Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Mormonlar (ing. Mormons, tək halda mormon — Mormon) — Mormonizmə inanan etnodini qrup.
Tarixi
XIX əsrin ilk yarısında Şimali Amerikada qurulmuş olan çox dəyişik, geniş ölçüdə tepkilər yaratmış bir xristian məzhəbinə "mormon", bu məzhəbdən kimsələrə də "mormonlar" adı verilir. Məzhəbin əsl adı "Son Gün Əzizləri Kilsəsi"dir.
"Son Gün Əzizləri Kilsəsi", rəsmi qeydlərə görə 1830-cu ilin 6 aprel günü Nyu-Yorkda, La Fayettede Cozef Smit (1805–1844) adında biri tərəfindən qurulmuşdur. Öz iddiasına görə 14 yaşındaykən vəhy gəlib "Mormon kitabı" üçün təsirlənən Cozef Smit bu kilsəni ilk qurduğunda sadəcə 6 üzvü vardı. Bunlar eyni zamanda qurucu üzvülərdilər.
Quruluşu izləyən dönəmdə böyük çətinliklərlə qarşılaşan, gördükləri etiraz səbəbiylə yerlərini-yurdlarını buraxmaq məcburiyyətində qalan Cozef Smit və onun ardından gedənlər Smitin "Vəd edilmiş torpaqlar" saplantısına uyaraq Qərb yoluna düşdüler. Bunlardan bəziləri Ohayo, bəziləri də Missuriyə getdilər. İçlərindən böyük bir qismi Nauvooda, ilk yerləşik Mormon toplumunu qurduqları İllinoysda yerləşdilər. 1844-cü ildə Cozef Smit və qardaşı Hayrum, qorunmaq məqsədiylə həbsxanaya alınmış olmalarına baxmayaraq qızğın, gözü dönmüş bir topluluq tərəfindən öldürüldülər.
Məzhəbə qarşı sərt bir etiraz göstərilməsinin səbəbi, mormonların materialist dünyagörüşü və çoxevlilik düzənin, müdafiə edib uyğulamalarıydı. Bu məzhəbə görə, kişilər də, qadınlar da birdən artıq şəxslə evlilik qura bilirdilər.
Cozef Smitin yerinə keçdi. 1846-cı ildə, Mormon Kilsəsinin yeni başçısı Briqham Younq və onbeş min Mormon, Qayalıq Dağlar bölgəsinə doğru yürüyüşə keçdilər. 1847-ci ilin iyul ayı içində, ilk və öncü Mormon topluluğu Salt Lake (Tuzlu Göl) Vadisine çatdı. Bu gün Utah adıyla bilinən çevrədə torpağı işləməyə başladı. Utah, o zamandan bəri Mormon Kilsəsinin qərargahı, mərkəzi olmuşdur.
Kilsənin əsas inancı, insanların ancaq öz günahlarından dolayı cəzalandırıla biləcəkləri, Adəmin günahlarından sorumlu olmadıqlarıdır. Zamanla bəlirli ölçüdə yayğınlaşan Mormon məzhəbi üzvlərinin sayısı, günümüzdə dünya ümumunda təqribi olaraq 16.000.000-dur. Yenə dünya ümumunda 67.049 Mormon gənci, davamlı şəkildə "missioner" kimi çalışırlar (2017-ci il məlumatlarına görə).
Amerikada bu məzhəbə qarşı ən şiddətli etiraz, çox evlilik uyğulamasından doğmuş və 1890-cı ildə bu qaydanın uyğulaması özəl bir qanunla yasaqlanmışdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "2017 Statistical Report for 2018 April Conference" 2019-05-13 at the Wayback Machine, Mormon Newsroom, March 31, 2018. (ing.)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mormonlar ing Mormons tek halda mormon Mormon Mormonizme inanan etnodini qrup Mormon kitabiTarixiXIX esrin ilk yarisinda Simali Amerikada qurulmus olan cox deyisik genis olcude tepkiler yaratmis bir xristian mezhebine mormon bu mezhebden kimselere de mormonlar adi verilir Mezhebin esl adi Son Gun Ezizleri Kilsesi dir Son Gun Ezizleri Kilsesi resmi qeydlere gore 1830 cu ilin 6 aprel gunu Nyu Yorkda La Fayettede Cozef Smit 1805 1844 adinda biri terefinden qurulmusdur Oz iddiasina gore 14 yasindayken vehy gelib Mormon kitabi ucun tesirlenen Cozef Smit bu kilseni ilk qurdugunda sadece 6 uzvu vardi Bunlar eyni zamanda qurucu uzvulerdiler Qurulusu izleyen donemde boyuk cetinliklerle qarsilasan gordukleri etiraz sebebiyle yerlerini yurdlarini buraxmaq mecburiyyetinde qalan Cozef Smit ve onun ardindan gedenler Smitin Ved edilmis torpaqlar saplantisina uyaraq Qerb yoluna dusduler Bunlardan bezileri Ohayo bezileri de Missuriye getdiler Iclerinden boyuk bir qismi Nauvooda ilk yerlesik Mormon toplumunu qurduqlari Illinoysda yerlesdiler 1844 cu ilde Cozef Smit ve qardasi Hayrum qorunmaq meqsediyle hebsxanaya alinmis olmalarina baxmayaraq qizgin gozu donmus bir topluluq terefinden oldurulduler Mezhebe qarsi sert bir etiraz gosterilmesinin sebebi mormonlarin materialist dunyagorusu ve coxevlilik duzenin mudafie edib uygulamalariydi Bu mezhebe gore kisiler de qadinlar da birden artiq sexsle evlilik qura bilirdiler Cozef Smitin yerine kecdi 1846 ci ilde Mormon Kilsesinin yeni bascisi Briqham Younq ve onbes min Mormon Qayaliq Daglar bolgesine dogru yuruyuse kecdiler 1847 ci ilin iyul ayi icinde ilk ve oncu Mormon toplulugu Salt Lake Tuzlu Gol Vadisine catdi Bu gun Utah adiyla bilinen cevrede torpagi islemeye basladi Utah o zamandan beri Mormon Kilsesinin qerargahi merkezi olmusdur Kilsenin esas inanci insanlarin ancaq oz gunahlarindan dolayi cezalandirila bilecekleri Ademin gunahlarindan sorumlu olmadiqlaridir Zamanla belirli olcude yayginlasan Mormon mezhebi uzvlerinin sayisi gunumuzde dunya umumunda teqribi olaraq 16 000 000 dur Yene dunya umumunda 67 049 Mormon genci davamli sekilde missioner kimi calisirlar 2017 ci il melumatlarina gore Amerikada bu mezhebe qarsi en siddetli etiraz cox evlilik uygulamasindan dogmus ve 1890 ci ilde bu qaydanin uygulamasi ozel bir qanunla yasaqlanmisdir Hemcinin baxMormonizmIstinadlar 2017 Statistical Report for 2018 April Conference 2019 05 13 at the Wayback Machine Mormon Newsroom March 31 2018 ing Xarici kecidlerVikianbarda Mormonlar ile elaqeli mediafayllar var