Vikipediya azad ensiklopediya Biosidlər və Biostatiklər iki üsulla biozədələnmədən qorunması üçün nəzərdə tutulmuşdur Bi

Vikipediya azad ensiklopediya Biosidler ve Biostatikler iki usulla biozedelenmeden qorunmasi ucun nezerde tutulmusdur Birinci usula gore fermentleri hava aerob mexanizmi ve ya sulfatreduksiyaedici reduksiyasi zamani ayrilan oksigenle anaerob mexanizmi oksidlesmesine katalitik tesir gosterir Prosese bakteriyalarin bezi heyat fealiyyeti mehsullarinin disperslesdirici tesiri komek edir Ikinci usula gore mikroorqanizmlerin heyat fealiyyeti mehsullari yanacagi korlayir onun nasosla vurulma qabiliyyetini pislesdirir ve korroziya aqressivliyini artirir Biosidler yanacaqda meydana cixan mikroorqanizmleri mehv edir biostatikler onlarin inkisafini lengidir Biosid ve biostatikler yanacaqlarda nadir halda istifade olunur Bele ki mikroorqanizmlerin intensiv inkisafi ucun isti ve nem iqlim teleb olunur Tesir prinsipi span Biosidler ve Biostatikler uc muxtrelif mexanizm uzre tesir gosterir Etilendiamintetrasirke tursusu ve ya qlutaraldehid nov asqarlar huceyrenin xarici struktur funksiyalarini inhibirlesdirir digerleri spirtler sellozolvlar sethi aktiv maddeler bakteriya huceyrelerinin divarlarini dagidir Ucunculer aldehidler alkillesdirici agentler sitoplazmatik strukturu amin tursulari zulallar ve s pozur Effektlilik gostericisi span Biosidin effektlilik gostericisi sinaq seraitinde olan asqarli yanacaqda quru biokutlenin cekisinin artmasidir Qeyd etmek lazimdir ki muxtelif gobelekler ve yanacaqlarda on minlerle askar olunub munasibetde biosidlerin toksikliyi muxtelifdir Ekser hallarda asqarlarin semereliliyini qiymetlendirmek ucun en cox yayilmis bakteriyalar meselen Cladosporium resinae ve ya Micobacterium lacticolum esasinda hazirlanmis numunelerden istifade edirler MDU da GOST 9 023 74 Topliva neftyanye Metod laboratornyh ispytanij biostojkosti topliv zashishaemyh protivomikrobnymi prisadkami hazirlanmis usula gore terkibinde 5 7 1 nisbetinde su olan yanacaq numunesinde xususi hazirlanmis kultur ekilir numuneler bir nece sutka erzinde 28 30 S de statik seraitde ve ya laboratoriya calxalayicisinda saxlanilir Sonra diametri 0 5 mkm den kicik olan membranli filtrden kecirilir Biokutle artmayibsa demeli yanacaq bu mikroorqanizmlere qarsi davamlidir Biokutlenin artimi 1l e 0 7q dan azdirsa yanacaq cuzi zedelenmis 0 7 q dan coxdursa yanacaq intensiv zedelenmis hesab olunur Bakteriya artiminin mehv edilme faizi hesablana biler Bunun ucun tedqiq olunan numunelerin veziyyeti 5 balliq sistemle qiymetlendirilir butun numuneler uzre ballar toplanir ve kontrol numune asqarsiz yanacaq 100 qebul olunur Hazirda Rusiyada JP 385 88 Sejbolt usulundan istifade olunur Bu usula gore numune 3 sutka erzinde 25 S de xususi qidali muhitde saxlandiqdan sonra filtrin sethinde olan koloniyalarin sayi K mueyyenlesdirilir Onlarin sayi 500 den azdirsa yanacaq az cirklenmis hesab olunur ve uzun muddet saxlanila biler Eger K 500 10000 dirse yanacaq orta seviyyede cirklenmis onu 3 aydan cox saxlamaq olmaz K gt 10000 olan halda yanacaq zedelenmis hesab olunur Bu halda numuneni 2 3 hefte de saxladiqdan sonra yene cirklenmeni yoxlamaq lazimdir K azalmasa yanacaga asqar qatmaq lazimdir Cesid span Yanacaqlara biosid asqarlar sirasinda ikisini qeyd etmek olar suda hell olan Fogucid ve yanacaqda hell olan AID 9 12 Fogucid TU 10 09 41 90 Rusiyada Pokrovskiy adina Biopreparatlar Zavodunda istehsal edilir Asqar dizel yanacaqlarinda tetbiq olunur AID 9 12 asqarinin esasini imidazolinler teskil edir 0 005 qatiliqda T b yanacaginnin mikroorqanizmlerden tam mudafiesini temin edir Dizel yanacagina 0 03 qatiliqda elave olunur Bu asqarin catismayan ceheti onun 3 hefteden artiq saxlandiqda onda cokuntunun emele gelmesidir Bundan elave tetraetilqurgusun barium saxlayan tustuye qarsi asqarlar bor tursusunun efirleri etillesdirilmis avtomobil benzinlerine cokuntuye qarsi asqarlar da biosid xasse gosterir Rusiyanin xam neftlerde istifade ucun biosid ve biostatiklerin yaradilmasi ve tetbiqi sahesinde genis tecrubesi var Onlardan bezileri yanacaqlarda da istifade oluna biler Biosidlerin tetbiq saheleri span Surtku yaglarinin mikrobioloji zedelenmesinin biosidlerle muhafizesi Yaglarin novunden asili olaraq materiallarin biozedelen meden muhafize usullari muxtelifdir ve asagidakilardan ibaretdir cirklenmenin mexaniki usulla yox edilmesi sanitar gigiyenik ve temperatur rutubet rejiminin duzgun saxlanilmasi 20 0C 60 etraf muhitde havanin nisbi rutubeti 80 den az aerasiya fiziki usullar bakterial filtrler elektromaqnit radiasiyali ve ultrabenovseyi sualanma ultrases elektrokimyevi muhafize sethin hidrofoblasdirilmasi mikroorqanizmlerin biozedelenme sahesine kecmesinin qarsisinin alinmasi cirklenme havanin temizlenmesi vakuum biosidli qaz muhiti mikroblarin inkisafi ucun zeruri olan her hansi elementi xaric etmek meselen demir ve maqneziumun xelaf birlesmeleri bioloji muhafize antaqonizm mikroorqanizmlerin reqabeti biozedelenme xasselerine gore lazim olan terkibde materiallarin yaradilmasi materiallarin bir ve ya bir nece komponenti biosid xasseye malikdir biosid birlesmelerin tetbiqi ve genis yayilan muhafize usullari Toksikontlar xarakter etibari ile asagidaki qruplara bolunur biozedelenmenin mikrob patogenlerini mehv eden biosidler mikroorqanizmlerin boyumesine manee toreden biostatikler biozedelenme agentlerinin cekindirici qorxu tesirine sebeb olan repellentler Materiallari zedeleyen muxtelif qruplara aid olan mikroflora tesirli oldugu ucun daha genis tesir spektrli biosidlerden yaxud onlarin qarisigindan istifade etmek meslehetdir Biosidlerin qisa muddetli tesiri materiallarin toksiki olmasini aradan qaldirir Praktiki cehetden polimer esasli biosidler asagi molekullu birlesmelerden ustun sayilir Texniki teyinati ve tetbiqi uzre biosidler agac memulatlari kagiz karton sintetik materiallar plastikler kaucuklar suni deriler toxuculuq materiallari tebii deri neft mehsullari yanacaq yaglar surtku yaglari yaglayici soyuducu mayeler boya materiallari ve ortukler olmaqla tesnif olunur Bu tesnifat sertidir bele ki bir cox biosidler eyni zamanda bir nece qrup materiallari muhafize ede biler Biosidlerin kimyevi terkibe gore tesnifati onlarin hansi sinfe karbohidrogenler spirtler aldehidler aminler heterotsiklik birlesmler qeyri uzvi birlesmeler ve s mensub olmasi ile mueyyenlesdirilir Bir sira hallarda biosidlerin praktikada tetbiq edilmesi onlarin ferdi birlesmeler kimi deyil her hansi qrupa aid olan bir nece esas komponenti kimi nezere alinir En esas teleblerden biri de istifade edilen biosidler tetbiq olundugu surtku yaglarinda hell olmali fiziki kimyevi xasselerine menfi tesir etmemeli muhafize olunan metal konstruksiyalarin teleblerini qorumalidir Teleb olunan esas amillerden biri neft mehsullarinin xususen surtku yaglarinin istismar xasselerini qorumaq onlarin xususi terkibli biosidlerle muhafizesi zamani uzvi birlesmenin terkibinde olan funksional qruplar muxtelif elementler yagin terkibinde olan funksional xasseli asqarlarla antaqonizm yarada bilmesi mustesna olmalidir Melumdur ki bu asqarlarin terkibinde muxtelif funksional qruplarla yanasi barium kalsium sink maqnezium bor ve diger metallar vardir Bele murekkeb terkibli surtku yaglari ucun biosidlerin secilmesi cox murekkeb ve vacib bir meseledir Elave xasseler span Imidazolinler esasinda biosidler yanacaqlarin muhafize xasselerini ve oksidlesme sabitliyini artirir lakin qatranlarin emele gelmesine sebeb olan feal komponentlerin sixlasmasina mane olmur Menbe span A M Danilov Primenenie prisadok v toplivah Sankt Peterburg Himizdat 2010 I A Ceferova H E Cavadova Surtku yaglarinin mikrobioloji zedelenmesi Gence 2021 seh 117 127 Kateqoriyalar KimyaUzvi kimya