Zeyqarnik effekti – insanların yarımçıq və nataman qalmış tapşırıqları tamamlanmış tapşırıqlardan daha yaxşı xatırlaması ilə xarakterizə olunan effekt.
Tarixi
| ]Psixoloq və tədqiqatçılar Kurt Levin ve Bluma Zeyqarnik qəlyanaltı etmək üçün işlədikləri Berlin Universitetinin yaxılığındakı izdihamlı bir kafeyə daxil olurlar. Psixoloqlar verdikləri sifarişə ofisiantın heç bir qeyd aparmadan onlarla sifariş arasında dəqiqliklə yerinə yetirdiyini diqqətlə müşahidə edirlər. Levin və Zeyqarnik ofisiantın hansısa sifarişi unuda biləcəyindən çəkinmədiyi haqda maraqlanırlar, cavabında isə ofisiant heç bir sifarişi səhv salmadığını bildirir. Onlar buna inanmırlar və qonşu stolların nə sifariş etdikləri barədə onu sorğu-sual etməyə başlayırlar. Və bu zaman ofisiant, doğrudan da, hər stolun nə sifariş verdiyi xırdalığına kimi xatırlayırdı, ancaq hesabı ödənməmiş stolların, lakin 1 dəqiqə əvvəl hesabı ödəyərək kafeni tərk edən müştərilərin nə sifariş etdiklərini o xatırlamırdı.
Bu hadisədən sonra Zeyqarnik tamam və natamam hadisə və fəaliyyətlərin onun yaddaşına müxtəlif cür təsir etdiyini təxmin edir. Psixoloq sınaq silsiləsi həyata keçirir və 1927-ci ildə işini yayımlayır. Məlum olur ki, insanın bu və ya digər fəaliyyəti zamanı onda müəyyən emosional gərginlik meydana gəlir. Fəaliyyət sona çatmırsa, məsələn, yarımçıq kəsilirsə, gərginlik müvafiq olaraq boşalmır və nəticədə yerinə yetirilməyən fəaliyyət uzun müddət yaddaşda qalır. Zeyqarnik müəyyən edib ki, insan natamam fəaliyyəti tamam fəaliyyətə nisbətdə 1,8 dəfə daha yaxşı yadda saxlayır.
Qəbul
| ]Son illərdə bu effektin doğruluğu müzakirə olunur.
İstinadlar
| ]- cf. Kurt Koffka, Principles of Gestalt Psychology, 1935, pp 334ff.
- Zeigarnik 1927: Das Behalten erledigter und unerledigter Handlungen. 9, 1–85.
- Einstein, Gilles O.; McDaniel, Mark A.; Williford, Carrie L.; Pagan, Jason L.; Dismukes, R. Key. "Forgetting of intentions in demanding situations is rapid" (PDF). . 9 (3). 2003: 147–162. doi:10.1037/1076-898X.9.3.147. PMID 14570509. Archived from the original on 4 mart 2016. İstifadə tarixi: 2 mart 2019.
[...] there is controversy regarding the reliability of the Zeigarnik effect [...]
Xarici keçidlər
| ]- Tədqiqatlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Zeyqarnik effekti insanlarin yarimciq ve nataman qalmis tapsiriqlari tamamlanmis tapsiriqlardan daha yaxsi xatirlamasi ile xarakterize olunan effekt Tarixi span Psixoloq ve tedqiqatcilar Kurt Levin ve Bluma Zeyqarnik qelyanalti etmek ucun isledikleri Berlin Universitetinin yaxiligindaki izdihamli bir kafeye daxil olurlar Psixoloqlar verdikleri sifarise ofisiantin hec bir qeyd aparmadan onlarla sifaris arasinda deqiqlikle yerine yetirdiyini diqqetle musahide edirler Levin ve Zeyqarnik ofisiantin hansisa sifarisi unuda bileceyinden cekinmediyi haqda maraqlanirlar cavabinda ise ofisiant hec bir sifarisi sehv salmadigini bildirir Onlar buna inanmirlar ve qonsu stollarin ne sifaris etdikleri barede onu sorgu sual etmeye baslayirlar Ve bu zaman ofisiant dogrudan da her stolun ne sifaris verdiyi xirdaligina kimi xatirlayirdi ancaq hesabi odenmemis stollarin lakin 1 deqiqe evvel hesabi odeyerek kafeni terk eden musterilerin ne sifaris etdiklerini o xatirlamirdi Bu hadiseden sonra Zeyqarnik tamam ve natamam hadise ve fealiyyetlerin onun yaddasina muxtelif cur tesir etdiyini texmin edir Psixoloq sinaq silsilesi heyata kecirir ve 1927 ci ilde isini yayimlayir Melum olur ki insanin bu ve ya diger fealiyyeti zamani onda mueyyen emosional gerginlik meydana gelir Fealiyyet sona catmirsa meselen yarimciq kesilirse gerginlik muvafiq olaraq bosalmir ve neticede yerine yetirilmeyen fealiyyet uzun muddet yaddasda qalir Zeyqarnik mueyyen edib ki insan natamam fealiyyeti tamam fealiyyete nisbetde 1 8 defe daha yaxsi yadda saxlayir Qebul span Son illerde bu effektin dogrulugu muzakire olunur Istinadlar span cf Kurt Koffka Principles of Gestalt Psychology 1935 pp 334ff Zeigarnik 1927 Das Behalten erledigter und unerledigter Handlungen 9 1 85 Einstein Gilles O McDaniel Mark A Williford Carrie L Pagan Jason L Dismukes R Key Forgetting of intentions in demanding situations is rapid PDF 9 3 2003 147 162 doi 10 1037 1076 898X 9 3 147 PMID 14570509 Archived from the original on 4 mart 2016 Istifade tarixi 2 mart 2019 there is controversy regarding the reliability of the Zeigarnik effect Xarici kecidler span Tedqiqatlar Kateqoriyalar Yaddas prosesleriPedaqoji psixologiyaTelim
