Vikipediya azad ensiklopediya çeçenistan rusları ümumi sayı24 300DiliRus dili çeçen dili çeçenistan rusları 2010 cu il ə

Vikipediya azad ensiklopediya Cecenistan ruslari Umumi sayi24 300DiliRus dili Cecen dili Cecenistan ruslari 2010 cu il ehalinin siyahiya alinmasina gore sayi 24 3 min nefer olan Cecenistanin rus ehalisi Cecenistan ehalisinin 1 9 vardir Tarixi span 1897 ci il ehalinin siyahiya alinmasina gore Qrozni dairesinde 12 945 rus dilinde danisan sakin yasayirdi Brokhauz ve Efronun ensiklopedik lugetie gore ruslar Qroznida ve Vozdvijenskayada ustunluk teskil etdiler Eyni zamanda Vedeno ve Satoyda da yasayirdilar 1900 cu iledek Qrozni dairesinde 20 189 rus vardi Bunlardan 18 388 neferi Qroznida ve 1504 nefer ise Vozdviyenskayada yasayirdi 1926 ci il ehalinin siyahiya alinmasina gore Cecenistan Muxtar Vilayetinde 9122 rus yasayirdi 1939 cu il siyahiyaalmasina gore Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinda rus ehalisi 201 010 nefere catirdi Rus ehalisinin 1926 ve 1939 cu illerdeki siyahiyaalmalar arasindaki coxsayli artimi esasen 1929 cu ilde Cecenistan Muxtar Vilayetine Qrozni seheri ve Sunca kazak dairesinin daxil edilmesi ile elaqedardir 1926 ci il ehalinin siyahiya alinmasina gore Qroznida ehalinin 2 3 den coxunu rus teskil edirdi 1 aprel 1929 cu ile qeder Sunja Qrozni seheri de daxil olmaqla Simali Qafqaz vilayetinin daxilinde muxtar statusuna sahib idi Ruslarin burada demek olar ki ehalinin 90 i teskil edirdi Cecenistan Muxtar Dairesindeki Ruslarin ekseriyyeti neft sahelerinde ve onunla elaqeli senayelerde isleyirdi Legv edilmis Sunja dairesinin erazisinde ruslar esasen ekincilikle mesgul idiler 1957 ci ilde Naurski ve Selkovski rayonlari Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin terkibine daxil edildi Buna qeder ise rayonlar Stavropol diyarinin bir hissesi idi 26 avqust 1958 ci ilde Qroznida bir rus iscinin evde cecenler terefinden oldurulmesi neticesinde mitiq bas tutur Mitinqinin istirakcilari Cecenistan Inqus Muxtar Respublikasinin partiya komitesinin binasini ele kecirseler de qisa muddetde DTK ve Daxili Isler Nazirliyi terefinden mitinq yatirilir Numayisciler arasinda Cecenleri Qroznidan cixarin ve Yasasin Qrozni vilayeti cuarlar seslendiriler Yerli qarnizonun esgerleri asayisi temin etmek ucun sehere getirilir Ertesi gun qiyamcilar rayon komitesi DTK Daxili Isler Nazirliyi Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi Qrozni seher komitesini esas poct sobesini ele kecirirler ve hetta seherlerarasi telefon stansiyasina daxil olurlar Numayisciler Cecen Inqus MSSR adini Qrozni vilayeti ve ya Milletlerarasi Sovet Sosialist Respublikasi olaraq deyisdirilmesini teleb edirler Qosunlar sehere getirilir igtisaslari yatirmaga muveffeq olunur 1959 cu il ehalinin siyahiya alinmasina gore Cecen Inqus MSSR de 348 343 rus yasayirdi 1970 ci il ehalinin siyahiya alinmasina gore Cecen Inqus MSSR de 366 959 rus var idi 1979 cu il siyahiyaalmasina gore onlarin sayi 336 044 nefere dusur 1979 1989 cu illerde esasen iqtisadi sebeblerden rus ehalisinin Cecen Inqus Muxtar Sovet Sisialist respublikasini terk etmesi bas verir 1989 cu ilde Cecen Inqus MSSR de 293 min rus umumi ehalinin 23 1 yasayirdi Cecenistanda Covher Dudayevin hakimiyyete gelmesi ile Cecenistan neft senayesinin cokusu baslayir Neticede Cecenistanin demek olar ki butun rus ehalisininm esas is sahesi itirlir Dudayevin hakimiyyeti illerinde ruslara qarsi ayri seckilik etnik temizlenme heyata kecirilir 1996 ci ilin sonunda federal quvveler Cecenistan erazisinden cixarilir neticede Cecenistanin rus ehalisi praktik olaraq qorunmadan mehrum olur Rusiya Federasiaysi Daxili Isler Nazirliyinin 1999 cu ilin iyulunda yayimlanan melumatlarina gore o dovrde Cecenistanda texminen 29 min Rus yasayirdi ki bunlarin da 17 mini teqaud yasinda olanlar idi 2001 ci il melumatlarina gore o dovrde Mekenskaya kendinde 42 Novoterskaya kendinde ise20 rus ailesi yasayirdi 2003 cu il melumatlarina gore o dovrde Cecenistanin Selkovski ve Naurski rayonlarinin kendlerinde texminen 17 min rus yasayirdi 2005 ci il hesablamalarina gore Cecenistanda esasen Selkovski Naurski Sunja ve Qrozni rayonlarinda 20 000 50 000 arasi rus yasayirdi Cecenistanin diger bolgelerinde ruslarin sayi kifayet qeder az olmusdur Istinadlar span Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj Imperii 1897 g Raspredelenie naseleniya po rodnomu yazyku i uezdam Rossijskoj Imperii krome gubernij Evropejskoj Rossii Demoskop 4 mart 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 yanvar 2011 Groznenskij okrug Brokgauz Efron 30 iyul 2012 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 yanvar 2011 Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1939 goda Nacionalnyj sostav naseleniya po regionam Rossii Demoskop 17 fevral 2012 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 yanvar 2011 Oleg Matveev Russkij bunt v Groznom rus Nezavisimaya gazeta 30 avqust 2000 27 sentyabr 2011 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 oktyabr 2020 Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1959 goda Nacionalnyj sostav naseleniya po regionam Rossii Demoskop 17 fevral 2012 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 yanvar 2011 Novejshaya istoriya Otechestva XX vek Ucheb dlya stud vyssh ucheb zavedenij V 2 t Pod red A F Kiselyova E M Shagina M Gumanit izd centr VLADOS 1999 T 2 str 405 A N Pochtaryov Groznyj krovavyj sneg novogodnej nochi Arxivlesdirilib 2020 08 04 at the Wayback Machine Nezavisimaya gazeta 10 dekabrya 2004 A N Savelev Chyornaya kniga Chechenskoj vojny 2000 glava Prestupleniya rezhima Dudaeva Mashadova Arxivlesdirilib 2013 07 20 at the Wayback Machine glava Chechenskaya respublika 1991 2000 Arxivlesdirilib 2011 11 17 at the Wayback Machine N Ya Lazarev Terrorizm kak socialno politicheskoe yavlenie istoki formy i dinamika razvitiya v sovremennyh usloviyah Avtoreferat dissertacii na soiskanie uchyonoj stepeni kandidata politicheskih nauk Arxivlesdirilib 2012 01 12 at the Wayback Machine Moskva 2007 Sovershenstvovanie sistemy podgotovki voennyh kadrov na voennom fakultete Materialy II respublikanskoj voenno nauchnoj konferencii Grodnenskij gosudarstvennyj universitet imeni Yanki Kupaly 10 aprelya 2008 Mariya Bondarenko Voennye budni mirnyh rajonov Chechni Arxivlesdirilib 2012 10 15 at the Wayback Machine Nezavisimaya gazeta 12 oktyabrya 2001 Kateqoriyalar RuslarCecenistan