Hadîkatü’l-cevâmi‘, I, 72;
- "Çivizâde Mescidi", İst.A, VIII, 4041;
- M. Cavid Baysun, "Çivi-zâde", İA, III, 439;
- V. L. Ménage, "Ciwi-zāde", EI² (İng.), II, 56–57.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Civizade Haci Mehmed Efendi 1530 Konstantinopol 6 may 1587 Konstantinopol Osmanli muderrisi qazi ve seyxulislami Civizade Mehmed Efendi18 Osmanli seyxulislamiEvvelkiMalulzade Mehmed EfendiSonrakiEbdulqedir EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 1530Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 6 may 1587Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiAtasi Civizade Muhiddin Mehmed EfendiUsagi Ummugulsum XatunHeyatiHicri 937 ci ilde 1530 31 Istanbulda dunyaya gelmisdir Seyxulislam Civizade Muhiddin Mehmed Efendinin ogludur 1543 cu ilde atasi ile birlikde hecce getdi ve dondukden sonra Perviz Efendi Daskorpuluzade Ehmed Efendi Malul Emir Efendiden dersler alaraq 1552 ci ilde medrese tehsilini bitirdi 1557 1564 cu illerde Qasimpasa Mihrimah Sultan Sahn i seman Ayasofya ve Suleymaniye medreselerinde muderris oldu Daha sonra qazi olaraq 1569 cu ilde Demesq bir il sonra Misir 1572 ci ilde Bursa ardindan Edirne ve 1575 ci ilde Istanbul qazisi oldu Hemin il Anadolu basqaziligina 1577 ve 1581 ci illerde iki defe Rumeli basqaziligina getirildi 21 yanvar 1582 ci ilde Malulzade Mehmed Efendinin yerine seyxulislam oldu 5 il 3 ay bu vezifede qaldiqdan sonra 6 may 1587 ci ilde veba xesteliyine tutularaq vefat etdi ve Eyyubsultanda atasinin yanina defn edildi Guclu siyasi iradesi olan Civizade Haci Mehmed Efendinin seyxulislamligi dovrunde adi muxtelif siyasi ve ictimai hadiselere qarismis bunlara dair verdiyi fetvalar numunevi xarakter dasimisdir Sedarete getirilen vezirlerin seyxulislami ziyaret etmesi enenesi ilk defe 1584 cu ilde sedrezem Ozdemiroglu Osman Pasanin Sultan Muradin isteyile Civizadeni ziyaret etmesiyle baslamis ve daha sonra dovlet enenesi halina cevrilmisdir Qizi Ummugulsum Xatun Civizade mescidini insa etdirmis ozu de orada defn edilmisdir MenbeSelaniki Tarih Ipsirli Atai Zeyl i Sekaik s 292 294 Kesfu z zunun I 99 II 1227 Naima Tarih I 109 Mustakimzade Tuhfe s 444 Devhatu l mesayih s 31 32 Ilmiyye Salnamesi s 402 403 Ayvansarayi Hadikatu l cevami I 72 Civizade Mescidi Ist A VIII 4041 M Cavid Baysun Civi zade IA III 439 V L Menage Ciwi zade EI Ing II 56 57