| Batpakkarinsk üsyanı | |||
|---|---|---|---|
| Tarix | 1-9 noyabr 1929-cu il | ||
| Yeri | Batpakkarinsk bölgəsi, Kustanay dairəsi, Qazaxıstan | ||
| Səbəbi | Aclıq Həddən artıq olan vergilər Məcburi kollektivləşdirmə İnsanların dini inanclarının təhqir olunması | ||
| Nəticəsi | Üsyan bolşeviklər tərəfindən yatırılıb, 115 nəfər güllənməyə məhkum edilib. 170 nəfər isə 2 ildən 10 ilədək islah əmək düşərgələrinə göndərilib. | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| | |||
Batpakkarinsk üsyanı (qaz. Батпаққара көтерілісі) — 1-9 noyabr 1929-cu ildə Qazaxıstanın Kustanay dairəsinin Batpakkarinsk bölgəsinin və eləcə də Naurzum və Turqay bölgələrinin bir neçə kəndlərinin əhalisi tərəfindən qaldırılmış antisovet üsyanı. Üsyana səbəb əmlakın müsadirəsi və məcburi kollektivləşdirmə idi.
Haqqında
| ]Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının qərarı ilə 16 bəy təsərrüfatı müsadirə edilir. Müsadirə zamanı "yarıfeodal bəylərin", "alaşordalıların" Əhməd Baytursunovun, M.Dulatovun, M. Esbolovun və 1916-cı ildə baş tutmuş milli azadlıq hərəkatının rəhbəri A. Janbosınovun yaxınları və qohumları əsassız təqiblərə məruz qaldılar. Bu isə öz növbəsində insanların narazılığına səbəb oldu. "Əksinqilabçılar", "millətçilər", "alaşordalılar" elan edilmiş 50 nəfər həbs olunmuşdu. Üsyançıların da əsas məqsədi həbsdə olanları azad etmək idi. Üsyançılar "Rədd olsun sovet hökuməti!", "Müsadirə olunmuş torpaqlar geri qaytarılsın!", "Müsadirə olunmuş əmlak sahiblərinə qaytarılsın!", "Yaşasın xanlıq!" şüarlar səsləndirirdilər.
2 noyabr 1929-cu ildə üsyançılar Batpakkarinsk (indiki Amangəldi rayonu) rayon mərkəzini ələ keçirib yerli hökumət orqanlarınını təmsilçilərini və rayon rəhbərlərini həbs edirlər. Partiya, məhkəmə binaları, polis idarəsi, kooperativlər və təsərrüflar yandırılır. Üsyanın aktiv iştirakçıları, Abaydilda Bekjanov, Seytbek Kaliyev, Əhmədiyyə Smaqulov və digərləri idilər. 5 kənd sovetinin üzvü, 3 kommunist, 12 komsomol və 2 "Kasıblıq ittifaqı"-nın üzvü də üsyançıların sıralarına qoşuldular. Üsyanın rəhbərləri rayonun bütün kəndlərinin təmsilçilərinin iştirak etdiyi iclas keçirib hər kənddə "ağsaqqal üçlükləri" yaratdılar. Bu üçlüklərə hər kənddə 50 nəfərlik hərbi dəstələr formalaşdırmaq tapşırılmışdı. 1000 nəfərlik hərbi dəstə (800 nəfər Batpakkarinsk rayonunun kəndlərindən, 200 nəfər Naurzum rayonunun kəndlərindən) yaradıb, Batpakkarinsk və Naurzum rayonlarındakı yaşayış məntəqələrini tutduqdan sonradan Turqay və Kustanay şəhərlərini ələ keçirmək planlaşdırılmışdı. Ömər Barmakov isə xan elan edilir. Üsyançıların sayının az olması və pis silahlanma genişmiqyaslı hərbi əməliyyatları keçirməyə imkan vermədi.
Üsyançılar cəza dəstələrinin qarşısını ala bilmədilər nəticədə Ömər Barmakovla birgə 200 nəfər həbs edildi. 115 nəfər güllələnməyə məhkum edildi. 170 nəfər isə 2-10 il müddətinə islah əmək düşərgələrinə göndərildilər. 28 nəfər isə 3 il müddətinə Qazaxıstandan kənara sürgün olundular.
Həmçinin bax
| ]İstinadlar
| ]- Burkitbay Ayaqan. Qazaxıstan. Milli Ensiklopediya (PDF). I. . 2004. səh. 373. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Batpakkarinsk usyaniTarix 1 9 noyabr 1929 cu ilYeri Batpakkarinsk bolgesi Kustanay dairesi QazaxistanSebebi Acliq Hedden artiq olan vergiler Mecburi kollektivlesdirme Insanlarin dini inanclarinin tehqir olunmasiNeticesi Usyan bolsevikler terefinden yatirilib 115 nefer gullenmeye mehkum edilib 170 nefer ise 2 ilden 10 iledek islah emek dusergelerine gonderilib Munaqise terefleriSSRI Qazax kendlileri Batpakkarinsk usyani qaz Batpakkara koterilisi 1 9 noyabr 1929 cu ilde Qazaxistanin Kustanay dairesinin Batpakkarinsk bolgesinin ve elece de Naurzum ve Turqay bolgelerinin bir nece kendlerinin ehalisi terefinden qaldirilmis antisovet usyani Usyana sebeb emlakin musadiresi ve mecburi kollektivlesdirme idi Haqqinda span Qazaxistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin qerari ile 16 bey teserrufati musadire edilir Musadire zamani yarifeodal beylerin alasordalilarin Ehmed Baytursunovun M Dulatovun M Esbolovun ve 1916 ci ilde bas tutmus milli azadliq herekatinin rehberi A Janbosinovun yaxinlari ve qohumlari esassiz teqiblere meruz qaldilar Bu ise oz novbesinde insanlarin naraziligina sebeb oldu Eksinqilabcilar milletciler alasordalilar elan edilmis 50 nefer hebs olunmusdu Usyancilarin da esas meqsedi hebsde olanlari azad etmek idi Usyancilar Redd olsun sovet hokumeti Musadire olunmus torpaqlar geri qaytarilsin Musadire olunmus emlak sahiblerine qaytarilsin Yasasin xanliq suarlar seslendirirdiler 2 noyabr 1929 cu ilde usyancilar Batpakkarinsk indiki Amangeldi rayonu rayon merkezini ele kecirib yerli hokumet orqanlarinini temsilcilerini ve rayon rehberlerini hebs edirler Partiya mehkeme binalari polis idaresi kooperativler ve teserruflar yandirilir Usyanin aktiv istirakcilari Abaydilda Bekjanov Seytbek Kaliyev Ehmediyye Smaqulov ve digerleri idiler 5 kend sovetinin uzvu 3 kommunist 12 komsomol ve 2 Kasibliq ittifaqi nin uzvu de usyancilarin siralarina qosuldular Usyanin rehberleri rayonun butun kendlerinin temsilcilerinin istirak etdiyi iclas kecirib her kendde agsaqqal uclukleri yaratdilar Bu ucluklere her kendde 50 neferlik herbi desteler formalasdirmaq tapsirilmisdi 1000 neferlik herbi deste 800 nefer Batpakkarinsk rayonunun kendlerinden 200 nefer Naurzum rayonunun kendlerinden yaradib Batpakkarinsk ve Naurzum rayonlarindaki yasayis menteqelerini tutduqdan sonradan Turqay ve Kustanay seherlerini ele kecirmek planlasdirilmisdi Omer Barmakov ise xan elan edilir Usyancilarin sayinin az olmasi ve pis silahlanma genismiqyasli herbi emeliyyatlari kecirmeye imkan vermedi Usyancilar ceza destelerinin qarsisini ala bilmediler neticede Omer Barmakovla birge 200 nefer hebs edildi 115 nefer gullelenmeye mehkum edildi 170 nefer ise 2 10 il muddetine islah emek dusergelerine gonderildiler 28 nefer ise 3 il muddetine Qazaxistandan kenara surgun olundular Hemcinin bax span Aday usyani Abirali usyani Qazaxistanda acliqIstinadlar span Burkitbay Ayaqan Qazaxistan Milli Ensiklopediya PDF I 2004 seh 373 ISBN 9965 9389 9 7 Kateqoriyalar Elifba sirasina gore herbi munaqiseler1929 cu ildeki munaqiseler1929 cu ilde Asiya1929 cu ildeki hadiselerKollektivlesdirmeye qarsi usyanlarQazaxistanda usyanlarQazaxistanda acliq
