Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
İzanaqi (yap. 伊弉諾, 伊邪那岐, 伊耶那岐), İzanaqi-no mikoto — şintoizmdə yaradılış tanrısı, İzanami adlı ilahənin həyat yoldaşı.
| İzanaqi | |
|---|---|
 | |
| Mifologiya | Yapon mifologiyası |
| Cinsi | kişi[d] |
| Arvadı | |
| Uşaqları |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İzanaqi və İzanami (hərf. "«ilk kişi» və «ilk qadın»") görkəmə malik, digər tanrıları dünyaya gətirmək qüdrətinə sahib ilahi cütlük kimi təsvir edilir. Onlar Günəş ilahəsi , Ay və gecə tanrısı , tufanlar və su ünsürlərinin tanrısı , həmçinin dəniz, külək, dağ və ağac ruhlarının valideynləri sayılır. Rəvayətə görə, İzanaqi və İzanami Yaponiya adalarının yaradıcılarıdır. Bu adalar onların nizəsindən tökülən damlalarının bərkiməsi ilə meydana gəlmişdi.
İzanami Yeraltı aləminə enmədən öncə İzanami-no mikoto («ali ilahə») titulu daşıyırdı. Ölümündən və İdzanagi ilə birliyinin pozulmasından sonra isə ona İanami-no kami («ilahə», «ruh») adı verilmişdir. Orta əsrlərin son dövrünə aid təsvirlərdə İzanaqi və İzanami, dalğalanan geyimlər içində gözəl bir ər-arvad cütlüyü kimi göstərilirdi.
Mifologiyada
Yaradılış rəvayəti
Rəvayətə görə, İzanaqi ilə İzanami səmada ucalan körpünün üzərində dayanaraq aşağıya baxır, altlarında torpağın olub-olmadığını soruşurdular. Onlar qiymətli daşdan hazırlanmış nizəni aşağı salıb okeanı kəşf etdilər. Nizə qaldırıldıqda damcılayan suyun bərkiməsi nəticəsində («öz-özünə bərkiyən ada») adası meydana çıxmışdır.
Cütlük bu adaya enərək onun üzərində sütun ucaltmışdır. Daha sonra İzanami sütunun ətrafında bir istiqamətdə, İzanaqi isə əks istiqamətdə dolandılar. Görüşdükləri zaman İzanami «Nə gözəl, mən cazibədar bir gənclə rastlaşdım» demişdir. Bu sözlər İzanaqini qəzəbləndirmişdir. O bildirmişdir ki, kişi olduğu üçün ilk sözü demək haqqı ona məxsusdur və yenidən dolanmağı təklif etmişdir. İkinci dəfə qarşılaşdıqda İzanaqi «Nə gözəl, mən cazibədar bir qızla rastlaşdım» demişdir və bundan sonra onlar evlənmişdilər.
İzanami adaları, dənizləri, çayları, ağacları və otları yaratdıqdan sonra, həyat yoldaşı ilə düşünmüş, kainatın hökmdarı olacaq bir varlıq yaratmağa qərar vermişdir. Beləcə Günəş ilahəsi doğulmuşdur. Sonrakı övladları Ay tanrısı , üçüncüsü isə tufan tanrısı olmuşdur. Başqa bir rəvayətə görə isə Amaterasu, Susanoo və Tsukiyomi İzanaminin ölümündən sonra İzanaqinin başından doğulmuşdur.
Yomi səfəri
Od ruhu tanrı doğumundan sonra İzanami zəifləmiş və ağır xəstələnmişdir. İzanaqi diz çökərək ağlamış, lakin kədəri faydasız olmuşdur və İzanami qaranlıq diyarı yollanmışdır. Sevincsizliyə tab gətirə bilməyən İzanaqi həyat yoldaşının ardınca Yomi aləminə getmişdir. İzanami gecikdiyini demiş və ona üzünə baxmamağı xahiş etmişdir, lakin İzanaqi bu xahişi pozaraq od yandırmış və həyat yoldaşını dəhşətli mənzərədə görmüşdür. Onun cəsədi irin içində idi, ətrafında göy gurultusunun səkkiz təcəssümü, alov, torpaq və dağ ruhları dayanmışdı.
Qəzəblənmiş İzanami Yomi aləminin səkkiz eybəcər qadınını İzanaqinin ardınca göndərmişdir O, adlı qılıncını çəkmiş və qaçmağa başlamışdır. Qaçan zaman baş bağını atmış və o, üzüm salxımına çevrilmişdir. Qadınlar dayanıb onu yeməyə başlamışdılar. Bundan sonra İzanami özü də İzanaqinin dalınca qaçmışdır, lakin artıq İzanaqi Yomi ilə yuxarı aləm arasındakı sərhədə çatmış və yolu böyük bir qaya ilə bağlamışdı. Qayanın o biri tərəfində olan İzanaminin varlığını hiss edən İzanaqi ona birliyini pozmağı təklif etmişdir. İzanami cavabında demişdir ki, əgər belədirsə, hər gün min insanı boğacaq. İzanaqi qarşılıq olaraq bildirmişdir ki, o da hər gün min beş yüz doğan qadın üçün ev tikəcək.
İstinadlar
- А.Н. Виноградова, Т.П. Каптерева, Т.Х. Стародуб. Традиционное искусство Востока. Терменологический словарь. М.: Эллис Лак. под общ. ред. Т.Х. Стародуб. 1997. 165. ISBN .
- Японская мифология: энциклопедия. Тайны древних цивилизаций. Москва: Эксмо. Составление, общ. ред. Ильиной Н. и Юрьевой О. 42–43. ISBN .
- Японская мифология: энциклопедия. Тайны древних цивилизаций. Москва: Эксмо. Составление, общ. ред. Ильиной Н. и Юрьевой О. 455. ISBN .
- Японская мифология: энциклопедия. Тайны древних цивилизаций. Москва: Эксмо. Составление, общ. ред. Ильиной Н. и Юрьевой О. 44–46. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Izanaqi yap 伊弉諾 伊邪那岐 伊耶那岐 Izanaqi no mikoto sintoizmde yaradilis tanrisi Izanami adli ilahenin heyat yoldasi IzanaqiMifologiya Yapon mifologiyasiCinsi kisi d Arvadi IzanamiUsaqlari Amaterasu d Tsukuyomi Susano d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Izanaqi ve Izanami herf ilk kisi ve ilk qadin gorkeme malik diger tanrilari dunyaya getirmek qudretine sahib ilahi cutluk kimi tesvir edilir Onlar Gunes ilahesi Ay ve gece tanrisi tufanlar ve su unsurlerinin tanrisi hemcinin deniz kulek dag ve agac ruhlarinin valideynleri sayilir Revayete gore Izanaqi ve Izanami Yaponiya adalarinin yaradicilaridir Bu adalar onlarin nizesinden tokulen damlalarinin berkimesi ile meydana gelmisdi Izanami Yeralti alemine enmeden once Izanami no mikoto ali ilahe titulu dasiyirdi Olumunden ve Idzanagi ile birliyinin pozulmasindan sonra ise ona Ianami no kami ilahe ruh adi verilmisdir Orta esrlerin son dovrune aid tesvirlerde Izanaqi ve Izanami dalgalanan geyimler icinde gozel bir er arvad cutluyu kimi gosterilirdi MifologiyadaYaradilis revayeti Revayete gore Izanaqi ile Izanami semada ucalan korpunun uzerinde dayanaraq asagiya baxir altlarinda torpagin olub olmadigini sorusurdular Onlar qiymetli dasdan hazirlanmis nizeni asagi salib okeani kesf etdiler Nize qaldirildiqda damcilayan suyun berkimesi neticesinde oz ozune berkiyen ada adasi meydana cixmisdir Cutluk bu adaya enerek onun uzerinde sutun ucaltmisdir Daha sonra Izanami sutunun etrafinda bir istiqametde Izanaqi ise eks istiqametde dolandilar Gorusdukleri zaman Izanami Ne gozel men cazibedar bir gencle rastlasdim demisdir Bu sozler Izanaqini qezeblendirmisdir O bildirmisdir ki kisi oldugu ucun ilk sozu demek haqqi ona mexsusdur ve yeniden dolanmagi teklif etmisdir Ikinci defe qarsilasdiqda Izanaqi Ne gozel men cazibedar bir qizla rastlasdim demisdir ve bundan sonra onlar evlenmisdiler Izanami adalari denizleri caylari agaclari ve otlari yaratdiqdan sonra heyat yoldasi ile dusunmus kainatin hokmdari olacaq bir varliq yaratmaga qerar vermisdir Belece Gunes ilahesi dogulmusdur Sonraki ovladlari Ay tanrisi ucuncusu ise tufan tanrisi olmusdur Basqa bir revayete gore ise Amaterasu Susanoo ve Tsukiyomi Izanaminin olumunden sonra Izanaqinin basindan dogulmusdur Yomi seferi Od ruhu tanri dogumundan sonra Izanami zeiflemis ve agir xestelenmisdir Izanaqi diz cokerek aglamis lakin kederi faydasiz olmusdur ve Izanami qaranliq diyari yollanmisdir Sevincsizliye tab getire bilmeyen Izanaqi heyat yoldasinin ardinca Yomi alemine getmisdir Izanami gecikdiyini demis ve ona uzune baxmamagi xahis etmisdir lakin Izanaqi bu xahisi pozaraq od yandirmis ve heyat yoldasini dehsetli menzerede gormusdur Onun cesedi irin icinde idi etrafinda goy gurultusunun sekkiz tecessumu alov torpaq ve dag ruhlari dayanmisdi Qezeblenmis Izanami Yomi aleminin sekkiz eybecer qadinini Izanaqinin ardinca gondermisdir O adli qilincini cekmis ve qacmaga baslamisdir Qacan zaman bas bagini atmis ve o uzum salximina cevrilmisdir Qadinlar dayanib onu yemeye baslamisdilar Bundan sonra Izanami ozu de Izanaqinin dalinca qacmisdir lakin artiq Izanaqi Yomi ile yuxari alem arasindaki serhede catmis ve yolu boyuk bir qaya ile baglamisdi Qayanin o biri terefinde olan Izanaminin varligini hiss eden Izanaqi ona birliyini pozmagi teklif etmisdir Izanami cavabinda demisdir ki eger beledirse her gun min insani bogacaq Izanaqi qarsiliq olaraq bildirmisdir ki o da her gun min bes yuz dogan qadin ucun ev tikecek IstinadlarA N Vinogradova T P Kaptereva T H Starodub Tradicionnoe iskusstvo Vostoka Termenologicheskij slovar M Ellis Lak pod obsh red T H Starodub 1997 165 ISBN 5 7195 0055 3 Yaponskaya mifologiya enciklopediya Tajny drevnih civilizacij Moskva Eksmo Sostavlenie obsh red Ilinoj N i Yurevoj O 42 43 ISBN 978 5 699 08417 3 Yaponskaya mifologiya enciklopediya Tajny drevnih civilizacij Moskva Eksmo Sostavlenie obsh red Ilinoj N i Yurevoj O 455 ISBN 978 5 699 08417 3 Yaponskaya mifologiya enciklopediya Tajny drevnih civilizacij Moskva Eksmo Sostavlenie obsh red Ilinoj N i Yurevoj O 44 46 ISBN 978 5 699 08417 3