Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Amerika lamantini (lat. Trichechus manatus) — nəhəng su məməlisi, olaraq Lamantinlər fəsiləsinə daxil olan növ. Bu canlılar əsasən Şimali, Cənubi və Mərkəzi Amerika sahilləri boyunca Atlantik okean sularında yaşayırlar.
| Amerika lamantini | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Amerika lamantini | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Görünüşü
Yetkin fərdin uzunluğu ortalama olaraq 3 metr təşkil edir. Bəzən isə uzunluqları 4,5 metrə çata bilir (quyruğu ilə birlikdə). Bu canlıların çəkisi 200–600 kq arasında dəyişir. Nadir hallarda çəkiləri 1 tona çata bilir. Dişilər erkəklərə nisbətdə uzun və ağır olur. Yeni doğulan körpənin uzunluğu 1,2–1,4 m və 30 kq çəkiyə malik olurlar. Yetkin fərdlərin rəngi mavi-boz çalarda olur. Balalar isə ilk aylarda tünd rəng çalarlarında olur.
Amerika lamantinlərinin ön ətrafları Dəniz pişiklərində olduğu kimidir. Arxa ətraf isə bu canlının su həyatı sürməsinin bariz nümusəsidir
Yayılması
Əsasən Atlantik okeanın Şimali, Cənubi və Mərkəzi Amerika sahillərində yayılmışlar. Arealın mişal sərhəddi Amerikanın Florida ştatı sahillərini təşkil edir. Onlara həmcinin Virciniya və Luiziana ştatları sahillərində belə müşahidə etmək olur. Karib dənizi sularında və Braziliyanın sahillərində müşahidə edilir. Okean dayazlıqlarında və sahilə yaxın kanal və çaylarda yaşaya bilirlər. Qida arxasınca köç edə bilirlər
Həyat tərzi
Amerika lamantini istər duzlu istərsə şirin sulu sahələrdə yaşaya bilirlər. Kanallar və çaylarla axın istiqaməyinə üzə bilirlər. Ləngliyi ilə fərqlənirlər. Onlar istər təmiz istərsə çirklənmiş sularda belə yaşayırlar. İri ölçüləri səbəbindən üzdükləri ərazilərdə suyun dərinliyi minimum 1–2 metr təşkil etmədi vacibdir. 3–5 metr dərinliklərdə sərbəst üzə bilirlər. 6 metdən dərin ərazilərə eniş təşkil etmirlər. Okeandan hətta 200 km aralıda müşahidə edirlər.
Amerika lamantinləri əsasən düşmənləri olmayan ərazilərdə yaşadığından demək olar ki, müdafiə mexanizmləri yoxdur. Əsasən dəstə halında yaşamasa da sürülərə belə rast gəlinir.
Quyruqları əsasən sərbəst üzməsinə xidmət edir. Onlar həm gecə həm də gündüz aktiv olurlar. Yalnız bir necə saat dincəlirlər. Əla eşitmə qabiliyyətinə malik olurlar. Görmə qabiliyyətləri pis deyildir
Çoxalması
Tənha həyat sürsələrdə çütləşmə zamanı bir yerə toplaşırlar. Bu qruplarda 20 başdan ibarət dişi və erkək Amerika lamantini toplaşır. Erkəklər dişilər uğrunda mübarizə aparırlar. Bu zaman dişilər erkəklərdən qaçırlar. Erkəklərdə yetkinlik yaşına 9–10 ilində, dişilər isə 4–5 ilində çatırlar. Buna baxmayaraq dişilər 7–9 yaşında bala verirlər. Boğazlıq dövrü 12–14 ay davam edir. Əsasən bir bala versələrdə, iki balasının olması barədə məlumatlar vardır. Boğazlıq dövrləri arasında vaxt 3–5 il davam edir. Bala ölərsə bu vaxt qısala bilir. İlk 18 ay müddətində bala ana südü ilə qidalanır. 3 həftəliyindən etibarən artıq yosunla qidalsna bilirlər. Ana və bala arasında olan əlaqə bu canlıların ən sabit birliyidir. Bu birlik balanın yetkinləşməsinə qədər davam edir
Qidalanması
Bu növ lamantinlərin sifətləri aşağı sallanmış formadadır. Ola bilsin ki, bu onların qidalanması ilə əlaqədardır. Bu canlıların özünə məxsus xüsusiyyəti ondadır ki, onların yuxarı dodağı haçalıdır (dovşan dodaqlıq). Onlar həmcinin bitki köklərini belə dopara bilirlər. Bəzi lamantinlər həmcinin Onurğasızlar və Balıqlarla qidalanırlar.
Qalereya
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Öndən görünüş -
![image]()
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p.
- Rathbun, G. 1990. Manatees. Pp. 525–528 in B. Grzimek, ed. Grzimek’s Encyclopedia of Mammals, Vol. 4. NJ: McGraw-Hill Publishing Company.
- Nowak, R. 1999. Walker’s Mammals of the World. 6th edition. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Mənbə
- Edwards, H. 2000. "Trichechus manatus" (On-line), Animal Diversity Web. Accessed December 14, 2006 at * * *
- Trichechus manatus: информация на сайте Красной книги МСОП
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Amerika lamantini lat Trichechus manatus neheng su memelisi olaraq Lamantinler fesilesine daxil olan nov Bu canlilar esasen Simali Cenubi ve Merkezi Amerika sahilleri boyunca Atlantik okean sularinda yasayirlar Amerika lamantiniElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Amerika lamantiniBeynelxalq elmi adiTrichechus manatus L 1758 Sekil axtarisiITIS 180684NCBI 9778FW 53129GorunusuYetkin ferdin uzunlugu ortalama olaraq 3 metr teskil edir Bezen ise uzunluqlari 4 5 metre cata bilir quyrugu ile birlikde Bu canlilarin cekisi 200 600 kq arasinda deyisir Nadir hallarda cekileri 1 tona cata bilir Disiler erkeklere nisbetde uzun ve agir olur Yeni dogulan korpenin uzunlugu 1 2 1 4 m ve 30 kq cekiye malik olurlar Yetkin ferdlerin rengi mavi boz calarda olur Balalar ise ilk aylarda tund reng calarlarinda olur Amerika lamantinlerinin on etraflari Deniz pisiklerinde oldugu kimidir Arxa etraf ise bu canlinin su heyati surmesinin bariz numusesidirYayilmasiEsasen Atlantik okeanin Simali Cenubi ve Merkezi Amerika sahillerinde yayilmislar Arealin misal serheddi Amerikanin Florida stati sahillerini teskil edir Onlara hemcinin Virciniya ve Luiziana statlari sahillerinde bele musahide etmek olur Karib denizi sularinda ve Braziliyanin sahillerinde musahide edilir Okean dayazliqlarinda ve sahile yaxin kanal ve caylarda yasaya bilirler Qida arxasinca koc ede bilirlerHeyat terziAmerika lamantini ister duzlu isterse sirin sulu sahelerde yasaya bilirler Kanallar ve caylarla axin istiqameyine uze bilirler Lengliyi ile ferqlenirler Onlar ister temiz isterse cirklenmis sularda bele yasayirlar Iri olculeri sebebinden uzdukleri erazilerde suyun derinliyi minimum 1 2 metr teskil etmedi vacibdir 3 5 metr derinliklerde serbest uze bilirler 6 metden derin erazilere enis teskil etmirler Okeandan hetta 200 km aralida musahide edirler Amerika lamantinleri esasen dusmenleri olmayan erazilerde yasadigindan demek olar ki mudafie mexanizmleri yoxdur Esasen deste halinda yasamasa da surulere bele rast gelinir Quyruqlari esasen serbest uzmesine xidmet edir Onlar hem gece hem de gunduz aktiv olurlar Yalniz bir nece saat dincelirler Ela esitme qabiliyyetine malik olurlar Gorme qabiliyyetleri pis deyildirCoxalmasiTenha heyat surselerde cutlesme zamani bir yere toplasirlar Bu qruplarda 20 basdan ibaret disi ve erkek Amerika lamantini toplasir Erkekler disiler ugrunda mubarize aparirlar Bu zaman disiler erkeklerden qacirlar Erkeklerde yetkinlik yasina 9 10 ilinde disiler ise 4 5 ilinde catirlar Buna baxmayaraq disiler 7 9 yasinda bala verirler Bogazliq dovru 12 14 ay davam edir Esasen bir bala verselerde iki balasinin olmasi barede melumatlar vardir Bogazliq dovrleri arasinda vaxt 3 5 il davam edir Bala olerse bu vaxt qisala bilir Ilk 18 ay muddetinde bala ana sudu ile qidalanir 3 hefteliyinden etibaren artiq yosunla qidalsna bilirler Ana ve bala arasinda olan elaqe bu canlilarin en sabit birliyidir Bu birlik balanin yetkinlesmesine qeder davam edirQidalanmasiBu nov lamantinlerin sifetleri asagi sallanmis formadadir Ola bilsin ki bu onlarin qidalanmasi ile elaqedardir Bu canlilarin ozune mexsus xususiyyeti ondadir ki onlarin yuxari dodagi hacalidir dovsan dodaqliq Onlar hemcinin bitki koklerini bele dopara bilirler Bezi lamantinler hemcinin Onurgasizlar ve Baliqlarla qidalanirlar QalereyaOnden gorunusIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 Rathbun G 1990 Manatees Pp 525 528 in B Grzimek ed Grzimek s Encyclopedia of Mammals Vol 4 NJ McGraw Hill Publishing Company Nowak R 1999 Walker s Mammals of the World 6th edition Baltimore Johns Hopkins University Press MenbeEdwards H 2000 Trichechus manatus On line Animal Diversity Web Accessed December 14 2006 at Trichechus manatus informaciya na sajte Krasnoj knigi MSOPXarici kecidler