Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Ayakuço döyüşü (ispanca.: Batalla de Ayacucho, IPA: [baˈtaʎa ðe aʝaˈkutʃo]) — Perunun İspaniya ağalığından xilas olmaq uğrunda apardığı azadlıq mücadiləsindəki döyüşlərdən biri. Döyüş peruluların qələbəsi, İspaniyanın məğlubiyyəti ilə nəticələnmişdir.
| Ayakuço döyüşü | |
|---|---|
 | |
| Tarix | 9 dekabr 1824 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Döyüşdən əvvəl
1824-cü ilin sonunda royalistlər, yəni İspaniya kralının tərəfdarları hələ də Perunun böyük bir hissəsini və Kalyao limanındakı kral qalasını əlində saxlamaqla, üsyançıları ciddi təhlükə altında saxlayırdı. Royalistlərə vitse-kral Xose de la Serna, azadlıq savaşçılarına isə Simon Bolivar və Antonio Xose Fransisko de Sukre başçılıq edirdi. Perululara bu mübarizədə argentinalı, kolumbiyalı, venesuelalı və çilili üsyançı qonşular da dəstək vermişdi.
Döyüş
9 dekabr 1824-cü ildə cənubi amerikalılarla İspaniya əsgərləri adlı yerdə qarşı-qarşıya gəldi. 8500 üsyançı 9310 nəfərlik qoşuna qarşı vuruşmalı olmuşdu. Ancaq royalistlərin nisbi üstünlüyünə baxmayaraq, onlardan 1800-ü öldürülmüş, 700-ü yaralanmışdı. Üsyançılar isə 370 nəfər itki vermişdi. Güclü düşmən qarşısında qorxmadan vuruşan cəsur azadlıqsevərlər Ayakuço döyüşündə zəfər çalmışdı. Bu qələbə vitse-kral Xose de la Sernanı Perunun müstəqilliyini tanıyacaq təslimçi müqavilə imzalamağa vadar etmişdi. Qələbənin qazanılmasında döyüşçülərin azadlıq istəyi ilə bərabər Sukre və təbii şəraiti nəzərə almaqla seçdikləri düzgün döyüş taktikası mühüm rol oynadı.
Nəticə
Ayakuço döyüşü Latın Amerikasının tarixi inkişafına həlledici təsir göstərdi. Royalistlərə vurulan bu ciddi zərbə nəticəsində Amerikadakı ispan koloniyalarının müstəqillik uğrunda mübarizəsi uğurla başa çatdı. Ən əsası o idi ki, artıq İspaniya Cənubi Amerikadakı dayaqlarını itirərək, müstəmləkələrindən məhrum oldu. Hal-hazırda Peru ordusu bu döyüşün ildönümlərini rəsmi şəkildə qeyd etməkdədir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ayakuco doyusu ispanca Batalla de Ayacucho IPA baˈtaʎa de aʝaˈkutʃo Perunun Ispaniya agaligindan xilas olmaq ugrunda apardigi azadliq mucadilesindeki doyuslerden biri Doyus perulularin qelebesi Ispaniyanin meglubiyyeti ile neticelenmisdir Ayakuco doyusuTarix 9 dekabr 1824 Vikianbarda elaqeli mediafayllarAyakuco doyusu 9 dekabr 1824 cu ilDoyusden evvel1824 cu ilin sonunda royalistler yeni Ispaniya kralinin terefdarlari hele de Perunun boyuk bir hissesini ve Kalyao limanindaki kral qalasini elinde saxlamaqla usyancilari ciddi tehluke altinda saxlayirdi Royalistlere vitse kral Xose de la Serna azadliq savascilarina ise Simon Bolivar ve Antonio Xose Fransisko de Sukre basciliq edirdi Perululara bu mubarizede argentinali kolumbiyali venesuelali ve cilili usyanci qonsular da destek vermisdi Doyus9 dekabr 1824 cu ilde cenubi amerikalilarla Ispaniya esgerleri adli yerde qarsi qarsiya geldi 8500 usyanci 9310 neferlik qosuna qarsi vurusmali olmusdu Ancaq royalistlerin nisbi ustunluyune baxmayaraq onlardan 1800 u oldurulmus 700 u yaralanmisdi Usyancilar ise 370 nefer itki vermisdi Guclu dusmen qarsisinda qorxmadan vurusan cesur azadliqseverler Ayakuco doyusunde zefer calmisdi Bu qelebe vitse kral Xose de la Sernani Perunun musteqilliyini taniyacaq teslimci muqavile imzalamaga vadar etmisdi Qelebenin qazanilmasinda doyusculerin azadliq isteyi ile beraber Sukre ve tebii seraiti nezere almaqla secdikleri duzgun doyus taktikasi muhum rol oynadi NeticeAyakuco doyusu Latin Amerikasinin tarixi inkisafina helledici tesir gosterdi Royalistlere vurulan bu ciddi zerbe neticesinde Amerikadaki ispan koloniyalarinin musteqillik ugrunda mubarizesi ugurla basa catdi En esasi o idi ki artiq Ispaniya Cenubi Amerikadaki dayaqlarini itirerek mustemlekelerinden mehrum oldu Hal hazirda Peru ordusu bu doyusun ildonumlerini resmi sekilde qeyd etmekdedir