Vikipediya azad ensiklopediya Uzunmüddətli sıxılma sindromu Travmatik toksikoz Kraş sindrom ing Crush syndrome Bədənin h

Vikipediya azad ensiklopediya Uzunmuddetli sixilma sindromu Travmatik toksikoz Kras sindrom ing Crush syndrome Bedenin her hansi bir hissesinin 2 4 saat ve daha cox sixilmasi neticesinde zedelenmis yerden distalda yerli qan dovraninin pozulmasina ve yumsaq toxumalarin dagilmasina uzunmuddetli sixilma sindromu deyilir Tarixi span Sindromu ilk defe 1918 ci ilde Birinci Dunya muharibesi zamani fransiz cerrah Kenyu E Quenu 1918 terefinden tesvir edilmisdir 1941 ci ilde Ikinci Dunya muharibesi dovrunde alman teyyareleri terefinden Londonun bombalanmasi zamani qurbanlarin mualicesinde istirak eden Ingilis alimi Bayuoters E Bywaters Bu sindromu arasdirilmasi zamani nozoloji musteqil bir vahid olaraq tecrid etmisdir qurbanlarin 3 5 de musahide edilmisdir Kliniki elametleri span Bu sindromun esas kliniki elametleri sixilmis toxumalar azad olduqdan sonra baslayir Uzunmuddetli sixilma sindromu toxuma ve uzvlerde bas vermis zedeye gore asagidaki qaydada tesnif olunur toxumanin sixilma novune gore sixilma ezilme yerlesmesine gore yuxari asagi etraflar canaq qarin dos musterekliyine gore ortuk toxumalarin cirilmasi siniqlar damar sinir daxili uzvlerin bas beyin ve onurga beyin zedelenmeleri ile qarisiqligina gore yaniq donma sualanma zeherleyici maddelerin istiraki ile derecesine gore yungul orta agir dovrune gore sixilma erken sok boyrek catismazligi gecikmis fesadlar ve sagalma fesadlarina gore etraflarin daxili uzvlerin sixilmasi irinli infeksiyanin inkisafi Yaranma sebebei span Tebii felaketler zelzele texniki saxtalarin ucmasi istehsalat neqliyyat qezalari partlayislar bomba zamani insan bedeninin her hansi bir hissesi uzerine sixici amillerin beton demir lovheler agir mexanizmler torpaq agac tesirinden toxumalar dagilir ezilir didilir sixilir ve yerli qan dovrani pozulur Sixilmis toxumalarda irimenfezli arterial ve venoz damarlarin sixilmasi ile elaqedar mikrosirkulyasiya pozulur Toxumalarda keskin hipoksiya metabolik asidoz inkisaf edir ve isemik nekroz yaranir Uzunmuddetli sixilma sindromu dovre ayrilir span Uzunmuddetli sixilma sindromunun kliniki gedisi uc dovre ayrilir sok dovru odemin artmasi ve damar catismazligi 1 3 gun davam edir keskin boyrek catismazligi dovru 3 9 gun davam edir sagalma dovru I dovr span I dovr sok dovrunde bedenin sixilmaya meruz qalmis hissesinin derisinde tund goyumtul lekeler seffaf yaxud hemorragik maye ile dolu suluqlar musahide olunur Xususen etraflarda odem artir sethi damarlarda nebz itir Ezilmeye meruz qalmisin veziyyeti get gede agirlasir husu alaqaranliqlasir arterial qan tezyiqi enir Nebz suretlenir ve heraret yukselir Elle yoxladiqda toxumalarin taxta kimi berkidiyi teyin edilir barmaqla basdiqda izleri qalir Sixilmis etrafin oynaqlarinda hereketsizlik torenir hissiyyat butunlukle itir Agir hallarda nebz seyrelir selikli qisalar quruyur sidiyin miqdari azalir rengi qizarmis bulaniq olur Urek qan damar sisteminde baslayan dekompensasiya olumle neticelenir II dovr span II dovr boyrek catismazligi dovru qan dovrani berpa olunur ancaq boyrek catismazligi elametleri baslayir Agri azalir arterial qan tezyiqi normaya dusur Nebz seyrelir bedenin herareti enir 37 3 37 5 Boyrek catismazligi artmaga baslayir sidik ifrazi azalir Qanda sidik covheri azot qaligi ve kreatinin seviyyesi yukselir Aparilan mualice ehemiyyet vermedikde boyrek catismazligi uremiyaya olume sebeb olur III dovr span III dovr sagalma dovru sixilmaya meruz qalmis sexsin veziyyeti tedricen yaxsilasir qanda azot qaliginin seviyyesi enir sidik ifrazi artir Toxumalarda odem agri hissi azalir hissiyyat ve oynaqlarda hereket berpa olunur Nekroza ugramis toxumalar mehdudlasir yasamaq qabiliyyetini saxlamis toxumadan tecrid olunur Travmatik nevrit elametleri qalir Uzun muddet sixilma sindromu diaqnozu sorguya esasen qoyulur Ezilmeye meruz qalmis toxumalardaki yerli elametlerle yanasi sidikde mioqlobulinin askarlanmasi diaqnozu tesdiqleyir Mualicesi span Mualicesi etrafi sixilmadan azad etdikden derhal sonra ona turna qoyulmali sinalarla hereketsizlesdirmelidir Odemin tez artmasinin qarsisini almaq ucun ezilmis etraf bintle sarinmali ve buz dolu kiselerle ehate olunmalidir Umumi mualice kimi intensiv dezintoksikasion ve antibiotikoterapiya aparilmalidir Cerrahi mualicesi span Cerrahi mualice sok dovrunde cerrahi emeliyyat ciddi gosterislerle icra olunmalidir Bu dovrde xestenin etraflarinda geri donmez isemiya davam edirse etrafin yasama ehtimali yoxdursa hadise yerinde qoyulmus turna azad edilmeden ondan merkeze dogru heyati gosterisle amputasiya aparilmalidir Etrafda aramsiz davam eden odem olduqda fassiyatomiya ile toxumaarasi mayenin axmasina serait yaradilmalidir Nekrozlasmis toxumalar xaric edilmelidir II dovr span II dovrde irinliklerin acilmasi nekrektomiya yaranin ikincili islenmesi gecikmis amputasiya icra olunur Qanin ekstrakorporal temizlenmesi hemodializ aparilir III dovr span III dovrde irinli fesadlarin mualicesi aparilir ikincili tikisler qoyulur ve gosterislerle denever toxumali qranulsiya ile ortulmus yara sethlerine deri kocurulur Istinadlar span tertib etdi prof Kerimov M M ZEDELENMELER az amu edu az 22 yanvar 2021 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 sentyabr 2020 E G L Bywaters and D Beall in https www ncbi nlm nih gov 22 mart 1941 https www ncbi nlm nih gov pmc articles PMC2161734 bare url missing title 11 iyul 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 sentyabr 2020 Kateqoriya Tibb