Seboreik keratoz, epidermis adlanan dərinin üst təbəqəsindəki hüceyrələrdən, yəni keratinositlərdən əmələ gələn xoşxassəli dəri xallarıdır. Qaraciyər ləkələri kimi, seboreik keratozlar da yaşlandıqca daha çox rast gəlinir.
Bu ləkələr açıq qəhvəyidən qaraya qədər müxtəlif rənglərdə görünür. Onlar yuvarlaq və ya oval, düz və ya bir qədər çıxıntılı hiss olunur, sağalmış yaranın qabığı kimidir və ölçüləri çox kiçikdən 2,5 sm-ə qədər olur. Onlar tez-tez digər dəri xəstəlikləri, o cümlədən bazal hüceyrəli karsinoma ilə qarışdırılır. Nadir hallarda seboreik keratoz və bazal hüceyrəli karsinoma eyni yerdə baş verir. Klinik müayinə zamanı diferensial diaqnoza ziyil və melanoma daxildir. Bəzi dermatoloqlar seboreik keratozları "seboreik ziyillər" adlandırırlar, çünki onlar ziyillərə bənzəyir, lakin "ziyillər" termini insan papilloma virusunun səbəb olduğu xəstəliyə aiddir.
Səbəb
| ]Seboreik keratozun səbəbi məlum deyil. Tibbi müşahidələr onun insan bədəninin dərisində yayılmasının yaşla artmasını sübuta yetirmişdir.
Müayinə
| ]
Tünd piqmentli bu tip keratozları melanomalardan ayırd etmək çətin ola bilər. Bundan əlavə, üzün dərisindəki nazik seboreik keratozları dermatoskopiya ilə belə bədxassəli şişlərdən ayırd etmək çox çətin ola bilər. Klinik olaraq epidermal bir çox problemlər seboreik keratoza bənzəyir. Kondilomalar və ziyillər də kliniki olaraq seboreik keratoza bənzəyir və dermatoskopiya onları ayırd etmək üçün faydalı ola bilər. Penis və qadın cinsiyyət orqanının dərisində kondilomalar və seboreik keratozları hətta biopsiya zamanı ayırd etmək çətin ola bilər.
Klinik olaraq təyin olunan 4000-dən çox biopsiya edilmiş seboreik keratozları araşdıran bir tədqiqat onların 3,1%-nin bədxassəli şişlər olduğunu göstərdi. Bunların üçdə ikisi skuamöz hüceyrəli karsinoma idi. Bu günə qədər seboreik keratozun müayinəsində qızıl standart dəri biopsiyasının histolopatoloji analizi hesab olunur.
Alt növlər
| ]Seboreik keratozlar aşağıdakı növlərə bölünə bilər:
| Alt növ (və alternativ adlar) | Xüsusiyyətlər | Şəkil |
|---|---|---|
| Ümumi seboreik keratoz (bazal hüceyrəli papilloma, bərk seboreik keratoz) | Dar və ya zəif səth. | |
| Retikulyar seboreik keratoz (adenoid seboreik keratoz) | Solğun və ya zəif səth və histoloji olaraq görünən keratin kistləri ilə. | |
| Stükko keratoz (deratoz alba, hiperkeratotik seboreik keratoz, dişli seboreik keratoz, verrukoz seboreik keratoz) | Ümumi. Tutqun və ya cılız səth və histoloji olaraq kollagen ətrafında epidermal hüceyrələrin kilsənin qülləsinə bənzər çıxıntıları var. Stukko keratozlar tez-tez açıq-qəhvəyi və ya ağ rəngdədir və diametri bir neçə millimetrdən çox deyil. Onlar tez-tez distal tibia, ayaq biləyində və ayaqda olur. | |
| Klonal seboreik keratoz | Tutqun və ya parıltısız səth və histoloji olaraq görünən yuvarlaq, boş şəkildə yığılmış hüceyrə yuvaları ilə. | |
| Qıcıqlanmış seboreik keratoz (iltihablı seboreik keratoz, basoskuamöz hüceyrəli akantoma) | Dar və ya zəif səth. | |
| Skuamöz atipi ilə seboreik keratoz | Tutqun və ya parıltısız səth və histoloji olaraq görünən yuvarlaq, boş şəkildə yığılmış hüceyrə yuvaları ilə. | |
| Melanoakantoma (piqmentli seboreik keratoz) | Dar və ya zəif səth. Bu, keratinositlərin və melanositlərin çoxalmasını əhatə edir. | |
| Ters çevrilmiş follikulyar keratoz | Asimptomatik, möhkəm, ağ-tanıdan çəhrayıya qədər papüllər Mikroskopik olaraq əhəmiyyətli atipi olmayan, yaxşı məhdudlaşan tərs akantotik skuamöz proliferasiya kimi xarakterizə olunur. |
Differensial diaqnozlar
| ]Qara papula dermatozu (DPN) üzdə çoxlu xırda, xoşxassəli dəri zədələnmələrindən ibarət bir vəziyyətdir və ümumiyyətlə tünd dərili insanlarda müşahidə olunan bir vəziyyətdir. DPN gəniş yayılmışdır və ABŞ-da qara dərili insanların 30% - də rast gəlinir.
Müalicə
| ]Seboreik keratozların aradan qaldırılması üçün tibbi səbəblərə qıcıqlanma və qanaxma daxildir. Estetik səbəblərdən də narahat edə bilər. Ümumiyyətlə, bu növ keratozlar elektrodezikasiya və küretaj və ya kriocərrahiyyə ilə yox edilə bilər. Düzgün həyata keçirildikdə, seboreik keratozların çıxarılması gözə görünən çapıqlara səbəb olmayacaqdır.
Epidemiologiya
| ]Seboreik keratoz ən çox rast gəlinən xoşxassəli dəri şişidir. Xəstəlik yaşla artır. Qara dərili insanlarda daha az rast gəlinir. Tədqiqatlar göstərmişdir ki, 50-dən yuxarı yaşı olan insanların əksəriyyətində ən azı bir seboreik keratoz var. Başlanğıc adətən orta yaşda olur, lakin gənclərdə də tez-tez rast gəlinir. 15 yaşından 25 yaşa qədər olan gənclərin 12%-də müəyyən edildiyi üçün keratozun bu növünə bəzən "qocalıq keratozu" deyilməsi səhv hesab olunur.
İstinadlar
| ]- "Seborrheic Keratosis". my.clevelandclinic.org. 22 may 2015 tarixində arxivləşdirilib.
- "Seborrheic keratosis-Seborrheic keratosis - Symptoms & causes" (ingilis). 7 avqust 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 avqust 2023.
- Hanlon, Allison. A Practical Guide to Skin Cancer (ingilis). Springer. 2018. səh. 80. ISBN . 14 yanvar 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2018.
- Rapini, Ronald P.; Bolognia, Jean L.; Jorizzo, Joseph L. Dermatology: 2-Volume Set. St. Louis: Mosby. 2007. səh. 1665. ISBN .
- "Cutaneous Melanoacanthoma: eMedicine Dermatology". 22 mart 2023. 12 iyul 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 avqust 2023.
- "Seborrheic keratosis-Seborrheic keratosis - Diagnosis & treatment". Mayo Clinic (ingilis). 7 avqust 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 avqust 2023.
- "Seborrheic keratoses". American Academy of Dermatology. 29 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Seboreik keratoz epidermis adlanan derinin ust tebeqesindeki huceyrelerden yeni keratinositlerden emele gelen xosxasseli deri xallaridir Qaraciyer lekeleri kimi seboreik keratozlar da yaslandiqca daha cox rast gelinir Bu lekeler aciq qehveyiden qaraya qeder muxtelif renglerde gorunur Onlar yuvarlaq ve ya oval duz ve ya bir qeder cixintili hiss olunur sagalmis yaranin qabigi kimidir ve olculeri cox kicikden 2 5 sm e qeder olur Onlar tez tez diger deri xestelikleri o cumleden bazal huceyreli karsinoma ile qarisdirilir Nadir hallarda seboreik keratoz ve bazal huceyreli karsinoma eyni yerde bas verir Klinik muayine zamani diferensial diaqnoza ziyil ve melanoma daxildir Bezi dermatoloqlar seboreik keratozlari seboreik ziyiller adlandirirlar cunki onlar ziyillere benzeyir lakin ziyiller termini insan papilloma virusunun sebeb oldugu xesteliye aiddir Sebeb span Seboreik keratozun sebebi melum deyil Tibbi musahideler onun insan bedeninin derisinde yayilmasinin yasla artmasini subuta yetirmisdir Muayine span Seboreik keratozun mikroqrafiyasi H amp amp E lekesi skan edilmis boyutme Tund piqmentli bu tip keratozlari melanomalardan ayird etmek cetin ola biler Bundan elave uzun derisindeki nazik seboreik keratozlari dermatoskopiya ile bele bedxasseli sislerden ayird etmek cox cetin ola biler Klinik olaraq epidermal bir cox problemler seboreik keratoza benzeyir Kondilomalar ve ziyiller de kliniki olaraq seboreik keratoza benzeyir ve dermatoskopiya onlari ayird etmek ucun faydali ola biler Penis ve qadin cinsiyyet orqaninin derisinde kondilomalar ve seboreik keratozlari hetta biopsiya zamani ayird etmek cetin ola biler Klinik olaraq teyin olunan 4000 den cox biopsiya edilmis seboreik keratozlari arasdiran bir tedqiqat onlarin 3 1 nin bedxasseli sisler oldugunu gosterdi Bunlarin ucde ikisi skuamoz huceyreli karsinoma idi Bu gune qeder seboreik keratozun muayinesinde qizil standart deri biopsiyasinin histolopatoloji analizi hesab olunur Alt novler span Seboreik keratozlar asagidaki novlere bolune biler Alt nov ve alternativ adlar Xususiyyetler SekilUmumi seboreik keratoz bazal huceyreli papilloma berk seboreik keratoz Dar ve ya zeif seth Retikulyar seboreik keratoz adenoid seboreik keratoz Solgun ve ya zeif seth ve histoloji olaraq gorunen keratin kistleri ile Stukko keratoz deratoz alba hiperkeratotik seboreik keratoz disli seboreik keratoz verrukoz seboreik keratoz Umumi Tutqun ve ya ciliz seth ve histoloji olaraq kollagen etrafinda epidermal huceyrelerin kilsenin qullesine benzer cixintilari var Stukko keratozlar tez tez aciq qehveyi ve ya ag rengdedir ve diametri bir nece millimetrden cox deyil Onlar tez tez distal tibia ayaq bileyinde ve ayaqda olur Klonal seboreik keratoz Tutqun ve ya pariltisiz seth ve histoloji olaraq gorunen yuvarlaq bos sekilde yigilmis huceyre yuvalari ile Qiciqlanmis seboreik keratoz iltihabli seboreik keratoz basoskuamoz huceyreli akantoma Dar ve ya zeif seth Skuamoz atipi ile seboreik keratoz Tutqun ve ya pariltisiz seth ve histoloji olaraq gorunen yuvarlaq bos sekilde yigilmis huceyre yuvalari ile Melanoakantoma piqmentli seboreik keratoz Dar ve ya zeif seth Bu keratinositlerin ve melanositlerin coxalmasini ehate edir Ters cevrilmis follikulyar keratoz Asimptomatik mohkem ag tanidan cehrayiya qeder papuller Mikroskopik olaraq ehemiyyetli atipi olmayan yaxsi mehdudlasan ters akantotik skuamoz proliferasiya kimi xarakterize olunur Differensial diaqnozlar span Qara papula dermatozu DPN uzde coxlu xirda xosxasseli deri zedelenmelerinden ibaret bir veziyyetdir ve umumiyyetle tund derili insanlarda musahide olunan bir veziyyetdir DPN genis yayilmisdir ve ABS da qara derili insanlarin 30 de rast gelinir Mualice span Seboreik keratozlarin aradan qaldirilmasi ucun tibbi sebeblere qiciqlanma ve qanaxma daxildir Estetik sebeblerden de narahat ede biler Umumiyyetle bu nov keratozlar elektrodezikasiya ve kuretaj ve ya kriocerrahiyye ile yox edile biler Duzgun heyata kecirildikde seboreik keratozlarin cixarilmasi goze gorunen capiqlara sebeb olmayacaqdir Epidemiologiya span Seboreik keratoz en cox rast gelinen xosxasseli deri sisidir Xestelik yasla artir Qara derili insanlarda daha az rast gelinir Tedqiqatlar gostermisdir ki 50 den yuxari yasi olan insanlarin ekseriyyetinde en azi bir seboreik keratoz var Baslangic adeten orta yasda olur lakin genclerde de tez tez rast gelinir 15 yasindan 25 yasa qeder olan genclerin 12 de mueyyen edildiyi ucun keratozun bu novune bezen qocaliq keratozu deyilmesi sehv hesab olunur Istinadlar span Seborrheic Keratosis my clevelandclinic org 22 may 2015 tarixinde arxivlesdirilib Seborrheic keratosis Seborrheic keratosis Symptoms amp causes ingilis 7 avqust 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 avqust 2023 Hanlon Allison A Practical Guide to Skin Cancer ingilis Springer 2018 seh 80 ISBN 9783319749037 14 yanvar 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 sentyabr 2018 Rapini Ronald P Bolognia Jean L Jorizzo Joseph L Dermatology 2 Volume Set St Louis Mosby 2007 seh 1665 ISBN 978 1 4160 2999 1 Cutaneous Melanoacanthoma eMedicine Dermatology 22 mart 2023 12 iyul 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 avqust 2023 Seborrheic keratosis Seborrheic keratosis Diagnosis amp treatment Mayo Clinic ingilis 7 avqust 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 avqust 2023 Seborrheic keratoses American Academy of Dermatology 29 aprel 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 sentyabr 2018 Kateqoriyalar DermatologiyaOnkologiyaDeri xestelikleri