Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Nəqi Zakirov (tam adı: Nəqi Sirazetdin oğlu Zakirov, tatar. Нәкый Сираҗетдин улы Закиров, rus. Наки Сиразиевич Закиров; təxəllüsü: Nəqi İsənbət, tatar. Nəqi İsənbət/Нәкый Исәнбәт, rus. Наки́ Исанбе́т; 29 dekabr 1899, Maloyaz[d], Zlatoust qəzası[d], Ufa quberniyası, Rusiya imperiyası – 12 sentyabr 1992, Kazan, Tatarıstan, Rusiya) — Tatarıstan yazıçısı, şairi, dramaturqu, romançısı, alimi, filoloqu, dilşünası, folklorçusu, tatar dilindəki lüğətlərin kompilyatoru.
| Nəqi Zakirov | |
|---|---|
| tatar. Нәкый Закиров | |
 | |
| Doğum adı | Нәкый Сираҗи улы Закиров |
| Təxəllüsü | Nəqi İsənbət |
| Doğum tarixi | 29 dekabr 1899 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 12 sentyabr 1992 (92 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Milliyyəti | Tatar |
| Həyat yoldaşları | Gülsüm (ev. 1900) Nəsibə (ev. 1967) |
| Uşaqları | Arlat (y. 1926–1995) Prazat (y. 1927–2001) Özbək (d. 1933) Ulduz (d. 1936) |
| Təhsili | |
| İxtisası | Filologiya, dilşünaslıq |
| Fəaliyyəti | Yazıçı, şair, dramaturq, romançı |
| Fəaliyyət illəri | 1914–1992 |
| Əsərlərinin dili | tatar dili |
| Janrlar | Pyes, şeir, hekayə |
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Nəqi Sirazetdin oğlu Zakirov 29 dekabr 1899-cu ildə indiki Rusiyanın Başqırdıstan Respublikasının Salavat rayonunun ndə bir molla ailəsində anadan olmuşdur. O, ibtidai təhsili yerli mədrəsələrdən birində almış, daha sonra isə Ufa şəhərindəki «» mədrəsədində təhsil almağa başlamışdır.
15 yaşında ikən Kazan şəhərindəki «Məhəmmədiyyə» mədrəsədində təhsil almağa başlamışdır. Bu dövrdə o, jurnallarda əsərlərini nəşr etməyə başlamışdır. Eyni zamanda dilşünaslığa maraq göstərən Nəqi İsənbət Tatarıstan folkloru ilə də maraqlanmağa başlamışdı.
Onun şeirləri Tatarıstan xalqı arasında mahnılara çevrilmişdir. Məsələn, «Urakçı kız» («Уракчы кыз»), «Bormalı su» («Бормалы су»), «Qarmon» («Гармонь»), «Sin sazınnı uynadın» («Син сазыңны уйнадың»). Müəllifi olduğu pyeslər Tatarıstan teatrında öz yerini tapmışdır. Məsələn, «Xoca Nəsrəddin» («Ходжа Насретдин»), «Zifa» («Зифа»), «Portfel» («Портфель»), «Musa Calil» («Муса Джалиль»), «Xicrat» («Хиджрат») və sair. Onun uşaqlar üçün yazdığı əsərləri də olduqca populyardır. Məsələn, «Mıraubay batır» («Мыраубай батыр»).
Onun Tatarıstan mədəniyyətinə verdiyi başqa bir töhfəsi tatar dilindəki atalar sözlərini toplayaraq nəşr etməsidir.
Nəqi İsənbət tatar dastanlarını (məsələn, «İdegey») kitaba köçürərək çap etdirmişdir. Bunlardan ilki 1940-cı ildə nəşr edilmişdir. İsənbət digər dastanları da kitaba köçürərək çap etdirmək istəyirdi, ancaq Böyük Vətən müharibəsi və müharibədən sonra gələn senzuralar buna imkan yaratmamışdı. Bu materiallar yalnız 1980-ci illərin axırlarında nəşr edilmişdir.
Nəqi Sirazetdin oğlu Zakirov 12 sentyabr 1992-ci ildə Rusiya Federasiyanına daxil olan Tatarıstan Respublikasının paytaxtı Kazan şəhərində 92 yaşında vəfat etmişdir. Onun meyiti Kazan şəhərindəki tatar qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.
İrsi
Kazan şəhərində onun adını daşıyan bir küçə var.
Mükafat və təltiflər
- Lenin ordeni (14 iyun 1957)
- (16 yanvar 1970)
- Xalqlar Dostluğu ordeni (29 dekabr 1979)
- Tatarıstan MSSR əməkdar incəsənət xadimi (1957)
- RSFSR əməkdar incəsənət xadimi (26 dekabr 1959)
- (1968)
- Tatarıstan MSSR Xalq Yazıçısı (1986)
Mənbə
- . Нәкый Исәнбәт драматургиясе. 11нче биттә (tatar). Kazan: Tatarıstan Kitab Nəşriyyatı. 1982.
- Мәшһүр татар галимнәре (tatar). Kazan: Tatarıstan Kitab Nəşriyyatı. 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Neqi Zakirov tam adi Neqi Sirazetdin oglu Zakirov tatar Nәkyj Siraҗetdin uly Zakirov rus Naki Sirazievich Zakirov texellusu Neqi Isenbet tatar Neqi Isenbet Nәkyj Isәnbәt rus Naki Isanbe t 29 dekabr 1899 Maloyaz d Zlatoust qezasi d Ufa quberniyasi Rusiya imperiyasi 12 sentyabr 1992 Kazan Tataristan Rusiya Tataristan yazicisi sairi dramaturqu romancisi alimi filoloqu dilsunasi folklorcusu tatar dilindeki lugetlerin kompilyatoru Neqi Zakirovtatar Nәkyj ZakirovDogum adi Nәkyj Siraҗi uly ZakirovTexellusu Neqi IsenbetDogum tarixi 29 dekabr 1899 1899 12 29 Dogum yeri Maloyaz d Zlatoust qezasi d Ufa quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 12 sentyabr 1992 1992 09 12 92 yasinda Vefat yeri Kazan Tataristan RusiyaDefn yeri Kazandaki tatar qebiristanligi d Milliyyeti TatarHeyat yoldaslari Gulsum ev 1900 Nesibe ev 1967 Usaqlari Arlat y 1926 1995 Prazat y 1927 2001 Ozbek d 1933 Ulduz d 1936 Tehsili MehemmediyyeIxtisasi Filologiya dilsunasliqFealiyyeti Yazici sair dramaturq romanciFealiyyet illeri 1914 1992Eserlerinin dili tatar diliJanrlar Pyes seir hekayeMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiNeqi Sirazetdin oglu Zakirov 29 dekabr 1899 cu ilde indiki Rusiyanin Basqirdistan Respublikasinin Salavat rayonunun nde bir molla ailesinde anadan olmusdur O ibtidai tehsili yerli medreselerden birinde almis daha sonra ise Ufa seherindeki medresedinde tehsil almaga baslamisdir 15 yasinda iken Kazan seherindeki Mehemmediyye medresedinde tehsil almaga baslamisdir Bu dovrde o jurnallarda eserlerini nesr etmeye baslamisdir Eyni zamanda dilsunasliga maraq gosteren Neqi Isenbet Tataristan folkloru ile de maraqlanmaga baslamisdi Onun seirleri Tataristan xalqi arasinda mahnilara cevrilmisdir Meselen Urakci kiz Urakchy kyz Bormali su Bormaly su Qarmon Garmon Sin sazinni uynadin Sin sazynny ujnadyn Muellifi oldugu pyesler Tataristan teatrinda oz yerini tapmisdir Meselen Xoca Nesreddin Hodzha Nasretdin Zifa Zifa Portfel Portfel Musa Calil Musa Dzhalil Xicrat Hidzhrat ve sair Onun usaqlar ucun yazdigi eserleri de olduqca populyardir Meselen Miraubay batir Myraubaj batyr Onun Tataristan medeniyyetine verdiyi basqa bir tohfesi tatar dilindeki atalar sozlerini toplayaraq nesr etmesidir Neqi Isenbet tatar dastanlarini meselen Idegey kitaba kocurerek cap etdirmisdir Bunlardan ilki 1940 ci ilde nesr edilmisdir Isenbet diger dastanlari da kitaba kocurerek cap etdirmek isteyirdi ancaq Boyuk Veten muharibesi ve muharibeden sonra gelen senzuralar buna imkan yaratmamisdi Bu materiallar yalniz 1980 ci illerin axirlarinda nesr edilmisdir Neqi Sirazetdin oglu Zakirov 12 sentyabr 1992 ci ilde Rusiya Federasiyanina daxil olan Tataristan Respublikasinin paytaxti Kazan seherinde 92 yasinda vefat etmisdir Onun meyiti Kazan seherindeki tatar qebiristanliginda defn edilmisdir IrsiKazan seherinde onun adini dasiyan bir kuce var Mukafat ve teltiflerLenin ordeni 14 iyun 1957 Qirmizi emek bayragi ordeni 16 yanvar 1970 Xalqlar Dostlugu ordeni 29 dekabr 1979 Tataristan MSSR emekdar incesenet xadimi 1957 RSFSR emekdar incesenet xadimi 26 dekabr 1959 1968 Tataristan MSSR Xalq Yazicisi 1986 Menbe Nәkyj Isәnbәt dramaturgiyase 11nche bittә tatar Kazan Tataristan Kitab Nesriyyati 1982 Mәshһүr tatar galimnәre tatar Kazan Tataristan Kitab Nesriyyati 2011