Fudeyl ibn iyad ibn Məsud ərəb الفضيل بن عياض 726 və ya 725 Səmərqənd 28 fevral 803 Məkkə Xorasanın ilk görkəmli sufilər

Fudeyl ibn İyad ibn Məsud (ərəb. الفضيل بن عياض‎; 726 və ya 725, Səmərqənd – 28 fevral 803, Məkkə) — Xorasanın ilk görkəmli sufilərindən biri.Əbu Hənifənin tələbələrindən.

Fudeyl ibn İyad
ərəb. الفضيل بن عياض‎

Doğum tarixi	726(0726) və ya 725(0725)
Doğum yeri	Səmərqənd
Vəfat tarixi	28 fevral 803(0803-02-28) (76–78 yaşında)
Vəfat yeri	Məkkə, Abbasilər xilafəti
Dəfn yeri	Cənnətül-müəlla
Elm sahələri	fiqh, sufilik
Tanınmış yetirmələri	Abdulla ibn Mübarək, Süfyan ibn Uyeynə

Həyatı

Fudayl ibn İyad 726-cı ildə Səmərqənddə anadan olmuşdur. O, bir müddət yolkəsənliklə məşğul olmuşdur. Sonra qulağına gələn bir Quran ayəsinin (əl-Hədid surəsi, 16-cı ayə) təsiri ilə tövbə edərək özünü zühd və təqvaya həsr etmişdir. Dövrünün böyük ariflərindən və hikmətli sözləri ilə məşhurlaşan şəxsiyyətlərindəndir. Fiqhi Əbu Hənifədən öyrənmişdir.

Fikirləri

Fudeyl ibn İyada görə dövlət adamları ilə əlaqəsi olmayan şəxs, onlarla əlaqəsi olub, gecələri namaz qılan, gündüzləri oruc tutan, cihad edən, ümrə və həcc ziyarətləri edən şəxsdən daha üstündür. Elə buna görədir ki, dövrünün xəlifəsi Harun ər-Rəşid ilə görüşmək istəməmiş, lakin israr üzərinə xəlifə ilə görüşdə onu sərt tənqid etmiş və xəlifənin hədiyyələrini də rədd etmişdir.

Tələbələri

Fudeyl ibn İyadın tələbələri arasında aşağıdakı şəxslərin adı çəkilir:

Əli əz-Zöhdi (oğlu),
İbrahim ibn Əşas,
İbrahim ibn Şəmmas əs-Səmərqəndi,
Qədim əd-Deyləmi.

Ölümü

Etibarlı hədis ravilərindən olan Fudeyl ibn İyad, 803-cü ildə Məkkədə vəfat etmişdir.

İstinadlar

Deutsche Nationalbibliothek Record #119321017 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
Əbu Nueym. Hilyə, cild VIII (ər). 93, 99.
Tərcümə və şərh edən: FİZULİ HÜSİYEV, Əbu Hənifə Sabit ibn Numan. əl-Fiqhul Əkbər (az.). Bakı: İpəkyolu Nəşriyyatı. 2014. 35. ISBN .
Əbu Nueym. Hilyə, cild VIII (ər). 98.
Tərcümə edən: Süleyman Uludağ, Əttar. Təzkiratul-əvliya (tür). İstanbul. 1991. 132.
Cami. Nəfəhat. 92.
Zəhəbi. Siyəri aləmun-nubəla, cild VIII (ər). 42.

[_90e8bcda57d239a1-1] Deutsche Nationalbibliothek Record #119321017 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.

[2] Əbu Nueym. Hilyə, cild VIII (ər). 93, 99.

[:0-3] Tərcümə və şərh edən: FİZULİ HÜSİYEV, Əbu Hənifə Sabit ibn Numan. əl-Fiqhul Əkbər (az.). Bakı: İpəkyolu Nəşriyyatı. 2014. 35. ISBN .

[4] Əbu Nueym. Hilyə, cild VIII (ər). 98.

[5] Tərcümə edən: Süleyman Uludağ, Əttar. Təzkiratul-əvliya (tür). İstanbul. 1991. 132.

[6] Cami. Nəfəhat. 92.

[7] Zəhəbi. Siyəri aləmun-nubəla, cild VIII (ər). 42.