Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Müqəddəs Yelisey adına Tsilin kilsəsi (udi Ĭvĕl Yeliseyi s'iyen S'ilin Gergeś) — Qəbələ rayonunun Nic qəsəbəsində yerləşən kilsə. Erməni mənbələrində adı Müqəddəs Tanrının Anası Kilsəsi (erm. Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Surb Astvatsatsin yekeğets’i)) kimi xatırlanır. Kəndin aşağı (udi s'ilin) məhləsində yerləşən kilsəni kəndin yuxarı (udi bulun) məhləsindəki Bulun kilsəsindən fərqləndirmək üçün yerlilər ona sadəcə Tsilin kilsəsi də deyirlər.
| Qriqoryan ortodoks | |
| Tsilin kilsəsi | |
|---|---|
| udi Ĭvĕl Yeliseyi s'iyen S'ilin Gergeś | |
 | |
| Din | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Qəsəbə | Nic |
| Rayon | Qəbələ rayonu |
| Memarlıq | |
| İnşa tarixi | 1866 – 1869 |
| Tikdirəni | Qalust yüzbaşı |
| Eni | 11.56 |
| Uzunluğu | 20.52 |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Müasir kilsənin əsası 1866-cı ildə qoyulub, tikinti 1869-cu ildə bitib. Kilsə həmin il keşiş Aristakes tərəfindən təqdis edilib və istifadəyə açılıb. Tikintiyə maliyyə yardımı edənlər arasında Qalust Yüzbaşı və Xaçatur Yeğiazaryan adlı udi donorların adları çəkilir.
Arxitekturası
İki mərtəbəli sakristiya və yarımdairəvi tağları olan Silin kilsəsinin uzunluğu 20.52, eni isə 11.56 metrdir. O, Müqəddəs Yelisey kilsəsinin arxitektural kompozisiya xüsusiyyətlərini bölüşür. Birincinin tağlı örtüyü iki cüt xaçşəkilli sütunla dəstəklənir. Müqəddəs Yelisey kilsəsi ilə müqayisədə onun şimal fasadına açılan daha bir pəncərəsi var. Cənub fasadında günəş saatı olan kilsə incə işlənmiş daş və məhluldan hərtərəfli tikilmişdir. Altı sütuna söykənən altıbucaqlı kiçik sütunlar ilə bitən zəng qülləsi qərb frontonunun üstündə ucalır. 5 altar pilləkəni var.
Kilsədə xidmət etmiş keşişlər
- Avaq Ter-Hovhannisyan (1868)
- Harutyun Matevos oğlu Xamoyants (1873) — Moskva Universiteti məzunu, daha öncə 7 il hüquqşünas kimi çalışıb
- Petros Martirosyan Ayrapetyan (1879) — dördüncü dərəcəli diakon rütbəsi almışdı
- Sargis Xamoyants (1875–1898) — Tiflis Nersisyan məktəbində və Moskvada Lazarev Şərq dilləri İnstitutunda təhsil almışdı.
Məktəb
Kilsənin həyətində Nic 5 saylı tam orta məktəbi yerləşir. Məktəb 1875-ci ildə açılıb. Məktəbin ilk müəllimi keşiş Sargis Xamoyants olub.
Yazılar
Kilsənin şərq girişində müxtəlif yazılar mövcuddur:
| Şəkil | Orijinal | Tərcüməsi |
|---|---|---|
 | ՌՍՏԱԿԵՍԵԱՆՑ ՅԻՇԱՏԱԿ ԿԵ ՆԴԱՆԵԱՑ ԵԻ ՆՆՋԵՑԵԼՈՑ ԻՒՐԵԱՆՑ ՀԻՄՆԵՑԱՒ Ի ԹՎԻՆ ՀԱՅՈՑ ՌՅԺԵ, ԱԻԱՐՏԵՑԱՒ ՌՅԺԸ | Rştakesyanlar ailəsindən uyuyanların və yaşayanların xatirəsinə, bu kilsənin 1315-ci ildə (1866) əsası qoyulmuş və 1318-ci ildə (1869) bitirilmişdir. |
 | ԵՂԻԱԶԱՐԵԱՆ ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԻՇԽԱՆՆ ՈՒՏԻ ՑԵՐԿԱՆՑ ԻՒՐ Ի ՇԻՆՈՒԹԻ(Ւ)Ն ՏԱՃԱՐԻՍ ԵՏ ՀԻՆԳ ՀԱՐԻՒՐ ՌՈՒԲԼԻՍ | Udi işxanı Yeğiazaryan Xaçatur məbədin tikintisinə 500 rubl ianə etdi. |
 | ԿԱՌՈՒՑԱՒ ՍԲ ԵԿԵՂԵՑԻՍ ԱԾ ԱՐԴԵԱՄԲՔ ՆԻԺԵՑԻ ԳԱ ԼՈՒՍՏ, ԽԱՉԱՏՈՒՐ, ՅԱՐՈՒԹԻ ՒՆ ԵՒ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄ, ՉՈՐ ԻՑ ՀԱՐԱԶԱՏ ԵՂԲԱՐՑ, ՌՊՀ | Müqəddəs Tanrının Anası kilsəsi Nicli qardaşlar Qalust, Xaçatur, Harutyun və Ambartsum adlı 4 qardaş tərəfindən 1870-ci ildə tikilib. |
Freskalar
Plasterdən aşağı hissədə "Allah Ata", dörd həvari və s. təmsil edən bir sıra freskalar salamat qalmışdır.
-
![image]()
-
![image]()
Allah-Ata freskası. Sol əlində dünyanın üzərindəki hakimiyyətin rəmzi olan lat. Globus cruciger (xaç və kürə), sağ əlində isə xeyir-duanı simvolizə edən lat. dextera dei (Allahın sağ əli) olan Tanrı fiqurunun başında düzgün üçbucaq formasında Müqəddəs Üçlüyü simvolizə edən halə də var. -
![image]()
Həvari Matfey freskası -
![image]()
Həvari Yuhənna freskası
İstinadlar
- Melkonyan, H. "Arxivlənmiş surət" (PDF). Ararat (erməni). 24 iyul (12 iyul) 1869. 2022-07-09 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-10-25.
- . Archived from the original on 2012-05-18. İstifadə tarixi: 2021-10-20.
- GoMap.az https://kataloq.gomap.az/az/all-poi/science/school/f169b310d56511e0ad4900226424597d (#bare_url_missing_title).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muqeddes Yelisey adina Tsilin kilsesi udi Ĭvĕl Yeliseyi s iyen S ilin Gerges Qebele rayonunun Nic qesebesinde yerlesen kilse Ermeni menbelerinde adi Muqeddes Tanrinin Anasi Kilsesi erm Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի Surb Astvatsatsin yekegets i kimi xatirlanir Kendin asagi udi s ilin mehlesinde yerlesen kilseni kendin yuxari udi bulun mehlesindeki Bulun kilsesinden ferqlendirmek ucun yerliler ona sadece Tsilin kilsesi de deyirler Qriqoryan ortodoksTsilin kilsesiudi Ĭvĕl Yeliseyi s iyen S ilin GergesDinYerlesmesiOlke AzerbaycanQesebe NicRayon Qebele rayonuMemarliqInsa tarixi 1866 1869Tikdireni Qalust yuzbasiEni 11 56Uzunlugu 20 52Tsilin kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiMuasir kilsenin esasi 1866 ci ilde qoyulub tikinti 1869 cu ilde bitib Kilse hemin il kesis Aristakes terefinden teqdis edilib ve istifadeye acilib Tikintiye maliyye yardimi edenler arasinda Qalust Yuzbasi ve Xacatur Yegiazaryan adli udi donorlarin adlari cekilir ArxitekturasiIki mertebeli sakristiya ve yarimdairevi taglari olan Silin kilsesinin uzunlugu 20 52 eni ise 11 56 metrdir O Muqeddes Yelisey kilsesinin arxitektural kompozisiya xususiyyetlerini bolusur Birincinin tagli ortuyu iki cut xacsekilli sutunla desteklenir Muqeddes Yelisey kilsesi ile muqayisede onun simal fasadina acilan daha bir penceresi var Cenub fasadinda gunes saati olan kilse ince islenmis das ve mehluldan herterefli tikilmisdir Alti sutuna soykenen altibucaqli kicik sutunlar ile biten zeng qullesi qerb frontonunun ustunde ucalir 5 altar pillekeni var Kilsede xidmet etmis kesislerAvaq Ter Hovhannisyan 1868 Harutyun Matevos oglu Xamoyants 1873 Moskva Universiteti mezunu daha once 7 il huquqsunas kimi calisib Petros Martirosyan Ayrapetyan 1879 dorduncu dereceli diakon rutbesi almisdi Sargis Xamoyants 1875 1898 Tiflis Nersisyan mektebinde ve Moskvada Lazarev Serq dilleri Institutunda tehsil almisdi MektebKilsenin heyetinde Nic 5 sayli tam orta mektebi yerlesir Mekteb 1875 ci ilde acilib Mektebin ilk muellimi kesis Sargis Xamoyants olub YazilarKilsenin serq girisinde muxtelif yazilar movcuddur Sekil Orijinal TercumesiՌՍՏԱԿԵՍԵԱՆՑ ՅԻՇԱՏԱԿ ԿԵ ՆԴԱՆԵԱՑ ԵԻ ՆՆՋԵՑԵԼՈՑ ԻՒՐԵԱՆՑ ՀԻՄՆԵՑԱՒ Ի ԹՎԻՆ ՀԱՅՈՑ ՌՅԺԵ ԱԻԱՐՏԵՑԱՒ ՌՅԺԸ Rstakesyanlar ailesinden uyuyanlarin ve yasayanlarin xatiresine bu kilsenin 1315 ci ilde 1866 esasi qoyulmus ve 1318 ci ilde 1869 bitirilmisdir ԵՂԻԱԶԱՐԵԱՆ ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԻՇԽԱՆՆ ՈՒՏԻ ՑԵՐԿԱՆՑ ԻՒՐ Ի ՇԻՆՈՒԹԻ Ւ Ն ՏԱՃԱՐԻՍ ԵՏ ՀԻՆԳ ՀԱՐԻՒՐ ՌՈՒԲԼԻՍ Udi isxani Yegiazaryan Xacatur mebedin tikintisine 500 rubl iane etdi ԿԱՌՈՒՑԱՒ ՍԲ ԵԿԵՂԵՑԻՍ ԱԾ ԱՐԴԵԱՄԲՔ ՆԻԺԵՑԻ ԳԱ ԼՈՒՍՏ ԽԱՉԱՏՈՒՐ ՅԱՐՈՒԹԻ ՒՆ ԵՒ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄ ՉՈՐ ԻՑ ՀԱՐԱԶԱՏ ԵՂԲԱՐՑ ՌՊՀ Muqeddes Tanrinin Anasi kilsesi Nicli qardaslar Qalust Xacatur Harutyun ve Ambartsum adli 4 qardas terefinden 1870 ci ilde tikilib FreskalarPlasterden asagi hissede Allah Ata dord hevari ve s temsil eden bir sira freskalar salamat qalmisdir Ibrahimin Ishaqi qurban etmesi Allah Ata freskasi Sol elinde dunyanin uzerindeki hakimiyyetin remzi olan lat Globus cruciger xac ve kure sag elinde ise xeyir duani simvolize eden lat dextera dei Allahin sag eli olan Tanri fiqurunun basinda duzgun ucbucaq formasinda Muqeddes Ucluyu simvolize eden hale de var Hevari Matfey freskasi Hevari Yuhenna freskasiIstinadlarMelkonyan H Arxivlenmis suret PDF Ararat ermeni 24 iyul 12 iyul 1869 2022 07 09 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 10 25 Archived from the original on 2012 05 18 Istifade tarixi 2021 10 20 GoMap az https kataloq gomap az az all poi science school f169b310d56511e0ad4900226424597d bare url missing title