Vikipediya azad ensiklopediya Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır Lütfən məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına u

Vikipediya azad ensiklopediya Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ucusa nezaret rejimleri Komputer terefinden ucus muddetine gore ucus melumatlarinin meselen suret ve yukseklik kimi melumatlarin duzeldilmesi buna FBW yeni Fly by wire deyilir yeni ucus nezaetleri olan teyyarelerde ucus nezaret qaydalari siqnallarinin cixis siqnallarina funksional cevrilmesi sensorlardan ve basqa qaynaqlardan oxunma aktuatorlar her hansi mexanizmanin bir hissesidir Bir mexanizm ve ya sistemin hereket ve idare olunmasi ucun mesuliyyet dasiyir meselen bir klapan acmaq ve diger catis noqtelerinin adeten ucus nezaret usullari var onlar istifadeci interfeysinde yeni istifadeci ve komputer sisteminin qarsiliqli elaqesi olan vasiteler xususi ile de software ve giris cihazlari istifadesi usullarin tetbiqidir Onlarin meqsedi insan nezareti girislerinin ucus nezaret sethlerine ve neticede hereket yoluna muxtelif veziyyetlere ve ya ucus rejimlerine uygun sekilde tercume olunma usulunu deyisdirmekdir Elektron ucus nezaretinin azaldilmasi meselen ucus nezaret komputeri kimi hesablamali bir cihazin ve ya kimi melumat veren hesablama qurgusunun ugursuzlugu ile neticelene biler EFCS hemcinin siddetli havani taniyaraq ve duzelderek ve balans pozulmani azaldaraq sernisinler ucun daha rahat ucus temin etmek kimi teyyarenin cox gerilmeye qarsi qorunmasi ve ya sernisinler ucun daha rahat bir ucus serti ile normal ucuslarda guclendirme temin eder Iki teyyare istehsalcisi muxtelif ucus nezaret rejimi ve ya qanunlari altinda cixis ede bilen birincil ucus komputerleri ile ticari sernisin teyyareleri istehsal edir En yaxsi bilinenler modelinin normal alternativ duz ve mexaniki qanunlaridir Boeingin FBW ucus sistemi ve de istifade olunur Bu teze teyyareler hava agirligini qorurken tehlukesizliyi ve performansi artirmaq ucun elektronik nezaret sistemleri istifade edir Bu elektronik sistemler kohne mexanik sistemlerden daha yunguldur ve eyni zamanda teyyareni yuksek gerilme veziyyetlerinden de qoruya bilir dizaynerlerin heddinden artiq hazirlanmis parcalari azaltmalarina icaze vererek teyyarenin agirligini daha da azaldir Ucus nezaret qaydalari span dan sonra Airbus teyyare dizaynlari texminen butunlukle FBW avadanliqlari vasitesile idare olunur daxil olmaq uzre bu yeni teyyareler Airbus ucus nezaret qaydalari altinda nezaret gostermekdedir Meselen Airbus A330 daki ucus nezaretlerinin hamisi elektronik olaraq idare edilir ve hidravlik olaraq isledilir Istiqamet kimi bezi sethler mexaniki olaraq idare edile bilir Normal ucusda komputerler yukseklikde ve yukseklik de ve yukselib alcalma da heddinden artiq guclere engel olmaqdir Teyyare 3 esas nezaret komputeri kapitanin birinci zabitin ve ehtiyat ve iki orta nezaret komputerleri kapitanin ve birinci zabitin Elave olaraq hava melumatlari kimi hava sureti ve yukseklik sensorlardan gelen melumatlari oxuyan 2 ucus nezaret melumat komputeri FCDC vardir Bu GPS melumatlariyla birlikte hem hava melumat elaqesi hem de etalet elaqesi olaraq hereket eden hava melumati etalet elaqe vahidleri ADIRU lar olaraq bilinen 3 ehtiyat emeliyyat modulundan beslenir ADIRU lar Airbus ta sekkiz hava melumat moduluna bagli olan hava melumatlari etalet elaqe sisteminin bir parcasidir ucu pitot borularina ve besi statik qaynaqlara baglidir ADIRU dan gelen melumatlar bir nece ucus kontrol komputerinden birine esas ve orta ucus kontrolu gedir Komputerler ayrica teyyarenin kontol sethlerinden ve pilotlarin teyyare kontrol cihazlarindan ve avtopilottan melumat almaqdadir Bu komputerlerden gelen melumatlar hem pilota hem de idare bolgelerine gonderilir 4 ucus nezaret qaydasi var ancaq alternativ qanun 2 tipden ibaretdir Bu modlarin her birinin ferqli alt modlari vardir zemin modu ucus modu ve parlama ayrica bir ehtiyat mexaniki qanun Normal qanun span Normal qanun ucus merhelesine bagli olaraq deyisir Bunlara daxildir Qapida sabit Qapidan bir piste ve ya pistten tekrar qapiya taksi Ilk qalxis Yukseklikde duz ucus havalanmasi Son enis Qalxisdan duz ucusa qalxma zamani 5 saniyelik bir kecid var enislerden suretlenmeye 2 saniyelik 1 kecid var suretlenmeden yere normal qaydada 2 saniyelik 1 kecid daha var Yer modu span Teyyare birbasa modda oldugu kimi davranir avtomatik nizam xususiyyeti qapadilir ve liftlerin en yaxin girislere birbasa bir tesiri vardir Duz sabitlesdirici 4 dereceye tenzimlenir ancaq elle olan parametrler bu nizamlamani lazimsiz edir Tekerler yerden ayrildiqdan sonra normal qanun modunun yer modundan ayrildigi 5 saniyelik bir kecid olur Ucus modu span Normal qanunun ucus modu bes nov qorumasi var meyil tutumu yuk faktoru sinirlamalari yuksek suret yuksek ve sira bucagi bank angel Ucus modu qalxisdan qisa bir muddet evvel yer seviyyesinden texminen 100 m yuxarida isleyir Bir sistem qezasi neticesinde normal qanunlarin itirilmesi alternativ qanun 1 ve ya 2 ile neticelenir Enenevi kontrollardan ferqli olaraq normal qanunda duz yan cubuq hereketi teyyare suretinden serbest olaraq cubuq meyline nisbeten bir yuk faktoruna qarsiliq gelir Cubuq neytral oldugunda ve yuk faktoru 1q oldugunda ucaq pilotu lifti tenzimlemesini deyistirmeden duz bir ucusda qalir Duz cubuq hereketi bir donus sureti emri verir ve teyyare 1 donus etdikden sonra 33 dereceye qeder bir donus bucagi temin edir Alfa qorunmasi a Prot on suselerin komekcisi terefinden emr edilen hucum bucagi hududlari ve ya avtomatik pilot cembere girerse avtomatik pilotu cixarmis buraxir Yuksek suret qorumasi cox suretden avtomatik olaraq qurtarilir VMO maksimum suret ve MMO maksimum emeliyyat Mach iki suret teqribi 31 000 fitde eynidir asagida heddinden artiq suret VMO terefindan mueyyen edilir ve yuxarida MMO terefinden Suretlenme modu span Bu mod radar altimetre yerden 100 fit yuxaridayken avtomatik olaraq dovriyyeye girir 50 feet suretle teyyare burnu yavasca asagiya endirilir Parlama sirasinda normal qanun yuksek AOA qorumasi temin edir Yuk faktoru 2 5 g ile 1g ve ya 2 0 g ile 0 g arasinda ola bilir Sahe tutumu 15 ile 30 arasinda serhedlendirilmisdir Parlama modu span Yuksekliyi olcen radar 100 fitden yuxari olanda bu mod avtomatik olaraq aktiv olur Boeing 777 Ilkin nezaret sistemi span Boeing 777 nin elektronik ucus nezaret sistemi Airbus EFCS den ferqlidir Dizayn qanunu mexanik olarak kontrol edilen bir sistemee benzir sekilde cavab veren 1 sistem tlaemin etmeekdedir Sistem elektronik olarak kontrol edildiyinden ucus kontrol sistemi ucus zarfinin qorunmasini temin eliye bilir Elektronik sistem 2 seviyye 4 aktuator kontrol elektroniyi ACE ve 3 ana ucus komputeri PFC arasinda bolunmustur ACE lerin kontrol aktuatorleri yuzey kontrollerini ve PFC yi kontrol etmek icin pilot kontrollerde olanlardandi Istinadlar span Flight Control Laws SKYbrary Aviation Safety www skybrary aero 4 noyabr 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 iyul 2019 Flight control part 3 Bjorn s corner 30 oktyabr 2021 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib invalid param val Crossing the Skies Fly by wire and Airbus Laws crossingtheskies com 8 mart 2009 tarixinde arxivlesdirilib The Boeing 777 powerpoint by Saurabh Chheda Skybrary Flight Control Laws 4 noyabr 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 iyul 2019 Avionics Magazine Boeing 787 Integration s Next Step 23 sentyabr 2015 tarixinde arxivlesdirilib Airbus 330 Systems Flight Controls SmartCockpit Airline training guides Aviation Operations Safety 12 iyun 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 iyul 2009 Airbus Flight Control Laws 16 aprel 2009 tarixinde arxivlesdirilib Kateqoriya AerodinamikaGizli kateqoriya Vikipediya Vikilesdirilecek meqaleler