Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Piridin -bir azot atomundan ibarət altı həlqəli tsiklik quruluşa malik aromatik birləşmədir. Formulu - C5H5N
| Piridin | |
|---|---|
 | |
| Ümumi | |
| Kimyəvi formulu | C5H5N |
| Molyar kütlə | 79,101q/mol q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 0,9819q/cm3 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | -41,6 °C °S |
| Qaynama nöqtəsi | 115,6 °C °S |
| Buxarın təzyiqi | 2.133,16 Pa |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 110-86-1 |
| PubChem | 1049 |
| SMILES | c1ccccc1 C1=CC=CC=C1 |
| RTECS | UR8400000 |
| ChEBI | 16227 |
| ChemSpider | 1020 |
Alınması
Piridin hələ əlkimyaçılar dövründən məlumdur. 1851- ci ildə Şotland kimyaçısı Tomas Anderson tərəfindən alınmışdır. Piridin almaq üçün əsas xammal daşkömür qatranıdır. Sənayedə piridini 2:1 nisbətində asetilen və hidrogen sianiddən 2HC≡CH + HC≡N→C5H5N. və ya katalizator iştirakı ilə nitrildən sintez edirlər. Katalizatir olaraq kobalt birləşməsi götürülür
Xassələri
Piridin maye şəklində olub kəskin iyə malikdir, rəngsizdir, suda və digər üzvi həlledicilərdə həll olur. Piridin zəif əsasdır, qüvvətli mineral turşularla duz əmələ gətirir. Həmçinin ikiqat duzlar və kompleks birləşmələr əmələ gətirir.
Piridin alifatik aminlərə nisbətən daha zəif əsasdır. Onun sulu məhlulu lakmusu göy rəngə boyayır.
Piridin üçlü aminlərin xassələrini göstərir: N-oksidlər, N-alkilpiridin duzları əmələ gətirir. Eyni zamanda piridin aromatik xassələrə malikdir.
Tətbiqi
Boyaq madələri , dərman maddələri istehsalında, analitik kimyada, əksər üzvi və qeyri üzvi madələr üçün həlledici kimi istifadə edilir. Piridin toksik madədir, insanın əsəb sisteminə, dərisinə təsir edir.
Mənbə
- Пиридин — статья из Большой советской энциклопедии.
- Д. А. Хардин. Пиридин // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Berg. L., Harrison J.M., Montgomery C.W., Ind. Eng. Chem., 1945, v.37, 585.
- Waldron J.W., пат. США 2454019, ноябрь 16, 1948.
- Arndt F., Nachtwey P., Ber. deut. chem. Gesell., 1926, 59B, 448.
İstinadlar
- http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0541.html.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Piridin bir azot atomundan ibaret alti helqeli tsiklik qurulusa malik aromatik birlesmedir Formulu C5H5NPiridinUmumiKimyevi formulu C5H5NMolyar kutle 79 101q mol q molFiziki xasseleriSixliq 0 9819q cm3 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 41 6 C SQaynama noqtesi 115 6 C SBuxarin tezyiqi 2 133 16 PaTesnifatiCAS da qeyd nom 110 86 1PubChem 1049SMILES c1ccccc1 C1 CC CC C1RTECS UR8400000ChEBI 16227ChemSpider 1020AlinmasiPiridin hele elkimyacilar dovrunden melumdur 1851 ci ilde Sotland kimyacisi Tomas Anderson terefinden alinmisdir Piridin almaq ucun esas xammal daskomur qatranidir Senayede piridini 2 1 nisbetinde asetilen ve hidrogen sianidden 2HC CH HC N C5H5N ve ya katalizator istiraki ile nitrilden sintez edirler Katalizatir olaraq kobalt birlesmesi goturulurXasseleriPiridin maye seklinde olub keskin iye malikdir rengsizdir suda ve diger uzvi helledicilerde hell olur Piridin zeif esasdir quvvetli mineral tursularla duz emele getirir Hemcinin ikiqat duzlar ve kompleks birlesmeler emele getirir Piridin alifatik aminlere nisbeten daha zeif esasdir Onun sulu mehlulu lakmusu goy renge boyayir Piridin uclu aminlerin xasselerini gosterir N oksidler N alkilpiridin duzlari emele getirir Eyni zamanda piridin aromatik xasselere malikdir TetbiqiBoyaq madeleri derman maddeleri istehsalinda analitik kimyada ekser uzvi ve qeyri uzvi madeler ucun helledici kimi istifade edilir Piridin toksik madedir insanin eseb sistemine derisine tesir edir MenbePiridin statya iz Bolshoj sovetskoj enciklopedii D A Hardin Piridin Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Berg L Harrison J M Montgomery C W Ind Eng Chem 1945 v 37 585 Waldron J W pat SShA 2454019 noyabr 16 1948 Arndt F Nachtwey P Ber deut chem Gesell 1926 59B 448 Istinadlarhttp www cdc gov niosh npg npgd0541 html